GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK.
MEUWS EN ADTERTENTIE-READ VOOR RE
IETS OVER VOEDING EN VOEDSEL.
I
1877.
No. 74.
R G A. N G.
T W K E-E JN-D E
15 SEPTEMBER.
ZATERDAG
SN
PAARDENMARKT.
najaars Paardenmarkt
dit jaar zal plaats hebben op Woensdag den 19
September e. k.
J
•t
'oo
4
*g- I
-
Ü-
iel.
oi it m
SMI. hl. II
n
ele
III.
vaij
n-
B 1\ M; L A M>
o
e»
Zoo bleek
UIT DE PERS.
de quaestie aldus
16
6
6
en
(En bij
30
I 4
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende franco
in te zenden.
1e-
ird
22
12
a
is-
De
J1S,
178,
10
19
>2
SA
13
or
16
or
14
1
or
or
or
14
0-
ÏR
cht
de
aar
dat
eer
ou-
be-
le-
rk
ir-
>r-
nei
Ja-
v
00
;te
O.
0
i
h. A
EN,
»ng..
Tal.
Door te Amsterdam vertoevende Franschen is
een adres van rouwbeklag gezonden aan mevrouw
Thiers.
was
waar
(Men vergelijke hier
mee de worstfabrikatie, waarvan hierboven mel
ding wordt gemaakt).
Gedroogd koffiedik, met cichorei en okeraarde
gemengd, werd te München als koffie verkocht.
Uit bovenstaande wij zouden de vervalsch-
Jijst nog veel langer kunnen maken; wat o. i.
onnoodig is kan men reeds eenigszins den
omvang met het kwaad leeren kennen, ter be
strijding waarvan in den laatsten tijd, van on
derscheidene kanten, op krachtige maatregelen
wordt aangedrongen.
00
one
,00
,50
,O0
00
fg.
00
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Het GEMEENTEBESTUUR van Sneek,
gevolg gevende aan de uitnoodigiug van heeren
Gedeputeerde Staten, gedaan bij hun besluit van
den 3 September jl. no. 4, maken bekend
dat ter provinciale griffie, legenden prijs van 15
cent per exemplaar, voor belanghebbenden ver
krijgbaar is gesteld, het prov. blad no 105, be
vattende het reglement van politie op het ge
bruik van waterstaatswerken, in onderhoud en
beheer bij de provincie Friesland.
Sneek, 13 September 1877.
J. van DRIESSEN, Burg.
S. HAAGSMA, Secretaris.
In de Dinsdag avond j. 1. gehouden vergadering
van de kamer van koophandel en fabrieken te
Amsterdam is o. a. in behandeling genomen eene
missive van de hh. H. Veen c. s. te Sneek, be
treffende een kanaal van Stavoren naar Leeuwar
den, met verzoek dit plan te ondersteunen. De
hh Goedkoop en Engels hebben dit ontwei p in
gezien en stellen voor dit plan, door een adres
aan den minister van binnenlandsche zaken, te
Aan dat adres wordt aan het slot
o. a. gezegd«Wij achten het een gewichtig
algemeen belang, dat de verschillende deelen des
lands door goede communicatiemiddelen met el
kander vereenigd zijn, dat de handel aan geen
plaats gebonden zij, en zijn producten gemak-
kelijk door hel geheele land kunnen vervoerd
worden. Redenen waarom zij verzoeken die maat
regelen te willen nemen om spoedig van rijks
wege een voldoend kanaal van Stavoren over
Sneek naar Leeuwarden te doen aanleggen. Con-
furra dl advies werd besloten, -
K E N N l S G E V 1 N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente Sneek, voldoende aan het besluit van
den heer Commissaris des Konings in Friesland
van den 11 September jl2e aid. J no. 507
(Prov. blad no, 108) brengen ter kennis van de
daarbij belanghebbenden, de navolgende
NOTIFICATIE.
De COMMISSARIS des KONINGS in de pro
vincie Friesland,
Gelet op de resolutie van heeren Gedeputeerde
Staten der provincie, van den 6 Sept. 1877, no.
47, alsmede op de bepalingen van art. 11 der
wet van 13 Juni 1857 (Staatsblad no. 87);
Brengt, bij deze, ter kennis van de daarbij be
langhebbenden
dat de groote jacht in Friesland zal worden
geopend op Maandag den 1 October aanstaande,
met zonsopgang, en dat alzoo na dat tijdstip ge
oorloofd zal zijn de uitoefening van de bij art.
15 der jachtwet, onder letters a, b, c en g, om
schreven jachtbedrjjven.
En zal deze op de gebruikelijke wijze worden
afgekondigd en aangeplakt.
Aldus gedaan binnen Leeuwarden, den 12
September 1877.
De Commissaris des Konings voornoemd,
VAN PANHUIJS.
Sneek, 14 Sept. 1877.
Burgemeester en Wethouders voornoewd,
J. van DRIESSEN, Burg.
S. HAAGSMA, Secr.
A
De Arnh. Cour, bespreekt naar aanleiding van
hel voorloopig verslag over het kieswet-ontwerp
de census-quaestie. Na de onderscheidene, zeer
sterk van elkander afwijkende meeningen te heb
ben vermeld, die in hel verslag geuit worden, ondersteunen,
geeft het blad als zijn meening te kennen, dat de I
vraag, die de gansche quaestie beheerscht
de viaag nl., of door verlaging van den census
bet kiesrecht moet worden uil gebreid en toege
kend aan klassen van bevolking, die thans niet
kiesgerechtigd zijn in ’t verslag niet wordt be
handeld.
Ter beantwoording dezer vraag stelt het blad
Wal wil men dal hel wet
gevend lichaam, 'l welk de natie vertegenwoor
digt, zyu zal? de vergadering van de wijden en
Tegen twee Amsterdamsche studenten is pro
cesverbaal opgemaakt wegens diefstal. Zij hadden
zich in min of meer opgewonden toestand schul
dig gemaakt aan het afrukken en rnedenemen
van een uithangbord.
De commissie van rapporteurs voor het wets
ontwerp tot herziening der onderwijswet is, na
kennisneming der memorie van antwoord, van
oordeel, dat geen nader onderzoek der afdeelingen
te dezer zake wordt vereischt en dat de open
bare beraadslaging over het voorstel genoegzaam
is voorbereid.
Terwijl de wetenschap onvermoeid bezig is,
om, door een nauwgezet onderzoek, de waarde
en liet gehalte onzer voedingsmiddelen te bepa
len en ens voorlicht in de keuze onzer spijzen
en dranken; terwijl zij er steeds op uit is, ons
zooveel mogelijk den weg te wijzen, die tot ver
meerderde productie kan leiden en daarbij tevens
de middelen tracht te vinden, waardoor het be
derf wordt voorkomen of vertraagd, opdat wij
uit verre streken, waar het vee bijna waardeloos
is, gezond vleesch kunnen bekomen tot goedkoo-
pere prijzen dient diezelfde wetenschap tevens
den gewetenloozen, door hen de middelen te leeren
kennen, waardoor zij de levensmiddelen, met de
geringste kans op ontdekking en tevens met het
vooruitzicht op enorme winsten, kunnen verval-
schen.
De lange lijst onzer spijzen en dranken, biedt
dan ook vaak, by eene scheikundige ontleding,
een bonte staalkaart aan van allerlei vreemde
beslanddeelen, die als surrogaten dienst doen en,
in meerdere of mindere mate, onze maag tot een
soort vuilnisbak maken van belangzuchtige be
driegers.
Melkvervalsching ’t is van algemeene be
kendheid en bij herhaald onderzoek in onderschei
dene plaatsen gebleken is aan de orde
van den dag. Zij wordt soms zoodanig »aange-
lengd”, dat er van de eigenlijke melk weinig
meer overblijft. Zoo werden o. a. te Berlijn
36’/a millioen liter melk gemiddeld met 3% mil-
lioen liter water aangemengd. En de procenis-
gewijze verhouding is vaak nog veel ongunsti
ger.
Dat die saanlenging” vaak alles behalve on
schadelijk voor de gezondheid is, behoeft niet
gezegd te worden. Zelfs zijn er in Londen ge
vallen van typheuse ziekten voorgekomen, door
melk verbreid. Die melk was namelijk vervalscht
met water, dat lyphus-smetstof bevatte.
Zoo wordt het meest noodige. voedsel der kin
deren al verknoeid, alleen om een ellendig winst
bejag.
En wat geschiedt met onze andere dranken
Met jenever, bier en wijn wordt eveneens op
gevaarlijke wijze geknoeid. Men zou daarover een
boekdeel kunnen vol schrijven; en voor zooveel
glycerine, anijs, coriander, rozijnen en wijnsteen
zuur gebruikt worden, kan men nog van betrek-
kelijk, onschadelijke namaaksels spreken, maar
wee 1 de gezondheid, als er bestanddelen in voor
komen als pikrinezuur, quasihout, fuchsine, of
hoe onwaarschijnlijk ’t ook klinke strychnine
en brucine. Wjjnvervalsching komt dagelijks
voor; men heeft fabrieken ontdekt waar men kunst
wijn vervaardigt op groote schaal en nooit een
enkele druif in de fabriek kwam. Te Kloster
neuburg, bij Weenen, is wijn onderzocht uit zui
vere metalen bereid, die niet te onderscheiden
was van echten wijn, noch door de tong, noch
door cheimsche analyse
Met het meer vaste gedeelte onzer voedings
middelen is het weinig beter gesteld. Hel meel
wordt vermengd mei gips, zand, aardappelmeel
het vleesch is dikwijls van ziek of slecht gevoed
vee zelfs hoort men het vermoeden opperen
dat in sommige plaatsen van ons land honden
worden gemest en geslacht, om tol worst te'
worden gemetamorphoseerd. Wat de zoogenaam
de toespijzen betreft, het zout, de azijn, de sui
ker, de specerijen, ze worden ook al verontrei
nigd en vervalscht. Het zout door kalk, natron-
hydiaat, koper, lood, gips, jodium, enz. De azijn,
die de spijsvertering helpt bevorderen en bederf
werend is, wordt langs verschillende wegen ge
prepareerd. In hoofdzaak is zij een oplossing
van azijnzuur in water. Het licht voor de hand,
dat bij de azijn nog meer water zal gevoegd
worden en bleef het maar bij deze verdunning,
doch met voordeel bedient men zich van zwavel
zuur. De suiker is dikwijls verontreinigd of met
opzet vervalscht. Zij kan, tengevolge van het pro
cédé bij de bewerking, ijzer, lood, zink, kalk be
vallen, zoomede zand, meel, enz. In ruwe en
soms ook in geraffineerde suiker worden mijten
gevonden, tengevolge van een ondoelmatig bewa
ren. Deze diertjes gelijken veel op de schurft-
mijten, zijn zeer taai van leven en veroorzaken
bij de arbeiders in suiker de suikerschurft
Hoewel de speceryen niet zoozeer worden ver
eischt voor onze voeding, zijn ze tooit zóó alge
meen in gebruik, dat het noodig is deze genot
middelen onvervalscht te ontvangen. Zij werken
als alkohol, als prikkels op sommige organen. Pe
per en mosterpoeder worden vermengd met cur
cuma, geel oker, menie, enz. In plaats van de
Ceylonsche of Javaansche kaneel gebruiken wij
maar al te vaak een poedertje van zaagsel met
eenige droppels kaneelolie. Kruidnagels, gember,
foelie, saffraan, vanille en zooveel andere bieden
den winzuchligen handel een ruim veld tot ex
ploitatie aan voor vervalschingen.
De inrichting voor het onderzoek van levens
middelen te München, die een goeden naam heeft,
vond bij hare proefnemingen dat voornamelijk
waren vervalscht specerijen, en byv. peper en
kaneel vermengd met belangrijke hoeveelheden
meel, okeraarde en fijngemalen baksteen.
Boter vermengt men met zwavelzure barijt
loodwit en dikwerf met 17 pet. water,
ons ook met weeke aardappels.)
Met vleesch wordt enorm geknoeid.
hel dat te offenbach van 23 slagers slechts 4
onvervalschle worst verkochten.
In de worst, door twee slagers verkocht,
volstrekt geen vleesch, terwijl 17 hunne
vermengden met zetmeel.
voedsten des lands, of het lichaam dat aan de re-
geering kennis geeft wat de groote menigte des
lands wil en eischl Moet het parlement de uit
drukking zijn van de intellectueele kracht des
lands of van zijn materieele kracht Moet het
vertegenwoordigend en wetgevend lichaam zijn ge
zag uitoefenen door zijn zedelijk en verstandelijk
overwicht, door in kennis en bekwaamheid, door
in juistheid van inzicht te staan boven hel gros
der bevolking; of is het zijn roeping alleen stoffe
lijke en physieke kracht uit te oefenen, alleen to
zijn het lichaam dat van het gros der bevolking
de aanslcoten ontvangst, welke hel daarop aan
de regeering overbrengt? Moet, in één woord,
het parlement zijn een louter werktuig door de
volksmenigte in beweging gebracht, of een zelf
standig, naar eigen oordeel handelend gezag een
gezag onder of een gezag over het volk
Eischt men hel eerste, dan spreekt het vaq
zelf, dat het kiesrecht niet kan worden toegekend
aan klassen van bevolking, welke de capaciteit
niet te onderscheiden en te waardeeren welen.
Wil men het tweede, dan is de algemeenmaking
van het kiesrecht, zoo onbeperkt en volledig mo
gelijk, het eenig rationeel en doeltreffend stelsel.
’t Is noodeloos te zeggen, dal de Arnh. Cour.
de quaestie zoo stellende, zich voor het intellec
tueel gezag, voor de aristocratie van het verstand,
voor de regeering der bekwaamheid verklaart.
Het blad waagt de onderstelling, dat de Kamer,
indien zij kon, hetzelfde zou doen, en in dat on
derstelde geval wordt de vraag geopperd »ls
in ons land, op dit oogenblik, onder de tegen
woordige omstandigheden, algemeenmaking, of
zelfs aanmerkelijke uitbreiding van het kiesrecht
al dan niet wenschelijk De vraag zal in een
volgend nommer worden beantwoord.
'an J
en, I
:en I
nij j
iet
en
nd
r
en
Ün
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS van
de gemeente SNEEK maken hiermede bekend
dat de
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. van DBIESSEN, Burgem.
De Secretaris, S. HAAGSMA.
