UDI Illi H lift IBMDlSSEffl T ML
MMS- H IDIEHIKIIE BLAD VOOR DE
I
1883.
A C II T-E N-D E R T 1
J
S T E
No. 23.
SI A A It T.
P E R S.
D E
U I T
ten.)
den vooruitgang,
lit di
BIHKEHLAXtt.
den hoek van de groote trom, waar hij zich Tot bewijs van de omvangrijke werkzaamhe-
zeker beter te huis gevoelt dan onder de eerste den van het parket bij de rechtbank te Amster-
kunnen uitoefenen op de oplossing der crisis,
het goede voorbeeld zullen geven, waaraan de
iringen
d van
gewone
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer T'/i Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Z. M. heeft benoemd tot raadsheer in den
Hoogon Raad mr. S. J. Hingst, thans rechter te
Amsterdam.
I
van
na korter of lan-
j De A'. 7?. C. noemt de mededeeling van „ver-
i schihende bladen, dat de heer Van Rees de
i opdracht tot samenstelling van een ministerie
zon hebben aanvaard, zonder zich te verbinden
I zelt een portefeuille te aanvaarden, een „zonde
ling bericht.” Het blad verneemt nl. dat die
voorstelling van zaken onjuist is. Dergelijk
voorbehoud heeft de heer Van Rees niet ge
maakt Niet eens is de opdracht nog door hem
„aanvaard.”
i Ofschoon het Eott. Nbl. reeds bij de vorige
I crisis den heer van Rees had genoemd als for-
aat» n 1 zv 11 vtr lz- O kil! ZV F lUCCIlt
heer Hems’'erkhëeT biijkl a -r niet gewanhoopt zij echter dat ook hij zelfs niet in staat zou zijn
Omtrent de winisterieele crisis en de eventu
ele oplossing daarvan wordt aan de Amsterd.
it Den Haag het onderstaande geschreven:
„Aan de onbestemde mededcelingen nopens
e vorming van een conservatief of anti-liberaal
:abinet is een eind gekomen door het bericht
iat aan den heer Van Rees de opdracht is ge-
;even tot het samenstellen van een nieuw mi-
iisterie.
Men zal dit met genoegen vernemen, daar de
main van den heer Van Rees, den oud-miuister
;n, tot heden, voorzitter van de Tweede Kamer,
:en bijzonder goeden klank heeft.
Zonderling moge het schijnen, dat juist aan
len heer Van Rees deze opdracht is gedaan,
ladat het ministerie gevallen is door de ver
werping van een voorstel tot regeling der werk
zaamheden en dus de voorzitter der Tweede
Kamer in het ongelijk werd gesteld. Voor hen
echter, die weten op welke wijs het veel bespro-
ken besluit tot uitstel van do behandeling der i door „jtgenoodigd
1 binet te formeeren, doch zij vermoedt dat den
hoor Van Rees de opdracht daartoe is gedaan,
omdat deze als de meest geschikte staatsman
Het Vad. zegt, dat de jongste crisis de rech
terzijde in al haar zwakheid heeft dopn uitko
men, daar zij toch de crisis mee uitlokte en la
ter, bij monde van den heer Sehaepmaa, de bc-
teekenis van haar daad loochende. Het was toch
vrij algemeen bekend, zoo gaat het blad voort,
en zeker bij de kamerleden niet het minst, dat
dé strijd tusschon vertegenwoordiging en regee-
ring over de politiek van het kabinet zou wor
den gestreden bij gelegenheid van net voorstel
van dén voorzitter, betreffende het aan de orde
stellen van het census-ontwerp en evenzoo goed
wist men, dat de regeering dadelijke behande
ling wenschte en de liberalen, pp enkele uitzon
deringen na, tegen dit plan zouden stemmen.
Nu viel de rechterzijde, die het hardst om den
reformbill had geroepen en alzoo de regeering
het krachtigst had moeten bijspringen, haar het i
eerst af; immers, de heer Schaepman was de I
eerste spreker, die op 26 Februari jl. het voor
stel van den voorzitter, dat hetzelfde was als
dat der regeering, bestreed en, zegt het Vad.,
men'mag niet aannemen, dat de heer Schaep
man alleen uit ijdelheid, uit lust om zich-zelf
op den voorgrond te plaatsen, een positie zou
hebben ingenomen die groote verantwoordelijk
heid met zich bracht. De drijfveer van dit on
gewoon optreden van een jong, weinig invloed
rijk kamerlid is echter het Vad. ten eenenmalo
duister gebleven, doch schijnt het te doen denken
aan een opdracht van zijn geestverwanten, zoo-
als men uit de stemming zou kunnen opmaken,
terwijl ook den heer Lohman een dergeljjke op
dracht door de anti-revolutionairen schijnt ge
daan te zijn.
Toen nu het ministerie deed wat men na het
votum van 26 Februari wist dat zou gebeuren,
toen het aftrad, is de heer Schaepman als ré
gisseur komen vertellen, ook namens den heer
Lohman, dat zij toch eigenlijk onschuldig aan
de crisis wilden blijven en de clericale pers met
het conservatief hoofdorgaan gaven de schuld
aan de linkerzijde, die wel bereid zal zijn die
verantwoordelijkheid geheel op zich te nemen,
doch wat, h. i., niet belet dat de rechterzijde
door het optreden van den heer Schaepman vrij
belachelijk is gemaakt, omdat die persoon wel
ééns een politieke eerste viool wilde spelen, maar
tóen de snaren onder zijn ongeoefende en on
handige streek sprongen, het instrument weg
wierp om stilletjes zich weer te begeven naar
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ot redactie betreffende, franco
in te zenden.
raadslieden der Kroon althans begrip van den
toestand te hebben.
Qp dit oogenblik zou
een waarvan de heer Van Rees niet alleen de
samensteller is, maar waarin ook de heer Van
Rees zitting heeft.”
Het Hand, meent dat de oplossing der crisis
zich ditmaal niet zoo lang zal laten wachten als
aan een derde ministerie van zijn naam
hij een week lang moeite deed om dat
te stellen.
Dat de pogingen van den heer Heemskerk nen zijn
ken besluit tot uitstel van
censuswet in de wereld is gekomen, zal deze
opdracht volkomen gerechtvaardigd zijn.
Het is toch een publiek geheim, dat de liberale
partij had afgesproken het voorstel tot behande
ling der censuswet goed te keuren, doch tevens
dat ter elfder ure het Kappeyniaansche clubje
de overige liberalen plotseling voor het dilemma
heeft gesteld de pas tot stuud gekomen eenstem-
kabinetsformatie aan i waarborg geelt voor het herstel der eens-
te geven in plaats vau j gezjn(|jiej(i oï!der de liberalen in en buiten de
,a.-i -v. krA «rr»Cifan 1 rv 1
Iweede Kamer.
ITen slotte betoogt het blad dat het voor de
migheid te verbreken of het voorstel
voorzitter te verwerpen.
Door de opdracht van
den heer Van Rees w
aan den heer lak, aan wieu men het vuderscilap Tweede Kamer.
van het besluit tot verwerping vau mr Van r Ten slotte betoogt het blad dat het voor de
Rees’ voorstel heeft toe te schrijven, toonen^de I ju,erajen jn den lande een bittere teleurstelling
I zou zijn, wanneer de heer Van Rees niet slaagde,
ot wanneer een kabinet optrad dat een andere
- zeker geen liberaal mi- heteekenis had dan het herstel der liberale unie;
nisterm meer vertrouwen kunnen wekken dan bet ho t dat do mannen die thans invloed
1,aam A n r» IJ AAlj Tl 1 nf <.VIi£k<AT1 rit* j -»
liberale kiezers van harte zullen willen mede-
i werken.
met de vorige het geval was, daar de crisis i
eerst veertien dagen oud was en in dien tijd I
reeds twee oud-ministers de taak hebben opgevat -
om een nieuw kabinet samen te stellen.
Dat in den beginne den heer Heemskerk de vor
ming van een nieuw ministerie was opgedragen,
is te verklaren, zoo gaat het blad voort, omdat
er eerst twijfel bestond aan de noodzakelijkheid
om de crisis in libe ralen zin op te lossen, daar
het votum van 26 Februari jl. werd uitgebracht
door een combinatie van alle partijen en het
daarom niet duidelijk was, dat een ministerie i x
van bepaalde richting moest optreden. Ook de meerder van een nieuw kabinet,
daar eén ministerie samen te stellen dat, in den hui-
samen digen treuriger! politieken toestand, op den duur
i mét deze Kamer vruchtbaar werkzaam zal kun-
j i en de groote schuld van dien slechten
mislukten is waarschijnlijk, vervolgt het Hand., toestand heeft h. i. de Kamer, die heden ver-
i te danken aan het krachtig woord, door den j werpt wat zij gisteren heeft verlangd, om het
TV.. zin rtrzxok— in .Ia T-.rntvlij 'inAr<rön miudnhlAn ivftnr tA vlMffAll.
j Kamer gesproken, waardoor licht Werd verspreid
I over de stemming van 26 Februari,, wmardoor
uitkwam, dat de. tijd is gekomen voor een ho
mogeen ministerie, dat het vertrouwen van de
meerderheid der Kamer bezit. Deze opvatting
werd, nadat de heer Schaepman uit naam van
katholieken en anti-revolutionairen de verant
woordelijkheid voor de crisis op de liberalen
had overgebracht, door de woorden van dan
heer Wybenga nog versterkt en bevestigd. On
der den invloed van de zitting van 6 Maart is
dan ook waarschijnlijk de opdracht gedaan aan
den liberalen staatsman, den heer Van Rees,
on
op zich nam, wettigt, naar het Hand, meent,
violen of op den stoel van den orchestdirocteur.
Van liberale zijde, zoo gaat het Vad. voort,
werd de afstemming van het voorstel des voor
zitters vrij algemeen opgevat als een indirects
afkeuring van de kieswetherziening door den
minister Pijnacker voorgesteld, want het eenige
waarmee de liberale partij zich zou hebben kun -
nen vereenigen, een regularisatie van den census
voor de groótére steden met behoud der bestaande
districten, werd in de ontwerpen niet gevonden
en ook, ondanks haar latere verklaringen, zou
de rechterzijde, gelet op de artikelen in Stand.
en Ons Noorden, de kieswetsontwerpen eveneens
habben verworpen zoodat ook zij blijkbaar de
herziening niet wenschteimmers had zij die
gewenscht dan had zij de invoering van de
censuswet aan de districtenwet kunnen vast
koppelen.
Daarom is het blad van oordeel, dat de rech
terzijde dankbaar moet zijn dat het niet tot be
handeling is gekomen, daar haar verdeeldheid
op dit gebied dan zeer zeker aan den dag zou
zijn gekomen, want geen stelsel hoegenaamd in
haar geest wordt ook maar gevonden in da ver
slagen over die wetsontwerpen en wat men daar
vindt pleit slechts voor groote verscheidenheid
in dit opzicht en geenszins voor eenige eenstem
migheid van plan. Zelfs dienden 5 auti-revolu-
tionaire leden een afzonderlijke nota in tot aan
beveling van een districteuindeeling, gemaakt
naar het patroon van een geruiten pantalon, ter
wijl drie andere leden dier partij een voorstel
van proportioneele wijze van verkiezing doen,
dat een geheel nieuw ontwerp zou uitmaken.
Voorts constateert het Vad., dat de rechter
zijde even zoo goed als de liberale partij den
strijd over de- kieswetsontwerpen heeft verme
den, omdat zij ze toüh niet zou aannemen, het
verschil is slechts, dat de linkerzijde daarvoor
uitkwam en de rechterzijde niet. De rechter
zijde is dan ook, zoodra zij het gebied van strijd
tegen de openbare' school verlaat, op elk gebied
besluiteloos en verdeeld; het vraagstuk der
grondwetsherziening lost zich voor haar, zegt
het blad, op in een negatie van artikel 194 der
grondwet; immers wat zij in de plaats van dat
artikel verlangt, is nog niet eens geformuleerd,
zoodat het ook wel zoo verstandig zou zijn om
niet van liberale zijde reeds concessies te willen
doen, maar te wachten totdat noodzakelijke ver
anderingen geformuleerd zijn, en eerst dan den
strijd over art. 194 te strijden, daar de elerica-
len dan voor de vraag zullen staan of zij de
dringend noodzakelijke verbeteringen in de grond
wet mogen tegenhouden, indien art. 194 met in
reactionairen zin wordt gewijzigd en ook dan
eerst de liberalen te beslissen zullen hebben of
zij de beginselen van het tegenwoordig artikel
moeten prijsgeven om de wille van grondwets
herziening in ’t algemeen.
Het Vad. meent ten slotte dat, na de laatste
mislukte poging om binnen de grondwettige
grenzen de kieswet te hervormen, die herzie
ning wel niet meer zal worden ter hand geno
men, doch grondwetsherziening zich meer en
meer op den voorgrond zal dringen, zoodat het
nieuwe kabinet als eerste taak verbetering van
onzen financieelen toestand in zijn program zal
moeten voeren, gevolgd door ernstige voorbe
reiding van grondwetsherziening.
heer De Jong in de vorige Week in de Tweede jnnergen misschien weer te vragen.
-1 1 Zijgelooft dan ook dat er op ’t oogenblik
geen heil hoegenaamd op den duur is te wach
ten, noch van een zwak kabinet, noch van een
homogeen, noch van een heterogeen ministerie,
noch van een cabinet d’affaires, noch van een
ministerie met een beslist politieke kleur
en wat het ergste isgeen heil ook van een
kamerontbinding, die ons, op enkele uitzonde
ringen na, geheel dezelfde Kamer zou terug
brengen.
Een langzaam verval van krachten, waarbij
v- de partj die thans nog de meerderheid heeft,
i liberalen staatsman, den heer Van Rees, telkens een paar zetels zal verliezen, tot de
de bereidwilligheid, waarmede deze die taak I kerkelijke partijen de meerderheid hebben zal,
zich nam, wettigt, naar het Hand, meent, zeat het blad ten slotte, worde gevolgd door
h*et vermoeden, dat hij gegronde hoop van sla- een louteringsperiode, waaruit
gen heeft, zoodat zij de verwachting koestert, 1 ger tijd de partij der toekomst, de partij der
dat weldra een krachting liberaal kabinet tot I vrije ontwikkeling en vau den vooruitgang,
stand zal worden gebracht. j krachtig zal te voorschijn treden.
Onder een krachtig kabinet moet men, zegt
het Hand., verstaan, dat vóór alles blijke uit de
samenstelling daarvan, dat de liberalen itt de
Tweede Kamer door schade en schande wijs
zijn geworden, dat zij hun persoonlijke veeten
en oneenigheden op zijde willen zetten, om met
vereende krachten tot stand te brengen wat he
laas zoolang is vertraagd.
Uit de verklaring van don hoor De Jong
meent het blad te kunnen afleiden, dat men van
liberale zijde hét eens is over het programma
waarmede het nieuwe kabinet behoort op te
treden, nl. regeling der financiën en grondwets
herziening.
Het blad vraagt waarom de heer Tak niet
1 om een nieuw ka-
wordt beschouwd, om éen kabinet, uit de ver-
schillende afdeelingen der liberalen samenge- j
steld, bijeen, te brengen, en uit het bericht dat
hijzelf waarschijnlijk geen deel van de nieuwe 1
formatie zal uitmaken, meent zij te kunnen op
maken dat zijn streven zal zijn om een kabinet
van fusie te vormen, dat door zijn samenstel-
ling waarborg geelt voor het herstel der
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
a’m een te Sneek, brengen ter kennis van de
ifcezetenen
dat het door hen opgemaakt Primitief-Kohier
pi belasting op de binnen deze gemeente gehou-
m wordende Honden, dienstjaar 1883, van den
I ten dezer maand gedurende acht dagen ter
ecretarie alhier, voor een ieder ter inzage zal
ggen binnen welken termijn, op ongezegeld
apier, bij Burgemeester en Wethouders bezwa-
ijksche jL kunnen worden ingébracht.
g van Sneek den 17 Maart 1883.
itsblad Burgemeester en Wethouders voornoemd,
envor- I J. vax DRIESSEN.
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
ing is
roering
T
OBEKBR <’0I RA1ÏT
GBSSBWBJJZS
KHSS
ik.
J
Bi
.1
-i i i -van den
.e'ó
