GEMEENTE EH HET ARROiWSSEMEHT SHEER,
NIEUWS- EH ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
T
1
1879.
No. 73.
RQ A N G
10 SEPTEMBER.
WOENSDAG
VIE R-E N-T) E RTIG S T E J
advertentien
J
-
I wt
bet
kei
wet
w.
du
SVEEKER COL
A 1
I X X K X L. A wn.
U I T DE PERS.
lukkifcijn.
1
koet-
deel-
Blok-
door
elne-
suwe
ied
er 4
>lks-
nen
hin-
i de
en
nen
slius
idea
atst-
eder
den
iner
een
i de
ders
aan
aar-
one
vol-
ide-
aken
zete-
n de
ker-
alks-
der
me-
Ver-
der-
ge-
ver-
van
ver-
hard-
van
H. L.
eene
ihaald
Sluis
warte
er zee,
was.
n de
i door
jroote
>don
aal-
haald
mie
im.
i an.
s, 40
ijjk
van
een bedrag van meer
Nederlandsche Bank en
jderde
e hui-
oudige
durger e,
lea en
iteren
opge-
Kader
oegen
oowel
prys-
waar-
ilvan-
m in-
een
was,
st«j
e op-
toen
laten
ig zijn
i man-
deeld.
an we-
klein
De Rott. Ct. wil de onderwyswet gewjjiigd
hebben in dien zin, dat aan de gemeente door het
Ryk xou worden gerestitueerd dertig pct. van de
meerdere uitgaven, die de gemeenten zich voor
de uitvoering van de nieuwe wet moeten ge
troosten Tot maatstaf, om Ie geraken tot vast
stelling van dat cyfer der meerdere onkosten,
had men kunnen nemen het verschil, op de be-
ringen
id ver-
De toespraak, door den heer Van Vloten naar
aanleiding van den 300jarigen gedenkdag der
Uuie van Utrecht Ie Haarlem en elders gehouden,
is thans in druk verschenen. De titel «Nederland
moet herleven of verzinken,” duidt genoegzaam
de strekking der rede aan. 'I Zal ongetwijfeld
menigeen een genot zijn, de flinke, ki achtige taal
van den schrijver te lezen. Moge de bedoeling
van het stukopwekking tot een nieuw leven,
den kloeken voorzaat waardig, vervuld worden.
Aan ’t slot geeft de heer Van Vloten de schets
van een «volksmaatschappij,” zooals hij die in
Nederland wenscht opgericht Ie zien, een maat
schappij, die alom in den lande hare vertakkin
gen had en waar onder tallooze andere punten
van vaderlandsche taal-, letter en geschiedbelang,
met name de grondwet van 1848, tot een bezie
lend onderwerp van bespreking werd gemaakt.
Deae COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fï.franco per post 25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende franco
in te zenden.
Onder den titel Financiëele gemoedsbezwaren,
schryft de Kamp. Ct het volgende
De Arnh Cl. wijdt in haar nommer van 5 dezer
een artikel aan de vraag, in de pers zeer druk
behandeld, of de nieuwe wet op het lager onder
wijs al dan niet door de tegenwoordige Regee-
ring zal worden ten uitvoer gelegd. Voor haar
is dit geen vraag. Geer, minister zegt zij
ka», al wilde hij het, eigetidankelijk eene wet
niet uitvoecen De uitvoering der wel is een
der eerste plichten van het minislerieele ambt.
Dit alles is zeer juist maar de Arnh. Ct. ver
geel, dat in deze wet geen termijn is bepaald
voor haar in werking treden. Zoolang geen
koninklijk besluit is verschenen, hetwelk dezen
termijn aanwijst, blijft de wet onuitgevoerd lig
gen. De rechterlijke organisatie van den heer
Godefroi en de paleis wet van Thoibecke bewijzen
overigens, dat in een constitutioneel land, onder
den parlementairen regeeringsvoi m, wel degelijk
mogelijk is wal de Arnh. Ct. ónmogelijk acht.
Zelve tracht overigens de Arnh. Ct. mede te
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/2 Cents. Dij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
In F
velen o
dat ook
I licb
hebb*
de b<
een1
dool
dat
oppe
we?
he
l
gee'-
cont"
KENNISGEVING.
die, BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
tde gemeente Sneek maken bekend, dat op de
jou’Secretarie dezer gemeente gedurende 14 dagen,
mede beginnen met den 8 dezer maand, voor een
veftieder ter lezing is neérgelegd, en in af-chrift
Bladegen betaling der kosten algemeen verkrijgbaar
l het wordt gesteld de aan den Raad aangeboden be-
\grooting der inkomsten en uitgaven van de
[oigemeente Sneek, voor het jaar 1880.
Men Sneek, den 8 September 1879
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOHs. SCH1JFSMA, L. B.
W. van WANING Jr., Secretaris
bedt
ginfc
Di
jl. M
mer i
boden
donr
stelle
dranke invoering der nieuwe schoolwet blijft steeds
mee«n punt van bespreking in verschillende bladen,
ofsch» Arnh Cour, wijst er op dat de vraag «Zal
'Zy sciminister van binnenlandsche zaken de wet
te zymuitvoer leggen zichzelf beantwoordt. Wij
uit den in een constitutioneel land en een wet kan
ieder vn door een latere wet geheel of ten deele
begóhr kracht verliezen. De wet op hel lager on-
en op üja kan ingetrokken, kan gewijzigd worden,
zij vat] alleen door de wetgevende macht, door de
geen Menwerking barer drie lakken: Koning, Twee-
Parys,Kamer, Eerste Kamer.
allenWel kan het voorkomen, dat de minister het
opstaigtip der uitvoering niet vooraf bepalen kan,
verwivel hij kan het tydstip der uitvoering verbin-
aan h met het verschaffen der voor de uitvoering
Bijioodigde middelen.
deelzit laatste schijnt, volgens de Arnh. Cour
de Noena nadere inlichtingen indeidaad het geval
De minister Six zou van plan zijn, bij
gepas nadere wel, tot aanvulling van de begroo
Tw.swet voor zijn departement, de tot uitvoering
deelt, wet benoodigde gelden aan te vragen, met
laniwijzing der middelen, waardoor die gelden
kolorlen kunnen verkregen worden.
Men Dit is, volgens de A. C, niet alleen de eenige
konjfioneele weg om de uitvoering der wet te ver-
1100-ijgen, maar de eenig inogehjke weg Of men
autot38 tonnen uitgaat op de begrooling van bin-
hgemlar.dsche zaken zet, zooals van den heer Kap-
aan-yne gezegd werd, baat niets, zoolang er geeb
stige tonnen voor deze uitgaven beschikbaar zijn
aausjider geld om de ui'gaaf te betalen, is de'pöst
stres de begrooling een dood woord. Deze taktiek
main tonnen en millioenen aan uitgaaf, waarvoor
«en gelden beschikbaar en geen middelen aan-
"“^vezen waren, door de Kamers te doen volee-
op de enkele verzekering van den minister,
e hij wel zou zorgen dat, als er betaald moest
l orden, het geld er wezen zou, is een der ern
stigste en meest gegronde grieven tegen het re*
geeringsbeleid van het ministerie-Kappeyne ge
weest.
Om de schoolwet uit te voeren moeten nieu
we middelen worden aangewezen en eerst als
dit geschied is, eerst dan kan de uitvoerende
macht optreden en aan haar plicht voldoen. Eerst
dan zou, voor hel ondenkbaar geval dat de mi
nister zijn plicht verzuimde en de wet niet uit
voerde, de vraag van hel verantwoordelijk stellen
voor zoodanig plichtverzuim aan de orde zyn.
De Tweede Kamer mag zich met de kunstmid
delen die verzonnen worden om de invoering
der schoolwet te vertragen, niet inlaten. Zy be
hoort zoo beslist mogelijk te eischen het onver
wijld in werking treden van de wet.
trokken posten, tusschen de laatste gemeente-
begrooting onder de oude wet en het eerste
budget onder vigueur van de nieuwe.
Wat toch zal gebeuren, indien de wet onge
wijzigd wordt ingevoerd? Dan zullen ook die
gemeenten, welke nu reeds de onderwijskrachten
hebben opgevoerd tot eene hoogte, bijna gelijk
staande met die door de nieuwe wel gevorderd,
en alzoo slechts belrekkelyk weinig méér onder
de nieuwe dan onder de oude wet aan hel on
derwijs zullen behoeven te besteden, toch bijna
het geheele voordeel van de 30 pet. subsidie ge
nieten, hoewel de onderwijslast, wel beschouwd,
voor hen niet zwaarder wordt gemaakt.
De bedoeling van den wetgever, om door hel
Rijk de gemeenten te doen te gemjet komen in
de finantieele bezwaren, welke door het uitbrei
den van de onderwijs-esichen op hen wordt gelegd,
zal tegenover de bewuste gemeenten niet worden
bereikt.
Trouwens, dit zal ten opzichte van al de ge
meenten niet het geval zijn.
’t Toestaan van Rijks subsidie aan de gemeen
ten beoogt anders zou het geen raison d être
hoegenaamd hebben om te voorkomen, dat
de gemeente-helastingschuldigen door de invoe
ring van de nieuwe wet te zwaar zouden worden
gedrukt.
Doch in de practijk en daarmede had de
wetgever in de allereerste plaats moeten rekenen
zullen de belastingschuldigen dubbel moeten
betalen.
Door hel Rijk zullen nieuwe bronnen van in
komst moeten worden gezocht, ook om de hoo-
gere onderwijsuitgaven te dekken, en de gemeente
besturen zullen, althans voor de overgroote meer
derheid, het cijfer van het bedrag, waarop tot
heden door hen gemeentebelastingen werden ge
heven, niet verminderen met het cijfer van de
aan hen toe te kennen Rijkssubsidie. Veeleer
kan worden verwacht, dat zij van de gelegenheid
zullen gebruik maken om enkele andere behoef
ten, die, naar bet zal heeten, reeds te lang op
vervulling wachtten, te bevredigen.
Wel verre dus dat de belastingschuldigen zul
len worden gebaat, zullen zij door het subsidie
stelsel worden geschaad, want de meerdere on
derwijsuitgaven zullen zij dubbel moeten opbren-
gen, eens aan het Rijk en eens aan de gemeente.
Bepaalde nu de wet, dat door het Rijk alleen
de meerdere uitgaven, uit de onderwijswet voort-
j vloeiende, aan de gemeenten gedeeltelijk zouden
worden te goed gedaan, dan zou men dat gevaar
van dubbel betalen voorkomen, en men had een
billijke regeling ingevoerd, waartegen niemand
in gemoede bezwaar zou kunnen opperen.
Een ongewone drukte was Zaterdag en Zondag
avond jl te Assen op te merken. En geen won
der, want de turners van Amsterdam, Z’volle,
Sneek en Groningen waren gekomen o«j openbar®
gvmnastiek-i.itvoeringen te houden.
Zaterdag avond na aankomst van den trein,
die te 7,9 uit Holland alhier aniveert, ging men
onder geleide der schutterijmuziek naar den die
rentuin, alwaar onder een gepaste toespraak van
den president van die vereenigicg, den heer tnr.
H. Smèenge, het welkom werd toegeroepen en
de eerewijn aangeboden. Zondag morgen werd
met een tiental rijtuigen een rytoer naar Rolde
gedaan ter bezichtiging der hunnebedden.
Te een uur vereenigde men zich weder op
het Stationsplein en ging het in optocht naar den
Hertekamp, ter uitvoering der werkzaamheden,
bestaande in a. vrije oefeningen, die plaats hadden
onder leiding van den president van de Amstel
Gymnastiek-vereeniging, den heer Gh. F. Kok; b.
oefeningen aan de toestellen, (met voorwerkers);
c. wapenoefeningen (met degen, sabel en stok)
en d keuroefeningen.
Ten slotte werd een onderlinge prijskamp ge
houden in hoogspringen en met gewichten. In
hoogspringen (11 hoog) verkreeg de heer H. van
Gorkum te Zwolle den Isten en de heer Wacht
man te Amsterdam den 2en prijs. Deze prijzen
bestonden in een lauwerkrans met medaille en
een lauwerkrans Voor de zwaarste tillers (ge
wichten) stelde het bestuur 3 prijzen, nl. 1 lau
werkrans met en 2 zonder medaille. Ze werden
aan den heer
aan den heer
J. H. van Gorkum te Sneek en de 3e aan den
Was het tenue
werken om te verkrygen, dat al vast het in wer
king treden van de wet worde vertraagd, door
te eischen, dat vooraf, bij afzonderderlijke wets-
voordracht, de middelen tot dekking der uitgaven,
welke de wet eisciit, zullen worden aangewezen.
Dit is koren op den molen van hen, die de wet
niet willen Wij zullen gaarne aannemen, dat
de Arnh Ct. zich onder hen niet schaart dal
de voor-ingenomenheid van de Arnh. Ct. tegen
Kappeyne kóó ver niet gaal om te wenschen dat
de hervorming van ons schoolwezen, waaraan de
naam van dien minister verbonden is, mislukke.
Maar vreemd komt het ons zeker voor, dat de
Arnh. Ct. nu zelfs insterat met het beweren der
anti-liberalen, dat het lol der nieuwe schoolwet
moet worden afhankelijk gemaakt van dat van
nieuwe financieele voordrachten.
«De schoolwet is er, zegt zij de school
wet moet uitgevoerd wordenmaar de middelen
om haar uit te voeren zijn er niet Zij blijft
echter in gebreke te bewijzen, dat die middelen
er niet zijn De geldmiddelen des lands zijn
volstrekt niet in zulk een toestand, dat men te
gen de uitgaven voor de uitvoering der nieuwe
schoolwet zou moeten opzien, tenzij door nieuwe
verhooging van belastingen de opbrengst der
middelen werd vermeerderd De opbrengst der
bestaande belasfingen neemt jaarlijks toe, en er
is eene zeer ruime kas (volgens de jongste me
dedeeling van den minister van financiën ligt er
dan 36 millioen bij de
bij de betaalmeesters
liet is dus onwaar, dat het geld er niet zou zijn.
Het is overigens de taak der Regeering, het
budget zóó in te richten, dat deze meerdere
uitgaven ten behoeve van het onderwijs geen be
zwaar geve De afgelreden minister Kappeyne
wordt door de Arnh. Crt. van lichtzinnigheid be
schuldigd, omdat hij (volgens het gerncht) 38
ton op zijne begrooling had gebracht voor de
uitvoering der schoolwet, zonder dal nieuwe
middelen waren aangewezen. Kent de Arnh. Ct.
de staatsbegrootiug, zooals zij door de afgetreden
ministers was in gereedheid gebracht? Weet
zy, dat tegenover den hooger geraamden post
voor onderwijs geen bezuinigingen stonden op
andere posten eo geen ruimere raming der mid
delen (geoorloofd omdat de middelen eik jaar
meer opbrengen) Vilgens eene mededeeling van
het llandelsblad was alleen op hoofdstuk Oor
log eene bezuiniging aangebracht van één millioen.
De financieëie bezwaren, thans opgeworpen
met het doel om het in werking treden der
schoolwet te bemoeilijken, zijn voorwendsels
anders niet. Waarom is men vroeger nooit met
dergehjke eischen, als rnen nu stelt, voor den
dag gekomen Steeds zijn nieuwe uitgaven ge
voteerd, zonder afzonderlijke aanwijzing van mid
delen. Met millioenen en millioenen zijn in de
laatste jaren de uitgaven voor Oorlog en Marine
verhoogd, zonder dat ooit van de Arnh. Ct.
een
boenen niet mochten worden toegestaan, vóór en
aleer nieuwe middelen waren aangewezen. Eerst
nu het verhoogde uitgaven voor het onderwys
geldtkomt men met dien eisch. Zelfs bij de
kanalenwet werden dergehjke eischen niet gesteld.
Sedert vele jaren werd de staatsbegrooting re
gelmatig vaslgesteld zonder dat de geraamde
middelen opwogen tegen de geraamde uitgaven.
Om de begrootmg te doen sluiten, werd een post
uitgelrokken voor de uitgifte van schatkistbiljetten.
I Tot die uitgifte behoefde echter nooit door de
j regeering de toevlucht genomen te worden, omdat
zij steeds ruim, al te ruim vair kasgeld voorzien
was. Nu echter nu het de schoolwel geldt
komt men plotseling met den eisch, dat uitgaven
en ontvangsten
een bus.
door de jury toegekend, de le
“Jf I Swaagman van Groningen, de 2e
- ,,.,11’ oor. rtrwtrnrn Ia SlnAolr ri
ander de eisch werd vernomen, dat die mil- -- --T*
heer Eikendoorn te Amsterdam.
net, de uitvoeringen waren keurig. Met zeer veel
genoegen werd een en ander door een talrijk
publiek, uitgelokt door heerlijk weder, bijgewoond.
Aanwezig waren van Amstels gymnastiek-veree
niging te Amsterdam 20; van «Gruno” te Gro
ningen 17; van «Uitspanning door Inspanning”
te Sneek 7 en van de Zwolsche gymnastiekver-
eeniging 8 leden. Onder iedere vereeniging was
een prijswinnaar.
i Hierop volgde te 5 uur een diner, te 7 uur
i ’s avonds een concert door het muziekkorps der
j dd schutterij in den Dierentuin en le 9 uur bal
het de schoolwet geldtin de Buitensocieteit.
S N E E K 9 September.
by de raming zullen sluiten ais Bij de jl. Zaterdag ten Gemeentehuize gehou-
der. aanbesteding van Schoelmeubelen ten behoeve
4
