1
GEBEENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEER
INIEl'WS EN ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
A
W Hm
Ji 1
1880.
No. öt.
V IJ F-R N-D E R T I G 8 T E J A A. R. O A N G.
L
26 JUNI.
ZATERDAG
NI
1
Gratis Revaccinatie.
i
r:
I
0
- 'S
l'-jc
F
O
SVEI'K
der
en
i0
(Wordt vervolgd.)
U I T D E PERS.
Vervolg)
leemte ia
■ff
t
SNEER OP DE TENTOONSTELLING TE
ARNHEM IN 1879.
dat
van
3
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1 25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
ar
tal van kleinhandelaars vervallen 2 vergunning
van B. en W. voor allen anderen verkoop, met
langzame vermindering der bestaande patenten
tot op de bij art. 2 voorgestelde minima, binnen
een te bepalen termijn.
De Zaanl. Cour, is diezelfde meening toege
daan wat betreft het aantal gelegenheden tot ver-
6-
I
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
gemeente Sneek,
Brengen ter kennis van belanghebbenden,
op Dinsdag 29 Juni e. k des namiddags
let 8 uur in het Ziekenhuis alhier, gelegenheid
zal gegeven worden tot kostelooze herenting van
koepokken. De inenting zal geschieden naar het
volgnummer aan hel ter Secretarie daartoe af te
geven biljet
Sneek, 22 Juni 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN.
De Secretaris
J. W. BENNEWITZ.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
eng geworden en zal^ze eerlang, minder bekneld,
tusschen ruimere wanden, zich nog op greater
schaal kunnen ontwikkelen.
Het is in onze nijvere stad een geheel nieuwe
industrie, de vervaardiging van kandijelders
kwijnt of gaat zij te niet (Amsterdam telde vroeger»
125 thans slechts 3 kandijfabrieken),hier geven de
aanvankelijk verkregen heerlijke uitkomsten de
gegronde hoop dat zij tot bloei zal ko
men.
Heeft de firma G. L. Verwer en Zoon alle eer
behaald met de tentoonstelling van een nijverheids-
product, dat voor onze stad geheel nieuw is, de
heer W. Reinouts van Haga bracht op de ten
toonstelling een fabrikaat dat, hoe oud ook en
reeds vóór eeuwen hier bewerkt, aantoont dat
ook de fabricatie van tabak in den loop der tij
den verbeteringen heeft ondergaan. De in een
met zorg geëtaleerde kiosk tentoongestelde tabak
(Heerebaai, Blanke Krul, Krul-Tabak) toonde dui
delijk, dat de exposant bij eene zorgvolle sortee-
ring en accurate bewerking, de diensten der we
tenschap heeft te hulp geroepen. De instrumen
ten, voor het kerven benoodigdzegt de Jury,
waren deugdelijk en door eene bekwame hand
bestuurd,
Ook aan het fabrikaat van den heer J. J. Beek
huis werd een diploma van de le klasse toege-
keud. De Jury noemt het door hom vervaardigd
Zeemleder goed en net bewerkt en van zeer goe
de hoedanigheid.
Wij verheugen ons over de erkenning van de
deugdelijkheid van een fabrikaat, dat vroeger in
Friesland op veel ruimer schaai werd vervaardigd,
doch gedurende geruimen tijd niet de concurrentie
van het Engelsch fabrikaat kon doorstaan, zoedat
er dan ook eeo tijd lang van de ach! zeemleder-
molens, allen door wind gedreven, die vóór een
3<) 4 -40 jaren in deze provincie bestonden, toen
Friesland ais ’t ware de leverancier van zeemle
der was, slechts ééa en wei le dezer slede
meer in werking was. De bereiding van dit ar
tikel toch heeft in de laatste jaren verbazend
groote veranderingen en verbeteringen ondergaan
Het zijn die verbeteringen, die, elders ingevoerd
en bij ons verwaarloosdte weeg brachten,
dat de Friesche zeemledermolens, die lot dien
tijd voor een groot deel Nederland van het zoo
onontbeerlijke artikel vóórzagen begonnen te
kwynen. In Engeland werd in de wijze van berei
ding een vereenvoudiging aangebracht, die een
zóó aanzienlijke vermindering van arbeidsloon
en nog andere voordeelen ten gevolge had, dat
ze onze fabrieken als ‘t ware met één slag ver
pletterden. Deze vereenvoudiging bestond een
voudig hierin, dat bij de werkzaamheden, die de
bereiding voorafgaan in Engeland het gebruik
van een machine werd ingevoerd, die de gn<nd-
stot van het zeemleder ongeschonden deed be
houden en nog een bij-product opleverdedat
belangrijke winsten afwierp en daar zelfs later
het eenig duel van den ai beid is geworden; ik
bedoel de nerf- of buitenzijde van de schapen
huid, die vroeger, met daarvoor ingerichte messen,
uit de hand van de binnen of vleeschkant, waaruit
hot zeemleder bereid wordt, werd gescheiden.
Dat het echter niet mogelijk was, deze nerf-kant
in zijn geheel van de vleesch-kant te scheiden,
laat zich licht begrijpen; zij kwam er dan ook in
kleine stukken al en werd, als zoogenaamd lijm-
vleescb van weinig waarde, gebruikt tot de be
reiding van lijm. Bedoelde machine nu scheidt de
nerl- en de vleesch-kant zoodanig van elkander,
klieft xe als 'l ware van een, dat ze beiden
ongeschonden bewaard blijven. Men had arbeids
loon gespaard en tevens voor het atval een arti
kel in de plaats gekregen, dat oneindig meer
waarde had.
Het is toch die nerf-kant, waaruit het marokija-
leer en andere gekleurde leersoorten, voor banden
om boeken, in schoenen, petten, hoeden enz. enz#
gebruikt, bereid worden en van dit leder is de
opbrengst zoo aanzienlijk, dat in Engeland de
bereiding er van de hoofdzaak en die van het
zeemleder bijzaak geworden is, zoodat het dan
ook niet le verwonderen is, dat de qualiteit Van
het laatste er niet bij gewonnen heeft. Ook in
de fabriek van den heer Beekhuis en even zoo in een
tweede hier le stede opgerichte fabriek (Vrolijk
Go wordt gebruik gemaakt van eene overeenkomst! -
ge machine, waarin de huid in hare beide lagen ge"
kloofd wordtmaar in beide deze fabrieken is
bij de bereiding van het zeemleder de oude, voor de
deugdzaamheid zoozeer noodige wijze van bereiding
behouden. Hel Engelsche dunner leder moge op
’t gevoel iets zachter zijn, en dat kan natuurlijk
dan ook niet anders, maar die zachtheid is ver
kregen ten kuste van de duurzaamheid. Neder
land telt slechts nog vier zeemleder fabrieken
(twee te Leiden en twee te Sneek.) Dat zy
voortgaau met een duurzaam degelijk product te
leveren, al moet dan ook die grooter.e duurzaam
heid verkregen worden Tea koste van wat minder
zachtheid.
De firma G L Ver wér Zoon had, behalve andere
uit hare fabriek afkemdige artikelen (pepermunt,
drops, suikerwerken, enz) eene kast gevuld met
kandij tentuougestell. Die kast zelve keumerk'e
zich door eenvoud, doch al ware zij ook een mo
del van kunstnijverheid geweest, zij zoude wéinig
de aandacht getrokken hebben van den bezoeker,
daar deze geheel zoude zyu iugenomen door het
heerlijk suhoone en vonkelende fabriekaal, dat zjj
bevatte. Die kandy toch was van de eerste kwa
liteit, uitmuntend door kleurloosheid en stork
glinsterend, en bevond zich in de krislallisatie-
potten. Inderdaad, deze fabriek heeft in wei
nig jaren eene aanzienlijke uitbreiding onder
gaan en in haar fabricaat zyn zulke verbeterin
gen aangebracht, dat haar product voor geen an
tler in ons land behoeft onder te doen, wellicht
allen overtreft. Voor een vyflal jaren was in haar de
kandy-hbricatie iwg een proefwerk, meer niet
thane reeds »yn de svlMta van haar fabriek te
staatsgezag het drankmisbruik brandmerkt en met
da hem ten dienste staande middelen tracht te
keer te gaan, dan wordt daardoor aao de maat
schappelijke bestrijding van het kwaad een zede
lijke eteun verschaft, waarvan de invloed, naar
men mag hopen, niet zal achterwege blijven.”
Maar met deze woorden instemmende, kan het
blad zich, met ’t oog op he' ontwerp, niet ont
veinzen, dat de zedélijke steun, waai van hier ge
sproken wordt, het meestbeteekenend gevolg
van de voorgedragen wet zal zijn.
Een van de voornaamste bepalingen is het ar
tikel ’t welk de strekking heeft het aantal kroe
gen te verminderen. De gemeenteraad kan een
verordening maken, waarbij het aantal gelegen
heden om sterken drank te verkoopen wordt be
perkt. Besluit hij daartoe, dan zij er een mini
mum cijfer voorgeschreven. Wil de raad echter
geen verordening, dan kan niemand beletlen dat
't getal drankhuizen toeneemt. Daarbij is het
zonderling, dal de gemeentebesturen, die niet o-
vertuigd zijn van het nut eener beperking, alle
mogelijke vrijheid blijven geniefen, terwijl zij, die
het drankgebruik wèi willen beperken, een mini
mum cijfer van vergunningen door het centraal-
gezag wordt voorgeschreven. Een minimum
voor die «belangstellenden” laat zich verdedigen,
doch een maximum voor de onverschilligen is
niet slechts verdedigbaar, maar allernoodzakelijkst,
wil de staat met ernst het drankgebruik beaUijdeu.
Ook het constateeren der overtredingen zal in
de gemeenten, die geen beperking van de kroegen
noodig achten, weinig beteekenen Meer krach
tige hulp van wege den staat zal bij hel ernstig
optreden tegen openbare dronkenschap noodig
zijn. Het beginsel: de vrijheid der gemeente
zooveel mogelijk te handhaven, is prijzenswaardig,
maar een drankwet aan de gemeenten te schen
ken, die haar tot niets verplicht dan om door
haar politiemacht, zonder eenige vergoeding of
hulp door den staat, overtreders op. te sporen,
is juist geen voorrecht, waarom de gemeenten
den slaat zuilen liefkrijgen.
De Amsterdammer acht een algemeene bepaling
noodig omtrent Jiet maximum van kroegen voor
elke gemeente en evenzeer is noodig de aanstel
ling van ambtenaren door den staat, die toezien
of de gemeentebesturen de wet handhaven. Laat
de staat alles aan de gemeenten over, dan zal er
wemig van de beoogde verbetering komen. De
bedoelmg- der wet is uitmuntend, maar het ont
werp -zelf doet al te veel denken aan een vader
landslievend Nederlander, die met een emmer de
Zuiderzee zou willen leegscheppen.
Ook andere bladen achten het een
de wet, dat er te veel aan de gemeentebesturen
wordt overgelaten. «Zijn de praemissen der re-
geering aldus leest men o. a. in ’t Dlb.
juist, dan moet er ook doortastender geholpen
worden en de algemeene wet moet hier beslis
sender optreden. De drank wykt niet voor een
vriéndelijk woord of beleefd verzoek men heeft
hem de deur te sluiten om van hem verlost te
worden, en dan kost het nog moeite, hem buiten
te houden. De kortste weg ter afwring is daar
om de beste. De 27 artikelen der wet, hoeveel
goeds die ook bevatten, zijn le facultatief, le
onzeker in de toepassingwat de eene gemeente
doel, zal de andere laten. Wij zouden wenschen
gebiedender voorschrift en wetsbepaling voor al
len geldig: als grondslag; 1. verbod van drank-
verkoop met andere neringen; daarmede zou een
MINISTERIE VAN JUSTITIE.
De Minister van justitie vestigt voor hei laatst
de aandacht van alle belanghebbenden op de
noodzakelijke vernieuwing van de op 1 Januari
1879 bestaande hypothecaire inschrijvingen in
gevolge de bepalingen der wet van 5 Juni 1878
Hel wetsontwerp, houdende maatregelen legen
het misbruik van sterken drank, wordt in on
derscheidene organen onzer pers besproken.
De Amsterdammer, weekblad voor Nederland,
n wijst er op dat de geheele natie met uitzon
dering van eenige anli-revolutionairen, die niet
willen dat de staat, wel te verstaan de moderne
staat, zich bezig houdt met't bestrijden van volks
zonden zich verheugt over ’t feit, dat Nederland
ten langen leste zich aangordl om hel drankmis
bruik te bestrijden, 't Werd tijd, het was drin
gend noodig. In 1854 dronk de brave Nederlander
Tets meer dan 7 liter per hoofd, ia 1878 had
hij reeds behoefte aan 10 liter per hoofd. Bij zulk
een toestand lijden orde, veiligheid, welvaart en
beschaving. Met instemming neem! het blad dan
ook uit de memorie van toelichting de volgende
zinsnede over: «Zelfs afgescheiden van eenig re
sultaat, dat zich onmiddellyk in een cijfer, in een
verminderd aantal uitgedronken vaten en kannen
zou laten uitdrukken, mag met nadruk geweien
worden op een middellijk voordeel, dat door do
tusschenkumst van den wetgever verkregen wordt.
Alom in het vaderland wordt door personen van
zeer uitsenloopenüe richting, maar in ernstige
levensopvatting overeenkomende, sinds lang, voor
al ook in de laatste jaren, krachtig tegen het
drankmisbruik geijverd. Wanneer nu ook het
l
Bij gebreke van vernieuwing gedurende de
ny loopende maanden van dit jaar 1880 houdt
de vroegere inschrijving op van kracht te zijn
■on kan zij niet meer worden vernieuwd.
De aanvraag tot vernieuwing moet geschieden
door den hypothecairen schuldeischer of door een
derde namens hem, op de wij re in artikel 2 der
genoemde wet omschreven.
Toeziende voogden en toeziende curators zijn,
op strafle van vergoeding van kosten, schaden en
interessen, verplicht toe le zien, dat de hypothe
caire inschrijvingen tot zekerheid van het beheer
van den vougd of curator, binnen den voormelden
tijd worden vernieuwd.
Da overschrijving van processen-verbaal van
beslag op onroerende goederen, dit» niet in 1880
zal zyu vernieuwd, vervalt daarna vau rechtswege
ou wordt ambtshalve dourgehaald.
's Gravcnhage, 16 Juni 1880
De Minister voornoemd,
A. E. J. MODDERMAN.
s
0 {Staatsblad n°. 90)
4j^^c5^llu'iSriWi
