GEMEENTE Ell DET ARRONDISSEMENT SNffl,
NIEUWS- El ADVERTEilTIE-RLAD VOOR DE
t.
lo,
te
pte
I
I
1879.
No. 63.
VIE R-E N-D ERTIGSTE J
R G A N G
13 AUGUSTUS.
WOENSDAG
I
s
a
lESSSSS?
i-
f
I
t
ADVERTENT1ÉN
gens krankzinnigheid in hel gesticht te Franeker
halfheid, raadselachtige geheimzinnigheid.
UIT DE PERS.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
i
r
t
maBaaaHMBaMBKiJsasrtamcTvxz
B1NN B N LAND-
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle hrieven en stukken, uitgave of redactie betreffend;, franco
in te zenden.
ard
ten,
i te
sr
yen
Vol.
liep
te
<m,
tb
1
i
Ie
Regeering. Zou de
Als
den
dat
het
Er zijn menschen,
2 van onwaarde.
Op den heer
Aan den heer J. Goihelp is, op zijn verzoek
een eervol ontslag verleend als luitenant a ia
suite bij de d.d. Schutterij te Sneek.
’t Nieuws van den Dag zegt
«Daar is ontevredenheid in het land. Geen
^2 pM'ljj voelt zich voldaan. Allerwege onzekerheid,
ander dat, maar jaar op jaar vraagt de ziekte
meer offers onder de knorrige dikhuiden en-
maakt er korte minen mee. Wat de aardappelen
aanbelangt, 't is er erg mee gesteld men ziet
het niet alleen, men kan het ruiken ptalleen de
jammen en de engelechen maken er een eenigs-
zms gunstige uitzondering op. Als het weer nu
maar droog blijft en niet al te broeiig, maar
frisch, dan maakt de ziekte in de knol waarschijn
lijk minder snelle vorderingen. Hel algemeene
gevoelen zegt, dat de dauw nog wel het aller-
sshadelijkste is en de ziekte zeer in de hand
werkt. Hier en daar is het koolzaad gezicht
maar nog niet gedorscht, het vlas is getrokken
maar nog niet gerepeld. Sommige boeren hebben
de garst reeds ingehaald, terwijl de overige gra
nen zich aardig neergeven.
Naar men wil, zou de heer Kappeyne er dezer
dagen weder eens bij Z M. den Koning op heb
ban aangedrongen, om ten spoedigste van zyn
portefeuille ontslagen te woiden.
In het dorp E (gemeente Hennaarderadeel)
beeft eemgen tijd geleden het Armbestuur geloond
al een vrij zonderling begrip van zijne taak en
roeping te hebben. Eene behoeftige vrouw, we-
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'Z, Cents. Bij abonnement is de prijs be.
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
’t Wagen. Wkbl., dat meer nog dan de Stand,
het orgaan is van de confessionnele partij, zegt
>de combinatie van Lijnden-Heemskerk vinden
wy fataal.
«Zulk een Ministerie zou nog sterker onze apa
thie opwekken, dan een voortgezet Ministerie Kap
peyne.
«Koud of heet, een van beiden.
«Maar lauw, bah I dat is onverdragelijk, om
van te walgen.”
't Is in den komkommertijd nieuws is er byna
niet. De parlementaire werkzaamheden staan
bijna overal stil en madam «politiek” is met de
heeren diplomaten naar de badplaatsen vertrok
ken om daar in dolce far niente de groole vraag
stukken van den dag voor een poosje te verge
ten, althans te laten rusten.
Een lastige lijd voor de journalisten, die niet
naar de badplaatsen kunnen gaan en geen vacantie
kunnen nemen maar nieuws moeten leveren
»n’en fut il plus au monde I” Nu, wat er is,
is in eik geval zeer schraaltjes voor de lezers
zit er niet anders op, dan zich tevreden te stel
len met hel weinigje, dat er is. Wij laten het
hier in hoofdzaak volgen.
De Groole Heer in het Oosten gaat voort met
het aanstellen en afzetten van ministers. Wie
van daag wordt verkozen, wordt morgen weer
weggejaagd, ’t Is thans met recht de Turksche
wip: omhoogt omlaag! Telkens lezen wij
van een nieuwe gaping in het Turksche
ministerie en bijna gelijktijdig ook weer van eene
aanvulling daarvan. De Sultan schijnt zich zelf
al even weinig te vertrouwen als een ander; hy
weet niet wal hij wil, en een ander weet
hei nog minder. Jl. Woensdag werd, on
der zijn presidium een ministerraad gehouden
waarin de reconstructie van het kabinet bespro
ken werd. Karatheodory-pacha en Khai-red dine
zijn uit het vorig kabinet verwijderd. Als mi
nister-president van het tegenwoordige zou Safvet-
pacha optreden, terwijl Aarifi pacha de portefeuille
van buitenlandsche zaken, Sadyk-pacha die van
financiën, Server-pacha die van koophandel en
openbare werken en Mahmud Nedin-pachx die
van marine zou aanvaarden.
Men weet dal laatstgenoemde, voormalige groot
vizier, voor zeer Russischgezind gehouden wordt,
evenals Server-pacha. Men noemt deze beide
heeren zelf spottenderwijze Mahmudow en Ser-
verow I
Verder zegt men dat Khaireddine pacha bestemd
is om als president van den staatsraad op te
treden. Dit bericht komt de Köln. Zeit. echter
verdacht voor te meer daar hel blad verneemt,
dat Khairreddine hel maandgeld van de hand heeft
gewezen, dat de Sultan hem in de vorige week
had doen aanbieden.
Van de Engelsche en Fransche eskaders, die
gezegd werden op de Turksche kusten te kruisen,
hoort men niets meer. Maar wel wordt gemeld,
dat Engeland en Frankrijk aandriogen op het
tolstandbrengen van hervormingen in Klein-Azië.
Men spreekt van een oproeringen geest, die
onder hel Turksche leger zou heerschen, omdat
de soldijen niet worden uitgekeerd. Ook de
SNEEKER COURANT.
halfheid, raadselachtige geheimzinnigheid. De na- gens krankzinnigheid in hel gesticht te Franeker
tie, het denkende, voorlvarende deel len minste, opgenomen, kon na eenige maanden als hersteld
wil oplossing, daden van
Koning dat weten Wij gelooven het niet,
hij het wist zou hij een einde maken aan
onhoudbaren toestand. Maar het schijnt,
Z. M. met cpzet van den waren geest van
volk onkundig gelaten wordt. T
ook 's Konings raadgevers misschien, die hel mat
de stem van het volk zoo nauw niet nemen.
Verre geestverwanten van een Polignac, zoo hoog
boven het volk, dat ze het niet der moeite waard
rekenen veel op de publieke opinie te letten.
L,ancien régime word* gaarne door hen als
contrabande onder liberale vlag binnengesmokkeld.
Geen wonder. Hun gouden eeuw ligt achter
hen. Niet vooruit, maar achterwaarts ligt het
doelwit van hun streven.
Indien men gelooven mag wat de booze we
reld vertelt, dan is het Ministerie Kappeijne sedert
langen tijd door de conservatieve partij in de
hofstad tegengewerkt. Wetsontwerpen, door de
Ministers aan den Koning of den Raad van State
gezonden, werden door die party zoolang moge
lijk opgehouden, ’s Konings Ministers zouden op
andere tijden bepaald onbeleefd behandeld ge
worden zijn enz. enz. Laat maar ’t derde, ’t> vier
de, van wat men zoo vertelt, waar zijn, dan is
't al erg genoeg. De natie heeft hel recht aan
de conservatieve raadslieden van de kroon reken
schap te vragen van zooveel oponthoud en uitstel.
Beloften, plannen, ontwerpen blijven op die wijze
schoone getuigen van wat een werkzaam Ministe
rie heeft willen, maar niet kunnen doen, omdat
het tegengewerkt werd.
«Zonder precies te weten wat er al gebenrd
is, mogen we aannemen, dat zekere heeren in
zake de Ministerieele quaeslie dingen gedaan heb
ben, die hel daglicht met kunnen velen. Bewijzen
daarvoor? DeMinis'ers hebben zich bereid verklaard
hun coirespondentie met Z. M aan't oordeel der
publieke openie te onderwerpen, en gevraagd, dat
’s Konings intiemste iaadgevers hetzelfde zouden
doen. Dan kon de natie oordeelen. dan zou al
het raadselachtige en duistere daghelder worden.
Die voorslag is zeer constitutioneel. De quaeslie
raakt de algemeene belangen. Het mag geen
persoonlijke quaestie zijn Zoo ergens, dan is
hier het volle licht der openbaai heid bovenal en
voor allen gewenscht. Uit 's Konings Kabinet is
een weigerend antwoord gekomen de bijzondere
verlrouwelingeu schijnen het licht te schuwen
Behoeven we te zeggen, dat die weigering een
zeer onaangenamen indruk gemaakt heeft Waar
om de natie met ten volle op de hoogte gebracht
van de onaangename en voor het landsbelang
schadelijke geschiedenis? Is het te verwonderen,
dat velen zeggen «Er moet iets achter sleke.i,
dal hel licht niet zien mag. Nederland, reeds
voor eeuwen het land van openbaarheid, moet
vooral in deze dagen aan publiciteit in alle zaken
het licht op den kandelaar zetten.”
De Standaard schrijft
«Mag men, zelfs in de opwelling van loom,
ooit oneerlijk zijn
Welnu, uil dien hoofde en deswege alleen
hebben we geprotesteerd tegen de voorstelling,
die schier door heel de pers gaatalsof Kappeyne
hei plan tot Grondwetsherziening niet gekoesterd
had eer de Kanalenwet in behandeling kwam
maar het eerst na de verwerping dier wet als
expediënt had aangegrepen.
«Wel toch is o. i. ook hel Ministerie-Kappey-
ne, evenals gemeenlijk onze snelwisselde Kabi
netten, op veel te lossen voet geconstitueerd.
«Wel staat het vast, dat het denkbeeld van
Grondwetsherziening volstrekt niet met dien ernst
bij de saamstelling van het Ministerie is overwe
gen, die o i. bij zulk een vergaand denkbeeld
onmisbaar is.
«Wel dient het hoogelijk te woiden afgekeurd,
dat de later ingesprongen Ministers, die voor de
oorspronkelijk bedoelde en later uitgevallenen in
de plaats kwamen, niet in den breede omtrent
het Ministerieel program zijn ingelicht.
«En wel is het ook o, i in politieken zin even
onbetwistbaar, dat Kappeyne zyn rapport aan den
Koning niet had mogen inzenden, zonder vooraf
het uitgeweikl project van Grondwetsherziening
met zyn amblgenooten besproken en hun goed
keuring er op verworven te hebben, als dat ge
heel de wijze, waarop zoo door hem als door
den Directeur van 's Konings Kabinet en de hee
ren van de Putte c s. in deze crisis gehandeld
is, voor den eisch van een gezonden constitutio-
neelen xin moeielijk kan bestaan.
»Maar juist om tot deze zeer gestrenge afkeu
ring recht te behouden, mochten we niet verzwy-
geo, wat we zeker wisten.
«Een ooggetuige toch had het schema van
Grondwetherziening in algemeene trekken met de
Roo’s eigen hand beschreven gezien.
«Daar nu de Roo reeds lang begraven was
eer de Kanalenwet aan de orde kwam, zoo was
hel hieimee immers uitgemaakt, dat men aan de
waai heid te kort deed, door te beweren, dat Kap
peyne eerst na de verwerping van de Kanalen
wet hel plan lol Grondswetherzieuing als expe
diënt had opgevat.
«En nu moge het Dagblad goedvinden, ons
ter ooriake van dit eenvoudig waarheid noemen
van wat waarheid is, van verstandhouding met
het llandelsblad c. s. te verdenken, ons ant
woord daarop kan kortaf zyn, dat wij nooit aan
de zijde van het Dagblad hoopen gevonden te
worden, waar dit gezelschap onzerzijds, door ver
bloeming of verzachting der waarheidzon moeten
worden gekocht.
•Bovendien:
•Naar ons voorkomt heeft Kappeyne waarlyk
genoeg op zyn rekening, dan dat er noodzaak
zou beslaan, om hem op een enkel punt, waarin
men hem zwarter maakt dan hy is, het privilege
der waarheid Ie onthouden.
worden ontslagen. Zij dacht haar man en kind
terug te vinden, doch eerstgenoemde was inmid
dels overleden. Alsof dit nog niet erg genoeg
voor haar zou zijn geweest, hadden armvoogden
geheel op eigen gezag haren kle.nen inboedel la
ten verkoopen en uit de opbrengst niet alleen
zichzelven terugbetaald voor de verplegingskoslen
van het kind, maar ook voldaan meer dan f100
wegens in rekening gebrach’e geneeskundige hulp
enz., en de kosten, gevallen op de begrafenis
van den man, zoodat de arme weduwe zoo goed
als hopeloos stond; niets van het ontvangen geld
was voor haar gelaten. Gelukkig had het patro
naat voor ontslagen krankzinnigen f50 voor haar
beschikbaar gesteld. Zij is sedert in een ander
'dorp als dienstbode geplaatst.
Eenige goede vrienden van haar hebben in-
tusschen gemeend, de zaak niet te moeten laten
rusten, maar haar gebracht ter kennis van hoo-
ger autoriteit.
SNEEK, 12 Augustus.
De uitslag der gisteren gehouden verkiezing
van een lid van den Gemeenteraad sluier, is als
volgt
Ingeleverd waren 344 stembiljetten, waaronder
Volstrekte meerderheid 170.
mr. L. Reitsma waren uitgebracht
194; op den heer F. de Boer 133 stemmen. Ver
der bekwamen de heeren
G. H ter Hoist Jz. 9, K. K. Kooij 2, D, de
Groot 1, B. Faber 1, J. W. Tijsma 1 en S.
I Brouwer 1 stemmen.
Het resultaat der herhaalde stemmingen is dus,
dat in de vacature, ontstaan door hel tusschentijds
bedanken van den heer Mr. L. Reitsma, wordt
voorzien door de benoeming van den heer
Reitsma.
'l Komt ons voor, dat om tot dit resultaat te
komen, veel onnoodige moeite en kosten bespaard
hadden kunnen worden.
De heer S. Kalma, pred bij de Herv. Gem.
alhier heeft voor hel beroep naar Kollum bedankt.
- De verkiezing van een lid van de Provinci
ale Stalen in ons kiesdistrict, in plaats van den
heer Jhr mr. van Swinderen, die, tengevolge de
aanneming zijner benoeming tot lid van de Eer
ste Kamer, ophoudt lid te zijn van bovengenoemd
college, is bepaald op Woensdag 3 September
e. k. en de herstemming, zoo noodig, op Woens
dag 17 September d. a. v.
De kermis heeft hier weer hare tabernake
len opgeslageu; de meeste kramen en tenten
hebben hare standplaatsen weer voor een tien
tal dagen binnen onze gemeente ingenomen
en de straatsvirluosen vergastenons reeds op
de lieflijke toonen van hunne welluidende draai-
instrumenlen.
Op T oogenblik zijn wij nog niet in slaat in
bijzonde: heden te vermelden, wal de kermis ons
dit jaar zooal te zien en te hooren zal geven
wij verwijzen dus vooiloopig naar de achter
staande aankondigingen desbetreffende. In ons
volgend nummer hopen wij echter in de gelegen
heid te zijn eenige naders bijzonderheden om
trent een en ander te kunnen mee deelen en
alsdan eene vluchtige kermis-revue te geven
waarvoor ons thans nog de noodige gegevens
ontbreken.
•j- Westergoo, (noordelijk deel), 11 Augustus.
Velen zijn de meening toegedaan, dat men in
jaren van erge aardappelziekte ook veel ziekte
onder de varkens heeft en wat thans geschiedt
schijnt die meening te rechtvaardigen, daar vele
varkentjes al door de ziekte zijn aangetast, het
is wel jammer, dat daarvoor nog geen radicale
middelen ter genezing of nog liever ter voorko-
I ming zijn aan te wenden. De een doet dit, een
'4
