GEMEE.ÏÏE HET ARRONDISSEMENT SNEEK,
VIEUWS- EN ADTOENTIE-BLID VOOR DE
t
I
"A
O
1878.
No. Ö3
D R I E-E N-D E RT f G 8 T E JAARGANG
29 J U N I.
ZATERDAG
EX
00,
,00.
rus
2
'M
'4
7«
f
I 4 1 'I'.
0
S1EEKER
io*—gj
s
i
''■■4
UIT DE TWEEDE KAMER.
f33
Bl A A OLA XI».
31.
f.
PERS.
ad-
•i
li» in
cue
inn
I de
00.
- 4
50.
>ort
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
een
De voorsteller en
der Oije, verde-
t,00
.50
,50,
1
onderwijs verplichtend ie stellen,"'zóu niemand
tl.
lie)
elk
bij
ind
het
ijk,
za-
4
jr,
der
Jen
K«-
I 'g
jld.
A M.
Juni.
het
van
bepaald
van
cn-
r«»
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer l'/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen by den
Uitgever.
rd
i en,
ien.'
5
10
a
180
Z. M. heeft benoemd tot raadsheer in den
Hoogen Raad der Nederlanden uir. P. R. Feith,
thans rechter te Amsterdam; tot raadsheer in het
gerechtshof te Amsterdam mr. M H. 'sJacob,
thans rechter-plaatsvervanger en advocaat aldaar.
ning van het goede, dal gewrocht is, ’t
van elkander by de behartiging van v-
De heer van Naamen heeft mede eenige amen
dementen op hel schoolwet-ontwerp voorgesleld.
Daraonder komt voor
Art. 2ö al. 1 ie lezen.- „Aan eiken onderwijzer wordt
een vaste jaarwedde toegekend. Deze ja rwedde be
draagt voor den bezitter der akte van art, 57a, tniua in
vier bonlerd gulden.- voor den bez> ter drr akte van
hoofdoiiderwijzer minstens zeven boucerd gu denvoor
het hooft der school mnsteus zeven honderd gulden;
wanneer deze hoogstens vijf ig 'eerliiigen, minstens negen
honderd gulden, wanneer deze meer dan vijftig leeilin-
gen, minstens elf honderd gulden, wanneer deze meer
dan honderd en vijftig leerlingen, niiuatens veertien hos-
derd gulden, wanneer deze meer dan drie honderd leer
Hogen heeft.
,2e
7,50
Men schrijft uit Rotterdam aan ’t Handelsblad
Dinsdag had te half 2 op de begraafplaats Croos-
wijk de begrafenis van dr T. J. Stieltjes plaats.
Een breede schaar van vrienden, gemeentelijke
en militaire autoriteiten, alle ambtenaren tol de
minste der Handelsvereeniging, welker adviseur
I Stieltjes was, (de werkzaamheden te Feyenoord
clondnn elilï wachtlon dnn «tont >ln tint AnrLUnf
’t Getal amendementen, op de wel op lager on
derwijs ingediend beloopt ruim 60 en men wacht
nog meerderen
De krachtige aanval zal tegen de finanliëéle
zijde van het on‘werp gerigl worden
In de zitting der Kamer werd verslag uitge-
braeht over meer dan duizend petitiën ter zake
het lager onderwys.
er liever niet van gediend zijn.
Voor de verkiezing van 1877 was de kiesver-
eeuiging «Eendracht maakt Macht» te Joure on
tevreden. Vooral ook Sneek temperde die mis*
noegdheid. Thans doet men in Sneek van zich
hooren, en dal ter wille van «een bochtje» -
Maar, vrienden, laat ons verstandig zijn en ons
eerst tweemalen bedenken, waar we, bij de een-
heidszin onzer tegenstanders, tweedracht zullen
zaaien onder elkandër,”
omvattende 8 punten, over welke weltelijke re
geling het lager onderwijs zich uitstrekt en voor
al om den onderwyzer dér bijzondere school
rijkstiaclement toe te kennen,
de heer Schimmelpenninck van
digden het, als bevattend een minimum der ei
schen hunnerzijds en als verzoenend amendement.
De minister en de heer van der LoefT bestre
den het als niet ernstig overdacht, vooral ten
aanzien de toekenning eener ryksuitkéermg aan
ieder onderwijzer, die gedurende een jaar aan
30 leerlingen onderwijs had gegeven. Het amen
dement werd verworpen met 50 legen 13 stem
men. Daarna kwam art. 1 van het ontwerp aan
de orde. De heer van Nispen verklaarde daarop
geen amendement voor te stellen bij den be
paalden onwil in de kamer gebleken, cm in be
ginsel eene gesubsidieerde bijzondere school te
erkennen. Op dit artike1 werd met 42 tegen 31
stemmen verworpen, een amendement van den
heer van der Kaaij om het geven van huison
derwijs niet te binden aan eene bepaalde plaats.
Art. 1 is onveranderd goedgekeurd.
Op art. 2, bepalende de verplichte en faculta
tieve leervakken van het lager onderwijs, waren
verschillende amendementen voorgesteld.
Een ameudement-van Delden, om nuttige hand
werken voor meisjes niet als verplicht leervak
op te nemen, werd verworpen met 50 tegen 24
stemmen. Een amendement-Be<ch, om vormleer
niet verplichtend te stellen, werd verworpen met
44 tegen 30 stemmen. Een amendement-Moens,
om handteekenen wél verplichtend te stellen,
werd verworpen met 58 tegen 16 stemmen, en
een amendement-Moens. om vooroefeningen in
de gymnastiek wèl verplichtend te stellen, werd
verworpen met 51 legen 23 stemmen.
Art 2 werd aangenomen.
Bij de voortzetting van het onder wysdebat in
de zitting van jl Dinsdag, was de Minister van
Binnenl. Zaken het eerst aan het woord. De heer
Kappetjne zette uiteen, dal het ontwerp gegrond
was op de beginselen van de wetten van 1806
en 1857, waai bij de vrijheid van onderwijs was
erkend. Het ontwerp tracht niets dan de on
der wijsquaestie een stap verder tot oplossing te
brengen, en de liberale partij werd daartoe ge
noopt, nadat de over zijde op herziening der school
wel had aangedrongen en de heer Heemskerk
eene vergeefsche poging tot verzoening had ge
daan. De Minister bestreed verder de eischen
der Gathoheken en anti-revolutionairen, neerko
mende op de overheersching van de school door
de kerk. De by zonder e school kan de liberale
partij eerbiedigen, salariëeren nooit, want de open
bare kerkelijke school zou leiden tot het mono
polie der Kerk. Hij verdedigde het behoud der
woordenChristelijke deugden, die bewijzen dat
men eene algemeens zedeleer op de openbare
school wil behouden. Dat hel grootste deel der
Nederlandsche natie niet gediend zou zijn door
de neutrale school, werd niet door feiten bewe
zen. Tegenover de toegezegde voortduring der
agitatie stelde de Minister de beginselen der li
berale party, die het: «je mamtiendrai” zou ge
dachtig bljjven, waar zy stond tegenover de ei
schen der kerkelyke partijen. Bevestigend kon
hij de vraag niet beantwoorden of hy later het
onderwys geheel tot eene rykszaak zou maken
maar dat lag niet in de xeden des volks. Im
mers de liefde van de gemeentebesturen voor de
openbare school is de beste waarborg voor eene
doelmatige inrichting.
Na den Minister repliceerden de heeren Hey-
denryck, van Nispen, Vader, Tedmg en Wintgens,
die allen tegenover den Minister en andere spre
kers hunne bezwaren en hun by zonder stand
punt volliielden
De hoeren Teding van Berkhout, Mackay en
Bichon betoonden aicii in de zitting van jl. Woens
dag onvoldaan over de rede van den minister
die hun argumenten niet had wederlegd. Zy
bleven die dan ook handhaven. Ook de heer
Baige deed dit zijnerzijds, door de grondwettig
heid van zijn standpunt vast te houden
De heer Greniers begreep de felle oppositie
niet, waar duidelijk de onmogelijkheid bleek aan
de eischen van de overzijde te voldoen. De so
lutie v^q den heer Wmtgvns, om Ijgt.godsdieijst
In hel Weekblad voor Notarisambt en
ministratie vindt men de Volgende opmerkingen
over »de nieuwe successiewet”
«Volgens het nieuwe artikel 12 der successie
wet kunnen de erfgenamen in de rechte lijn
wanneer het door ieder hunner geërfde of ver-
kregene geen f 100U te boven gaat, volstaan met
de inlevering eener niet specifieke memorie van
aangifte, waarbij in plaats van eene omschi ijving
van actief en passief, alleen het zuiver saldo der
nalatenschap behoeft te worden opgegeven.
Deze bepaling, bij amendement in de wet ge
komen, is zeker zeer mooi, maar nog mooier
ware ze, wanneer ze eenig practisch. nut kon
hebben en wanneer niet door zoodanige niet
specifieke aangifte te doen, alle aanspraak op
vrijstelling van recht werd verloren Artikel 56
no. 2 toch bepaalt dat alleeu vrijstelling van
recht in de rechte lijn wordt genoten wanneer
uil eene specifieke aangifte bljjkt, dat iede- niet
meer f 1000 erft. Wil men alzoo vrij zijl van
successierecht dan moet men specifieke aangifte
doen. Wie zal nu de niet specifieke aangifte
volgens art 12 doen Zeker niemand.
Van art. 56 no 3 geldt hetzelfde
Wal den eed aangaat, die behoeft in de rechte
lyn, volgens art. 29 Ir, b, niet te worden afge
legd, wanneer ieder erfgenaam, volgens de spe- i
cifieke aangifte, aan actief niet meer dan f 1000
bekomt; doet men dus de niet specifieke aan- j
gif'e volgens art. 11, dan moet men in iedet
geval de aangifte beëedigen. Blijft de wet zoo-
als die nu is dan zal echter zoodanige niet spe
cifieke aangifte, zooals boven gezegd, nooit voor
komen.
Zouden ten gevolge van de aanneming van hel
amendement-Patyn (art. 12) op enkele plaatsen
in de wet de woorden «volgens de specifieke
aangifte” niet hebben moeten wegvallen
Onder het opschriftEenheid of tweedracht?
schrijft sFriso" in haar laatste nummer:
«In eene dezer dagen gehouden vergadering
van de kiesvereeniging «Burgerplicht”, te Sneek,
is op voorstel van den heer G. ter HorsltJHz.
de volgende motie aangenomen
«De vergadering der kiesvereeniging sBurger-
plicht” te Sneek, betreurende de houding der af
gevaardigden van dit district inzake de Friesche
spoorwegen, gaal over tot de orde van den dig.”
Men ziel het, mea is te Sneek ontstemd, omdat
de afgevaardigden van dit district hunue goed
keuring konden hechten aan eene betrekkelijk
geringe ombuiging van een lang begeerden spoor
weg, waardoor Bolswardook tot het district
behoorende, tevens gebaat zal worden
Men wil nu eenmaal zoo, enfin ’t Einde zal
den last dragen.
Maar zeer zeker zal er bij deze en geene kies
vereniging ook deze motie zijn ingevaren
»De vergadering, betreurende de motie van de
kiesvereeniging «Burgerplicht” te Sneek gaat
over tot de orde van den dag.”
Wij willen eveijwel niet opwekken tot het ne
men van deze en dergelijke besluiten. Dikwerf
wordt daarmede in overhaasting gehandeld.
Maar overgaan tot de orde van den dag, zeker
dat is wel zoo goed.
En wat is dan wel aan de orde?
Veel, zeer veel.
Onder dal vele wijzen we thans echter op de
pogingen van het Centraal Comité voor ’t kies
district Sneek, (dat van antirevolutionaire zijde
belast is geweest met de leiding van de laatst
gehondgn 'verkiezingen -eq -daarna is werkzaam
gebleven,’óm voor te bereiden wat ook voor de
toekomst te dier zake kan dienen”) om nadere
aaneensluiting te verkrijgen, wijl blijvende een
heid noodig en nuttig is.
Ziet, die heeren geven ons, liberalen, al we
der eene goede les. Waar wij door motiën als
boven verwijdering zullen bewerken, daar zoe
ken rij eenheid te verkrijgen.
Verdeeldheid uit onverklaarbare vrees, of uit
een zeker soort van hebzucht, hoe het te noe
men. Men mag niet alles voor zich alleen be-
geeren, men moet zynen naaste ook iets gun
nen, ook iets goeds, geene «overgescholen kluif
jes
Verschil over eene meer of minder wensche-
iijke spoorweg» ich ing, raakt toch niet de richting
der liberalen.
De drie afgevaardigden hebben geene motie
van afkeuring verdiend, zij waren steeds trouw
op hun post, waar het de belangen van het Va-
derland in T algemeen en ook die van ’t district
Sneek speciaal belrof.
De orde van den dag brengt als eerste voor
waarde voor onderling samengaan mede; erken-
T steunen
woderkeerig stonden stil) wachtten don stoet aan bet kerkhof
belanggeen onzalig twistvuur stoken, niet,
waar de hoofdzaak is bereikt, ter wille van een
enkel «boclifje” (dat nog wel dubbel vruchtbaar
kan en zal zijn) afkeuren en verdeelen, maar een
heid betrachten en zich verheugen ook in het
voorrecht van den ander.
Is nu uwe liberaliteit van dat soort, dat
staat of valt met het al of niet doordryven
wat gé U in eenige stoffelijke zaak u I
hebt voorgesleld, welnu, dan is het zeker'
zwak gehalte en dan zullen meer ernslige lieden
U I T D E
i
Aan de IV. R. Ct. wordt medegedeeld, dat den
22sten dezer in de bijeengeroepen vergadering
van Kerkvoogden en floreenplichtigen van Wit-
marsum met algemeene stemmen besloten is, uit
de fondsen der Herv. gemeente aldaar f10 000
ten geschenke Ie geven aan de gemeente Won-
seradeel, lol stichting van een gemeentehuis Als
nieuwe bijdrage hoe met kerkgoederen hier en
daar wordt gehandeld heeft ook dit bericht zijne
eigenaardige beteekenis.
bevredigen. Hij zette toch uiteen, dat encycliek
en syllabus een moderne katholieke leer hadden
in het (even geroepen, waarmede het verieenen
van staatssubsidie voor de katholieke scholen on
bestaanbaar was.
De heer Godefroi wees op de onvoldoende for-
muleering van de eischen en de weinige een
stemmigheid by de anti revolutionairen. De heer
De Jonge bestreed dien aanval. De heer Van
der Hoeven wederlegde den heer Cretners, even
als de heer Haffmans en Reekers deden, die den
syllabus niet beschouwden als verbiedende in een
dracht en vrede le leven met andersdenkende
landgenooten.
De Minister ,yan binn. zaken bestrydt de onver
diende verwijten van ap.ti-revolutionaire zijde
betoogt dal hun eischeen openbare school met
den bijbel, ónmogelijk is dal de bedoeling der
vrjjhetd van.onderwys alleen was bekostiging van
eigen onderwys. Dit ontwerp handhaaft die vry
heid «n de tegenkanting is dua slecht» aanblazing
van twist.
Donderdag is de beraadslaging over de artike
len aangevangen. Voor artikel 1 wan een nieuw
artikel door den heer Wassenaar voorgesleld,
Het Rott. Nieuwsbl. meldt het volgende over
het onverwacht overJijdén van den heer T. J.
Stieltjes
Zondag is de waardige m’an, tengevolge van een
beroerte, bezweken. Reeds voor een achttal dagen
had hij zich ongesteld gevoeld en vermoedelijk
waren het de eerste verschijnselen van den hei
melijk naderenden slag toch was hij in zooverre
hersteld, dat hij op Zondag met twee zijner kin
deren het Park bezocht. Onder het middagmaal
had hij nog over het gesmaakte genot in het Paik
en over de muziek gesproken, en eenige weinige
oogenblikken daarna is hij in zijn stoel overleden.
Zoo spoedig, dat zelfs de in de kamer aanwezige
familieleden geen docter hadden kunnen ont
bieden. Nog Zaterdag had hij gewerkt en ge
schreven. Dat laatste blad sprak van zijn gewone
arbeidzaamheid, het getuigde geheel van Stieltjes
geest.
