rm
ul
GEMEENTE EN UIT ARRONDISSEMENT SNEER
NIEUWS- EN ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
I
i
1
3
Q
No. 98.
1878.
D R I E-E N-D EKTIGSTE
J
4 DECEMBER.
WOENSDAG
N.
Nt
M
MN
is.
iS,
iP- 4
ge-
van de zoogenaamde
een zood nigen bond
L
Vi.
4
SOEK
80
haar aanhangers
BlMNEDiLAND.
B V I T E W L A Ji D.
De BURGEMEESTER van Sneek maakt aan
belanghebbendenbekend, dat de sluiting der
Koffiehuizen en Tapperijen op St. Nicolaas-avond
(5 Dec zal moeten plaats hebben des nachts (en
3 uur, tenzij, bij ongeregeldheden, de Politie de
sluiting eerder noodig mocht oordeelen.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden i.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
ien
oo-
ster
ien
>n-
tio
tie
ei-
e-
an
en
h
De
ol-
en
je-
ne
iel
g-
en
1
r
A
O
.N-
IT-
IL-
ÏS-
ID-
I (0IK1A
De Eerste Kamer is tot hervatting harer werk
zaamheden bijeengeroepen tegen Maandag 9 De
cember, ’s a»onds 8 uur.
Bij Koninklijk besluit is tot directeur van het
kabimt des Konings benoemd de heer mr. Jean
Frédéric Alewijn, tot dusver secretaris en waar
nemend directeur bij dat college, op een jaarwed
de van f 5ü00.
van den Minister van Finantien de Kamer
t voeren.
De heer Graiama bepleit het algemeen stem-
Hij komt op tegen het denkbeeld om de
tegenwoordig durven stellen kan ’t volgende die
nen, dat aan ’l Rolt. Nbl. is ontleend»De on-
derhandelingen met den heer Louis Bouwmeester
zijn ondanks de vele geldelyke opofferingen, die de
vereeniging het Nederlandsch Tooneel zich wilde
getroosten, om dezen tooneelspeler aan zich te
verbinden, afgestuit op den voor ons vaderland
veel te hoogen eisch van 3jarig contract tegen
f8000 per jaar, een geheel vrije benefice voor
stelling, dus ongeveer f 1400, vergoeding als speel-
honorarium en bijkomende zaken f2000, dus
summa summarum een bedrag van f14,400 per
jaar.”
Uit een artikel, in 't Hand, opgenomen en in
gezonden door de vereeniging het «Nederl." blijkt
naderdat de heer D Haspels niet als lid van
dat gezelschap zal optreden Hij had zich reeds
verbonden, maar heeft zich teruggetrokken, daar
bij aanbiedende schadeloosstelling te betalen.
De vereeniging wilde daarvan niet gediend zyn.
SNEEK, 3 December.
Door den Gemeenteraad zijn, in zijne vergade
ring van jl. Zaterdag, de volgende benoemingen
gedaan
Tot lid der commissie van toezicht op het
Middelbaar onderwijs (vacature Kok, voortduren
de door de niet-aanneming zyner benoeming door
den heer Mr. Witteveen) de heer Dr. T. F. Risse-
lade
Tot chirurgijn voor de heelkundige practijk
bij de Algemeene Armen, Dr. K. T. Dorama
Tot Voogden over het O. B. Weeshuis de
heeren Mr. D. Alma en Joh. Halbertsma, de
eerste ter voorziening in de vacature, ontstaan
door de periodieke aftreding van den heer M. H.
Reitsma, de tweede ter vervanging van den heer
Dr. S. R. van der Leij, aan wien, op zijn ver
zoek, eervol ontslag werd verleend uit bedoelde
betrekking.
Voorts werd op nieuw voor den tijd van 3
jaren door den Raad tot Secretaris-Boekhouder
bij de Algemeene Armvoogdij aangesteld, de heer
H. E. Napjus.
Op het adres van den heer W. J. Wisse te
’s Gravenhage, om concessie tot den aanleg en de
exploitatie eener eleclrische verlichting binnen
deze gemeente, werd zonder discussie afwyzend
beschikt.
Naar aanleiding van een desbetreffend voor
stel van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
alhier, werd met 8 tegen 5 stemmen door den
raad besloten, alsnog over te gaan tot de dem
ping der Kleine Palen.
OVERZICHT.
R u s 1 a n d s plotselinge geneigdheid om hel
Berlijnsche verdrag volledig ten uitvoer te leggen,
wordt door den Parijschen correspondent van de
Times opgehelderd door het feit, dat de Czaar,
uit Bismarcks vriendschappelijke houding op het
congres, de gevolgtrekking gemaakt had, dat
Duitschland er niets op tegen zou hebben om Rus
land bij de uitvoering der gemaakte bepalingen
carte blanche te laten. Hiermede zou SchuwalofTs
reis naar Livadia en zijn benoeming tot vice-
kanselier in verband gestaan hebben. Toen het
echter den Gzaar uit alles bleek, dat Duitschland
even sterk op het nakomen der getroffen schik
kingen aandrong als de overige mogendheden,
werd de benoeming van Schuwaloft lijdelijk uit
gesteld, de oorlogspartij werd gedesavoueerd en
de vredelievende staatkunde verkreeg weder do
overhand.
M.
IV.
8
IS
f
8
s
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer T'/t Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den
Uitgever.
UIT DE PERS.
De Zaanl Cour, ziet in hel terugtreden van
mr. Van Houten uit de «commissie ven vijf’ en
uit de parlij-vereeoiging der liberalen het bewijs,
dat mr. Van Houten de overtuiging heeft verkre
gen, dat de onafhankelijkheid en zelfstandigheid
van den afgevaardigde noodwendig, in meerdere
of mindere mate naar gelang der krachtiger
of zwakker persoonlijkheid lijden moet onder
elk partijverbond. De Zaanl. Cour, betreurt bet
feit, om de verkeerde uitleggingen, die er aan
gegeven zullen worden door hen, die uit alles
politieke munt trachten te slaan. Men zal van
scheuring, van desorganisatie gaan spreken, of
schoon daarvoor niet de minste aanleiding be
staat, althans niet meer dan vóór het terugtreden
van mr. Van Houten. Maar in den moedigen
terugtred van mr. Van Houten ziet de Zaanl
Cour, toch het begin van een algemeene bewe
ging legen de bestaande organisatie der liberale
partij. Het is een voor bereiding tot den terugkeer
in het rechte spoorlangzaam stap voor stap
-- zal men den Groninger afgevaardigde volgen,
maar het slot zal zijn, dat wij, na korter of lan
ger tijd, weder in den toestand zullen komen,
waarin elk lid der liberale partij in alle opzich-
ten zijn persoonlijke vrijheid van handelen zal
hebben herkregen een persoonlijke vrijheid
waarvan men onwillekeurig uit den aard der
zaak door deze partijvereeniging eenigermate
afstand moet hebben gedaan. Niet van elke partij-
vereeniging zou dit hek gevolg. 4ijn en de
Zaanl. Cour, is dan ook niet tegeii alle pattij-1 v
overleg maar wèl van een zood nigen bond,
waarin het hoofd der party vergadernig levens is.
hoofdartikel, getiteld«Schoolgaan”
Jn een hoofdartikel, getiteld«Schoolgaan”
en «Braaf zijn”, geeft de Stand, eenige beschou
wingen over den loop der bevolking in ons land,
uit een kerkelyk oogpunt, en over den invloed
van kunnen lezen en schrijven op het zedehjk
en maatschappelijk leven.
Dat artikel zegt onder anderen ook het vol
gende
«Cijfers die spreken.
«Let men op den aanwas der bevolking, dan
blykt dat de Roomsche bevolking numeriek hard
achteruitloopt, doordien de Piotestantsche veel
sterker aanwast.
»In 1829 toch waren er ten onzent 1,029,000
Roomschen tegenover 1,544,000 Protestanten
staande dus tot elkaar in verhouding als 3,899
Roomsch tot 5,911 Protestant.
«Terwijl in 1869 deze cijfers aldus gewijzigd
bleken: 1,313,000 Roomschen tegenover 2,193,000
Protestanten, of in reden ah 3j661 lot 6,127.
uitbreiding der kie-bevoegdheid op grondwe'sher-
ziening te laten wachten.
De heer Teding van Berkhout heeft ook het
rapport op hel schoolwelspetitionnement sterk af
gekeurd en de voorstelling daarin genoemd on
waar en onbewezen De onderwijsquaestie zelve
was niet opgelost.
De heer Blussé waarschuwde tegen kostbare
groote werken, die blijkens de ondervinding veelal
tegenvallen en hoopte dat het Ministerie van Wa
terstaat gunstig zuu werken om opdrijving te
voorkomen.
Hij betoogde de noodzakelijkheid van eene af
doende belastingherziening. Herziening der grond
belasting was noodig als de hoeksteen van be
lastingregeling. Leenen was op den duur ver
derfelijk.
De heer van Eek bestreed, het algemeen stem
recht, door den heer Gratama begeerd, en het
betoog van den heer Teding van Berkhout, en
droog aan op eene verstandige bezuiniging.
»De Roomschen liepen derhalve van 3,899 op
3,668 terug, terwijl de Protestanten van 5 911
tot 6127 vooruitgingen. Een uitkomst die den
oppervlakkigen oordeelaar wel «over de toene
mende macht van ultramontauisme” gerust zal
stellen.
s Wie echter minder oppervlakkig oordeelt en weet
dat aanwas van bevolking ook gevolg kan zijn van
zeer lichtzinnig of gedwongen huwen, en in den
regel dan ook niet door vooruitgang, maar eer door
verachlering in maatschappehjken welstand pleegt
gevolgd te worden, die zal er uit bespeuren, hoe
ook bij deze cijfers de blaadjes zich omkeeren,
en Rome, bij dommer bevolking op het stuk van
lezen, haar bevolking zedelijk wijzer, bezonne-
ner op het stuk van huwelijk wist te maken, en
materieel haar volgelingen verrijkt, terwijl de
Proteslantsche overbevolking al meer verarmt en
der overheid een blok aan het been wordt.
«Gegevens waaruit volgt, dat Mezen en schrij
ven”, hoe prijslijk op zich zelf ook, met het
«braver maken” van de bevolking niets uitstaan
de hebben; en dat het «domme” Rome, dat ook
haar volgelingen liefst «dom” houdt, dan toch
nog het best van al de kunst bleek te verstaan,
om èn de te onbezonnen huwelijken, ên de on
echte geboorten, èn den te sterken aanwas der
bevolking, én de verarming van haar aanhangers
tegen te houden.
«Kon hierbij nu b. v. een statistiek ook van
de christelijk Gereformeerde kerk gevoegd, dan
zijn we vast overtuigd, dat hieruit blijken zou,
hoe een goedgeorganiseerd Gereformeerd leven
nog weer veel profijlelijker werkt, dan Rome’s
band, maar zóóveel staat dan toch nu reeds vast,
dat een maatschappelijk leven, dat geestelijk voor
bandeloosheid bewaard bleef, het zeer verre van
>de anarchie der verlichting” in zedelijk gehalte
wint.”
Men zegt nu te ’s Hage,. dat de nieuwe school
wet op 1 Juni 1879 in werking zal treden.
Dat eninid^e|lijk te doen was onmogelijk.
Daartoe warén te veel Voorbereidende maatre
gelen noodig.
Dat het geld oorzaak is
vertraging, is onwaar.
De oppositie laat dat alomme verkondigen,
maar zij weet wel beter.
Zij is er zeer goed van overtuigd, dat de heer
Kappeyne van de Goppello wel het geld durft
vragen wat eene wet eischt.
De gouden zon gaat op over ’t Nederlandsch
tooneel of over de tooneelisten.
Mevrouw de Vries verliet het Rotterdamsch
tooneel, omdat men haar niet wilde engageeren
voor f8000 met f2000 voorschot.
Hare eer zeide zij liet niet toe voor min
der geld te spelen.
Nu deelt de N R Cour, weder mede dat de
heer D. Haspels besloten heeft zich niet niet bij
het Nederl Tooneel aan te sluiten. Hij staat
evenwel reeds op het tableau du troupe van
dat gezelschap vermeld.
Als een staaltje van de eischen die de artisten
UIT DE TWEEDE KAMER.
De Kamer heeft in de zitting van Vrijdag j 1.
het debat over hoofdstuk 1 (uitgaven in Neder
land) van de Indische begrooting voortgezet. Door
de heeren Van der Kaay en Van Gennep werd
het Indisch ambtenaars-examen besproken en af
gekeurd de achterstelling der rechtsdoctoren, die
iaculteits examen hebben afgelegd, bij hen die
het staats-examen aflegden. De heer Van Leeu
wen verdedigde het staats-examen als geschfk
ter vorming van ambtenaren van practischen zin.
De minister wees er op, dat het staats-examen
juist was ingesteld als maatstraf voor de regee-
ring bij de beschikbaarstelling van ambtenaren,
om Vroegere willekeur te voorkomen. Op een
traag van den heer Van de Putte verklaarde de
minister zich bereid te laten onderzoeken of er
mogelijkheid bestaat om een droogdok in de haven
te Batavia te maken.
Bij art. 42 is na discussie aangenomen met 42
tegen 23 stemmen een amendement van den heer
Van der Schrieck, om f 24,000 te schrappen voor
de opleiding vau Indische officieren aan de krijgs
school, hoewel de minister dit amendement had
bestreden.
Na debat over verschillende punten is hoofdstuk
1 aangenomen met 63 tegen 1 slem (de heer
Van der Berch).
Bij hoofdstuk middelen in Nederland had een
uitvoerig debat plaats over de uitbreiding van den
verkoop van koffie op Java. De hh. De Bruyn
Kops en Lenting drongen daarop aan. De hh
Wintgens en Bastert bestreden de uitbreiding.
De minister had even als de heer Blussé bezwaar
op dit oogenblik tot uitbreiding over te gaan, met
het oog op den abnormalen toestand van den al-
gemeenen handel. Het hoofdstuk is unaniem
aangenomen.
Hoofdstuk Middelen in Indie gaf in de zitting
van jl. Zaterdag aanleiding tot veel discussien
tusschen den heer Van de Putte eenerzijds en
de hh. Wintgens en Gorver Hooft anderzijds. De
gevolgen der afschaffing van de differentieele
rechten werden in verschillenden zin besproken
Art. 8, de nieuwe personeele belasting, werd door
den heer Wintgens aigekeurd en óp bekende
gronden voorgesteld haar niet in voeren. Hij
vend steun bij de hh, Vader en De Casembroot,
maar bestrijding bij hh. Mees, Heijdenryck, Pa-
tijn. Van der Hoeven en den minister, die betoog
den, dat het niet aanging terug te komen op het
beginsel der belasting in Mei beslist.
I In deze discussie werd op nieuw de liberale
I en de conservatieve koloniale politiek tegenover
elkander gesteld. Ten slotte werd het artikel
aangenomen met 44 tegen 5 stemmen, waarna
het geheele hoofdstuk met 45 tegen 1 stem werd
Uangenemen.
Gisteren (Maandag) is het algemeen debat over
de Staatsbegrooting aangevangen. De heer Schim-
melpenninck van der Oye besprak het rapport
L omtrent het onderwijs-petitionnement. Hij keurde
sterk af wat de Minister daarin had gezegd en
vooral de wijze, waarop over den heer Eloul was
I uitgelaten. Daarna voerde spreker finantieele be
schouwingen, kwam op tegen bekrompen bezui-
niging en meende dat bij de moeielyke positie
eene
l opbouwende oppositie moest
f
recht.
