GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK,
NIEUWS- EM ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
EEN WENSGHELIJKB OPLOSSING.
1
o
1-
ï-
n,
'4i
I
6 OCTOBER.
y-
o-
ER
cht
No. 80.
A.
6WW'
9
ele
BI W HI EX LA!\«.
s
me
I
I
om
ko-
I
j
I
i
i
I
i
(JIT DE PERS.
Op de staalsbegrooling is voor den aanleg van
den spoorweg StavorenLeeuwarden f 5-44.000
uitgetrokken.
De modellen voor het Spinoza-standbeeld inge
zonden, worden heden, Vrijdag en Zaterdag, ten
toongesteld. De uitvoering is dus eerlang tegemoet
te zien.
n
>t
m
P
an
m,
en
nÜ
iet
m
,d
ure van dit ministerie door de Begram’s en Wint-
gens onder de grievendste verwijten tegen deze
beeren is ontrold.
HS,
78,
ÏN,
ng-.
lal’.
Het 14e nationale zangersfeest zal 't volgend
jaar te Deventer plaats hebben. Er is reeds een
feestcommité benoemd.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende franco
in te zenden.
i
ADVÈRTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'4 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
■mi
In de fabriek van den heer Oleff te Leiden is
een ketel gesprongen, ten gevolge waarvan de
17jarige zoon van den eigenaar is gedood en
een der werklieden de hand verbrijzeld.
Bij de spoorweghegrooting, door de Regeering
ingëdiend, zijn ook onder de concessie-aanvragep
die der heeren A. Kaplijn en J. Genlis, voor een
lijn van Harlingen naar de Duitsche grenzen in
de richting van Salzbergen (op het verzoek van
de aanvragers om f 4.000.000 subsidie is nog
geen beslissing genomen); die van D. van Lennep,
directeur der Nederl. Centraal Spoorwegmaat
schappij, voor een spoorweg van Harderwijk naar
Amsterdam door de droog te maken Zuiderzee
(de aanvraag was een verzoek om prioriteit); die
van mr. C. C. F. d’ Engelbronner, qq., te ’s Gra-
venhage, voor spoorwegen in Friesland en N.-lIol-
land, met inbegrip van zeetrajecl, met verzoek
om subsidie (afgewezen).
de
aar
dat
"eer
ou-
be-
Het ministorie-Heemskerk hoeft zich, gelijk men
weet, bereid verklaard zijn zetels te ontruimen
I en heen te gaan.
De minister van Buitenlandsche zaken, die bij
de opening van de zitting der Tweede Kamer
van Maandag jl. aan de groene tafel was gezeten,
I heeft toen officieel bevestigd, wat ons reeds offi
cieus gemeld was, n. 1., dat het ministerie collec
tief aan Z. M. ontslag had gevraagd.
Na het votum door de Kamer bij de behande
ling van het adres van antwoord met zoo’n groo-
te meerderheid uitgesproken; een votum, dat zelfs
door de politieke geestverwanten van het mir»
sterie als een votum van wantrouwen werd be
schouwd als een weigering tot samenwerking
tusschen de Vertegenwoordiging en de Regeering
was het natuurlijk te verwachten, dat het mi
nisterie zijne portefeuilles ter beschikking van den
koning zou stellen.
Dit is dan ook geschied, en wij beleven dus
weer eene ministerieele crisis, waaraan onze par
lementaire geschiedenis reeds zoo rijk is.
Het woord is thans aan den Koning, en
met algemeene belangstelling wordt de koninklij
ke beslissing in dezen tegemoet gezien.
Inmiddels wordt door enkele bladen twijfel ge
opperd, of het ministerie-Heemskerk wel werke
lijk zal aftreden.
Zoo deelt o. a. de Haagsche correspondent der
Gron. Ct. als gerucht mede, dat kamerontbinding
niet onwaarschijnlijk is, wanneer Z. M. namelijk
den heer Heemskerk over de oplossing der crisis
zou willen raadplegen. De heer Heemskerk zou
namelijk allerminst geneigd zijn zich te laten
wegzenden en nog eens een beroep op de kiezers
willen wagen, f i
Wij moeten gulweg verklaren, dat dit bericht
ons vooralsnog weinig waarschijnlijk voorkomt.
Wel weten we, dat de heer Heemskerk van
een taaie ministerieele constitutie iswel is het
bekend, dat hij zich niet gemakkelijk laat «weg-
voteeren” van achter de groene tafeldat hij
gewoon is zich krampachtig vast te klemmen
liever anderen
gaan
aan zijn ministerieelen zetel en
naar huis zendt dan zelf naar huis te
ook al is het daarvoor dan reeds meer dan tijd
wij gelooven hem toch nog
aan
De politie Ie Den Haag heeft een dienstmeisje
in verhoor genomen onder verdenking dat de bru
tale oplichterij, te Rotterdam dezer dagen ten
nadeele van een magazijnhouder van goud en
zilver gepleegd, door haar zou zijn begaan. Bij die
gelegenheid bekende zij, onder een stortvloed
van tranen, dat zij niet de oplichterij te Rotter
dam, maar voortdurenden diefstal van lakens enz.
ten nadeele van haar meester had gepleegd. De
werkvrouw had er haar toe gebracht. Zij is met
de werkvrouw in hechtenis genomen.
Omtrent de oplichterij is nog geen nadere ont
dekking gedaan. Alleen is in de bank van lee-
nmg een der kettingen weergevonden. Zij was
aldaar aangeboden door een oude vrouw die
meermalen voor anderen beleent en verklaard
heeft deze ketting op straat te hebben ontvangen,
met opdracht tot beleening van een juffrouw, on
geveer 20 jaren oud. Het beleenbriefje, door be
doelde juffrouw in ontvang genomen, staal ten
name van Boutnan.
geworden, maar
Ie verstandig om zich op nieuw te wagen
het uiterste middel kamerontbinding, waarvan
onder de tegenwoordige omstandigheden voor
hem en zijne politieke geestverwanten ai even
weinig succès is te verwachten als in de beruch
ts gekleurde-randjes-periode Een beroep op de
kiezers zou toch zeer waarschijnlijk slechts dit
resultaat opleveren, dat de liberale meerderheid
>n de Kamer nog meer versterkt zou worden en
de minister Heemskerk zich daardoor nog onmo
gelijker dan onmogelijk zou gemaakt hebben.
Maar bovendienal zou ook de heer Heems
kerk nog wel zoo’n uiterste poging willen wa-
gen om zijn ministerieel leven te rekken, de
beslissing staat niet aan hem alléén. Behalv,e
I met den koninklijken wil heeft bij ook nog re
kening te houden met zijne zes amblgenoolen
aan de groen? tafel. En nu laat het zich bjjna
niet denken, dat ook deze bereid zouden worden
bevonden, zich aan zoo’n gevaarlijke proefneming
te wagen, die allicht hunne reputatie als ernsti
ge en fatsoenlijke constilutioneele mannen in de
waagschaal zou kunnen stellen. Zij althans wij
twijfelen er geen oogenblik aan zouden self-
respect genoeg hebben, zich niet meé te wagen
aan de Haemskerkiaansche cnlbindings-politiek.
Nog eensaan zoo’n oplossing der bestaande
crisis gelooven wij voorshands niet. Integendeel,
onze overtuiging is, dat rij eenvoudig za! eindi
gen met het ontslag van deze ministers en het
optreden van een liberaal kabinet. Dit is trou
wens de eenig aangewezen weg.
Nu de liberalen, na de Juni-verkiezingen, zoo’n
besliste meerderheid hebben gekregen in de Ka
mer; nu het duidelijk gebleken is, dat tusschen
haar en het ministerie-Heemskerk samenwerking
voortaan onmogelijk geworden is nu ligt hef
immers voor de hand, dat een kabinet uil de
meerderheid geroepen zal worden om aan de
groene tafel plaats te nemen.
Wij twijfelen er dan ook niet aan, of de
ninklijke beslissing zal wel in dien geest worden
genomen.
Zonder .die .beslissing echter te willen vooruil-
loopen of ons aan gissingen te willen wagen over
de vermoedeljjke oplossing van het ministerieel
vraagstuk, meenen we toch den wensch niet ach
terwege te moeten laten, dat deze zoo spoedig
mogelijk moge volgen. In ’t belang des lands
toch is eene spoedige beslissing zeker zeer ge-
wenscht.
Dat toch eene crisis als de tegenwoordige al
tijd storend en belemmerd moet werken op den
geregelden gang van zaken, behoeft niet gezegd
te worden. Hoe spoediger zij achter den rug is,
des te spoediger zal ook eene geregelde en ge
wone orde van zaken weer in ’t leven zijn ge
treden.
Van harte hopen wij dan ook, dat de Staats
courant ons spoedig bet oplreden zal melden
van een liberaal ministerie, dat zich sterk en
krachtig genoeg gevoelt om de belangrijke poli
tieke vraagstukken, die sedert geruimen tijd reeds
hangende zijn, ernstig ter hand te nemen en,
gesteund door de medewerking van de meerder
heid der Kamer, tot een goed einde te brengen.
In het algemeen belang des lands zou dit zeer
zeker de meest wenschelijke oplossing zijn van
de tegenwoordige crisis.
uit en de schildering gade te slaan van de ver
schrikkelijke toekomst die Nederland te gemoet
gaat nu Heemskerk af- en Kappeyne optreedt.
Onze Nederlandsche burgers laten zich daardoor
echter niet bang maken zij weten wel beter
zij hebben dit liedje, van 1848 af, reeds zoo dik
wijls gehoord Zij hebben veel Ie veel ministe-
riën en veel te veel ministers zien aftreden en
optreden, om zich zoo te laten verschrikken
dat in 1877 Nederland, van 1848 af gerekend,
zijn 22en minister van buitenlandsche zaken zal
ontvangen, zijn Kien minister van binnenland-
sche zaken, zijn 17en van financiën, zijn 21en j
van koloniën, zijn 20 van justitie, zijn 15en van
marine, zijn 17en van oorlog. Nederland is aan
deze periodieke aflossingen der hoofdwacht gewoon
geraakt en verontrust er zich niet over.
Er kan reden van ongerustheid en angst bestaan,
wanneer een politieke crisis plaats heeft in een
land beheerscht door een louter persoonlijken
een allerheerschenden Keizerlijken, Koninklijken
of Maarschalkelijken wil. Serail-revolution zijn,
van alle revolution, voor een volk de ergste.
Maar in een constitutioneel land, waar het par
lement mede regeert, is voor deze panieken geen
redelijke grond. Een constitutioneel land verdraagt
nooit een regeering welke het niet verdragen wil.
De Arnh. Crt. betreurt wel is waar de wijze
waarop een einde is gemaakt aan het ministerie-
Heemskerk, maar de crisis was op zichzelf on
vermijdelijk. Heemskerk moest aftreden, en
wij leven in een constitutioneel land de libe
rale meerderheid der Kamer zal een ministerie
moeten vormen. Hq^ spoediger deze onvermij
delijke verandering tot stand kome, hoe beter
wij zijn in' het werksaizoen en moeten daarvan
gebruik maken.
Niet onaardig is het, naar het blad nog doet
opmerken, de jammertoonen aan te hoeren, door
de anti-llberale organen bij deze gelegenheid ge-
De Standaard maakt de politieke inventaris
van het aftredende ministerie op, ten einde uit
dezen desolaten boedel voor zichzelf en zijn geest
verwanten de gestrenge leerling te trekken hoe
meegaandheid op hel stuk van beginselen een
invrelend kwaad is, dat ten leste de hechtste
muren sloopt.
Het blad begint met het eenige goede nummer
dal deze boedeleeel zal bevatten te weten de mi
nisterieele klok, die voor ’t scheidend kabinet
de waarde van den tijd gemeten heeft. Met den
tijd hebben deze ministers nooit gespeeld en meest
gewoekerd, en hun komt dan ook de eer toe
het werken op Plein en Binnenhof weder voor
goed in eere gebracht te hebben.
Over het politiek gehalte van den in ’t Staats
blad geboekten arbeid, laat de Stand, zich even
wel aldus uil Ilooger onderwijs werd stellig in
een stijl opgetrokken, die beneden het «rococo”
bleef. De modellen kieswet dongen soms naar
den lof van curiositeit. Het sociale wetleke was
al bijster schraal. Het ontwerp van lager on
derwijs vond buiten de ministerieele bureaux bij
niemand genade. De uitvoering van hooger on
derwijs zette allerwege kwaad bloed. En van de
munt- en tabakswetten gaal zwijgen zeker vei
ligst. Maar zooveel mag dan tocb, zonder ver
moeden van grootspraak, het heengaand kabinet
ten lof nagegeven dal men land aan twee
wetten hielp van blijvende waardij de één van
Heemskerk, op de spoorwegen, en de andere van
Van Lijnden, op de indeeling van ons rechtsge
bied.
Eer het blad in een volgend nommer de slech
tere nommers van den boedel bespreekt, wordt
eerst een woord gezegd over het conservatieve
staatsievaandel, dat drie jaar aan ’t kabinet toe
vertrouwd werd en in dien tijd slechts een en
kele maal ontrold werd. Die meenen zou dat
het gaaf en ongedeerd als een der prachtnom-
mers op dezen inventaris zou pronken, vergist
zich volkomen. Er is in den ontredderden boe
del zelfs geen schijn of schaduw van ’t stuk te
vinden. Hoe het wegkwam, is nog niet uitge
maakt. Verkocht kan het wel niet zijn. Dal hel
ten geschenke zou gegeven zijn, laat zich al even
min denken. In toorne afgenomen door veront
waardigde vrienden, is nog de aannemelijkste le
zing.
Maar wat hier ook van zij, zóóveel weet men
met zekerheid, dat het in de politieke slervens-
In het le nommer van den nieuwen jaargang
van ’t Nederl. Tooneel wordt thans bevestigd, dat
de heer H. J. Schimmel zijn ontslag genomen
heeft als lid van hel hoofdbestuur van het Neder
landsche Tooneelverbond. Naar aan datzelfde
tijdschrift wordt medegedeeld, zullen door het ge
zelschap van «Het Nederlandsch Tooneel” in het
aangevangen saizoen eenige oorspronkelijke stuk
ken, o a. een blijspel in 4 bedrijven van den heer
J. Huf van Buren en een tooneelspel in 3 bedrij
ven, getideld: «Mesalliance”, eersteling van een
jeugdige schrijfster, worden opgevoerd.
Dooi- het Rolterdamsch gezelschap zal, behalve
het bekroonde blijspel van Lodewijk Mulder, ook
een oorspronkelijk tooneelspel in 4 bedrijven van
een nieuw auteur worden opgevoerd getiteld:
«Onze Stand
n
e
I
