CEIEESTE EK UETARR0KMSSEIEKT S1EEL
No. 77.
ACH T-E N-D BRTIGSTE
1883.
AV<>I]NSDA(;
36 S E P T E AI 13 E E.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
I-
ADVERTENIIËN van 1 tet 4 regels, gewone letter, 40 Cents»
voor eiken regel meer 7 Va Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Te Haarlem overleed Vrijdag, ruim 65 jaren
oud, de oud-hoogleeraar dr. J. van Vloten In
dr. v. V. verliezen wij een man van zeldzame
gaten en tevens een man die wist wat hij wilde
en ook durfde wat hij wilde.
In de vorige week is te Den Haag, op ruim
74-jarigen leeftijd, overleden mr. D. Leon, ad
vocaat bij den Hoogen Raad. De overledene,
die eerst op meer gevorderden leeftijd de rechts
studie ter hand nam, heeft vooral naam gemaakt
door een handboek, bevattende de rechtspraak
van den Hoogen Raad, het licht te doen zien.
Voorts was hij een der oprichters van het
Weekblad van het Recht en van de Gemeente-
stem, en bovendien als advocaat zeer gezocht.
Men schrijft uit Utrecht, dd. 19 Sept., aan de
Standaard. „Men zal zich herinneren het stu-
denten-schandaal op het Domplein, waarbij een
gebouw werd binnengedrongen, de bewoners wer
den „afgeranseld”, en de vrouw op voor de ze
den hoogst kwetsende wijze werd behandeld
welke laatste eenige dagen later overleed. Met
groote spanning werd door velen de openbare
behandeling, die men na de vacautie aanstaande
dacht, tegemoet gezien: totdat nu het bericht
komt, dat de zaak opnieuw geïnstrueerd wordt
en haar behandeling dus onbepaald isuit
gesteld.”
De minizter van binnenlandscho zaken heeft
commissarissen des konings in de provinciën ver-,
zocht de gemeentebesturen aan te schrijven om
bij sloopingen, herstellingen en verbouwingen van
oude stadhuizen, kerken, torens,kasteelen, poor
ten, merkwaardige gevels of andere gedenktee-
kenen van onze gecshiedenis en kunst, hem daar
van bevorens in kennis -±e stellen, omdat den
minister is gebleken, dat het bij voortduring ge
beurt, dat oude monumenten worden gesloopt of
door verbouwingen en hertellingen aanmerkelijk
veranderd, zonder dat bouwkundige teekeningen
en opmetingen worden vervaardigd.
De Willem Barents is Zaterdag jl. van Ham-
merfest vertrokken.
Uit Amsterdam meldt men van Zaterdag jl
Er was van avond drukke nering in het jour
nalistengebouw op de tentoonstelling, dat bij
deze gelegenheid den naam van de „Koningin
der aarde” in vlammenschrift bsven de deur
vertoonde. Slagregens, die het terrein in poelen
en moerassen deden verkeeren, joegen de drui
pende bezoekers naar binnen, waar ze gastvrij
ontvangen werden door vriendelijke jonkvrouwen
en oudere dames, die hun champagne, bier of
anisette ter lafenis, bloemen tot troost, en ande
re kunstvoorwerpen en snuisterijen tot vermaak
aanboden. Het geld stroomde in de als geld
laden dienstdoende werkdoosjesmenig hand
schoenenpaar aan fijne vingeren werd bezoedeld
door ongewone aanraking met het slijk der aar
de, en de oeconomische wet van vraag en aan
bod scheen opgeheven, want hier, waar het
aanbod groot was, rees de prijs met de drukte.
Niet de kosten bepaalden de markt, maar de
aanminnigheid der verkoopsters, en dewijl deze
door de coecurrentie haar maximum bereikte,
was het geen wonder, dat onnoozele ruikertjes
met heusche bankbiljetten betaald werden, en
éen sigaar de waarde van een kistje vertegen
woordigde.
De Stand, keurt het in de anti-revolutionaire
leden der Tweede Kamer af, dat zij, blijkens
den uitslag, er toe medewerkten om den heer
Van Rees tot eersten candidaat voor het voor
zitterschap van dat gedeelte der wetgevende
macht te verkiezen. Stond een nauw noembare
minderheid tegenover een verpletterende meer
derheid, dan, zegt het blad, ware het voor de
antiliberalen een machteloos spartelen om naar
den presidialen zetel mee te dingen, doch nu de
verhouding, volgens het orgaan der anti-revolu
tionaire partij, van 45 tot 41 staat, noemt het
het meegaan bij eerste keus op den candidaat
van de tegenpartij een noodeloos en ontmoedi
gend strijken van de vlageven verkeerd acht
de Stand, het van „liberalistische” zijde om bij
de derde candidatuur zichzelve te effaceeren.
In een ernstig parlement, lezen wij verder
in dit stukje, strijdt men, en is men warsch van
kameraadschappelijk schikken. „A la guerre
comme a la guerre 1”
Ook het, voor den tweeden candidaat, stem
men op Van Nispen, wordt den anti-revolutio-
naire kamerleden door de Stand, euvel geduid;
h. i. had of de geheele rechterzijde zich 'vooraf
over drie tegen-caudidaten moeten verstaan, of
de anti-revolutionaire partij had drie eigen tegen-
candidaten moeten stellen.
Uit Workum schrijft men d.d. 21 September,
het volgende aan de N. R. Ct.Onze raadszaal
was gisteren avond te klein voor het talrijke
publiek, en geen wonderEr zou een zuivering
plaats hebben van onzen burgemeester door de
wethouders. Immers een der punten luidde
„Voorstel van wethouders, tot zuivering van
den burgemeester der beleedigingen, hem onlangs
aangedaan.” Aanleiding was het verwijt, door
het raadslid T. S. Visser bij zijn vertrek uit
deze gemeente aan den burgemeester gericht,
dat deze laatste o. a. indertijd f1000 zou heb
ben genoten ten nadeele dér gemeente. In
hoeverre hier nu van eeno beleediging sprake
kon zijn, zal de tijd leerenin ieder geval is
dat woord voorbarig; is dit waarheid, dan is
er van beleediging geen sprake; is het onwaar
heid, dan is het te verwonderen, dat de bur
gemeester èn nu èn reeds in de publieke raads
vergadering in December 1877, toen hem door
denzelfde hetzelfde werd verweten, geen maat
regelen nam om zich van dezen smet te ontdoen.
Hij zweeg echter en liet het aan de wethouders
over, hem schoon te wasschen. Toen het
bewuste punt aan de orde kwam, stond de
voorzitter op en zeide: „Kieschheidshalve ver
laat ik de vergadering en draag het voorzitter
schap over aan den oudsten wethouder.”
Deze nam daarop het woord en hield een vrij
lang vertoog, in hoofdzaak daarop neerkomende,
dat de zaak dient te worden onderzochtwant
is het feit waar, dan kan de heer R. J. Visser
ónmogelijk burgemeester blijven, is het onwaar,
dan dient hij gerechtvaardigd te worden. De
wethouders stellen derhalve voor, zich te wen
den tot den commissaris des konings dezer
provincie, om aan dezen dit onderzoek op te
dragen.
De heer Potma was van oordeel, dat dit ter
zake niet dienende is, te meer daar het verwijt
na afloop der raadszitting is gedaan het is eene
teren te overstemmen en de bezoekers ontzagen
schoenen noch regenscher-men, teneinde zich te
overtuigen in welke verschillende maskeradepak
ken de liefdadigheid zich hier kleeden kon. Trots
ieders goeden wil heeft het weder echter veel
doen mislukken, en terwijl men in en op de
volgepropte trams druipend en dampend huis-
waarts keerde, had menigeen voor zich, moeite
de dames van de fancy-fair na te rijmen:
Toont nu, terwijl gij U in ’t leven verblijdt,
Dat gij een dankbare sterveling zijt.
Ieder hoopt echter dat de wakkere verkoop
sters, als het op een tellen gaat, uit volle borst
haar refrein zuilen kunnen aanbeffen
’t Komt er nu niet op een kleinigheid aan
Rijk waren de offers voor ’d armen Javaan.
Ofschoon de juiste opbrengst der gehouden
fancy-fair nog niet bekend is, wordt het netto
bedrag niet boven de f 25000 geraamd.
De fancy-fair voor den watersnood in Noord-
brabant bracht indertijd f 49,700 netto op.
Tot on met Zaterdig jl, was bij doNederland-
sche Handelmaatschappij te Amsterdam, ten be
hoeve van de noodlijdende op Java en Sumatra,
ingekomen de som van f 174,903.78 */2.
Aan de leden van „Volksonderwijs” wordt be
kend gemaakt, dat slechts ongeveer 600 leden
zich bereid hebben verklaard om zich tegen f 1,50
op het Volksblad te abouneeren.
Aangezien minstens 1000 geabonneerden noo-
dig waren, is deze wijze van uitgave dus vervallen.
Het hoofdbestuur zal overwegen, op welke
wijze het, na het einde van dit jaar, voor het
Volksblad eenigerlei minder kostbare en gratis
aan alie leden toe te zenden uitgave in de plaats
kan doen treden.
't Vaderland zegt:
Naar wij vernemen, zal de heer Clercx aan de
Tweede Kamer verlof vragen voor een interpel
latie aan den Minister van binnenlandsche Za
ken over het incident-Peaw, aan de Rijks hoo-
gere burgerschool te Venloo.
8TATEN-GENERA AL.
Omtrent den brand te Helmond worden aan
de jAwst. de volgende bijzonderheden gemeld
„V^oéusdag te éen uur ’s namiddags ontstond
brand in de fabriek van de heeren P. F. van
Vlissingcn Co. te Helmond. In minder dan
twee uren werd het prachtige, in 1877 gebouwd
hu voortdurend vergroote en verbeterde fabrieks
gebouw, met kostbare machines en een kolossalen
voorraad katoen, door het vuur vernield.
De brand is ontstaan in een der droogkamers.
Aan blusschen viel niet te denken, te meer daar
de stedelijke brandweer meer dan ooit een toon
beeld van verwarring en ongeregeldheid bleek te
zijn. De schade is buitengewoon grootalles was
echter verzekerd. De brand is een ramp voor
Helmond. Honderden werklieden zijn daardoor
zonder werk geraakt en gaan een kommervollen
winter tegemoet, dubbel jammer, omdat bij alge
meen gebrek aan werk te Helmond de afgebrande
katoendrukkerij juist groote bestellingen had ont
vangen. In 1877 trof de fabriek een zelfde ramp,
toen kon evenwel betrekkelijk spoedig het werk
in bijgebouwen worden hervat. Nu echter is
de ramp van dien aard, dat een spoedige hervat
ting van het werk niet te voorzien is De oorzaak
van den brand is zelfs niet te gissen."
De totaal-schade, wordt op ongeveer 1 milioon
gulden begroot.
UIT DE PERS.
I De Tijd wijdt eenige hartelijk gevoelde woor-
I den aan de nagedachtenis van Luther. Het
I blad deelt mede dat „de 34 jarige Augustijner
I monnik zijne krachten veelvuldige:- beproefd had
I bij een lustig drinkgelag dan in fijnheden der
I rechtsstudie of in de diepten der theologie”,
f «Hij is een hervormer, die niet weet wat hij
I hervormen gaat.” „Toont zich de uitverkiezing
Van Luther in zijn matigheid, Mansfeld, zijn
vriend, schreef ook nog na de rijksdagzitting
te Worms: „Euther sau/t sich nach mansfeld-
■scher Gewohnheit vol”. Dat klinkt heel wat
anders dan het befaamde„hier s|a ik, ik kan
niet anders!” In zijn doodsverachting dan
misschien Luther heeft nooit ernstig ge
vaar geloopenhij kende zijne beschermers
onder de rijksvorsten als machtig en scherpzin
nig genoeg en zijn leven als jonker Georg
pp den Wartburg geeft meer blijk van prijslijke
voorzichtigheid dan van heldenmoed. In
den adel van zijn woord? Eene niet te ont
kennen rhetoriek wijst duidelijk op den vroege-
ren leeraar van de welsprekendheid hier en
daar krachtig, bijna overal overvloedig en bloem-
r!)k is zijn taal, maar ’t zijn bloemen die aan
de mestvaalt, niet aan ’t paradijs herinneren
Deze van zooveel waardeerende studie getui
gende woorden van De Tijd, betreffende den
hervormer, zullen de Standaard onaangenaam
trfiffen, meent het Handelsblad.
In een schrijven aan de Tijd verklaart pastoor
Maas uit Winterswijk, dat de inhoud van het Ook buiten het persgebouw deed men zijn
door „Nederlander in de Arnh. Ct. gepubli- best. Muzikanten poogden ijverig het regenklet- i
I
Anti-revolutionaire candidaten, door De Tijd ceerde stukje, waarbij werd gemeld dat genoemde
ten dat het blad, dat door hen te kiezen zijn
inzicht toont, dat inzicht tevens bewijst door
Luther’s verheven woorden „mestvaalt bloemen”
te noemen.
JT»
OEEK
I<01RiVT
me» E’, ui i ik rrvni: Ki. t ii wen m
.jjg»
ES I A A Si A E. A A
Het ontwerp-adres der Tweede Kamer ter beantwoording van gesteund, zullen moeite hebben er in te berus- t pastoor den schoolkinderen had verboden het
Wilhelmus van Nassauen te zingen, „leugen en
vuige laster” is.
4e troonrede luidt, nadat het in de afdeelingen is geweest, als
Volgt
Sire!
Het was voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal een hoog
gewaardeerd voorrecht, Uwe Majesteit weder te midden der
volksvertegenwoordiging te zién.
Zij dankt Uwe Majesteit eerbiedig voor de gedane mededee-
lingen en betreurt diep de rampen en wederwaardigheden, die
Nederl.-lndie treffen.
Steeds zal de Kamer bereid bevonden worden om ’s lands
zaken met ijver te behartigen; èn Uwe Majesteit zal niet te
vergeefs een beroep doen op hare'gezindheid om naar overtui
ging krachtig mede te werken tot opheffing van de bezwaren,
die bij het bestier van het rijk in en buiten Europa worden
ondervonden.
Moge het Uwer Majesteit onder hoogeren zegen gegeven zijn,
veel goeds voor Nederland en zijn overzeesche bezittingen tot
stand te brengen en daardoor den bloei van het Rijk en de
welvaart van uw volk, zoo nauw aan het geliefde stamhuis van
Oranje verbonden, op steeds hechter grondslagen te vestigen.
In de zitting van gisteren (Maandag) is ingekpmen het ontwerp
tot vestiging eener nieuwe gemeente Schoonebeek.
De heer Viruly kondigde een interpellatie aan omtrent het
voornemen der Regeering ter tegemoetkoming aan de bezwaren
der sluiting van de Duitsche grenzen voor onze tuinbouwpro
ducten en of de Regeering tot de Bernsche conventie van 1881
wenscht toe te treden.
Bij de discussie over de algemeene strekking van het adres
van antwooid op de troonrede noemde de heer Schimmelpen-
ninek van der Oye het adres kleurloos of te sterk gekleurd,
waarom de anti-revolutionaire partij er tegen zal moeten stem
men. Hij hield politieke beschouwingen waarin hij de zwakte
der liberalen betoogde en de eendracht bij deanti-revolutionai-
ren door de onderwijswet. Aan den Minister van Kol' nien
I vroeg hij, wat er sedert 10 Mei, toen deze Regeering z' .1 bij
I het Billiton-votum aansloot, omtrent de uitvoering dar an is
voorgevallen. De heer Kêuchenius bestreed het adres als een
I bleken met constitutioneele gewoonten, een ondoordachte
I nieuwigheid, strijdig met den eerbied voor den Koning en
I krenkend voorde regeering, daar het adres beteekent: Wij
I willen met u niets te doen hebben.
I De heer van der Hoeven stemde met de algemeene strekking
I m als antwoord op de troonrede: een meesterstuk van bestu
deerde onbeduidendheid, en als protest tegen stelselmatige ge-
I heimhoudings-politiek dezer Regeering. De heer Haftmans was
het adres, enkel wegens de laatste alinea, die al'een den
Koning aanwijst om zaken tot stand te brengen en verkeerdelijk
meert, dat de grondslagen voor den bloei des lands hecht zijn.
I De heer Mees .verdedigde het adres namens de commissie; zij
wilde geen weerklank op elke alinea van de troonrede, ook
geen zelfstandig adres, daar de troonrede voor geen party aan-
1 leiding gaf positie te nemen; daarom koos zij dezen vorm, te-
I vens om eene politieke discussie te concentreeren bij de be-
I grooting; de kortheid van adres is niet tegen den geest der
I Regeering. De heer van Eek juicht deze gewoonte t>e, daar
I en onvoorbereid nu y olitiek zou worden behandeld.
I Hij bestrijdt de politieke beschouwingen van den heer van der
I Oye. De heer Bastert acht het adres en den vorm oneerbiedig.
I heer van Baar is vóór het adres in den zinder commissie.
I De Minister van Binnenl. Zaken verdedigde deu inhoud der.
I troonrede en de houding der Regeering. Beiden vey’angen
I waarheid te huldigen en den toestand niet te vernissen. Om
trent het adres onthield de Regeering zich van advies. De ka
mer moet zelf weten of zij het adres wil volgen of niet De
I Minister van Koloniën antwoordde, dat omtrent de uitvoering
I van het Billiton-votum niets verder is mede te deelendat de
I Gouverneur-Generaai door den Koning wordt gehandhaafd en
I hy hem niet zal terugroepen wegens de Billiton-zaak, doch dan
I alleen als onoverkomelijk verschil van gevoelen hem daartoe
I iou nopen; dit is niet het 'geval.
