NIEUWS- EJi ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK;
No. 93.
D R I E-E W-E> E R I*.I Q S T E
1878.
J
A R Q A N Q
ZATERDAG
16 NOVEMBER.
TEN.
60,00
28,50
e>'-
61,50
60,00.
i 29.
SM Ehi lt OHSi A A T.
10.
a 22.
rs=
het Departement van Financiën verlaten.
AT.
enkel woord melding
5.35
belangrijke som bij-
B1NN EK LA»».
■x
ir van
nako-
n zor-
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fi.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende franco
in te zenden.
zal onafgebroken
van goede zeden
60,00.
laatste
ƒ59
i
zs
'oerd
meren
Paard,
n 30
12
60 a
i ƒ-
61,50;
59,50
00, 2e
niet
iredc
i om
■heer
Itcit f
r na.
van
e van
anslag
feeling
6
2*/,
9’/,e
i5/
oy.s
W,
"/o
De ware naam van het vaartuig, dat op de
Banjaard m getrand, is nog met bekend. De N.
R. Cl. deelt omtrent het ongeluk nog het vol
gende mede
Zaterdag voormiddag ten ongeveer elf ure werd
te Brouwershaven van den vuurtoren van Wes-
terschouwen bericht ontvangendat een groot
schip voor dit zeegat zeilde, met twee vlaggen
aan den grooten top, hetgeen een sein is, dat het
schip een sleepboot verlangde te hebben. Eeni-
ge minuten later waren de sleepbooten Zuidhul-
land en Sliedrecht reeds naar buiten vertrokken.
Inmiddels kwam een tweede sein van den vuur
toren, meldende dat het gerapporteerde schip op
de punt van den Banjaard aan den grond zat en
dringende hulp noodzakelijk was. Door den storm
van den afgeloopen nacht stond de zee hemel
hoog, zoodat op het schaar in dit zeegat de zee
over de pijp der Zuidholland heen sloeg. Een
half uur later meldde men weder van den toren,
dat de groote en bezaansmast overboord vielen
en het schip op zijde begon te vallen, terwijl de
zee er overheen sloeg. Hoewel men van Brou
wershaven de ramp niet kon aanschouwen, ver
vulde de mededeelingen van den opzichter van
Westerschouwen een ieder met innige deernis
omtrent het lot der schipbreukelingen. Hij zag
hun worstelen tegen de baren en zich zoolang
mogelijk aan het wrak vastklemrnenals het
schip overslingerde, klom de bemanning gedurig
naar het hoogste punt, totdat eindelijk de zee het
schip geheel omverwierp en allen jammerlijk ver
dronken. De Zuidholland was juist in zee toen
de laatste mast overboord viel en de zee kort
daarop het schip bedekte, zoodat alle hulp, welke
nog te verleenen ware geweest, te laat was Al
het hier medegedeelde geschiedde binnen een
tijdsverloop van drie uren.
Verscheidene visschersvaartuigen zijn sedert op
de plaats van het ongeval geweest, maar zij heb
ben noch aldaar noch in den omtrek iets van de
overblijfselen gevonden. Het op de kusten aan
gespoeld hout geeft mede geen inlichtingen.
Met het oog op dit ongeval en hetgeen onlangs
bij Terheijden is geschied, dringt de N. R. Ct. op
herziening van het reddingswezen op onze kust
aan.
welke zij met hun arbeid zoo krachtig helpen
vullen en dat hy niet in staat is zyn stoffelijke
behoeften voldoende te bevredigen en evenmin
het peil van verstandelijke en zedelyke ontwik
keling kan bereiken, waarnaar hy streeft. Deze
overwegingen leiden tot de volgende verklaring
Het verbond stelt zich ten doel pogingen in
't werk te stellen om den stotfelyken, verstande-
lyken en zedelyken toestand der arbeidende klas
sen in Nederland te verbeteren door lu. naast
hel begrip van zelfstandigheid en onafhankelijk
heid, het gemeenschapsgevoel aan te kweeken by
de werklieden en tusschen deze en de overige
groepen der maatschappij2°. te streven naar
betere veideehng van de rijkdommen der maat
schap py en van de vruchten die de arbeid af
werpt, inzonderheid door het bevorderen van ver-
De ontwerpen tot invoering van nieuwe be
lastingen (belasting op de kapitalen in portefeuille
en op de goederen in de doode hand) hebben
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente Sneek maken hiermede bekend, dat
in hunne ve gadering van den 14 November jl.
voorloopig is vastgesteld het aanvulling» kohier
tan de belasting op de binnen de gemeente ge
houden wordende Ronden voor het jaar 1878
en dat dit kohier, te rekenen van den 18 dezer
maand, gedurende 14 dagen ter Secretarie al
hier, voor een ieder ter inzage zal liggen, bin
nen welken termijn elk zijn bezwaren tegen het
kohier, op ongezeld papier bij den gemeenteraad
kan indienen.
Sneek den 15 Nov. 1878.
Burgemeester en 'Wethouders voornoemd,
i. yjLtt DRIESSEN.
De Secretaris,
W. van WANING Jr.
wanneer daarmede voor volgende jaron meerde
re winsten verkregen kunnen worden
»Een ander voordeel, dat direct de leden eener 1
productieve vereeniging, maar indirect allen vak-
genooten ten goede komt, is, dat deze vereeni- I
gingen bij voorkeur de concurrentie terugbren
gen tot binnen de perken, waartoe zij noodzake
lijk moet worden teruggebrachl, zuilen de voor-
deelen, die de arbeid afwerpt, niet enkel ten goe
de komen aan de verbruikers en aan het kapi
taal, dat zijn diensten leent. Wanneer in den
aanvang maar eens die honderden kleine baas
jes, die elkander in vele vakken het leven zuur
maken en de laatste penning winst betwisten,
zich vereenigden, zou dit zeer gunstige gevolgen
kunnen hebben voor al de vakgenooten. Want
zij juist zijn het, die de nog goedgezinde patroons
beletten het loon te geven, dat zij gaarne zou
den wenschen- Maar buitendien kunnen enke
len hunner dit doen met de werklieden. De be-
kwaamsten moeten den grond leggen en bespa
ring moet voorafgaan, tenzij, en ook dit zou zeer
gemakkelijk kunnen plaats vinden, eenige werk
lieden, die over een klein kapitaaltje beschikken,
dat zij tot heden in effecten belègden, zich com
bineerden om hun kapitaal aan hun arbeid dienst
baar te maken. Zij zouden hun-zelve en de
maatschappij daarmede een grooten dienst bewij
zen
»Een der zekerste voorwaarden van welslagen
dezer vereenigingen is, dat in den aanvang niet
de minst ontwikkelden en niet een te groot
getal werklieden den grond leggen. Althans mag
het aantal werkende leden niet te groot zijn.
Overigens meet de gelegenheid tot toetreding van
nieuwe leden ten eeuwigen dage voor ieder vak
broeder openslaan, die zich aan de gestelde voor
waarden wil onderwerpen.
»De inrichting en het beheer moet zoo demo
cratisch mogelyk zijn De vereeniging heeft na
tuurlijk een bestuur, en, voor zooverre ze uit
voerend d. w. z. werkend optreedt, een direc
teur of chef. De rechten en bevoegdheden van
ieder moeten zoo nauwkeurig mogelijk omschre
ven worden, terwijl de algemeene vergadering
de beslissing moet hebben in alle geschillen, die
tusschen bestuur en directie, of tusschen een
van deze beiden en een of meer werkende leden
ontstaan. Gehoorzaamheid aan den chef bij de
regeling en uitvoering van het werk is eerste
voorwaarde, met recht evenwel van beroep op
de algemeene vergadering. Bestuur, directie en
werkende leden worden door de algemeene ver
gadering bij keuze benoemd en ontslagen.’1
In de discussie, die op deze uiteenzetting volg
de,, werd op de moeilijkheden, gewezen, die zich
r__ vooral wat het ver
krijgen van het noodige kapitaal betreft. Daar
tegen werd ingebracht, dat als de werklieden
hun driemaal drie guldens, die zoovelen in een
jaar in de staatsloterij verspeelden, voor dit doel
bijeenbrachten, spoedig een belangrijke som bij
een zou zijn.
Wij ontvingen een afschrift van een adres, aan
den minister van waterstaat enz. ingediend door
de heefen Bertens en Finet, met verzoek dit wel
in onze kolcfmtnen te willen opnemen. In dat
adres wordt door de heeren M. en F. aan den
minister1 té kennen gegeven; dat zij zich met ver
schillende plaatselyke autoriteiten, binnen het ge
bied hunner concessieaanvraag, persoonlijk in be
trekking gesteld hebben.
Het is hun daarbij gebleken:
a. dat de openbare meening in de provincie
Friesland vooralsnog op de meest besliste wijze
is gekant tegen het gebruik van stoom als trek
kracht op de gewone wegen;
b. dal verschillende gemeenten, die bij hunne
concessie aanvraag betrokken zijn, niet allen de
zelfde belangen hebben en daarom van haar ook
niet dezelfde belangstelling en dezelfde geest tot
medewerking is te verwachten, die zij behoeven
om hunne onderneming tot stand te brengen.
Op grond daarvan verzoeken zij den Minister
hun te veroorloven, in hunne aanvraag om con
cessie voor den aanleg en de exploitatie van een
net van tramwegen in de provincie Friesland de
volgende wijzigingen te brengen;
1. dal het vervoer zal geschieden met paar
den en dat eerst dan het vervoer met stoom zal
worden toegelaten, wanneer de betrokken gemeen
tebesturen in de provincie Friesland zulks zel-
Eerlaflg zullen nieuwe muntbiljetten van f 10
in de wandeling gebracht worden. Naar hel
onthaal, dat deze stukken bij het publiek zullen
vinden, zal de wenschelijkheid worden beoordeeld
om ook muntbiljetten van 1 50 in omloop te bren
gen. Deze laalsten zouden dan in kleur zooda
nig van die van f 10 moeten verschillen, dat het
onderscheid terstond en voor ieder in ’t oog valt.
Jlische
eland ^'nSen ïou dus het begrootingsdebat wel
DAM.
Nov.
4/*‘
4/is
9'Z.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 1V2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den
Uitgever.
Onlangs werd met een enkel woord melding
gemaakt van een voordracht, door den heer B.
H. Heldt gehouden over productieve as-
I s o c i a t i e. De Werkmansbode geeft daarvan
een uitvoerig verslag. De heer Heldt wees er
o a. op, dal de vakvereenigingen zich hervormen
moeten en krachtiger moeten optreden om ^dé
..beoefenaren een ruimer, zoo niet het geheele
aandeel te verzekeren, va,n de vruchten, die door ,uv>, vvc,u
hun arbeid worden voorlgebfacht: In” Engeland !in de praclijk zullen voordoen,
koos men het véreenigd werkstaken, een mid- J
del, dat hoogst rechtvaardig is, als men het niet
te lichtzinnig en te overijld bezigt; in Nederland
echter, waar in vele vakken de kleine nijverheid
het werkstaken bemoeilijkt, moet het doel be
reikt worden door het vereenigd werken. Dan
wordt niet te zamen het bespaarde geld vernie
tigd, maar productief gemaakt.
De heer Heldt zet daarop het stelsel als volgt
uiteen
»De productieve associatie wil zeggengemeen
schappelijke voortbrenging, m. a. w. gemeen
schappelijke uitoefening van het bedrijf. De naam
zegt reeds genoeg. In plaats, dat, zooals heden het
geval is, een patroon, hetzy alleen of met een
compagnon, of ook wel een vennootschap op
treedt, doen eenige werklieden, bij voorbeeld zij,
die ’l zelfde vak beoefenen, dit te zamen. Het
voordeel hiervan is, dal zij in de eerste plaats
Je winsten, die hun arbeid boven het gewone
loon alwerpt, jaarlijks of halfjaarlyks verdeelen
of ook wel aanwenden tot uitbreiding der zaak,
eenigingen en verbonden van werklieden in het
zelfde vak en door bevordering van coöperatieve
associatie onder alle vormen, zoowel ter onder
steuning in ziekfe en ongeval, als tot besparing
en verkrijging van bezit en ter gemeenschappelij
ke uitoefening van het bedrijf; 3°. het besef te
verlevendigen, dat het bijzonder belang slechts
in zooverre mag strekken, dat het niet met het
algemeen belang in botsing komt4°. hel inroe
pen der tusschenkomst van staat en gemeente,
voor zooverie dit noodig wordt geacht in geval
len, waar ter regeling van een <>f andere aange
legenheid particuliere krachten tekort schieten.
In het programma, door het Vad meegedeeld,
wordt op den voorgrond gesteld, dat het Alg.
Ned. Werkliedenverbond het bijzonder eigen
domsrecht erkent en (evens het recht van den
staat om de uitoefening van dat recht door be
lastingen en andere wettelijke maatregelen te wij
zigen, terwijl vervolgens als middelen, door Wel
ke het verbond zijn doel tracht te bereiken, de
volgende worden opgegeven
Kiesrecht van mondige burgers invloed van
adressen en petitionnementenafschaffing der
militie, maar verplichte oefening van alle burgers
in den wapenhandel; het recht van oorlog te
verklaren behoort bij de vertegenwoordiging over
te gaan herziening van het belastingstelsel door
opheffing van op den arbeid en de levensbehoef
ten drukkende belastingen en invoering van be
lastingen naar het inkomen en het vermogen
toezicht op arbeiderswoningen, fabrieken, werk
plaatsen en huisindustriebeperking van den
arbeidsdag, verbod van arbeid van gehuwde vrou
wen en meisjes beneden 18 jaar; beperking en
regeling van den arbeid van jongens beneden
dien leeftijdhet in 't leven roepen van kamers
voor den arbeid door en uit patroons en werk
lieden gekozenbevordering van het openbaar
onderwys door het verplicht en kosteloos onder
wijs.
Het verbond zoo wordt ten slotte gezegd
is Nederlandsch, zal zich bewegen binnen de per
ken der Nederlandsche wet en
ijveren voor hel bevorderen
onder de werklieden.
UIT DE PERS.
De Haagsche berichtgever der Zutf. Crt. wijst
op de niet zeer heusche opmerkingen, die de
liberale ministers van de Kamerleden moeteo
booren. alndien bet begroolingsdebat in dien
geest voortgezet wordt - zegt hij zal het
begin van dit zittingjaar er zeker niet toe bijdra
gen om den band tusschen de meerderheid en
het kabinet nauwer toe te halen. Zelfs een schrif-
telyke gedachtenwisseling, zooals die thans plaats
vindt, zet reeds kwaad bloed, want al gelukt het
ook aan de ministers tal van beschuldigingen ge
heel te ontzenuwen, wat nu is voorgevallen is
reeds een bewijs, dat vele liberalen over den
gang van zaken onder het ministerie Kappeyne
Diet byzonder tevreden zyn.
»Met het oog op de werkelijke partyverhou-
I eens
belangryk kunnen worden. Heel lang zal het
echter niet kunnen duren, want de Tweede Ka
mer komt eerst den 19en terug en vóór nieuw
jaar behooren alle begrootingswetten in de frac-
tien der Staten Generaal reeds de revue gepas
seerd te hebben. Ik weet wel zegt genoemde
berichtgever dat in de laatste jaren daarvan
dikwijls is afgeweken, maar m. i. heeft de Eer-
«te Kamer recht zich te beklagen, indien de Twee-
fde Kamer haar niet in staat stelt by tyds aan
iharen constilulioneeJen plicht te voldoen.”
Op de aanstaande algemeene vergadering van
het Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond
(25 en 26 December) zullen de statuten van hel
bond worden gewijzigd cn een volledig program
aan de goedkeuring der afgevaardigden oriderwor-.
pen worden
Vooraf zal een resolutie aan het oordeel der
leden worden onderworpen, waarin met het oog
op den veranderden toestand der - nijverheid in
de laatste honderd jaar, gewezen wordt op het
5 35 feit dat de weikman een onevenredig aandeel
6t3o ontvangt uit den voorraadschuur der maatschappy,
6,53
7,583
8,43
9—
door
9,15
door
9,34
9 51
door
door
door
10.14
5-10
.M
r
