G1EEMTE EM HET 1RR0MNSSEHEMT SMEEK:
NIEUWS- EM ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
No. 81.
1878.
D R IE-E N-D ERTIGSTE
J AARG A NG.
ZATERDAG
5 OCTOBER.
N.
i
ma-
het
b.
e.
wet hebben.
De Willem Barends wordt eerstdaags
TWEEDE KAMER.
Amsterdam worden opgenomen.
30
10
4
Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN.
De Secretaris,
W. van WANING Jr.
koop is door een steen in een der huizen
eeuwigd.
ïe
5B
!d
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
an
79
D,
er
St.
10-
let
ar
en
ad
n.
ti
de
de
üs
d
en
rd.
2e
O.
15.
68
m-
67
'ts
I
I
<s
b
l
50
00
üe Willem nare nas wordt eerstdaags van
haar pooltocht te IJmuiden binnen gewacht. Het
vaartuig zal in conservatie op ’s rijks werf te
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'/a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Te Hoorn zijn twee huizen in de Hoofdsfraat
voor afbraak verkocht, welke tusschen 1634 eu
1637, tijdens den toen beruchten tulpenhandel,
gekocht werden voor drie tulpen. Deze
koop is door een steen in een der huizen ver*
Dinsdag en Woendag heeft de minister van
waterstaat enz. met den commissaris des konings
in deze provincie, verscheidene provinciale kana
len in oogenschouw genomen, in verband met
hel bij de Tweede Kamer aanhangige wetsont
werp tot aanleg en verbetering enz. van kanalen
in het rijk. Zij werden vergezeld door de hoofd
ingenieurs van den rijks- en den provincialen
waterstaat.
Te Goirle by Tilburg is een persoon in hech
tenis genomen, verdacht van eenige dagen ge
leden een ander een slag op het hoofd met een
billardstok te hebben toegebracht, waardoor de
getroffene jl. Zaterdag zou zijn overleden.
De heer van Swinderen, hel nieuw gekozen
lid te Duckum, heeft zijne geloofsbrieven inge
zonden. Tot syne toelating is in de zitting van
De Standaard bevat een hoofdartike), dat aan
de veranderde positie der anti-r evolutionair en,
dank zy het volkspetitionnement, gewijd is, en
welks styl en zeggenskracht doen vermoeden, dat
dr. Kuyper weder de pen heeft opgenomen.
De schrijver wijst er op, dat de anti-revoluti-
onaire leden der Tweedo Kamer vóór het volks-
pelitionnement wel wisten dat ze hun steun niet
in, maar buiten het parlement moesten zoeken,
dat de teedere belangen, waarmee tot zelfs aan
de ministerstafel vaak gespot wordt, in den boe
zem van het volk voor duizenden heilig waren
maar zij konden niet weten dat zij de geestelijke
woordvoerders en staatkundige vertegenwoordi
gers waren van de helft der Protestantsche be
volking.
Na het bekend worden van dit feit kunnen de
anti-revolutionaire leden in de Kamer niet in de
oude '^positie blijven. Met ander bewustzijn, met
hoogër moed, met krachtiger taal dan lot dusver,
zullen zij in ’s lands raadzaal optreden. Hun
positie is ongeloofelijk versterkt, en de algemee-
ne malaise, waarmede het liberalisme in alle lan
den van Europa, vooral op onze oostergrenzen,
worstelt, komt hen daarbij te hulp. Deden zij
het niet, het zou een kaakslag zijn in het aange
zicht van »het christenvolk” en een dóórtrekken
van de scheure, wier aanvang soms een enkel
hachelijk oogenblik tusschen het ofticieele en het
nationale deel van hel anti-revolutionaire volk is
gezien.
verder uitstrekkken dan tol het geven van
derwijs aan die inlichtingen, waaradn hel
leeren der taal op den voorgrond staat en
onderwijs in de letterkunde óf in het geheel niet
op zijn plaats is óf slechts een zeer onderge
schikte plaats bekleedt. Hierin ligt, wat het taal
kundig onderwijs betreft, het onderscheid tus
schen de hoogere burgerscholen met driejarigen
en die met vijfjarigen cursus. De houder van
prkte A 'zal dus alle&n' ïiaar bèVoè^dheid hébben*
waar van eigenlijk gezegd onderwijs in de let
terkunde niet de rede is. Het bijkomend exa
men in de theorie van onderwijs en opvoeding,
dat art. 78 der wet op het middelbaar onderwys
voorschrijft, zal niet gevraagd worden van den
onderwijzersrang. Deze vrijstelling schijnt èn
billijk èn overeenkomstig den geest van het
tweede lid van bedoeld art. 78.”
De invoering van dit ontwerp zal gelijktijdig
met die der wet van 17 Aug. 1878 (Slbl. no.
127) plaats grijpen.
jl. Woensdag besloten.
Tot tweeden commiesgriffier is benoemd mr.
G. H. Betz te 's Gravenhage met 29 van de 58
stemmen, tegen 23 op den heer jhr. mr. Klerck.
Aan de orde zou zijn het opmaken der nomi
natie voor den hoogen raad Eene motie van
orde van den heer van der Werk werd echter
aangenomen met 41 tegen 16 stemmen, om die
nominatie uit te stellen tot na afloop der discus-
sien over de StaatsLegrooting, daar uit die dis-
cussien zou kunnen voortvloeien, dat deze Kamer,
die bezuiniging wil, het aantal Raadsheeren in
den hoogen raad en de Hoven niet tot het
ximum wenscht uit te breiden.
van veel gewicht voor de algemeene beschaving;
de wet moet zorgen, dal die vorming voor de
geneeskundigen niet geheel verloren gaat en dat
kan geschieden door den studietyd van den toe-
komstigen doctor te verkorten en het verkrygen
van den doctorstitel gemakkelijk te maken. Men
ontsla hem éën jaar vroeger van het gymnasi
um en zorge, dat hij dan zooveel van de wis
kunde wete, als noodig is voor zijn natuurkun
dige studie aan de universiteit. Dit kan door
een geschikte wijziging in hel gymnasiaal leerplan
geschieden. De geneeskundige propaedeuse, die
ten deele aan de universiteit is behouden, zal
daardoor niet noodeloos verlengd wordenkomen
de jongelieden één jaar vroeger aan de univer
siteit dan hun tijdgenooten, zij zullen haar toch
nog minstens een jaar later verlaten. Ook aan
de universiteit moet, volgens prof. Donders, een
verandering komen. Hij wenscht afschaffing, al
thans wijziging, der geneeskundige staatsexamens
en ontkent dat het behouden daarvan reeds bij
de wet op het hooger onderwijs is beslist. Hij
brengt de nadeelen van dit examen in herinne
ring en acht het doctoraal examen, dat over prak
tijk loopt, voldoende. Maar behoudt men ze
dan moet dat practische deel uit het doctoraal
examen verdwijnen, daar het toch bij het prac-
tisch staats-examen terugkomt. Beter is helech
ter, het staats-examen geheel door het faculteits-
examen te vervangen. Het doctoreeren kon ook
bevorderd worden, als men aan het doctoraat
in de geneeskunde de bevoegdheid tot het uitoe-
fenen der zuivere geneeskundige practijk (zonder
heel en verloskunde) verbond In het stelsel
van het ontwerp (gelijke eischen voor wel en
niet gepromoveerden) gaat geheel op, dat men de
zelfde lessen, dezelfde leermeesters en dezelfde
examens invoert, maar dan knnnen alle pro
gramma’s vervallen en is verwijzing naar het
academisch statuut voldoende.
Pindelijk komt de hoogleeraar op tegen de
toelating van leerlingen der pro-gymnasia omdat
zij te jong zullen zijn en te weinig gevorderd in
de wiskunde, zoodat daarin weder een afzonder
lijk examen noodig zal zijn. Beter is het, dat
de jongelieden nog één jaar een volledig gyma-
siurn bezoeken.
In het Noorden lezen wij:
Ons tegenwoordig ministerie krijgt het te kwaad
met den heer van Houten, afgevaardigde uit Gro
ningen. Deze dringt aan op herziening der kies
wet en hervorming der belastingen. Men stelt
het voor, alsof de heer van Houten alleen stond
in den lande. De heer van Houten heeft een
machtigen volkssteun achter zich
Ook wij staan in dezen geheel aan de zijde
van den heer van Houten. Meer geld in de kas
te krijgen is dood eeuvoudig, maar om te belas
ten wat eigenlijk allereerst belast moest worden
de onbebouwde eigendommen, daarvoor deinst
de regeering terug en zal zij blijven terugdeinzen,
omdat de kieswet niet deugt, omdat het geld
thans kiest:
1°. Herziening der kieswet.
2°. Hervorming der belastingen.
Geene nieuwe belasting, maar hervorming der
belastingen, dat moet het allereerste werk zijn.
De onbebouwde eigendommen zijn 100 pCt.
productiever geworden door handel en industrie,
en nu zullen diezelfde onbebouwde eigendommen
het kruidje-roer-mjj-niet blijven en juist alweer
de handel zal belast worden.
Ook wij komen hiertegen op met den heer van
Houten, maar ook in dezen is het aan een doove-
mansdeur geklopt, zoolang wij geen betere kies
wet hebben. De Tweede en vooral niet de Eer
ste Kamer is gezind om hervorming der belas
tingen, met name op de onbebouwde eigendom-
Tnen in te voeren.
En toch, wij blijven met den heer van Hou-
len hierop aandringen.
De hoogleeraar dr. F. C. Donders heeft in een
brochure zijn - denkbeelden uiteengezet over de
van regeeringswege voorgestelde wijzigingen in
de wet op de uitoefening der geneeskunde. Hij
heeft daaraan toegevoegd een gewijzigd wetsont
werp met memorie van toelichting, waarin o. a
wordt voorgesleld, de staat-examens te doen af
nemen door commissien, aan elke universiteit
door den Koning jaarlijks te benoemen en be
staande [gedeeltelijk uit leden der geneeskun
dige en wis- en natuurkundige faculteiten, ge
deeltelijk uit andere personen. De schrijver heeft
ernstige bedenkingen tegen de voorwaarden, bij
het ontwerp gesteld voor de verkrijging van den
arts- of doctorstitel. Hij vreest dat het ontwerp
het getal doctoren tot een gering cijfer zal terug
brengen, omdat de studie voor deze, zonder ee-
nig belangryk voordeel, langer zal duren, dan
voor degenen, die aan een hoogere burgerschool
zijn geweest. Een klassieke opleiding acht hy
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek herinneren, naar aanleiding van art. 18
der wet van 4 December 1872 (Staatsblad no.
134), aan de ingezetenen
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor aan
melden ter Secretarie der gemeente, gelegenheid
wordt gegeven tot kostelooss inenting en her-
.ineMing.
Sneek 1 October 1878.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN.
De Secretaris
W. van WANING Jr.
UIT DE PERS.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente Sneek, brengen door deze ter ken
nis van de ingezetenen, dat op Woensdag den
6en November e, k. des voormiddags elf tot des
namiddags één uur op het gemeentehuis alhier
zal worden gehouden, de vergadering om de
plaatsen aan te vullen der leden van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken te dezer stede,
die met het einde dezes jaars aan de beurt van
aftreding zijn, zynde de HeerenJetze Lijkles
Bakkor,*'Hijlke Jariz- Kingma/’Pielaf FeAnema en
Nocolaas Wilhelmus Jateobus-Catharinas de Voogt,
of die dobr overleden -of andere oorzaken zullen
zyn-Uitgevallen.
Dat de Lijst der kiesgerechtigden voor een
ieder-ter inzage ligt de Secretarie-der gemeente
en dat de bezwaren tegen die lyst -gedurende
acht, dagen, te rekenen van heJen, bij het gemeen
tebestuur -kunnen worden ingeleverd.
En zal deze door aanplakking en aankondiging
in de Sneeker Courant worden bekend gemaakt.
Snedk een 4-October 1878.
BurgeMeéstér en
Het ontwerp tot aanvulling der wet op
Middelbaar Onderwijs is bij de Tweede Kamer
ingekomen. De voornaamste artikelen zijn
Art. 4. Twee afzonderlijke akten van bekwaam
heid voor het onderwijs in de Fransche, Dyitsche
en Engelsche talen, worden verkrijgbaar gesteld, de
eerste, akte A, ten gevolge van een examen in
de taal, omvattende kennis der taal, uitspraak en
spraakleerde tweede B, ten gevolge van exa
men in de taal en hare letterkunde.
Art. 6. De bezitter der akten A, in art. 4
vermeld, is bevoegd tot het geven van schoolon
derwijs aan alle scholen van lager- en middelbaar
onderwijs, met uitzondering der hoogere burger
scholen met vijfjarigen cursus, de bezitter der
acte B, in art. 4 vermeld, heeft gelijke bevoegd
heid als aan den bezitter der akte, ingevolge art.
77 der wet van 2 Mei 1863 (Stbl no. 50) ver
kregen bij die wet of andere wetten, is toege
kend.
Omtrent de examens A en B wordt in de me
morie van toelichting het volgende gezegd Het
examen voor de akte B behoudt den omvang
dien het thans heeft, overeenkomstig het pro
gramma L, bij het koninklijk besluit van 2 Febr.
1864 vaslgesteld. Hy, die hel met gunstig ge
volg aflegt, bekomt dezelfde bevoegdheid als de
tegenwoordige bezitter der ingevolge art 77 der
wet op het middelbaar onderwijs verkregen akte.
Hel examen A zal minder omvatten. De be
voegdheid, daardoor te verwerven, zal zich niet
on-
aan-
het
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek, doen te weten
a. dat tot gaarder der Marktgelden wegens
het gebruik van de Veemarkt in deze gemeente,
voor het jaar 1 October 18781879, op nieuw
is aangesteldF. W. Fokke
dat de betaling der marktgelden moet plaats
hebben, alvorens het vee tol de markt wordt
toegelaten en
c. dat de toegang naar de veemarkt is
1°. aan de Grachtzijde, uitsluitend voor het
met schepen aangevoerd wordende vee, en
2°. aan de oostzijde, komende langs hel klok
huis, voor het overig vee wordende alle aan
brengers van vee gelast de gemaakte afsluitingen
te eerbiedigen en zich slechts <»p de voorgeschre-
vene wijze en de opgegeven plaatsen toegang tot
de veemarkt te verschaffen.
Sneek den 4 October 1878.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN.
De Secretaris,
W. van WANING Jr.
i.
SXIJkilS (01RAST.
50
'0,
10.
iO;
ik.
*S
d.
B 1 IV Si E X I. AMD.
M.
s
zo
t
.0.
ste
i
i
