NIEUWS- EJI ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
GEBEENTE EN BET ARRONDISSEHENT SNEEK.
12 juni;
No. 41.
1880.
V IJ F-E N-D ERTIGSTE JAARGANG.
ZATERDAG
i
SMIii.K
I T D E PERS.
wen-
door
i
een
den, welke
gelegd
I
i
L
i
r
i
r
i
L'
r
r
r
9.
1»)
11
Naar het Rott. Nbld. verneemt, is de leening,
uitgeschreven door het Hollandsch-Belgisch Con
sortium van het Rotterdamsch Panorama, ruim
volgeteekend, zoodat de inschrijvingen niet ten voile
kunnen aangenomen worden. r
Vaststelling Programma Gymnasium, cur
sus 1880-1881.
Maandagmorgen hebben eenige arbeiders, werk
zaam aan de bedijking van den Mamljeswaard,
bij landbouwers op het Kamper Eiland ernstige
ongeregeldheden gepleegd, tengevolge waarvan
ADVERTENTlEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'Zt Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den
Uitgever.
aan hen bij art. 134 der wet is op-
Sneek den 25 Mei 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
en krachtig medewerkt om het door de overheid
beoogde doel te bereiken."
De pokken breiden zich in N.-Brabant uit
in Limburg daarentegen werden, behalve de van
uit Belgie in verschillende gemeenten aangevoerde
gevallen, geen nieuwe gevallen van pokken’ ge
constateerd.
Te Roosendaal (N.-Brabant) zyn door den ge
neeskundigen inspecteur de pokken als epidemisch
heerschend verklaard.
Te Alkmaar vier Dinsdag een treurig ongeval voor.
In de apotheek der firma Ansingh Mesman ont
stond, bij het vervaardigen van vuurwerk, eene
ontploffing, met het noodlottig gevolg, dat de
daarmede zich onledig houdende bediende, de
heer Cannegie'er, onmiddellyk werd gedood en
een tweetal zich in de nabijheid bevindende per
sonen vry ernstige kwetsuren bekwamen. De
slag was zoo geweldig, da» in de apotheek let
terlijk alles werd verbryzeld niet alleen, maar
ook van de perceelen aan de overzijde der straat
alle ruiten in stukken werden geslagen.
Meer dan zeshonderd ingezetenen van Gronin
gen hebben een verzoekschrift onderteekend,
waarbij de burgemeester dier gemeente, mr. B.
van Roijen, dringend wordt uitgenoodigd van
zijn voornemen, om voor zijn betrekking te be
danken, af te zien. Dit verzoekschrift werd den
heer Van Roijen door den hoogleëraar Modder
man ter hand gesteld.
0IIIAVE
KENNISGEVING.
NATIONALE MILITIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de
gemeente Sneek.
Gelet op het besluit van den Commissaris des
Konings dezer provincie van den 18 Mei 1880
1 Afdeel. M en S no. 451 brengen door deze
ter kermis van de belanghebbenden, dat het on
derteek over de verlofgangers van de militie te
land in deze Gemeente zal plaats hebben op
Donderdag den 17 Juni e. k. des voormiddags
te 11 ure.
Dat aan dat onderzoek zullen behooren deel te
nemen de Miliciens Verlofgangers van de vier
oudste liglingen, voor zoo ver zij vóór den Isten
April jl. in het genot van onbepaald verlof zyn
gesteld.
Dat de verlofganger bij het onderzoek moet
verschijnen in uniform gekleed, en voorzien van
de (deeding en uitrustingstukken, hem bij zijn
vertrekGnët vértPt medegegeven, van zyn zak
boekje en van zyn veilofpas.
Dat, behoudens liet bepaalde in art. 130 dier
wet, een arrest van twee tot zes dagen door den
Militie-Commissaris kan worden opgelegd aan den
Verlofganger
1°. die, zonder geldige redenen, niet bij het
onderzoek verschijnt
2°. die, daarbij verschenen zynde, zonder gel
dige redenen, niet voorzien is van de hiervoren
vermelde voorwerpen
A 3°. wiens kleeding- of uitrustingstukken bij het
onderzoek niet in voldoenden staat worden be
vonden
4°. die kléeding- of uitrustingstukken, aan
ander toebohoorende, als de zijne vertoont.
De verlofgangers worden herinnerd dat, nu er
tnaar èèn onderzoek in het jiar wordt gehouden,
zy bepaaldelijk moeten opko mem en dat de straf-
I bepalingen van art. 144 der wet strengelijk zullen
worden toegepast op de zoodanigen, die zonder
I geldige redenen niet verschijnen eii dat zoodanige
^verlofgangers, die zich in eene andere gemeente
gaan vestigen, de verplichting wordt vooigehou-
De minister van financiën heeft op verzoek van
zijn ambtgenoot van binnenlandsche zaken, naar
aanleiding van gevallen van vergiftiging, die zich
te Leeuwarden na het gebruik van steranijszaad
hebben voorgedaan, de ambtenaren der invoer
rechten en accijnsen aangeschreven, om op ster
anijszaad dezelfde maatregelen toe te passen,
die in de laatste jaren legenden invoer van ver
dacht anijszaad genomen zijn.
Wijders zal aan de visiteerende commission uit
geneeskundige raden worden opgedragen, de
steranijs te onderzoeken, die bij groothandelaren,
apothekers en drogisten voorhanden is.
Een correspondent van de Zutph. Crt. heett
van vertrouwbare zijde een brief uit New-York
ontvangen, dd. 25 Mei jl., waarin o. a. wordt
medegedeeld, dat Pincoffs daar een onbezorgd
leventje leidthij bewoont een der fraaie huizen
in de nabijheid van het vermaarde Central Park,
en maakte eiken middag een rijtoer in een ele
gante equipage; doch hij kan zelfs in de minste
sociëteit geen toegang bekomen. Men ziet hem
dagelijks op de beurs, waar hij nooit affaires doet
maar slechts als toeschouwer verkeert, om op de
hoogte der zaken te blijven.
is, waaraan de regeering wèl zal doen haar aan
dacht te wijden.
jffntusschen aldus besluit de schrijver
zal ieder onzer datgene moeten doen, wat hij in
zijnen kring volbrengen kan. Wij kunnen in
onze woning voor ons zelven en onze huisge-
nooten reeds veel doen, door zorg te dragen voor
lucht, licht, doelmatige kleeding, verwarming en
luchtverversching* Wij kunnen het volk toonen,
dat wij bereid zijn ons aan alle maatregelen en
voorschriften met bereidwilligheid te onderwerpen;
wij kunnen ons isoleeren en geen bezoek van
vrienden ontvangen, wanneer er in onze woning
gevaar voor besmetting heerscht en later onze
woningen flink doen ontsmetten. Wij moeten
verkregen rechten bereidwillig opofferen, wanneer
wij door de uitoefening van die rechten het le
ven van anderen in gevaar brengen. Wij kun
nen medewerken om het snoepen en het gebruik
van vervalschte dranken en spijzen, van geheime
geneesmiddelen en andere kwakzalverijen tegen
te gaan, niettegenstaande de dagbladpers de re
clames wijd en zijd verspreidt Wij kunnen too
nen bereid te zijn, zoo noodig meer en harder
te werken, om geld te kunnen geven, mits dat
geld besteed worde tot het inrichten van labora-
torium’s voor onderzoekingen, tot doelmatige rei
niging der steden, tot het opiichten van openbare
wasch- en badhuizen, tot het bouwen van goede
arbeiderswoningen, enz. Wij kunnen geen huur
eischen van krotten, die de gezondheid van be
woners en omwonenden in gevaar brengen wij
kunnen die krollen tot woningen verbouwen.
Waar op dit oogenblik in vele opzichten slechts
gedeeltelijke verbeteringen mogelijk zijn, zullen
dan maatregelon genomen kunnen worden, waarbij
hel geheele volk baat zal vinden. Voorgelicht
door deskundigen, moet het volk toonen, dat het
verbetering van bestaande toestanden wenscht.
De welvaartde zedelijkheid de verstandelijke
ontwikkeling en het geluk des volks zijn onaf
scheidelijk verbonden aan zijnen gezondheidstoe
stand.
Hijdie wil medewerken cm weldadigheid uit
te oefenen en het nut van het algemeen te be
hartigen, vindl een ruimen werkkring in het be
strijden van toestanden, die nadeelig zijn voor de
gezondheid des volks.
«Zouden de maatschappij tot Nut van ’t Alge
meen en andere vereenigingen en genootschap
pen niet meer kunnen doen in dien strijd, dan
zij tot heden deden Door het bestuur van het
departement Leeuwarden der maatschappij tot
nut van ’t algemeen is aan de departementen dier
maatschappij kennis gegeven van een voorstel,
dat bij bet hoofdbestuur is ingediend, om een
werkje uit te geven over de kwakzalverij met
geneesmiddelen.” Dit geeft ons aanleiding te
hopen, dat, bij de bespreking van dit voorstel in
de algemeene vergadering, de strijd legen alle
anti hygiënische toestanden in het algemeen be
sproken zal worden en deze bespreking tot gun
stige resultaten zal mogen leiden.
»Laten wij tornen, dal wij datgene willen doen,
wat door de hygiënisten als noodig en nuttig
wordt voorgeschreven, en laten wij overeenkom
stig hunne aanwijzingen handelen. Toonen wij
dat wij, aldus veieenigd, zooveel wij vermogen,
den strijd tegen ziekten en dood en al hunne
gevolgen voor zieken, herstellenden en achter
geblevenen, krachtig willen aanvaarden, dan zul
len volksvertegenwoordiging en gemeentebestu
ren niet kunnen achterblijven. Maar vergeten
wij den wenk van Uffeimann niet, namelijk, dat
vele maatregelen ktach'eloos en onvruchtbaar blij
ven, zoolang da bevolking niet tot de overtuiging
gekomen is, dat de gezondheidstoestand niet ver
beteren kan, wanneer de individu zich niet ten
nutte van anderen eenige opofferingen getroost
Hel rijk heeft op de tentoonstelling te Gronin
gen aangekocht een schilderij van den heer P.
van der Velden te Den Haag, getiteld «Dubbel
klank”.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post ƒ125.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende t trance
in te zenden.
In 't jongste nummer van de Vragen des
Tijds, wijdt dr. G. H. Leignes Bakhoven te Kam
pen een artikel aan de volksgezondheid en de
wijze waarop de strijd moet worden gevoerd te
gen de gevaren waardoor zij wordt bedreigd. Hij
zet daarin uiteen vooreerst dat, al maakt men
zich ook somtijds aan overdrijving schuldig, er
werkelijk gevaren bestaan die vermeden konden
worden, len andere toont hij aan, dat de hulp
in den strijd te gering is en len slotte, dat het
niet helpt wanneer wij klagen en anderen be
schuldigen, maar dat de fout bij ons zelf ligt
wijl alleen dan doelmatige, algemeene verbetering
mogelijk is, als wij allen toonen moeite, last en
geld over te hebben voor ’t nemen van goede
maatregelen.
Onder de omstandigheden die onze gezondheid
bedreigen en waartegen wij kunnen waken, be
hoort verontreiniging van den bodem en de lucht
en de daarmede gepaard gaande verontreiniging
van het drinkwater. Voorts worden er kleeding
stoffen, huishoudelijke benoodigheden en voedings
middelen verkocht, waarvan het gebruik nadeelig
voor de gezondheid kan zijn. Van een en ander
brengt de schrijver voorbeelden bij, die hier na
tuurlijk niet allen kunnen worden vermeld, maar
die den belangstellende in ’t artikel lot welks
lezing wij aansporen zal vinden. Hoe tegen
laatstgenoemde gevaren te waken ‘l Enkele on
derzoekingen door apothekers of scheikundigen
gedaan, zijn, hoe goed op zich zelf, niet afdoen
de. Ónmogelijk kan op deze wijze voldaan wor
den aan de behoefde, waarbij nog komt, dat de
genen aan wie men het onderzoek opdraagt
daarop eigenlijk niet zijn ingericht en er geen
dagwerk van kunnen maken. - Meer heil verwacht
de schrijver voor weikplaatsen door het rijk op
gericht en waarin bezoldigde scheikundigen met
hygiënisten te zamen werken. Daar zouden kos
teloos van 't rijk, de provincie of de gemeente
en tegen vergoeding van particulieren alle
schelyke onderzoekingen kunnen worden inge
steld
Tegen de gevaren, die ons bedreigen
slecht drinkwater, verontreiniging van den bodem
enzzou een krachtig optreden van gemeente
besturen van veel belang zijn. Op dit punt blijft
in vele gemeen'en nog zeer veel te wenschen
over. Werd overal de reiniging in eigen beheer
genomen en tiet Liernur- of tonnen-stelsel inge
voerd, werd zorg gedragen voor goed drinkwater,
ruimde men de krotten op die woningen heeten
en verving men ze door betere woningen, zorgde
men voor het gehalte der levensmiddelen enz
veel verbetering zou worden verkregen.
Het publiek i« van de noodzakelijkheid van een
en ander nog niet voldoende doordrongen, of wel
het is gebrek aan kennis, gebrek aan moed om
last en moeite te verdragen, of vrees voor ver
hooging der belastingen. Maar zij, die de zaken
beter inzien, moeten ’t niet bij beschuldigingen van
anderen laten. Zij moeten goede, doortastende
maatregelen nemen, of helpen steunen de enkele
mannen, die in gemeenteraden op verbetering
aandringen, moeten zij helpen, opdat dezen niet
in den strijd alleen blijven staan. Zoo kan al
lengs de zaak tot een algemeene zaak worden
gemaakt, zoo zal men gaan inzien, dal de volks
gezondheid ook een onderwerp van algemeen nut
VERGADERING
van den Gemeenteraad van Sneek,
op Zaterdag 12 Juni 1880, ’s namiddags 6 uur.
Punten ter behandeling
1. Resumtie der Notulen.
2 Mededeelingen van goedgekeurde raadsbe
ten, ingekomen stukken enz.
3 Ontslag van den heer van Braam, als lid
der Plaatselijke Schoolcommissie en Commissaris
der Muziek- en Zangschool.
4. Toelage kweekelingen T. Sijbrandij en J.
Lindeman.
5. Voorstel afkoop grondrente.
6. Aanvragen ontheffing hoofdelijken omslag,
dienst 1880.
7. Benoeming leeraar Engelsche taqj- en let-
teikunde aan hel Gymnasium en de Hoogere
Burgerschool
8. Vaststelling jaarwedden der te benoemen
leeraren in de Na uurlyke Historie, Natuur- en
Scheikunde en de Ilebreeuwsche taal aan het
Gymnasium.
Behandeling adres T. L. Dokkum.
Idem adres E. S. Noorda.
Benoeming leeraren Nederlandsch, Fransch
en Hcogduitsche taal en letterkunde aan het Gym
nasium en de 11 B School.
12. Wijziging algemeene Politie-verordening.
13 Benoeming van twee leden der Gascom
missie.
14
.V
