NIEUWS EN ADVERTENTIE-BLAD VOOR DE
r-
L
ui
ZATERDAG
0.
Het nieuwe Ministerie.
1879.
5®
Zu- I
oo
ien
•4
7a
7»
-W;
SW i ltlK (01 Ki
'oge
joe-
eek,
van
U 1 T DE PERS.
SOO,
Later
heer
heeft
w
hou-
jerie
nun
een
mor
ene
etea
ea
kre-
iaam
het
illen
te
kind
hten
heid
ZOO-
des
:ken
jker
gen,
eien
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fi.franco per post 25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
xden
mei-
assy
0/
4 0/
4 o
Zeeland werd benoemd. Hij wordt geacht in de
politiek, liberale beginselen Ie zijn toegedaan,
doch helt in kerkehjke zaken sterk over lot de
oilhodoxen. De viaag zal echter zijn, of hij
berekend is voor de moeilijke laak, die hem als
hoofd van het omvangrijk dept, van Binnenland
sche Zaken wacht tan groote bekwaamheden
toch heef; men bij hem n oit iets gemerkt.
Aan hel hoofd van de departementen van Ko
loniën en Marine ontmoeten we in de heeren
Gollstein en Taalman Kip thans weer oude
kennissen, dia reeds vroeger aan de ministerieele
tafel hebben gezeten. Eerstgenoemde kan tol
de gematigd conservatieven gerekend worden
’t is een man van de ^middenpartij”; op het stuk
van politiek zoo'n beetje nemend en gevend.
Vooral echte» de heer Taalman Kip schijnt bij
zonder kneedbaar; hij doet met elke politiek meê;
hij nam plaats naast van de Putte en Geertsema
liep daarop naar hel Ministerie-Heemskerk over
betuigde vervolgens zijn instemming met hel ra
dicale programma van Burgerplicht te Amsterdam,
en gaat nu weer zitten naast van Lijnden, Six
Modderman, Vissering enz., om zijne begrooting
van Marine rustig suil te broeden.”
Ook de minister van Waterstaat, de heer Klerck,
heeft conserverende allures. In het kabinet
Heemskerk fungeerde hij als Oorlogs-minister.
Hij gaat echter voor een bekwaam man, en wij
hebben alle reden te hopen, dat hij ook toonen
zal actief te zijn.
De minst dure is ons altijd de meest welkome.
Professor Modderman, nieuwbenoemd minister
van Justitie, wordt gerekend tot de liberalen te
behooren. Als be.efenaar van het strafrecht en
een der ontwerpers van het strafwetboek, schijnt
zijne benoeming vooral haar beteekenis te ontlee-
nen aan den wensch om de hervorming van onze
s ralwetgeving tot een einde te brengen.
Aan een anderen Leidschen hoogleeraar, prof.
Visseiing, is de portefeuille van ficautien opge
dragen. De heer Vissering is jaren lang journalist
geweest, eerst aan het liberale Handelsblud en
daarna aan de conservatieve Amst. Crt. Door
Thcrbecke (in 1850) werd hij tot hoogleeraar in de
staathuishoudkunde te Leiden benoemd, en in die
betrekking heeft hij zich een grooten welenschap-
pelijken naam verworven. Er is alle reden om
aan te nemen, dat bij sedert de laatste jaren ge
heel de liberale richting is toegedaan (als staat
huishoudkundige behoort hij tot de oude liberale
school); zijn optreden in dit Ministerie moet daarom
verwondering baren. Hel zal ook te bezien staan,
zegt de K. C., of Vissering niet te uitsluitend Ka
mergeleerde en theorist is, om voor de taak van
minister van finantien opgewassen te zjjn, al ont
breekt het hem aan grondige kennis van ons fi
nanciewezen en onze belastingen zeer zeker niet-
Of wij echter doortastende maatregelen van hem
hebben te verwachten op het gebied van de zoo
hoog noodige hervorming van ons ongelukkig
belasting stelsel, zal de tijd moeten leeren.
Om de revue vol te maken rest ons de minis
ter van Oorlog, de kolonel der artillerie Reuther,
die een grooten sprong maakt door zijn promotie
van sous chef eener afdeeling van het departement
A M.
Aug.
/a
Velen met ons zullen zeker verwonderd heb-
jben opgekeken, toen zij jl. Dinsdag het nieuwe
minister-lijstje zoo maar op eens als uit de lucht
j ’t geheel kunnen we met den afloop tevreden
zijn. De heer Van Lijnden, kerkelijk rechtzinnig,
cp politiek gebied den liberalen nabij, den con
servatieven niet vijandig, tint grijs; Six, kerkelijk
rechtzinnig, op politiek gebied geestverwant van
den heer Van Lijnden; prof. Modderman, liberaal,
een der ontwerpers van het nieuwe concept-
strafwetboekprof. Vissering, een staathuishoud
kundige der oude school VV. van Golstein, mi
nister van koloniën onder het 2e ministerie-
Heemskerk, een oud bekendeTaalman Kip,
dito dito; Klerck, een blauw-Maandag burger-mi
nister van oorlog tijdens het 2e ministerie-Heems-
kerk, ex-secretaris der exploitatie maatschappij, met
spoorwegbelangen waarschijnlijk beter vertrouwd
dan met die van den krijg; Reuther, kolonel der
artillerie, op politiek gebied een onbekend man.
»De liberalen kunnen tevreden zijn. Na al de
begane fouten is kalme ingenomenheid gebieden
de plicht.”
Zoo goed als eenparig wordt overigens hulde
gebracht aan de begaafdheid van de leden ieder
op zichzelf.
De Stand, zegt o. a.ïlndien een maximum
van talent met een minimum van beginsel in
de samenstelling ooit een stel mannen van naam
tot een kabinet kon vormen, dat bederfwerend,
reddend en bezielend optrad te midden van een
moreel desolaten boedel, dan, voorzeker, kon aan
het kabinet-Van Lijnden de eerepalm toegekend
van het panacé te bieden voor het legio van kwa
len, waaraan onze Nederlandsche staat krank
ligt."
’I Is dan ook, volgens het orgaan der anti-
revolutionaiien, aan geen twijfel onderhevig, dat,
indien het land kon bloeien met een kabinet zon
der geloof, ons staatsrecht tieren zonder begin
sel, en het gezag zonder politiek karakter her
steld kon worden van den ontvangen schok, dat
we dan metterdaad in hei beloofde land zouden
zijn. Zoolang echter geloof bovenaan staal, zoo
lang beginselloos gelijk staat met doelloos, on
karakter meer beteekent dan de knapste kop
valt er niet te juichen.
In dil zonderling kabinet hebben de onver-
valschte liberalen de overhand, terwijl een paar
conciliauteu tot steun dienen. De anti-revolutio-
naire partij is geheel uitgestoten. Het spreekt
van zelf, dat de anti-revolutionaire partij in deze
niet anders kan zijn dan anti ministerieel.
Intusschen constateert de Stand, met genoegen,
dat het DW.-eiement in de combinatie ontbreekt;
dal men moeilijk een beter kabinet kon vinden,
dat op de Kamer past; dat het extra parlemen
taire van ’t kabinet geen der leden is lid der
Kamer een niet te verwerpen voordeel is, en
dat er, naar utiliteit gesproken, slechts iets spij
tigs in deze historie overblijft, nl. dat v. Lijnden
zich geleend heeft om ten behoeve der liberalis
tische firma dezen knechtehjken dienst te vei rich
ten. Met belangstelling zullen de daden van ’t
kabinet worden afgewacht en het kan op waar-
deering van de zijde der Stand, rekenen, mits
dil ééne onherroepelijk vaststa t. w. dat dit ka
binet en de anti-revnlulionaire beginselen twee
zijn en twee zullen blijven.
De Tijd noemt de oplossing van de crisis mees
terlijk, maar vermetel, een stouten sprong maar
a leap in the dark. Van hel personeel geeft
hel de volgende voorstelling sBehalve koloniën
Van Gollstein heeft geen enkelen derge-
nen, die met den heer Van Lijnden deze regee-
ring vormen, politieke antecedenten in den vollen
zin des woord. Maar allen dragen bekende na-
zoo ieder van de tegenwoordige mmis’ers men; allen hebben cp de eene of andere wijze
andere meerderheid in de Kamer vond, maar reeds een eervol ver eden achter zich. Aan het
wetboek van strafrecht zou ook, zonder dit mini
sterie van justitie, den naam van prof. Modderman
verbonden blijven; prof. Vissering, >de mijmeren.
Het nieuwe ministerie is natuurlijk het onder
werp van alle gesprekken en de meeste onzer bla
den hebben er reeds enkele opmerkingen over ten
beste gegeven, ’t Hd. meende te droomen toen
het de namen der ministers zag. Dat de hh. Van
Gollstein, Klerck en Taalman Kip met Van Lijn
den zitting nemen, is zeer natuurlijk. De
Six is op staatkundig gebied onbekend en
de roep van betninlijk en niet onbekwaam te
zijn; de heer Reuther is kolonel der artillerie en
tot dusver onderchef van de 4e afd. bij het de
partement van oorlogde hh. Modderman en
Vissering zijn bekend als warme liberalen. Wat
is hel geheel? Een reconstructie van het tweede
kabinet-Heemskerk Een kabinet-dat het den
liberalen naar den zin wil maken Of wel zul
len de hh. Vissering en Modderman de overige
heeren dwingen de liberale richting te volgen?
Is het soms een fusie kabinet? In elk geval zal
men eenige weken geduid moeten hebben om
de oplossing van dit raadsel te vernemen. De
eerste indruk dien het Hand, ven de combinatie
krijgt, is niet van de aangenaamste het betwij
felt of hel ministerie krachtig genoeg zal zijn
om groote maatregelen tot stand te brengen
maar het wil de daden er van afwachten.
Hel Rott. Nbl brengt hulde aan de persoon
lijke verdiensten van de verschillende titularissen
en laat daarop volgen:
»Wat de politieke kleur van dit kabinet betreft,
zou men zeggen het heeft geen kleur, althans
een zeer moeilijk aan te wijzen kleur, 't Bevat
aristocratische en burgerlijke, conservatieve en
liberale elementen met verschillende tintjes en
heeft alleen gemeen, dat hel extra-parlementair
is dal wil zeggen geen der ministers was op
dit oogenblik lid der Kamer. Men kan het niet
beter qualificeeren dan: een kabinet d'affaires van
zeer gematigde richting, waarvan men niets kwaads
kan verwachten; dat eenigen tijd onze politieke
aangelegenheden heel bedaard en heel netjes zal
kunnen auministreeren, maar ons feitelijk niet
zal kunnen vooi uitbrengen, omdat het voor de
oplossing van groote politieke vraagstukken uit te
heterogeene elementen is samengesteld en op
geen zekere meerderheid in de Kamer zal kunnen
rekenen, ’t Zou volstrekt niet te verwonderen
xijn,
een
op die wijze kan men geen groote zaken lot j
stand brengen.” i
De Zütf. Cour, iaat zich aldus uit»Over
zagen vallen, nadat in de laatste dagen bij her-
ihaling was beweerd, dat de heer van Lijnden
leer waarschijnlijk zijn opdracht zou nederleggen,
idaar hij geen kans zag een nieuw kabinet samen-
fte stellen. De verrassing, toen men zoo op ééns
de samenstelling van bet nieuwe ministerie ver-
Inam, was te grooter, omdat daarin mannen zijn
opgenomen, wier namen zelfs in ’t geheel nog
niet waren genoemd en die men in een ministerie
van Lijnden a priori ook in ’t geheel niet op
hun plaats zou rekenen.
Intusschen heeft het offieieele regeeringsorgaan
de samenstelling van hel ministerie bevestigd.
I zoo afs de telegraaf ons deze reeds had gemeld;
;de kabinets-formeerder heeft dus eindelijk lilula-
I rissen gevonden voor de verschillende minis’.eri-
eele portefeuilles.
Hel minister lijstje ziet er bont genoeg uit
i ’t geeft een soort amalgama, een allegaartje van
politieke beginselen in verschillende nuanceringen.
De heer van Lijnden van Sandenburg staat aan
het hoofd als minister van buitenlandsche zaken.
Zijne politieke rich’ing en antecedenten zijn be
kend. De heer van Lijnden heeft steeds behoord
tot de anti revolutionaire partij. De heeren Kui
per c. s., de slandaard-mannen kunnen
hem echter niet onverdeeld tol de hunnen leke-
nenhij heeft o. a. niet meè gedaan aan hel pe
f j ;onnement tegen de onderwijs wei Kappeijne,
maar zich zells daartegen verklaard, endevChiis-
ten staatsman” heeft bovendien in de Stand. reeds
menige terechtwijzing ontvangen. De naam van den
heer van Lijnden, zegt de K. C werd hel eerst
ruchtbaar kort na de Aprilbeweging, toen hij den
heer Drieling opvolgde als president van de be
ruchle Ulreehfsche Vereeniging, die ten doel had
deze beweging levendig te houden. Later werd
hij als «Christen Staatsman” in de Tweede Ka
mer gebracht. Het Ministerie vau Zuijlen-Heems
kerk nam hem voor de tweede ontbinding als
minister van Hervormden eeredienst in zich op
Nadat dit Ministerie het veld had moeten rui
men, aanvaardde de heer van Lijnden weder uit
handen van de anti revolutionaire partij eene can
didatuur voor de Kamer, en daar was hij een
der felste en kwaadaardigste bestrijders van de
liberale regeeringen, die achtereenvolgens optra
den. In 1874 aanvaardde hij in het Ministerie,
door den heer Heemskerk geformeerd, de por
tefeuille van justitie. De heer van Lijnden is
ech'er ontegenzeggelijk een bekwaam man.
De minister van binnenlandsche zaken in het
nieuwe kabinet is de hr. Six, laatstelijk commissaris
7 des Kouings in Zeeland. De heer Six is een
man, in den administratieven dienst gevormd
Hij was achtereenvolgens ambtenaar bij een der
departementen van algemeen bestuur, secretaris
der (nu opgeheven) Ry^scommissie voor statistiek
en secretaris van het Haagsche gemeeniebestuur,
uit welke laatste betrekking hij onder den minis
ter Heemskerk tot commissaris des Konings in
van Oorlog, tot minister. Van hem geldt het
onbekend onbemind. Van zijn politiek weten we
niets. De vraag geldt echter of hij een duur
of minder duur minister van Oorlog zal zijn
Resumeerende komen we lot deze conclusie de
politieke kleur van het nieuwe ministerie is niet
te onderscheiden’t is een allegaartje, waaruit
ieder ’t zijne kau nemen, maar waarmee niemand ten
slotte vrede zal hebben.
Intusschen afgescheiden van politieke
kleur en politieke beginselen beweert men,
dat het nieuwe ministerie over 't algemeen bestaat
uil knappe mannen. Laten wij dus voorloopig
eene afwachtende houding aannemen en zien, wat
het te voorschijn zal brengen. Misschien kan
het onder de tegenwoordige omstandigheden nog
wel zeer nuttig werkzaam zijn in ’t belang
ons vaderiand, wat afgescheiden van partij-
quaeslies toch baven alles moet gaan.
il.iiiuiiiinüujifciiuuiitiïifoil
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'/a Gents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
