GEMEENTE EN DET ARRONDISSEMENT SNEEI.
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
J.
n
50
No. 100.
VIE R-E N-D E R T I G S T E J
13 DECEMBER.
ZATERDAG
J
REDDIAGSI1AK.EN
1879.
34
(JITDE TWEEDE KAMER.
jr.
d
■en
en.
20
50
50.
I
Un.
h-
01» HI
SVEEKER
obs
ÖE
en
van
van
(Zie verslag 2c Kamer)
it-
9 1 N X K A V A
i
De landbouwer Smooker te Sleeuwijk heeft
t»
ate
eus
3
4
■7 Deze COURANT verschynt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco por post fl 25.
Alle brieven en stukken* uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
2e
00
50
ste
Ie
ler,
lie.
*es
ia,
erl.
en
de
n-
de
:n.
M.
C.
'/ia
i
4
IS
9
1 4
O;
10
I
f
ut
I
16
M.
ms
«ti
de.
00
00
,50
)E
Se-
tije
G.
lec.
en-
li ik
zv.
ikle
JU1.
yk-
Aan het diner, den heer Kappsyne aangeboden,
waarbij ook zijn vroegere ambtgenooten waren
uitgenoodigd, namen 30 leden der Tweede Kamer
deel, en wel de bh. Van Houten, Schepel, De
Vos van Steenwijk, Van der Feltz, Ilingst, Lief-
tinck, Idzerda, Van Eijsinga, Bergsma, Blussé,
Lenlüig, Kool, Dijckmeesler, De Beaufort, Van
der Kaay, Kops, Kroger, Rutgers, Holtzman, Van
Tienhoven, Van Heukelom, Vening Meiuesz, Mi-
randolle, De Meijier, Schagen van Leeuwen, Van
Gennep, Viruly, Mees, Rombach en Van Stolk.
De heer Leuting presideerde. Alleen door hem
werden twee toasten ingesteld, de eerste op Z.
M. den Koning, de tweede op deu heer Kappeyne,
Men meldt aan ’t Nieuws van den Dag dat
een der leden van de firma Mulder Zoon te
Winschoten, de heer J. L. Mulder, in ’t begin
dezer week naar N-Amerika vertrekt.
Hij verlaat bet land omdat het aangeboden ac
coord van 54 pet. verworpen is.
f500 uitgeloofd aan den persion, die den moor
denaar zijner dienstmaagd aanwijst. Tot dusver
re is er nog niets omtrent den dader bekend,
hoewel de politie alles in het werk stelt om hem
te ontdekken.
De voortzetting van bet debat orer hoofdstuk V,
«fdeeliug Leoger ouderwijs, gaf iu de zitting van Woens
dag aanleiding tot verschillende opmerkingen. Speciaal
wenschten de heeren Roéll en Van der Kaay oplossing
zonder wetswijziging van de quaestien over de acade
imische examens ten aanzien van jongelieden die niet
den voltedigen eurses van een gereorganiseerd gymna
sium hebben doorlaujieu. De minister achtte de oplos
sing zonder wetswijziging mogelijk. Hij betoonde go
meigdheid oea leerstoel voor psychiatrie aan een univer
siteit op te richten.
Bij art. S3 werd gediicusseerd over de aangevraagde
aotn va i f 3000 voor hulpmiddelen ten behoeve van het
pharu a eutisch onderwijs aan de Leidsche universiteit.
Verb ogmg van die som werd door de heeren Idserda
en Van der Kaay noodig geacht, maar door den heer
Van Kerkwijk scherp afgekeurd. De post is onversn
derd goedgekeurd.
Bij de afdeeliug middelbaar onderwijs verklaarde do
minister, dat partieele wijziging der wet zeer bezwaar
lijk was. Aau algtheele herziening was voorshands niet
te denken.
Bij de landbouwschool te Wageningen kwam de heer
De Jong op tegen overdrijving op practisch gebied al
erkende bij de wetenschappelijke waarde der inrichting.
Overigens klaagden de heeren Sickesz en De Vos van
Bteenwijk over bet oponthoud in bet stichten van een
voudige gebouwen De minister verklaarde dat de be
ateding nog dit jazr zal geschieden.
Bij afd- eliog „lager onderwijs* werden in de zitting
van gisteren (Donderdag) verschillende technische pun
ten besproken. De minister beloofde aan den beer Te
ding van Berkhout, dat bij het besluit nopens het pro
gramma van het examen voor boofdouder wijzers nader
zou overwegen. Art. 117 (subsidien aan te zwaar ge
drukte gemeenten) lokte verzet uit wegens het hooge
bedrag van 4'/, ton. Het werd bestreden ais antici
pierende op dé wet van 1878 en anderzijds omdat daar
dooi nog nieuwe scholen zsuden worden opgericht niet
voldoende aan de eischen der wet van 1878. Een
amendement van den beer Moens tot vet mindering met
1 ton werd echter verworpen met 66 tegen 7 stemmen
en ev .neeni een amendement van den heer De Savoruin
Lobman tot vermindering met 2 ton, du laatste met 46
tegen 29 stemmen. Alle overige artikelen van het lager
onderwijs werden goedgekeurd Daarna kwam aan de orde
’t amendement van den heer Moens (memoriepost voor de
uitvoering der nieuwe schoolwel), dat door den beer
Moens werd verdedigd als een motie der liberale partij
verklarende dat de uitvoering in 1880 wenschelijk en
mogelijk is en de minister daartoe in staat wordt ge
acht.
De minister Six zag het nut van het amendement
niet in. Bij aanneming zou het de regeeriug niet uo
pen lot vroegere invoering en bij verwerping zal de wet
De heer Keuchenius,
Six van eergisleren
laakt te hebben als
seiverzaking,
de motie als
Bij de arrondissementsrechtbank te Amsterdam
(tweede kamer piesident jhr. mr. M Backer) wer
den Maandag de reeds in de vorige week aan
gevangen pleidooien beëindigd in eene uit een
industrieel en mercantiel oogpunt belangrijke
rechtsvordering ingesteld door The Singer
Manufacturing Company te New- York tegen
den heer A Lewenstein, depothouder en koop
man in naaimachines te Amsterdam.
De vordering strekt in hoofdzaak tot schade
vergoeding, nader op te maken bij staat, ter
zake van beweerd eu onrechtmatig gebruik, dat
de gedaagde zon gemaakt hebben van het fa
brieksmerk (trademark), ingevolge de wet van
22 Germinal an XI, ook hier te lande gedepo
neerd, en van den naam en de handel-tinna der
eischende maatschappij, vooral door het annon-
ceeren in de dagbladen en te koop aanbieden van
naaimachines onder den naam van »verbeterde
Singer-machines” waarbij de naam vSinger”
slechts gebezigd wordt om bet publiek in den
waan te brengen, dat de machines afkomstig
waren uit of vervaardigd in de fabrieken der
Singer Manufacturing Company.
De gedaagde bestreed die vordering in hoofd
zaak met de bewering, dat het gebruik der mer
ken en clichés der Maatschappij hem tijdens het
be aan van vroegere reiatiën was vergund, dat
er geen onrechtmatige daad in zou gelegen zijn
met het O' g op hel met geleverd bewijs van het
alsnog wettig beslaan der wet van Germinal,
naast de actueele wetgeving van den lande eu
te koop aanbieden van veel verbeterde zSinger
Machines”, al waren die machines van Duitsch
fabrikaat, geen onrechtmatige daad zou daarstel-
len en geen ongeoorloofd gebruik sou opleveren
van den naam der eischende Maatschappij, daar
met den naam sSinger" hier slechts zou worden
aangeduid, een bepaald systeem van constructie
en dus geen inbreuk op het eigendomsrecht had
plaats gehad noch schade was tbe wezen.
In den breede werden door de advocaten der
partijen die beweringen toegelicht of bestreden
en vooral bewoog zich de strijd over de vraag
wat onder de benaming aSinger Machine” moet
worden verstaan en of daarbij al dan niet aan
bepaalde "technische samenstelling kon worden
gedacht.
Voor de eischende Maatschappij trad op mr.
Ph. A. Haas Az, die op den voorgrond stelde,
dat dit proces voor zyn cliënte, die haar industrie
over schier alle landen der wereld had uitgebreid
en overal hare filialen had gevestigd, enkel een
beginsel gold, waarbij zij uit een industrieel en
commercieel oogpunt groot belang had.
Voor den gedaagde werd gepleit door mi'. J.
Kappeyne van de Coppello.
andere stiatkunde helaas! nog niet is gekomen.
De heer Kappeyne is blijkbaar te vroeg begonnen.
Nog een laa'ste proef zal nu worden genomen
met de pogingen, om zonder grondwetswijziging
het kiezerspersoneel op rationeele wijze uit te
breiden en onze weerbaarheid te verzekeren. Het
ministerie heeft, onder die omstandigheden, recht
op de welwillendheid van de liberale partij in
het algemeen.
Zoolang de hervormingspartij onder de kiezers
en de leden der Staten-Generaal met toeneemt,
moet men zich met de welgemeende proefnemin
gen tevreden s'ellen. Tegenwerking van liberale
zijde is dus ook niet wenschelijk en hel is ta
hopen dat de hh. Moens c. s. hun memoriepost
voor de uitvoering der onderwijswet zullen intrek
ken en daardoor zuilen loonea vertrouwen te
stellen m da ronde, ondubbelzinnige verklaringen
van de regeeriug. (Zie verslag 2c Kamer)
Zaterdagavond omstreeks 7 uren had te Ond-
karspel een brutale aanranding plaats. Terwijl
de vrouw van P, T., wier man even bij zijn zwa -
ger was, xich all en thuis bevond, kwam een
onbekend man bij haar in huis. Op de vraag
of de man thuis was gaf zij natuurlijk ten ant
woord >Neen, moet ge hem spreken Op het
zelfde oogenblik liep de man op de vrouw toe,
greep haar by de keel en blies de lamp uiteen
worsteling ontstond, waarbij de vrouw hem in
de hand beet. Ten slotte wist zij los te geraken
en vluchtte de deur uit bij hare naast haar wo
nende dochter. Toen men later in 't huis onder
zoek deed, had de aanrander zich verwijderd
er werd niets uit het huis vermist.
De verklaringen over de onderwijswet en het
volkspetitionnement, door den minister Six j 1.
Dinsdag in de Tweede Kamer afgelegd, werden
door do leden der liberale partij levendig toege
juicht. De Tijd is van opinie, dat er onder de
liberalen dan ook geen blinder en verwoeder
schoolman te vinden is dan deze minister en vindt
het zeer verklaarbaar dal zij hem loejuichen.
»Hun bravo-geroep en handgeklap aldus
spreekt hel blad schalden het luidst, toeu de
minister, niet tevreden met de verrukking, welke
hij der ongeloovige schoolpartij bereid had, tot
■uchting van zijn medegeloovigen, welke tegen
de wet hebben gepelilionneerd, een sermoen ging
houden. Noch de tekst, noch de uitlegging, noch
de toepassing waren echter nieuw. Ach, hoe
dikwijls hebben wij deze preek reeds gehoord I
En van hel Handelsblad, èn van dominé Moens,
èn van het Vaderland, èn van de Nieuwe Rot-
terdamsche Courant, én van dominé Pincoffs 1
Maar geen dezer eerwaarden preekte die preek
met zooveel zalving als deze redenaar. Hy wilde
dan ook, eu veizuimde niet bette laten uitkomen,
den toon aanslaan, die een waar christen betaamt.
En zoedra aan de zijde der Kamer, waar de
dominees Muens en De Meijier en Lieflinck hun
standplaatsen hebben, en de liïomteerende onge-
loovigen hen omringen, vernamen werd, dat het
echte, ware chi istendun, waarin zij specialiteiten
zijn, nu ook verscheen op de lippen van den
orthodoxen heer Six, werd het gejuich oorver-
doovend I Want zy allen hoorden de echo door
de zaal galmen van hun eigen lieux communs l”
UIT DE PERS.
Het Hand, wijdt een artikel aan het ministe
rie, *t welk na de verklaringen bij het adres van
antwoord bij de Indische en de staatsbegrooting
beter kan worden beoordeeld. Het is geen her
leving van het tweede ministerie Heemskerk, al
hebben er vier leden van dat kabinet zitting in
de heer Heemskerk ontbreekt en daarmede de
lucht om de clencalen min of meer te vriend te
houden. Wel is Van Lijnden cp dat punt niet
»van vreemde smetten vrij”, maar hij is niet het
heerscheud element. De hh Vissering, Modder
man en Six overtreflen hem verre in invloed.
Van reageeren tegen de onderwijswet is geen
sprake. Met veel meer kracht en zedelijken in
vloed dan de heer Kappeyne, immers een »onge-
loovige” naar de meening der cleiicalen, kon be
zitten, heeft de heer Six de opgeschroefde agitatie
tegen de openbare school en haar streven als ge
vaarlijk en onwaardig gebrandmerkt. Hij heelt
daardoor al wat clericaal is tegen zich in het
harnas gejaagd, maar uit zijn woorden spreekt
zooveel zedelijken moed en zoo innige overtuiging,
dat zij ongetwijfeld velen der misleiden tot na
denken en iukeer zullen brengen. Zijn optreden
beschouwt het blad als een gelukkig verschijnsel
voor de openbare schoolhet zal voor die merk
waardige instelling van Nederland dien band
van beschaving voor alle deelen der bevolking
wiilicht heilzamer zijn dat hem de invoering
der nieuwe wet is opgedragen, dan wanneer die
taak door oen volbloed liberaal minister ware
vervuld.
In hoofdzaak is dit ministerie te beschouwen
als een voortzetting der liberale kabinetten, die
elkander van 1850 tot 1875 hebben opgevoigd.
Het is in menig opzicht nog gelukkiger samenge
steld. Die ministeries hebben menigen nuttigen
maatregel tot stand gebracht, al mislukten ook
de belangrijkste hervormingen, die van kiesrecht,
belastingen en leger. Sedert heeft een deel der
liberalen een andere richting ingeslagen het ia
allengs lot de overtuiging gekomen, dat beper
kende en verkeerde bepalingen der grondwet niet
zonder schuld zijn aan de herhaalde mislukkingen,
waaraan het jongste verleden zoo ryk is geweest;
zij hebben daarom het geloof verloien in pogin
gen, om langs anderen weg tot verbetering te
komen. Die meening heeft echter nog niet zóó
algemeen ingang gevonden, als noodig is tot
krachtig handelen eu de tegenwoordige ministeis
zijn ook niet overtuigd, dat voor kiesrecht en
legervorming allereerst de grondwet wyziging be
hoeft. Zij staan op hetzelfde standpunt als de
liberale ministers vóór 1875.
Het Hand, acht dat standpunt verouderd maar
in de Tweede Kamer wordt hel neg door zoovele
libel alen, met den heer Fransen van de Putte aan
het hoofd, iogenomen. dat het oogenblik voor een
geen enkelen dag later worden ingevoerd. Een memo
riepost, oin den minister te herinneren aan een verplich
ting die hem dagelijks vervult, is niet noodig.
na de rede van den minister
en de houding der regeeriug ge
een gedaanteverwisseling en begin
seiverzaking. erger en onzeuvlijter dan in 186 b streed
,j als ijdel, ondau<\uuur onrechtvaardig eu revo
lutionair.
De beer Moens trok daarop zijn amendement in, con
stateerende dat niemaud de mogelijkheid van vroegere
invoering beeft tegengesproken, zoodat de mogelijkheid
van vroegere invoering bleef bestaan.
Na discussie is een amendement van den heer De
Jong, om den post voor het onderhoud van historische
monumenten met f75,650 te verminderen, ua bestrijding
door den minister, aangenomen met 40 tegen 36 stem
men, en dus bet artikel slechts voor f 10,000 uitgetrok
ken. Na eenige discussie is hoofdstuk V aangenomen
met 60 tegen 16 stemmen. Heden is hoofdstuk VI
aan do orde. (Zie telegram)
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
de gemeente Sneek doen te weten, dat er
aanwezig zyn bij
1. Rintje Tjerkstra, bij den houtmolen
den Heer Ter Horst.
2. T. T. Bloksma, pompmaker buiten het
Hoogénd.
Wed. A. Prins, aan de Prinsengracht.
Tjipke Ferwerda, grofsmid buiten de voor
malige Noorderpoort.
5 Jobs. Jonk, winkelier buiten de voormalige
Ooaterpoort, naby het houtstek van den heer S.
C. ten Cate Sc Co.
6. Antoon de Jong, timmerman, achter Willem
Molenaar.
7. den Concierge der Hoogere Burgerschool.
8. in de Oliemolen van den Heer Veen aan
de Fraceker vaart.
Sneek, den 5 December 1879.
J. van DRIESSEN, Burgem.
W. van WANING Jr., Secretaris.
ADVERTENTIÊN van 1 tot 4 regel», gewone letter, 40 Cent»,
voor eiken regel meer 7'/^ Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den
Uitgever.
