t nri
fflEWE 1 HET ARROMJIffli'T SNEER.
NIEUWS- EN 10FERTENTIE-BLA8 VOOR DE
I
A
L
Or
©1
'f
No. 96.
1879.
VIE R-R N-D E R T I G S T E
R G A N G
J
29 NOVEMBER.
ZATERDAG
I
L
0
f
1
8
pro-
-J* R IV a K M D A ;vr>>
ver-
moeien
RECLAMES.
1.
I-
Wd
BELANGRIJK
is het geluksaankondiging van Samuel Heckscher
senr. in Hamburg, welke zich in het huidig nom-
mer van ons courant bevindt. Dit huis heeft tich
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7IZI Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent le vernemen by den
Uitgever.
'a'u
on-
ligt,
uil Amsterdam wordt gemeld,
i
gaf, stelde hij eerst de eischen, die
Chirurgijn vcor de
‘2.
f
t
2,
van
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f i.franco per post fl 25.
Alle brieven en stukken» uitgave of redactie bet/effende, franco
in te zenden.
-w
Stadsgracht,
8. T'
werp verordeningen op de heffing
van den Hoofdeiijken omslag.
De Hooge Raad heeft verwoipen het beroep
van d’Orva), veroordeeld door het hol te Amster
dam wegens diefstal van jnweelen.
Daarbij wenschte spreker, dat het onderwijs
- zoo weinig
kostbaar mogelijk zij, opdat ieder in de geiegeu-
heid gesteld zij het te ontvangen.
1
Do bibliotheek van Prins Hendrik wordt
kocht.
Wat de nalatenschap van den Prins betreft
deze is geregeld, ofschoon het testament, waar-
over zooveel is gesproken, niet werd gevonden. I
Er zal dus zeker geen testament bestaan, an
ders is deze geschiedenis althans al heel vreemd.
Een testament toch, dat er heet le zijn en niet
gevonden kan worden, dat klinkt, met het oog
op onze wetgeving, die, als wij ons niet ver
gissen ook bij eigenhandig geschreven uiterste
wilsbeschikking óók nog het intermediair van
den notaris noadig heeft, - wel wal heel bizar.
Uittreksels uit brieven. Aan den heer Fr. Ehr-
kardt. Reeds nadat ik gedurende een tweetal
dagen de proef genomen heb met uw echt dr.
White's Oogwater, kan ik u de beste resultaten
daarvan meêdeelen, daar mijne moeder, die het
gebruikt, zich nu reeds aanmerkelijk beter bevindt.
Mahlerten d.d. 18/9 '78. C. BURGENSTOGK.
Verder Reeds gedurende vijf jaren kreeg ik
uw echt dr. White’s Oogwater uil Mainz en heb
ik, door het gebruik daarvan de beste gevolgen
ondervonden, zoodat ik het aan ieder kan aan
bevelen (volgt bestelling). Berlyn d.d. 9/8 ’78.
A. KöTITZ, geêmpl bij het Spoor.
L
BEKEND MA KING.
De BURGEMEESTER der Gemeente Sneek
brengi ter kennis van de ingezetenen de volgende
KENNISGEVING.
De COMMISSARIS des KONINGS in de
vincie Friesland,
Gelet op hel besluit van Gedeputeerde Staten
der provincie, van den 17 November 1879, no
le afdeel ng B, alsmede op de bepalingen
art. 11 der wet van den 13 Juni 1857 (Staats
blad no. 87);
Brengt ter kennis van de belanghebbenden
1°. dat gedurende de maand December van dit
jaarhet jachtbedrijf met windhonden (lange jacht),
bedoeld by art. 15, letter b, der aangehaalde wet,
op geene andere dagen der week zal mogen
worden uitgeoefend dan des Woensdags en des
Zaterdags
2" dat gedurende diezelfde maand de korte jacht
met geweer en met of zonder slaande honden of
brakken, alsmede het schieten van waterwild, be
doeld bij art 15, letters c en d, der aangehaalde
wet, op geene andere dagèn der week zal mogen
plaats hebnen dan des Maandags, des Woensdags
en <Ies Zaterdags
3°. dat de tijd van sluiting der jacht in de
provincie voor zooveel betreft de geoorloofde
jachtbedrijven, opgenoemd in art. 15, letters a,
b, c, d en g, der aangehaalde wet, is bepaald op
"Woensdag den 31 December 1879, en van die,
vermeld onder letters f en h van dal artikel, op
Woensdag den 31 Maart 1880, zulks op ieder
«Ier genoemde dagen met zons-ondergang;
4Ü. dat evenwel
a het schieten van watersnippen, met of zon
der staanden hond, op de plaatsen, aangeduid
bij art. 1 van het reglement van 10 November
1875 (Piovinciaal blad van 1876 no. 4). zal zijn
geooilooid van Maandag den 15 Maart 1880, een
half uur vóór zonsopgang, tot en met Zaterdag
den 24 Apiil daaraanvolgende, éen half uur na
zons ondergang
b. het vangen van kemphanen met slagnetten
zal vnj staan van Donderdag den 1 Ap il 1880,
met zons-opgang, tot en met Zatérdag den 24
April daaraanvolgende, met zons ondergang;
c. het weispel van kw.irtelen met steekgaren
of vliegnet woidt oper.gesleld op Zaterdag den 1
Mei 1880, met zons opgang, en gesloten op
Zaterdag den 10 Juli daaraanvolgende, met zons
ondergang
En zal deze op de gebruikelijke wijze woideu
afgekondigd en aangeplakt.
Leeuwarden, den 21 November 1879.
Ds Commissaris des Konings voornoemd,
van HARINXMA thoe SLUOTEN*
Sneek, den 28 November 1879.
De Burgemeester voornoemd,
J. van DRIESSEN.
Naar aanleiding van de mededeeling in de Dordr.
Crt omtrent den moord en den diefstal bij den
laudbonwer Tileman Smokers in Sleeuwijk wordt
aan de N. R C. medegedeeld, dat er omtrent
den dader of daders nog niets zekers bekend is
Wel bestaal er vermoeden, maar verder is men
nog niet. Daarbij bedraagt de ontvreemde som
geen f 30,000, maar ongeveer f 6000 (met juist
heid wist Smokers het zelf niet)
Dr. A. Kuyper, hoofd redacteur van de Stand
naar uil Amsterdam wordt gemeld, gevaar
lijk ziek..
VERGADERING
van den Gemeenteraad van Sneek,
Zaterdag 30 Nov. 1879, *s namiddags 6 uur
Punten ter behandeling
Resumtie der notulen.
Mededeehngen van goedgekeurde raadsbe
sluiten, ingekomen stukken, enz.
3. Benoeming van een
Algemeene Armen voor 1880.
4. Vaststelling der Begroeting van het O. B.
Weeshuis, dienst 1880.
5. Voorstel tot wyziging der Algemeene Po-
litie-verordening.
6. Vaststelling van het Suppletoir Kohier van
den Hoofdelyken omslag, dienst 1879.
7. Adies van Voogden van het Old Burger
Weeshuis, verzoekende dat door de gemeente in
onderhoud zal worden overgenomen een aan te
leggen straat ea een le maken brug over de
van hel onderwijs. Zal dat onderwijs goed zijn,
dan moet aan twee voor waarden worden voldaan
de eerste is: er mag geen schoolverzuim zijn,
het zoodat ieder leerling geregeld de lessen kunne
volgen. Waar het bestaat, daar is het de taak der
Afdeelingen, van de vereeniging Volksonderwijs,
enz.
Voortzetting der behandeling van de ont- zittingen, geschiedenis: geen feiten
en invordering
..ggtzfcwgafcxKjarrr.';:sMe3JKC3C3EWttaMw«*cgcaaMUui.~'V'..-r. i w
het land onzer inwoning en zijne overzeesche be- om met alle kracht en door gepaste middelen dat
oJ i en jaartallen verzuim te bestrijden.
alleen, maar geschiedenis, die leert, hoe ons volk -
i geworden is, wat het is. Bij dat alles acMle hij kosteloos worde gegeven, of althans
eenige kennis van gemeentelijke,- provinciale- en -j-- s-
fataats|iuishouding noodig, voor den tcekomstigen
staatsburger.
Kon de lagere school dit geven, dan zouden
de klachten over slechte vruchten spoedig op
houden. Nogtans was dit alles bij spreker niet
genoeg. De lagere school moet niet alleen de
verstandelijke, maar ook de zedelijke vermogens
van hel kind te ontwikkelen zij moet tot denken
voeren en daarbij eene opvoedingsplaats zijn.
Het gemoed moet in goede richting worden geleid;
’l hart zedelijke indrukken ontvangen, die soms
aan het geheele leven een goede richting geven
en aizoo van blijvenden invloed zijn.
In hoeverre beantwoordt het onderwijs aan die
eischen, vraagt spreker. De eerlijke bekentenis
't Hoofdbesluur van »Volksonderwys” heeft i
zich tot de Tweede Kamer gewend met een ge-
moliveetd adres, het is te uilgebreid om het j
in ons nummer van heden te kunnen opnemen
waarin verzocht wordt de nieuwe w'et op het
lager onderwijs in le voeren met 1 Juli 1880. j
Als tweede voorwaarde noemt spreker de nood
zakelijkheid, die bestaat, om het vreeger aange
leerde door herhalings- of voortgezet onderwijs
uit te breiden en te bevestigen. Veel toch van
het geleerde vervloeit zoo spoedig het moet on
derhouden worden, zal het nut dragen voor het
volgend leven.
Ook aan gemeentebesturen, schoolopzieners en
schoolcommiseien wijdt spreker een woordhy
wijst er op, hoe weinig belangstelling over de
eersten vooral te platte lande, vaak wordt betoond,
hoeveel schoolopzieners hunne betrekking be-
t schouwen, als eene, die zij bij hunne gewone
maatschappelijke werkzaamheden op zich hebben
V I? I
nen besteden, welke noodig is voor den bloei van
het onderwijs.
Daarom wenschl hij voor de betrekking .van
schoolopziener beproefde onderwijsmannen, der
zake kundig, die aan hunne betrekking ais zoo
danig genoeg hebben en dan bovenal onderwij-
zers zelve daarvoor benoemd te zien. Op die
wijze zouden langzamerhand de vruchten van het
onderwijs verbeteren en de klachten opgeheven,
of althans belangrijk vermiudeid worden.
Ten slotte wekte spreker zijn gehoor op, om
bij hen zelven waarachlige belangstelling aan te
kweeken en vooral de huiselijke opvoeding goed
te behartigen. Van samenwerking van verschil
lende krach en toch is heil voor de maatschappij
te wachtendaardoor zal die maatschappij iu
bloei toenemen en het onderwijs, een nuttige
factor daartoe, geheel tot zijn recht komen en
den invloed uitoefenen, dien bet kan en moet.
Een daverende tuejuichtieg viel den heer Hoog
straten ten deel, r-adal hij zijne taak had vol
bracht. Ook wij zeggen hem dank voor de uit
stekende wijze, waarop hij zijn onderwerp had ont
wikkeld en mochten we ook al in enkele pun
ten met hem in gevoelen verschillen wij er
kennen gaarne, dat hij een open blik heeft voor
de gebreken van het onderwijs en denjuislen weg
wist aan te wijzen, die tol verbetering leiden moet.
De Voorzitter der Afdeeling, de heer Zeilmaker,
was geheel de tolk van alle aanwezigen, toen hy
in hartelijke bewoordingen, den spreker dank zei
voor zijn goed en nuttig woord, Wij roepen
hem gaarne »tot weerziens" toe.
Mej. H M Stüvel, hulponderwijzeres aan
de Meisjasechool alhier, heeft met gunstig gevolg
examen afgelegd in de Gymnastiek voor het Mid-
delb. Onderwijs.
SNEE K, 25 Nov.
Na er eerst op gewezen te hebben, dal men
zich langzamerhand had wijs gemaakt, dal he.
onderwijs hier te lande in volmaakten toestand
veikeerde na de wet van 1806, uit welken droom
men zoo onzachl was wakker geschud na te
hebben herinnerd, hoe het onderwijs langzamer
hand eene pohlieke quaes'ie was geworden, die
de staalkundige partijen beheerschle, waarbij de
hooldzaak hel eigenlijke onderwijs uil het
oog was verloren, vervolgde de heer J. W Hoog-
straien na eene korte
rede. C
was in de beschuldiging, dat die vruchten
voldoende waren. Veel moest alzoo
worden
Vóór spreker de middelen tot verbetering aan-
i aan het lager
ondeiwijs mogen worden gedaan. Allereerst vor
derde hy van iederen leerling genoegzame kennis,
om als prachsche knaap in de maatschappij op
le treden. Daartoe was z. i. noodig goed lezen,
d. igoed begrijpen wat er gelezen wordt, kennis
van de beleekeois der wooiden in bunnen eigen-
iyken en figuurlijken zin goed schrijven, niet j te zien, dat medewerkt tot de slechte resultaten
alleen hel vormen van een fraaien letter, maar
bovenal de geschiktheid om zich duidelijk en ge-
makkelijk uit te drukken vlug rekenen, minder
met groote getallen, maar rekenen, zoo als I
in het dagelyksche leven voorkomt; daarbij ken
nis van de aardrijkskunde, in het bijzonder van
moet hem van 't'hart, dat de vruchten niet veel j genomen'én waaraan ze dus nooit'die zorg kun-
zijn. ’I Lezen is bij velen nog slecht, de briefstijl
vaak ellendig vele staaltjes zou hij kunnen mee-
deeien, die zijne bewering staven.
Waaraan de oorzaak te wijten Aan het
derwijs, aan de kinderen, aan de onderwijzers,
aan de wet, aan de personen, die haar
handhaven
De middelen lot verbetering, zegt spreker, zijn
noch bij één persoon, noch in één toestand te vinden.
Vele omstandigheden werken daartoe mede. Hij
leidt zijne hoorders hierop eene school binnen en
iaat hen zien hoe ellendig die soms ingericht is.
Neem daaruit, zegt hij, alle wansmaak weg; richt
het inwendige van ’t gebouw zoodanig in, dal
hel kind als onwillekeurig eerbied voor het schoone
krijge en gij hebt reeds veel gewonnen voor de vor
ming van het kind.
Hierop bespreekt hij de onderwijzers. Voor hen
eischt hij een ruim inkomen, zoodat geene zor
gen voor het beslaan hen behoeven te kwellen
en hunne aandacht afleiden van de gewichtige
la ik, hun tuevertrouwd, maar dan ook wil hij,
dat iedere onderwijzer zij paeaagoog, opvoeder,
in den waren zin van het woord, een man, met
hel kind volkomen bekend en bezield met innige
liefde voor dat kind.
Velen-van de jongere onderwijzers beantwoor
den menigmaal mei aan dien eisch zij zien te
veel de eischen van het gemoedsleven voorbij en
meenen genoeg gedaan te hebben, zoo zij alleen
hel verstand ontwikkelen. Daarom wil spreker,
dat niemand als hulponderwijzer optrede, die niet
minstens één jaar als kweekeling m de lagere
school hebhe gewerkt
<Jok de opleiding van onderwijzers laat z. i.
te wfsschen over. Er zijn vele jongelieden, die
van vele vakken iets, maar niet genoeg kennen.
Bovenal beveelt hij aan de studie van minstens
pauze zijne belangrijke twee vreemde talen als eon krachtig middel tot
Ook hij moest erkennen, daler veel waars 1 algemeene ontwikkeling, als een middel lot hoo-
-1 niet ger doel, en dan zegt spreker: het onderwijs aan
verbeteid jongelieden zij bovenal practisah
Na nog enkele opmerkingen over briefstijl en
de wenschelijkheid om kinderen aan de lectuur
eener courant te gewennen, over klassenverdee-
hng, merkt spreker op, dat hij vooral de lagere
klassen aan den hoofdonderwijzer, als den man,
van wien men de meeste ervaring, den meest
paedagogischen zin mag verwachten, wenschl toe
te vertrouwen.
Maar nog meer, zegt spreker, is in de school
