fflWS- III 1DW1WMU ÏOOR II
■ffllflllWWIDISSIIEWSIIH.
No. 67.
1882.
I
ir
o
ten is afgezien van het denkbeeld om het Maand
je
0.
k
i-
s-
I
de
>lt-
ze,
en,
site
in-
P-
li
fe
dk
do
cje
we
eh
.as
os
2e
0,
Z. M. heeft benoemd tot notaris teGorredijk,
gem. Opsterland, E. Heringa Jz notaris te Au-
gustinusga, gem. Aohtkarspelen.
Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter-plaats-
verv. in het kanton Bolsward M. van den Bergh
ontv. der registr. en dom. te Bolsward her
benoemd tot burgem. vanBarradeel C. van
Dalsen-Fontein; Menaldumadeel mr. W. A, Berg-
sma; Sloten E, A. R. Lichtenvoort Cats.
De proc.-gen. bij het Gerechtshof te ’s Hage
heeft geen cassatie aangeteekend tegen de uit
spraak van 11. Woensdag. De vrijgesprokene,
L. J. J. Roland, is Donderdagavond in vrijheid
gesteld en heeft per spoor de residentie verla
ten.
De juistheid der mededeeling, nopens den in
vloed der nieuwe wet op de vischvangst in de
Zuiderzee, onlangs door ’t N. v d. D. en Hand.
gedaan, wordt door iemand uit Huizen weerspro
ken.
„De wet, zegt hij, is ia het leven geroepen
om de in dit bericht terecht genoemde moord-
vischyangst tegen te gaan, doch niet om hen,
die zich met het vangen van visch voor de men-
schelijke consumptie geschikt, bezighouden, broo-
deloos te maken of maar eenigszins te benadee-
len.
Het verbieden dus van de kwakkuul en de
wonderkuul, gedurende tien maanden van het
jaar, belet volstrekt niet dat in den tegenwoor-
digen tijd bot, in het voor- en najaar haring
en spiering en gedurende het geheele jaar gar
nalen kunnen gevangen wordenneen, de bot-
vangst heeft er niets door geleden, de haring
en spieringvangst zal er niet door lijden, en ook
de garnalenvangst ondervindt geen nadeel, aan
gezien daarvoor een vischtuig, zoogenaamde „wij
zer bestaat, die even goed en even voldoende
is.
De eenige, die door het verbod geleden heeft,
is de moordvisscherij deze bestond in het ge
regeld het geheele jaar vangen van kleine visch-
jes, die voor beestenvoeder en bemesting werden
aangewend en waarin onderscheidene visschers
uitsluitend hun bestaanmiddel zochten, milli-
oenen vischjes werden zoo jaarlijks vernietigd,
en ik behoef U niet op te merken, dat zulks
ongetwijfeld tot ontvolking van de Zuiderzee
moest leiden.
Het bericht dus, dat het aan de bepalingen der
visscherijwet is te wijten, dat er in de laatste
dagen zeldzaam bot in Amsterdam was, is on
juist, want bot, voor menschelijk voedsel ge
schikt, wordt met de knul bijna niet gevangen.
De Huizervischventers hebben dan ook geen
vischje minder in Amsterdam gebracht dan ge
woonlijk, en mocht ’t al waar zijn dat op de
vischmarkt minder bot werd aangevoerd, dan
moet zulks eerder aan een demonstratie worden
toegeschreven van die enkelen, die zich met de
bepalingen der wet niet kunnen vereenigen, en
daardoor de niet ingewijden in den waan willen
brengen, dat daarvan de wet de schuld draagt.
Als bewoner van een visschersplaats, waaruit
wekelijks ruim 150 schuiten ter vischvangst uit-
Mej. Humel,’die bij het spoorwegongeluk te
vogelenzang zoo ernstig gekwetst werd, is, blij
kens een bercht uit Haarlem, aan de gevolgen
b /weken De toestand van de familie Staleman
blijft gunstig.
I b>e heer C. J. Sickesz, voorzitter van het uit-
Voerend comité der Internationale Landbouw
tentoonstelling in 1884 te Amsterdam, heeft een
circulaire verspreid, waarin hij in de eerste plaats
wijst op het groote voordeel dat er voor den
landbouw in gelegen is om op een centraalpunt
van ons land bijeen te brengen, al wat landbouw
en veeteelt in heel ons land vermogen, opdat
een groote wedstrijd tusschen landbouwers uit
alle gewesten van ons land, onzen landbouw en
veeteelt uit hun te zeer gelocaliseerden toestand
opheffen.
Jaar op jaar worden in de naburige landen
internationale landbouwtentoonstellingen geor
ganiseerd, waarheen de Nederlander met veel
inoeite en kosten zijn vee, zijn zuivel en land
bouwproducten heen zendt, maar nog nooit noo-
digde Nederland, het landbouwland bij uitne
mendheid, den vreemdeling tot een edelen wed
strijd op landbouwgebied binnen eigen grenzen
uit. En dat men in het buitenland er prijs op
stelt, den Nederlandscben landbouw te leeren
kennen, dat bewijzen de commission, die Ame
nta en Engeland met dat doel reeds tot ons
afzond. Daarom kon een goed geslaagde inter
nationale tentoonstelling in hooge mate leerrijk
zijn voor den Nederlander. Ook dat overwogen
do besturen onzer landbouwmaatschappijen, toen
zij tot het houden eener internationale landbouw
tentoonstelling zich vereenigden.
In de tweede plaats vraagt het comité niet
alleen groote giften, maar bovenal aller mede-
I Werking, dan behoeven de gitten niet groot te
i, Z1jn. Met vol vertrouwen roept de heer Sickesz
a eu °P> die den Ned. landbouw liefhebben en
onze nationale eer ter 1 arte gaat, om deze ten-
I toonstelling te ondersteunen.
I .Reeds zijn in verscheiden gemeenten eommis-
I sien gevestigd om voor dit doel werkzaam te
I zijn. Deze commission de behulpzame hand te
JJ1G«en, met woord en daad, wordt ten slotte
iedereen verzocht.
Men zal zich herinneren dat de heer des Amo-
Ve van der Hoeven bij het ccnversie-debat in
J.e Iweede Kamer (in April 11.) f 10.000 heeft
ttgeloofd voor een door den heer van Nispen
aan te wijzen liefdadige instelling, zoodra de
j 1GGr van Nispen hem kon aantoonen, dat hij
dergelijks gezegd of geschreven had,
dat in het belang der Europeesche onder
la eiUln8'en de Javaan tot proletariër gemaakt
1
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te'vernemen bij den
Uitgever.
gaan, durf ik u de gulle verzekering geven, dat
de bepalingen der wet hier ten zeerste worden
toegejuicht, ja zelfs zou men haar nog strenger
wenschen, en wel zoo, dat ook de dwarskuul,
die ook tot de moordvischtuigen kan worden
gerekend, niet meer dan twee maanden in het
jaar werd toegelaten.
Zekere B. te Stadskanaal, wiens echtelijk leven
niet altijd even effen en glad is, zit thans pre
ventief achter slot en grendel voor een zaak,
waarvoor de ambtenaar van het O.M. 6 maan
den straf eischte. Omdat het wel meer gebeurt,
dat de straf bij de uitspraak wordt verminderd,
heeft zijn lieve vrouw een schrijven tot don of
ficier van justitie te Winschoten gericht, hou
dende verzoek om „de straf van haar man niet
te verminderen”, daar ze dan zoo zegt ze
in dat schrijven „den winter geruster kan
ingaan.”
SNEEK, 22 Augs.
Wat we reeds lang hadden verwacht, is eii.«
deljjk tot vervulling gekomen. Onze normaal
inrichting nl., die bij de nieuwe regeling ten vo
rige jare in de tweede klasse was gerangschikt’
is bij besluit van den Minister van Binnenland-
sche zaken, met ingang van den 1 September e. k.,
geplaatst in de eerste klasse. Tengevolge van
dat besluit zal met 1 September e. k. het aan
tal vakken aan die bloeiende inrichting worden
vermeerderd met het onderwijs in de Fransche
taal, de wiskunde, het teekenen en de gymnas
tiek. Een en ander heeft eene vermeerdering
van onderwijskrachten noodzakelijk gemaakt. Het
onderwijs, in de Fransche taal zal worden gege
ven door den heer J. C. van Druten, leeraar
aan de H. B. S. en het Gymnasium alhierin
het teekenen door den heer H. Visser te Joure
in de gymnastiek door den heer C. Koorevaer
in de wiskunde door den heer J. Bergmans, de
laatste reeds vroeger werkzaam aan die inrich
ting. levens zal een voorbereidende cursus wor
den geopend voor jongelieden van 12—14 jaar
teneinde hen voor te bereiden voor het volgen
van het onderwijs aan de Normaalschool. Als
onderwijzers daarvoor zijn benoemd de heeren
J. Visscher en W. Deinum, beiden te Sneek.
Wij behoeven er zeker niet aan toe te voe
gen, dat de beslissing van den Minister ons ge
noegen doet. Daardoor toch wordt niet alleen
een vroeger onrecht hersteld, maar de verwach
ting gewettigd, dat ook onze Normaalschool, die
reeds zooveel jaren tal van jongelieden voorbe
reidde voor het onderwijs vak, nu beter dan vroe
ger ten zegen van het onderwijs werkzaam zal
kunnen zijn.
De Rotterdamsche Afdeeling van het Nederl.
Tooneel, zal, naar wij vernemen, Zaterdag 2
Sept. e. k. alhier eene voorstelling geven. Voor
de liefhebbers van het tooneel zal dit bericht
zeker een blijde boodschap zijn, daar het reeds
langen, tijd geleden is, dat we het genoegen had
den, hier van een onzer uitstekendste tooneel-
gezelschappen te kunnen profiteeren. Van de
thans aangeboden gelegenheid zal dan ook on
getwijfeld een druk gebruik worden gemaakt.
Door Burg, en Weth. is tot Concierge in
het Ziekenhuis benoemd R. Ringenoldus en Echt-
genoote, thans wonende te Hardegarijp.
t Harlingen, 21 Augs. Vele stedelingen
hebben de gewoonte, wanneer het des Zondags
kermis in een naburig, niet al te vér af gele
gen dorp is, dit dorp alsdan met een bezoek te
vereeren. Zoo is de kaatspartij te Kimswerd
elk jaar de aangewezen plaats voor velen onzer
ingezetenen, om elkaar daar rendez-vous te ge
ven. Alleen de Stoomtram vervoerde gisteren
Jannetje Struik doet weder van zich spreken
Kostbare voorwerpen, ter waarde van ruim
f 100,000, werden in de laatste maanden door
haar besteld bij den goudsmid Bosch in de Kal-
verstraat te Amsterdam. Herhaaldelijk werden
ze aan de juffrouw in bruikleen gegeven, om
dat men was overeengekomen, dat de eigenlijke
levering niet zon plaats hebben dan tegen gelijk
tijdige betaling.
De juffrouw is echter in het bezit dor voor
werpen gebleven zonder comptante betaling,
waarin de heer Bosch aanleiding heeft gevon
den eene klacht in te dienen bij den officier van
justitie.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Een vrouw met drie kinderen liep Zaterdag,
bij het station te Amsterdam, op de sporen van
den Gooischen stoomtram, juist toen een trein
in aantocht was. Op het waarsehuwingsteeken
vau den machinist kon de vrouw niet spoedig
genoeg uitwijken, met het noodlottig gevolg dat
zij werd overreden en een half uur later den
geest gaf. Een der kinderen geraakte eveneens
onder de wagens, doch kwam ongedeerd weder
te voorschijn.
12 Juli twee citaten uit zijn eigen nummers f
van 23 Sept 1865 en 24 Juni 1866, toen de blad in een Weekblad te veranderen,
neer van der Hoeven hoofdredacteur was, over-
gedrukt, in het eerste waarvan men leest„Laat
ons erkennen, dat de invoering van den indivi-
dueelen grondeigendom het proletariaat uitbrei
den zal, en dat die uitbreiding als een hoogst
wenschelijke zaak moet worden beschouwd,” ter
wijl in het tweede herhaald wordt„dat tot ont
wikkeling van de Javaansche maatschappij en
tot vorming en instandhouding van groote on
dernemingen op Java eene klasse van proletariërs
onmisbaar is.”
In antwoord op die citaten schrijft de heer
Des Amorie van der Hoeven aan de N. Roti. Crt.,
dat hij nooit iets anders heeft verkondigd dan
Een gezonde maatschappelijke toestand is ook
op Java niet mogelijk zonder verdeeling van ar
beid. Zoolang het gemeentelijk grondbezit met
telkens herhaalde verdeeling in het belang,
van hoeren- en cultuurdiensten en van de in-
landsche hoofden gehandhaafd en uitgebreid
wordt ook tegen den wensch der bevolking zoo
lang deze nagenoeg uitsluitend blijft bestaan uit
zeer kleine landbouwers, die voortdurend verkee-
ren op de grens van ellende en hongersnood
zoolang zich daar geene vaste klasse van hand
werkslieden en daglooners vormt, gelijk die in
elke wel geregelde maatschappij wordt aange
troffen zoolang zal ook de onmisbare voor
waarde blijven ontbreken van vooruitgang en
ontwikkeling, zoolang zullen voor geen groot
werk van openbaar nut, voor geen groote on
derneming van landbouw oi nijverheid waarlijk
vrije arbeiders te krijgen zijn. En nu moogt
gij voegde ik er zoowel in mijne bedoelde
artikelen als in mijne rede van 21 December
1876 bij die daglooners en werklieden „pro
letariërs” noemen, die naani is mij onverschillig,
mits het vaststa dat zulke proletariërs er onein
dig beter aan toe zullen zijn dan thans de groote
meerderheid der landbouwers. Naast deze is
een vaste klasse van vrije daglooners ook op
Java een vereischte voor de maatschappelijke
welvaart.
En nu vraag ikof deze redeneering, welke
ik zonder eenige reserve blijf voeren, eenige de
minste overeenkomst heeft met de mij toegoschre-
ven stelling, „dat de Javaan moest gemaakt wor
den tot proletariër, juist met het doel om Eu
ropeesche ondernemingen te doen bloeien” (woor
den van den heer van Nispen op 28 April 1882,
Hand, bh 10631. Eene stelling, die wel niet
anders kan beteekehen, dan dat ik de Javaansche
bevolking zou hebben willen onteigenen ten voor-
deele van Europeesche particulieren
Het oordeel daarover laat ik met vertrouwen
aan eiken denkenden lezer over.
Den Haag, 18 Aug. 1882.
Des Amorie van der Hoeven.
Te Amsterdam is overleden de dichter en
letterkundige J. L. Wertheim. Hij werd gebo
ren in 1839 en schreef onderscheidene novellen,
terwijl hij zich in de laatste jaren bijzonder ver
dienstelijk maakte voor ons nationaal tooneel door
het overbrengen van eenige schoone lettervruch
ten o. a. van Frangois Coppée.
De in de vorige week te Amsterdam gehouden
vergadering der Vereeniging tegen de Kwakzal
verij was vrij druk bezocht. De toestand der
kas is gunstig en het ledental toenemendehet
bedraagt nu 473. Aan een commissie van vijf
leden, onder wie een advocaat, is het ontwerpen
van statuten 'opgedragen.
Een bepaling van grenzen voor hetgeen is te
verstaan onder „kwakzalverij” bleek onmogelijk.
Wegens gebrek aan stof en om de groote kós-
-
li I W EXL A
i.
'V V
.s
