rm GEMEENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEER. a NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE tder No. 5 1877. WOENSDAG 17 N J AN U A RI. Zestien a zeventien millioen gulden zoude er, volgens nauwkeurige berekening, noo- i voor den aanleg van den ontworpen Spoorweg van Harlingen langs Arum, Witmar sum, Bolsward, Sneek, Ijlst, Uitwellingerga, Joure, Heerenveen, Mildam, Noordwolde, Vledder, Die ver en Dwingelo, Uffelte, Ruinen, Hoogeveen, Oos ter-Hesselen, Dalen en Koevorden naar de Duit- sche grenzen, in de richting van en tot Salzber gen, en, met de toegezegde bijdragen uit Fries land en Drenthe, zou de aanleg van dien spoor weg verzekerd zijn, als het Rijk eene subsidie wilde verleenen van vier millioen gulden. I >1- dig zijn 11 La sxiikiit oiit n UIT DE PERS. i“ i X V E .V LAV I) M veg- 16 December de exploitatie in et het hos-, len, JIS. Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post ƒ1.25. Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende franco in te zenden. Z. M heelt eervol ontslag verleend aan I. J. Verwer, op zijn verzoek, als notaris te Bolsward. Bij den gemeente-ontvanger te Vriezenveen heeft men eene som van 20.000 gestolen. De dief of dieven hebben zich bij inklimming door een raam toegang verschaft tol de slaapkamer der kinderen. Vandaar zijn zij in de slaapka mer van den ontvanger gekomen en hebben het geld, geborgen in een kartonnen doos uit een kleerkast ontvreemd. Een gouden horloge, dat daar ook aanwezig was, hebben ze laten liggen. Naar de omstandigheden te oordeelen schij- goed in de woning en met ’t geld bekend geweest te -en be- ora en. of mn bij V n ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gents, voor eiken regel meer 7 '/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever. nen de dieven zeer de bewaarplaats van zijn. SNEEK, 16 Januari. Naar wij vernemen zijn, na gehouden admis- sieexamen, acht nieuwe leerlingen als kweekelin- gen tul de Normaalschool alhier torgelaten. On der deze zijn zes kweekelingeu uit doze gemeente, twee Van buiten. Het cijfer der gezamenllijke leerlingen aan die inrichting van onderwijs bedraagt thans ruim 40. Wij meenen de aandacht te moeten tigen op de advertentie, in dit nummer voorko mende, van de Afdeeling Sneek der Nederlandsche Vereeniging Volksonderwijs. Die Afdeeling zal a. s. Donderdag avond in de Concertzaal eene openbare vergadering houden, ook toegankelijk voor niet-leden, voorstanders van hel Openbaar Onderwijs,- en bij die gelegenheid zal de Heer Dr. H. E. J van Hoorn, de Voorzitter van Volks onderwijs, als spieker optreden. In deze gemeente heerscht, wat die vereeni ging aangaat eene vrij groofe belangstelling, blijk baar uit het cijfer der leden, dat reeds tot plm. 160 is gestegen. Nogtans zijn er velen, wier na men van de ledenlijst worden gemist en die het Bestuur zoo gaarne zag toetreden om de goede zaak, die de Vereeniging beoogt, te steunen. Voor dezulken bestaat alzoo eene schoone gelegenheid nog nader bekend te worden met de bedoelin gen van Volksonderwijs en wij twijfelen niet, of zij zullen zich daarna opgewekt gevoelen tol aan sluiting. Zijn er, die wegens minder gunstige finantieelen omstandigheden bezwaar zouden zien het lidmaat schap te aanvaarden, ook voor de zoodanigen heeft de Algemeene Wet eene bepaling opgenomen, die hun de toetreding zeer gemakkelijk maakt. Wij verwachten dan ook dat onze werklieden, die al meer en meer het nut van goed volkson derwijs waardeeren en waarvan reeds enkelen leden zijn geworden, in grooten getale zullen op komen. De naam van den redenaar, die Voor zitter is van Volksonderwijs, heeft een uitsteken den klank, zoodat iets goeds kan worden ver wacht. Moge de uitkomst onze verwachtingover- Ireffen en onze gemeente, die, waar het de be- De Spectator is wederom zeer gelukkig met zijn nieuwjaarsnummer. Het nieuwjaarspraalje van ’a lands brievenbesteller is vol fijnen humor en de daarbij behoorende plaat uitstekend ge slaagd. (Vaderland.) De Spectator is ditmaal niet zeer gelukkig met zijn nieuwjaarsnummer Het nieuwjaarspraalje van ’s lands brievenbesteller mist den fijnen hu mor van vroegere meuwjaarsbeschouwingen en is niet minder verward dan de plaat. (N. v d. D schrift, geslaagd zijn, de firma Lescanne Perdoux, Avenue de Villiers 87, te Parijs, nadat een voor- loopig contract, op 31 Augustus 11. te Amsterdam gesloten, in de uitvoering door de Oosfersche gebeurtenissen vertraagd was, op 11. Ie verbinden tot den aanleg en van den spoorweg van Harlingen langs Arum, Witmarsum, Bolsward, Sneek, Ijlst, Uitwellingerga, Joure, Heerenveen, Mildam, Noordwolde, Vledder, Diever en Dwingelo, Uffelte, Ruinen, Hoogeveen, Ooster-Hesselen, Dalen en Koevorden, naar de Duilsche grenzen in de richting van en tot Salz bergen, onder voorwaarde, dat aan deze onder neming door den staat eene subsidie van vier millioenen guldens worde verleend »dat zij, hoezeer het hun onnoodig schijnt uwe excellentie te wijzen op het groote belang, het welk de betrokken provinciën en dus het rijk bij hel tot stand komen van dezen weg hebben, evenwel de eer hebben hiernevens eene memorie van toelichting met eenige desbetreffende bijla gen aan uwe excellentie aan te bieden, ten be wijze van de algemeen gevoelde behoefte aan dezen weg «redenen waarom zij zich tot uwe excellentie wenden met het eerbiedig verzoek aan de wet gevende vergadering wel de noodige wetsvoor stellen te willen doen tot het verleenen der be- noodigde subsidie »dat, indien evenwel onverhoopt bij uwe excel lentie bezwaren mochten oprijzen tegen de in williging van hun verzoek, zij uwe excellentie eerbiedig verzoeken hun deze te willen meedee- len, teneinde zij in de gelegenheid worden ge steld, die zoo mogelijk uit den weg te ruimen.” Toen de tijding voor ’t eerst onder het pu bliek rondliep, dat de heeren Kaptijn en Gen us voor de zooeven aangeduide lijn concessie hadden aangevraagd, werd al dadelijk te Harlin gen het belang van die lijn voor het internatio naal vei keer begrepen en in den Handels-stand aldaar vonden de heeren Kaptijn en Gentis dan ook aanmoediging en steun. Ook elders bood men bijstand aan maar het duurde toch niet lang, of zij, die niet gelooven voordat ze zien, beschouwden de lijn HarlingenKoevordenSalz bergen, als zij die op de lijst der aangevraagde concessiën aantroffen, als een non-valeur. Zij be groeven haar in gedachten, niet omdat men haar gebrek aan levensvatbaarheid toeschreef, maar omdat het middel, ’t welk haar tot volle kracht kon brengen, wel aanwezig was, maar niet werd aangeboden. Ook de gevaders der inderdaad ook voor Sneek tot nu toe een spoorweg-stiefkind belang rijke spoorweglijn, de heeren Kaptijn en Gentis, bewaarden,na aanvankelijk zeer ijverige hoewel ver- geefsche pogingen om geld te vinden, een diep stilzwijgen, althans naar de meening van het pu bliek,maar het vergiste ziet. Zij hebben met hunne concessië ook een hoofdstuk geleverd in het groote boek: teleurstellingen en lijden van spoorwegmannen; en onder zoo veel, dat de deu ren der Rothschilds gesloten hield of slechts hal verwege opende bekleedde ook de Oostersche quaeslie eene plaats. Nadat de aanvraag alzoo een tijdlang schijn dood was geweest, kwam dezer dagen het oogen- blik van ontwaken en de heeren Kaptijn en Gentis verrasten het publiek met de tijding: wij hebben een Parijsch huis gevonden, dat de be wuste lijn wil leggen, als de Staat eene bijdrage toezegt van vier millioen gulden. Zietdaar de eischen nu komen de vragen Zal onze Regeering daaraan een welwillend oor leenen en het voorstel aan de wetgevende Macht doen, om den aanleg van den Spoorweg Harlin genSneekHeerenveen Hoogeveen Koevor den—Salzbergen van Staatswege fmantieel te steunen Reeds hebben de concessional issen het volgend adres ingediend bij den Minister van Binnenland- sche Zaken «Geven met verschuldigden eerbied *e kennen Adrianus Kaptijn, te Woerden, en Johannes Hen- derik Gentis, te ’s Hage «dat zij, blijkens het hierneAens gevoegd af- Thans verbreekt ook de Standaard het stil zwijgen over de nieuwe onderwijswet. Na eeni ge beschouwingen over de billijke en niet Ie ver gaande eisch en der niet-neutralislen, schrijft het blad«Maar is de wet, gesteld ze werd aan genomen zoo als ze daar ligt, voor ons aanne melijk, zander verloochening van beginselen, zie daar de hoofdvraag” Het antwoord luidt «Wij antwoorden daar op on voorwaardelijk neen Neen al erkennen wij de poging om ons goed recht althans ee- nigermale te eerbiedigen. Neen al weten wij dat de strijd, die ons wacht nog heviger zal ont branden dan voorheen. Want boven de vriend schap der menschen, boven ministerieele beleefd heid, boven de ellende van den strijd gaal bij ons de heiligheid van het beginsel.” Daarop gaat het blad na, wat het. onder vol doend Christelijk onderwijs verstaalen besluit met de woorden: «Wij verwerpen de scheiding van wetenschap en geloof en kunnen geen on derwijs, dal op die scheiding berust voor ons voldoende achten. Een wet, welke, uit beginsel, die splitsing aanneemt, is, om dat beginsel ver werpelijk.” In een tweede artikel betoogt de Standaard nader, dat geen beschaving verwacht mag wor den van een onderwijs, dat berust op de schei ding van geloof en wetenschap. De onderwijzer moet dus staan op den grond van het christelijk geloof. Wil hel onderwijs dus werkelijk voldoend genoemd worden, dar. dient ook de overtuiging van des Standaards geloofsgenooten erkend te worden. Die eisch is billijk. De «velen”, die zich tegen dien eisch verzetten, worden door het blad in twee groepen onder scheiden de eerste bestaat uit hen die zeggen dat de staat op deze overtuiging geen acht mag slaan de tweede dat hij er geen acht op kan slaan. De eerste gronden haar meening op het beginsel der algemeene humaniteit, waarop de volksschool, als op een breeden grondslag, moet rustende tweede zijn de Standaard minder vijandig gezind, en uit hun kamp komen er al lengs eenigen over, vooral sinds niet meer op kerkelijke, maar louter op vrije scholen wordt aangedrongen. ’i Is uil het nieuwe ontwerp gebleken, dat de heer Heemskerk tot de eerste groep behoort. Niemand locji kan ontkennen dat het op de schei ding van geloof en wetenschap berust. Men kan hiervan den minister geen grief maken, maar wel moet er op worden gewezen dat hy zijn op vatting voor de alleen ware, en voor allen vol doende houdt. Om deze reden is het ook niet mogelijk op conciliatie en transactie tusschen ver schillende belangen en inzichten aan te dringen In de Huisvrouw wordt ook een woordje ge wijd aan de onderwijswet. De voorgestelde af schaffing van hel «meer uitgebreid lager onder wijs” vindt het blad voortreffelijk voor onze meis jes. mits de zekerheid kan worden gegeven, dat werkelijk alle thans bestaande meisjesscholen voor meer uitgebreid lager onderwijs vervangen zullen worden door scholen waar zij middelbaar onder wijs kunnen ontvangen. Zekerheid hieromtrent bestaat echter niet. Worden alle inrichtingen van meer uitgebreid lager onderwijs opgeheven, dan zal de gelegenheid tot ontwikkeling voor onze meisjes zoo goed als verdwijnen, behalve in de weinige steden waar middelbare meisjes scholen zijn. Daar ’t mogeiijk is dat de heeren, die de school plannen maken of ze te beoordeelen heb ben, aan onze meisjes in ’t geheel niet denken, heeft de redactie een exemplaar van het nom inee, waarin dat artikeltje voorkomt, aan mevrouw nd De 'ler- Welke middelen moeten de provinciale- en gemeentebesturen, alsmede particulieren, aanwen den, om het door allen gewenschle doel te be reiken? Wat in Friesland reeds werd gedaan, is be kend, en ook de Drenthenaren hebben indertijd van hunne belangstelling doen blijken. Zij hiel den bijeenkomsten benoemden een spoorweg- Comité, die de zaak ten allen tijde ter harte zou kunnen nemen, zonden adressen aan de Hooge Regeering, en op dit oogenblik hernieuwen zij hunne belangstelling door eene vergadering voor te bereiden, op welke alle gemeenten, die de lijn over haar gebied zouden verkrijgen, zich zullen doen vertegenwoordigen. Op die vergadering zal de zaak behandeld en de bouwstoffen verzameld worden voor een adres aan de Regeering, dat de gronden zal bevatten, op welke de schatkist gerechtigd is, den aanleg te bevorderen van een nieuwen ijzeren interna tionalen weg, die voor den handel en de ont wikkeling van het Noorden van ’t hoogste belang zal zijn. Wat zal men, in den tegenwoordigen stand van zaken, in Friesland nu doen Welke roeping heeft Sneek ten aanzien van deze spoorwegverbinding? de echtgenoote van Z. Exc. den minister van binnenlandsche zaken gezonden.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1877 | | pagina 1