dll WS- BI III IKTH TIE KH h TOOR DE
MDMIKlim
I
1
1
I]
I
I
No. 35.
N E GE N-E N-D E ET I G S T E J
1884.
UITLOTIYG.
av o i s; I) .V
£egaaa in 1880.
s
zijn
1
zijn
lie
en
ir-
id
ik
s
ADVERIENllÊN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents»
voor eiken regel meer 7Va Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
en WETHOUDERS van
Na het oordeel der afdeelingen te hebben in
gewonnen, heeft het hoofdbestuur van het „Ne-
derl. Onderwijzersgenootschap” aan de Tweede
Kamer hare bedenkingen bekend gemaakt tegen
I het lager ouderwijs.
De vermindering van het aantal onderwijzers
zal, volgens het hoofdbestuur, wel degelijk scha
de toebrengen aan de eischea van voldoend on-
SMEDJECRIJ,
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen, ter voldoening aan art.
C ri. van 2 Juni 1875 {Staatsblad no. 95)
ter algemeene kennis, dat zij vergunning hebben
verleend aan Hendrik Faber, kachel- en brand-
kastmaker te Sneek en zijne rechtverkrijgenden,
tot oprichting eener Smederij, in het gebouw,
kadastraal bekend gemeente Sneek, sectie B no.
1055, gelegen aan het Grootzand.
Sneek den 26 April 1884.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOHs. SCHIJFSMA, L. Burgem.
De Secretaris, J. W BENNEWITZ.
951,
van in
liet bestuur der sociaal-democratisehe Vereeni-
ging in den Haag heeft, naar aanleiding van
het trekken van ongeveer 100 personen naar
Scheveningeu ter bescherming van de verkoo-
pers van het blad der Vereeniging, van den
hoofdcommissaris van politie een schr.jven ont
vangen, waarbij de commissaris op last van den
burgemeester het bestuur herinnert „dat alle op
tochten op de openbare straat zijn verboden zon
der voorafgaande vergunning- van den Burge
meester.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Sul
van Rome’s gezag, zeide hij
„Zoo boud niet, man!
Al rilt ge van
De heilige Pantoffel,
Pas jij maar op voor de oude kous
Van d’ een of audren kleinen Paus,
Daar zijn er velen stoffel.”
Na een woord tot kenschetsing van waarach-
tigen godsdienst, laat het Wagen. Weekbl. deze
vermaning aan dr. Kuyper volgen
„Dat een leider alsdr. Kuyper met een schijn
heilig welgevallen zich verheugt, wanneer een
aanval wordt gericht tegen een man als mr.
Levy omdat deze een Jood is, en zich haast te
gaan vorschen of een medestander van dien be
kwamen strij der voor de liberale beginselen ook
denzelfden godsdienst belijdt, om dan beiden hun
geloof als een schande toe te rekenen.
Dat men zich verhoovaardigt op zijn Christen-
zijn, alsof daarin alleen iets verdienstelijks was
gelegen.
Dat men, zich bestempelende met den naam
van Christenvolk, geheel tegen de beginselen van
Christus in, haat strooit tusschen andersdenken
den en voor der Joden geloof niets dan verach
ting toont.
En tot zulk een geloof tracht men de Joden
te bekeuren
Het ware wellicht beter andersom. Zulke
Christenen kunnen vau de Joden nog veel leu
ren.
En als eenmaal wordt vervuld, wat wordt ge
profeteerd, dat er ernstige dingen zullen gebeu
ren dat er eene omwenteling zal plaats hebben
dan noemen wij dit ook een der vruchten van
dien „rijp gestoofdeu” godsdienst.”
BEKENDMAKING.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOHs. SCHIJFSMA, L. B.
De Secretaris, J. W. BENNEWITZ.
BURGEMEESTER
SNEEK,
Gelet op het bepaalde in artt, 6 en 7 der
■Wet yen 2 Juni 1875 (Staatsblad no. 951, tot
ïygeling van het toezicht bij oprichting van in
lichtingen, welke gevaar, schade of hinder kun
nen veroorzaken
Brengen bij deze ter kennis van belanghebben
den, dat ter Secretarie dier gemeente ter visie
hgt een bij hun college ontvangen verzoek
schrift met‘bijlagen van TAMME POSTHUMA,
vinger, wonende te D achten, strekkende tot het
erlangen van vergunning tot het oprichten eener
bngeiij in het gebouw, plaatselijk gekwoteerd
*ett. 3, no. 121, kadastraal bekend in sectie B,
I10- 116 der gemeente Sneek.
Bat op Dinsdag den 15 Mei 1884, des mid-
*ags ten 12 uur, ten gemeentehuize aldaar ge
kgenheid zal worden gegeven om tegen het ge-
oaan verzoek bezwaren in te brengen en deze
“.ondeling of sehriftehjk toe te lichten dat
zoowel de verzoeker als zij, die bezwaren heb-
,11 in te brengen, gedurende drie dagen voor
ï'ciigemeld tijdstip ter Secretarie der gemeente,
m de gewone bureau-uren, van de ter zake in-
Momen schrifturen kennis kunnen nemen.
«ceek den 29 April 1884.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOHs SCHIJFSMA, L. B.
De Secretaris, J. W. BENNEWITZ,
WROEMEESTEBen WETHOUDERS der j
V^eente Sneek, maken bekend, dut isUITGE-
y T, aandeel no. 14 ad f 500, in de geld-
eenmg ad f12000, ten laste der gemeente aan
ban in 1830.
S“eek, 26 April 1884.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOHs. SCHIJFSMA, L. B.
De Secretaris
J, W. BENNEWITZ.
UIT DE PERS.
volksmenners kenschetst, die door de Génestei het Regeeringsontwerp tot wijziging'der wet°op
zoe krachtig in beeld zijn gebracht. l i J--
Tot hen die weigerden te gelooyen dat een
I Protestantsch vrijheidslievend volk weer zou
I gaan rusten, biechten, droomen in de armen
derwijs. De wet moge nog niet geheel zijn uit
gevoerd, maar de ervaring heeft nu reeds ge
leerd, dat waar art. 24 volledig is toegepast, de
toestand van het onderwijs aanmerkelijk is ver
beterd. Goed classicaal onderwijs kan niet wor
den gegeven, indien de voorgestelde wijziging,
omtrent het aantal leerlingen op iederen onder
wijzer, wet wordt. Wel kan ook volmaakt tucht
en orde worden gehandhaafd in klassen van 60
a 80 leerlingen maar het onderwijs moet ont
wikkelend, opvoedend zijndaarvoor is noodig,
dat leerlingen van gelijke kennis en ontwikke
ling te zamen worden geplaatst, en ieder; die'
met de practijk der school eenigszins bekend is,
zal moeten toestemmen, dat het getal van 40
leerlingen de uiterste grens is, die niet mag
worden overschreden, zal het onderwijs voor alle
leerlingen ontwikkelend zijn.
Het beroep op het buitenland geldt nietals
de toestand daar gebrekkig is, moet die dan hier
daaraan gelijk worden
Het is uiet de vraaghoe kan men niet al
te ver beneden den eisch blijven? maar: hoe
kan men het ouderwijs zoo volmaakt mogelijk
doen zijn
m Even verkeerd acht het hoofdbestuur de voor
gestelde wijziging omtrent de berekening van
het getal benoodigde onderwijzers. De platte-
landsscholen, die juist de meeste versterking van
onderwijskracht noodig hebben, zullen daardoor
op sommige tijden juist genoeg werkkracht be
zitten, maar een groot deel des jaars te weinig
voor het geven van goed ontwikkeld onderwijs.
De beperking der teruggaaf van een deel der
kosten tot de jaarwedden (art. 45) keurt het
adres mede af.
„Hebben de toestanden onder de wet van 1857
niet geleerd hoe noode vele gemeentebesturen
tot het inwilligen ook van de meest bescheiden
wenschen te brengen zijn, en hoe onmacht, het
zij dan werkelijke of vooigewende, alle verbete
ring, wat schoolgebouwen en leermiddelen be
treft, in den weg stond?
„Daarom juist was het van zooveel belang,
dat de wet van 1878 krachtige eischen stelt,
ook in deze, en daarvoor aan de gemeenten eene
tegemoetkoming ad 30 pCt. verleent, Zonder
die 30 pCt. toch zou veel achterwege gebleven
zijn wat thans tót stand is gekomen, en zoo
noodig is voor een goed volksonderwijs.
„Is er hier en daar schromelijk misbruik ge
maakt van deze bepaling in de wet van 1878,
dat ligt geheel en al aan eene minder goed in-
gerichte administratiemaar in geen geval mag
daarom deze bepaling, zoo onmisbaar voor eene
voortgaande verbetering van het volksonderwijs,
geschrapt worden. Is eenmaal overal en vol
doend naar den eisch der wet voor het onder
wijs gezorgd, dan zou het misschien van eenig
belang kunnen zijn te overwegen, in hoeverre
wijziging vau de bestaande bepaling wenschelijk
zou zijn.
„Maar die tijd is nog verre, en daarom is de
voorgestelde wijziging niet bestaanbaar met den
eisch „een goed ontwikkeld volksonderwijs.”
Ook de wijziging van art. 88, lid 1, keurt het
adres af. Door nieuw uitstel zal men de ge
meentebesturen er toe brengen, eene onvoldoen
de regeling van het onderwijzend personeel te-
bestendigen. Beter ware het geen termijn in
de wet te stellen, maar naar gelang vau bet
personeel, dat allengs beschikbaar komt, elk jaar
bij Kon. besluit te bepalen, hoe door de gemeen
tebesturen gehandeld moet worden.
De regeeringsvoorstellen zijn daarom, volgens
het hoofdbestuur, niet overeen te brengen met
het welbegrepen belang des volks, en evenmin
de voorstellen des heeren Mackaij c s die,
waar zij eene wijdere strekking hebben, nog
De Amsterdammer en het Hbl. zijn thuis
beide in eene polemiek gewikkeld met de ta id.
naar aanleiding van den strijd, die tu schen
clericalen en liberalen wordt gevoerd over het
grondwettig standpunt van partijen, die in haar
politieke programma’s hare godslienst'.ge cpvat
ting-als hoogste staatswet aan het gehee’e volk
wenschen op te dringen. De omstandigheid, dat
mr. Levy in de Amsterdammer schreef, dat de
schrijver van de artikelen in het Hbl. gerist
werd te zijn mr. Polak, bracht in die polemiek
een verbitterend element.
De Amsterdammer doet in haar laatste arti
kel bijzonder uitkomen de hebbelijkheil van dr.
Kuyper, om telkens wit te noemen, wat hij
zelf even te voren zwart heeft genoe nd. Die
hebbelijkheid is zoo groot, schrijft zij, dat er
met dezen woordvoerder niet te redeneiren valt
„De plompste beschuldigingen zijn, naar de St.
te oordeelen, gewettigd zelfs het zijdelings op
wekken van eene anti-semitische beweging is
eeu der middelen, die meu niet beneden zich
acht.
„Wanneer men voor dit alles geen andere
verontschuldiging kan vinden, dan dit de man,
die zich zulk een tactiek veroorlooft, behoefte
had, om zijn naam, door de Plancius-rede in
gevaar gebracht, te zuiveren, springt het beden-
kelijke van onzen staatkundigen b estand in het
oog. Een leidsman der onontwikkelden, die zulk
eene ruime keus van middelen heeft, om j
doel te bereiken althans na te streven, kan
op meer dm ééne wijze een gevaar voor
land worden.”
Het Hbl. ac’'t do poging van de Stand
insinueerend jodenhaat te kweeken, door te
zeggen; het Handelsblad is het orgaan van
een jood, eigenlijk geen antwoord waard. Maar
aan de eerlijke denkende lezers van de Stand.
doet het de mededeeling, dat een blad, dat de
meening poogt weder te geven van een groot
deel van ons volk, nooit wordt geredigeerd do<.r
een enkel mau, die als alleenheerscher optreedt.
De invloed, die een blad uitoefent, is juist liet
gevolg vau de omstandigheid, dat het in naaiii
van velen spreekt dat de overtuigingen, die het
verkondigt, de vrucht zijn der gedachten wisse
ling van de leden der hoófdrödactie, die hun le
ven aan hunne taak'wijden en hunne overtui--
ging vaak toetsen aan die van geestgenooten.,
I Daarom is het een zeer ongeoorloofde aanval
maar een zeker
lid der hoofdredactie spreekt zus en zoo.
Wij ho idën er niet van die alleenheerschers
op najve schrijven na onderling overleg, want
we hebben vooral een af keer van dat opzichtig
opdringen vau eigen persoonlijkheid, dat zekere
De hooge Regeering heeft plan met 1 Janu
ari a.s. een nieuwe wet in het leven te roepen,
om scheepswrakken op de Zuiderzee en de zee-
mondingen op te ruimen onder dezelfde bepa
lingen als zulks op de rivieren plaats heeft. De
ze maatregel is van groot belang voor de veilige
scheepvaart en is een gevolg van een desbetref
fend zaakrijk adres door de Schippersvereeniging
Schutte vaer” aan de Regeering ingezondeu.
Den gepensionneerden kolonel van het Ind.
leger, den heer Schater, die onlangs de rede
nen van zijn ontslag in een brochure uiteenzet
te zal, volgens de Zutf. Ct., binnen kort een
prachtig souvenir worden aangeboden namens
zijn vrienden en vereerders in Atjeh en be
staande in een zilveren tafelservies.
het aantal onderwijzers
de toebrengen aan de eischea van voldoend
SNEEKER (OIRAYT
II I A K N L A N I».
om
I
I
2
(i
2
3
J
9
i-
I
I
I
1.
I
K
SCHUTTER IJ
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Sneek roepen bij
oeze op: alle manspersonen, binnen deze gemeente woonachtig,
°P ^en 1 Janufl-ri 1884 hun 25e jaar waren ingetreden en j
nuts dien allen die geboren zijn in het jaar 1859 om zich voor VV CU
den Schutterlijken dienst te doen inschrijven, zullende daartoe
ter Secretarie dezer gemeente worden gevaceerd:
WOENSDAG, 14 MEI 1884.
8 morgens van 9 tot 10uur voor die vau Wijk 1, 2, 8, 4 en 5.
n n .7.» 8, 9 en 10,
12 11, 12, 13. 14 en 15,
s middags 12 1 16, 17, lx, Wen 20.
verder wordt ter kennis van belanghebbenden gebracht:
dat degenen, welke vroeger in andere gemeenten ingeschre
ven, sedert de inschrijving van het vorige jaar. binnen deze
«emeente zijn komen wonen, zich insgelijks op dien dag zullen
moeten laten inschrijven in het legister, loopende over een
■dea jaren 1850 tot en met 1858, waartoe ze volgens hun ouder
dom behooren
dat een ieder, hetzij hij al of niet vermeent tot de vrij gestelden
*£rutgeslo tenen tb behooren, tot deze inschrijving verplicht is;
•at voor Ingezetenen worden gehouden alle Nederlanders,
M .ilner hun gewoon verblijf houdende, alsmede alle vreemdelin
gen, binnen deze gemeente woonachtig, welke htin voornemen
om zich binnen het Rijk te vestigen zullen hebben aan den dag
gelegd, hetzij door eene uitdrukkelijke verklaring, hetzij door
net werkelijk overbrengen vau den zetel van hun vermogen of
de hoofd middelen van hun bestaan;
dat zij, die in meer dan eene gemeente hun gewoon verblijf
nouden of den zetel van hun vermogen hebben gevestigd, tot
de inschrijving verplicht zijn binnen die gemeente, alwaar eene
dienstdoende Schutterij aanwezig is
dat de registers ter inschrijving tot den 1 Juni e. k. zijn ge
opend en dat alien, die bevonden werden zich alsdan niet te
■nebben doen inschrijven, volgens art. 9 der Wet op de Schutte
nen, door het Gemeentebestuur ambtshalve zullen worden inge
schreven en door den Schuttersraad tot eene geldboete worden
verwezen; terwijl zij bovendien zonder loting bij de Schutterij
^uiicii worden ingelijfd, indien het zal blijken, dat er tijdens de
aerzunn.de inschrijving, geene redenen tot uitsluiting ofvrijstel-
hunnen aanzien bestonden;
eindelijk een ieder, die binnen deze ge neen te niet gebo-
aangemaand, zich tijdig van eene geboorte-akte
ie voorzien, en zich alzoo van zijnen juisten ouderdom te ver-
■vi-eren, ten einde de inschrijving naar behooren geschiede en
“J Blzoo niet kome te vallen in de straf bij het aangehaalde
artikel 9 bepaald.
bSEEK den 25 April 1884.
