I
mms-1 ADVERTITIE-BLAD VOOR DB
fiffiWE BN HET ARROMMT SM.
1880.
No. 57.
V IJ F-E N-D E R T I Q.S T E JAARGANG.
17 JULI.
ZATERDAG
Gratis Revaccinatie.
1
m
I'
y.
>r
°1
schede, ure «uvucuco.uc --
V’
VVEEKEK (ütlHVI.
i
I
r
I
I
lijka gemeenschap met
'A
B1NNEX DAM».
9
e
het eind van de
Amsterdam een
Dm COURANT verschynt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fi.franco per post 25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
I
I
e
Krudop een
heele getal
WO*
was
Broekman, op verzoek eervol ontslagen ijker te
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de
gemeente Sneek,
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
op Maandag 19 Juli e.k. van 12 tot 1 en van
6 tot 8 uur dn het Ziekenhuis alhier, gelegenheid
aal gegeven worden tot kostelooze heren ting van
koepokken. De inenting zal geschieden naar het
volgnummer aan het ter Secretarie daartoe af te
geven biljet.
Sneek, 15 Juli 1880.
J. van DRIESSEN, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
!t Rctterdamsch Nieuwsblad zegt
^Ternauwernood kan men het gelooven en toch
schijnt het een feit te zijn, dat in sommige tak
ken van openbare dienst de ambtenaren letterlijk
afhankelijk zijn van de luimen en de willekeur
van een onkel hoofdamblenaar. Die toestand,
waarom haar man zoolang uitbleef, hem in de
gevangenis was gaan zoeken. Een vrij hevig ru
moer in de bedoelde cel wees haar alras de plaats
waar haar man zich bevond Zij haastte zich toen
natuurlijk maatregelen tot zyn bevrijding te nemen
<Naar ’I blad nog mededeelt, was aan deze ge
vangene, die zoo brutaal op klaarlichten dag wist
te ontsnappen, een Duitscher, pas voor veertien
dagen voorlcopig vrij logies op kosten van den
staat in hethuis van arrest bezorgd. De pogin
gen om hem to achterhalen zijn niet gelukt. Hij
zou zich, naar men zegt, thans ie Emmerik be
vinden.
Woensdag is in Den Haag een man,
nende op de Brouwersgracht, die dronken
ta huis gekomen, in brand geraakt en ernstig
gewond per brancard naar het gasthuis gebracht.
Over de oorzaak van dit ongeluk loopen verschil
lende geruchten. De vrouw des huizes is reeds
in arrest genomen. Volgens sommigen heeft zij
den man, die niet wakker wilde worden, met pe
troleum begoten ea toen in brand gedoken.
Door de Arrond Rechtb. te ’s FJuge is een
advocaat, die zich gelden heeft toegeëigend, welko
Te Viissingen is Maandag jl. de steen onthuld,
die aangebracht is in *l huis, waar Jacobus Bellamy
den 12 November 1757 is geboren.
De steen, een, meter breed en 52 duim hoog,
aan de vier hoeken holrond, is van arduin op
het zwart gepolijste twee duim diep uilgehouwen
medaillon, is het borstbeeld van den dichter aan-
gebraht, haut-relief, van wit Carariech marmer.
De buste is genomen naar het geschilderd por
tret van Oudenburg (eigendom van het Zeeuwsch
genootschap). Het opschrift in gulden letteren
boven, rechts en links en onder het medaillon
luidt
»Aan Jacobus Bellamy, geboren 12 Nov, 1757,
Vlissings burgerij, 1880.”
De commissie, door wiens tusschenkomst dit
gedenkteeken is geplaatst, beslaat uit de bh; den
oud burgemeester dr. J. W. Callenfels, W. 0. van
Duuren Dutiih, ds. de Gaay Forman, pastoor van
der Meer, J. H. de Ruyter, F. 0. Stewart Schultz,
E. G. J. Stuart, P. G. de Vey Mesldagh, P. For
bes Wells, F. Wibaut, burgemeester Smit en
Johs. Dyserinck, laatstgenoemde als voorzitter. In
een vloeiende rede schetste de heer Dyserinck de
verdiensten van Bellamy ah dichter en als vader
lander en bracht voorts hulde aan allen die me
degewerkt hadden tot hel brengen van de hulde
aan de nagedachtenis van den verdienstelijken
•Zelandus”, Zeelands beminnelijken dichter.
Daarna werd de Bellamy-lentoonstelliüg geopend.
Nadat dit geschied was, begaven zich velen naar
de raadszaal, waar de burgemeester hen als gast
heer ontving en waar menig hartelijke dronk van
opgewekte stemming en vaderlandschen zin ge
tuigde.
Voor eenige dagen is door de politie te Dord
recht procesverbaal opgeraaakt wegens overtreding
der wet op den kinderarbeid.. Het feit schijnt
bijna ongelooflijk, maar het is haar alstoen ge
bleken, dat een jongentje van 11 jaren gebruikt
werd om des avouds op een triangel te spelen
in eeu bordeel.
Sedert bet eerste bericht tot ons kwam dat de
pokken van de zijde van België onze grenzen
hadden overschreden, is de verspreidingdier ziekte
Nijmegen, in genoemd dagblad het volgende
»In verband met dit bericht, meen ik te moe
ten mededeelen, dat door mij weinige maanden
geleden eervol ontslag werd verzocht en verkre
gen uit mijne betrekking van ijker, nadat mijn
bij den Minister ingediend beklag over van den
bedoelden hoofdambtenaar ondergane onrecht»
vaardigeden on waardige bejegening vruchteloos was
gebleven.
>Ik was ruim 21 jarén in mijne betrekking
werkzaam geweest, kon geenerlei aanspraak op
pensioen doen gelden en was genoodzaakt naar
een ander middel van beslaan voor myu gezin
om te zien.”
Aangenomen dat de voorstelling van den heer
Broekman juist is, wat wij geheel te zijner
verantwoording moeten laten dan is de zaak
alweer zeer verklaarbaar de Minister kan menig
maal geen zelfstandig oordeel vellen en is afban.
kelijk van de zienswijze zijner hoofdambtenaren
dikwijls ook is het hem onmogelijk alle dergelij
ke zaken, die, van zijn standpunt beschouwd, van
ondergeschikten aard zijn, nauwkeurig te onder
zoeken en als de hoofdambtenaar in quaestie dan
i bureaucratische autocraat is, dan zyn da
mindere ambtenaren letterlijk speelballen voor
hem, waarmede hij naar hartelust kan handelen.
Er is echter voor hen een middel om cast* quo
recht te verkrijgen en dat is een beroep op do
Tweede Kamer. Waar bet noodig is, zal deze
de rechten van ieder ambtenaar welen te hand
haven. Ook zij mogen al geneigd zijn zooveel
mogelijk de .waardigheid en de kracht der amb
telijke hiërarchie te helpen handhaven en geloof
te slaan aan de inlichtingen van een partijdig
voorgelicht Minister, zij weet tusschen de regels
te lezen en kan zich voldoende zelfstandige in
lichtingen verschaffen, die, wanneer zij werkelijk
bewijzen zyn van tyrannieke en willekeurige han
delingen, verbetering tengevolge zullen hebben.
Met vertrouwen wende men zich tol haafhet
goed recht van ieder burger te handhaven heeft
de volksvertegenwoordiging steeds getoond zich
tot een eersten plicht te stellen.
in ieder geval zouden we der Kamer in ern
stige overweging willen geven voorzichtig te zijn
met verscherping der wettelijke bepalingen om
trent het toezicht op de ambtenaren bij het ijk
wezen." -
De geldelijke toestand is niet schitterend
nige verhooging van 77::
deur.
De internationale tentoonstelling van goud en
zilver werd te 3 uur geopend met bijzondere
plechtigheid.
Woensdag ochtend is aan
Kleine Katlenburgerslraat te
moord gepleegd. Een man beeft zijne vrouw
die bij hem onder verdenking lag van onbehoor
lijke gemeenschap met een marinier, den hals
ja bijna hel hoofd, afgesneden.
De heer J. Sprayt, zoon van den directeur der
Utrechlsche gasfabriek, is benoemd tot directeur
der gemeente-gasfabriek te Bolsward.
TWEEDE KAMER.
D« diseuzsie over de credielwet tot uitvoering der
onderwijswet is jl Maandag voortgezet.
Dé beer Goiver Hooft was er tegen op grond, dat
de middelen tot dekking dezer aanzienlijke uitgaven niet
Waren aangewezen.
De heer Busterl achtte de voorstanders der wet van
3878 te staan op bistorischen grondwettigen bodem en
bracht lof asu de Itegeering Voor de indiening dezer wet
alvorens het Kou. Hesl.’-tot invoering der wet genomen
was.
De heer Fransen van de Putte bestreed de bezwarsz,
tegen het ontwerp ingébracht. Hij achtte de indiening
•isch en plicht, der Regeering na de toezegging iu de
troonrede en trad in politieke beschouwingen, om aan
te loonen dat.de schoolwedstrijd en agitatie nilgegaan
lijn van de overzijde en dat enkel met politieke bedoe
lingen Hij waarschuwde zeer, niet voort ta gaan, daar,
als zij de volksschool zelf wilden aautasten, zij de over
groote meerderheid der natie gereed zouden vinden tot
baadhaving der volksschool.
De heer van der Linden betoogde, dat, nu de wet
van 1878 is vastgesteld, geen terugkeer gewettigd is
en dat de overzijde lijd genoeg had gehad, het initiatief
tot wijziging der wet te nemen.
De beer Nijst was er tegen uit eene principieele be
denking legen de schoolwet en uit een financieel oogpunt.
Da heer van Houten bestrijdt het ontwerp en geeft
aag afstemming de beteekenis, dat. men eene herziening
der wet van 1678 verlangt. De wet van 1857 blijft
bij boven die van 1878 preferecren. Hij ontkent dat
bet hoofdbeginsel der wet van 1878 is gehandhaafd en
blijft ernstig waarschuwen niet de richting van 1678
te vervolgen.
De heet Wassenaar betoogt, dat het ouderwijs der
liberalen fiasco heeft gemaakt en door de natie uiet wordt
gésteund, hij betreurt, dat het Ministerie geen poging
lot verzachting heeft aangewend, Hij voorspelt, dat als
het Nederl.<'volk zich gelijk blijft, het bijzonder onder
♦ijs. ndauks den druk, de boventoon iu de volksop
«osding zal voeren.
D» heer Keuebeni'us betoogt nader, dat de liberalen
van de Thorbecksaansche beginselen waren afgeweken.
De heer Inainger ontkent dat de Kamer omtrent de
uitvoering der schoolwet gebonden tou zijn. Hij bestrijdt
bet ontwerp, omdat- de wet van 1878 eeu Staatsmouo
pojie schept, nu ecus voor de clericalen dan voor de
liberalen, dat tot desorganisatie van het ouderwijs zal
leiden. Bij bestrijdt ed tede van den heer Fransen van
ie Tutte diens bedreiging, dat nog erger te wachten r.
De heer Lobtnau verdedigt het beginsel, ten grondslag
liggende u de stichting der vrije uuiversileit, en baud
baaft da-vrijheid der Kamer om te beslissen omtrent de
wtfl.sch<jiikbcid van de invoering der schoolwet.
Da heer vao Nispen bestrijdt de rede van den heer
ïc^asen van da Putte en ziju richting sou diens raad
Ailt volgen. De antecedenten van den beer van de Putte
bvujoedijej daartoe .niet. Zij zoude den strijd volboudeu.
1 Overigens zullen de liberalen zich self zoo voortgaande
li zfbtékea. Waartoe een kostbare wet ingevoerd, waar
■5 •twi Voor éen deficit van 17 tnillioen.
4b Act begin/der zitting van gisteren (Donderdag) is,
V* M eeaig debat over de toelating van dr. Schapman
V kis Kamerlid, de conclusie der commissie tot diens toeia
ting aangenomen met 5.5 tegen 15 stemmen.
Hierna ward het debat over de credielwet tot u'.tvoe-
I flag" der echoolvct voortgezet.
dering vaa de maatschappij
wat leden heeft gewonnen, vooral te Groningen,
waar sinds 1878 omstreeks 200 nieuwe leden
zijn aangewonnen. Door de zorgen van mr. W.
H. K. baron van Dedem, is een departement te
Hoorn lot stand gekomen met 50 leden, en door
die van de heeren mr, H. J. Schrober mr. J. W.
departement te Nijkerk. Het ge- een
leden der maatschappij bedraagt
thans 2226, een cijfer dat in deze eeuw nog
niet bereikt is. Bij de oprichting in 1778 was
het getal leden 3056.
-L!"-j ee_
contributie staat voor de
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7‘/a Gents. By abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by den
Uitgever.
hoe afkeurenzwaaidig ook, is gemakkelyk te ver
klaren. Er zijn enkele speciale vakken waarvan
men een meer byzondere studie moet hebben otn
er volkomen van op de hoogte te zyn. Een
Minister, hoe bekwaam, geleerd en verstandig
ook, kan niet alles weten en moet zich ia som»
mige gevalle» laten voorlichten door ambtenaren,
aan het hoofd van een bijzonderen tak van dienst
gösteid. Is die ambténaar tevens de man die'
belast is met het toezicht op de andere titularis
sen in zijn gebied, dan hangen zij geheel van
hem af. De Minister gelooft hem, de ambtelijke
hiërarchie moet gehandhaafd worden en de amb
tenaren kunnen overgegeven zijn aan de wille
keur van hun chef.
Dezer dagen werd bij het bericht in het Utr.
Dagblad, dat twee ambtenaren bij het ijkwezen te
Rotterdam hun ontslag hebben gevraagd, nog
medegedeeld, dat verschillende zoodanige ambte
naren voornemens moeten zyn, zoodra hethfin’
mogelyk is, in een andere betrekking «vef, 4o
gaan, dewijl een van de hooldambtenaren van
dien tak van dienst niet zeer aangenaam schijnt
te zijn.
Naar aanleiding hiervan schryft de heer D.' P.
Zondag avond tusschen 8 en half 9 ure is uit
het huis van arrest te Zulfen een gevangene ont
snapt. Naar de Zutf. Cour, verneemt, moet zich
het geval aldus hebben toegedragen. Toen de
cipier de cel opende, werd hij door den gevangene
aangegrepen en een eind de cel ingeduwd, waar
op de laatste de sleutels, die in de deur staken,
daaruit nam en den cipier in zijn plaats opsloot.
Hij verwijderde zich vervolgens door het gebouw
der rechtbank. Toen hij in de gehoorzaal kwam,
Leeft bij, de deur, die toegang tot da gang ver
leent, gesloten vindende en bemerkende dat zich
onder de sleutels, die hij had meegenomen, geen
bevond, dia daarop paste, eenvoudig het paneel
doorgetrapt en zich daarna door de hoofcideur,
uitkomende op de Lange Hofstraat, na die eerst
weer gesloten te hebben, uit de voeten gemaakt.
Het geluk diende den vluchteling bijzonder, daar
geruime tyd verliep eer de cipier uit zyn gevan
genis verlost was en er toen eerst maatregelen
tot vervolging van den voortvluchtige konden
worden genomen. De cipier had welliclit nog
i veel langer de plaats van den gevangene kunnen
De Minister Six verdedigde het ontwerp. Terugkomen innemen, iudien niet zijn vrouw, die niet begreep
op de schoolwet kon de Regeering niet. Reeds dadelijk r j-
bij haar optreden had zij dit verklaard, dat was steeds
haar voornemen. De finantieële bezwaren zijn dezelfde
al» in 1878, maar weken toen voor de overtuiging, dat
de geiden tol verbetering van bet volksonderwijs moeten
gevonden worden De Indische bijdrage en de ópbrengst
der rentewet zullen strekken om de ouderwijs- en andere
uitgaven Ie dekken Twee jiog’niet uitgevaardigde be
stuursmaatregelen zullen vóór November gereed komen.
Tot vergoeding van 30 pot. bij de invoering der wet
verplichtte de schoolwet. Uit plichtbesef heeft de Re
geering de belofte tot invoering der wet afgelegd. Wat
van haar te donken, als zij die niet vervulde.
De Minister van Finantiën betoogt, dat voor dit jaar
geen verhooging der middelen behoeft te worden aange
wezen; voor het volgend jaar zijn de Indische bijdrage
en de renUwet voorgesteld. (Zie te;egr).
Dinsdag is te Groningen de algemeene verga-
/j vaa Nyveiheid ge
pend met een rede van detóteer mr. A. J. En-
die mededeelde dal <fë‘ maatschappij, vrij
UUVUUaaVj UIW ZsIVH -
hem als curator in een Letdsch faillissement waren
ter hand gesteldter rake van misbruik van
vertrouwen veroordeeld tot zes maanden celstraf
en f 25 boete.
