(■ffl n BIT iRBONMSSEHEKT SIH.
Ilins- R IDKBTEfflHUII MOR lit
No. 45.
V E E RTI 3- S T E
1885.
Z A. T IO I t I> A.
G J U A I.
'Z<B plaats hebben op Maandag den twee
uui
de
In de
ieH
dat
ler-
de
met
kJ
dat
te
ani
Io,
iilr
DO,
a
2e
X).
lie.
I»
u
'a
l>
dat dit ons ongeoorloofd voorkomt. Niet strijden
--.-
kunnen we in treden, mits het Cehtraal-Comité
om over
en weer steeds naar dezen zelfden regel te
„Maar zóóver zijn we nog niet.
,Ea nu komt het ons zeer gewaagd voor
aan het gevaar, om morgen den dag van gelijke
kans uw tegenstander profijt te zien trekken.”
gemeente Sneep
l'Konings dezer Provincie van
,47) brengen door deze ter kennis van
tenverdeeling zooveel mogelijk moet tegenhou
den^*) daar geen werkelijk bevredigende re
geling er door tot stand zal worden gebracht.
Zij mogen practisch uitvoerbaar zijn, werkelijke
verbetering in den politieken toestand is er niet
van te verwachten. Een paar stemmen zouden
er wellicht door verplaatst worden, maar de
staatkundige malaise zullen zij niet breken.
De aangewezen weg is in de gegeven om
standigheden de grondwetsherziening. Moet zij
mislukken, het kieswetgeknutsel zal haar niet
redden. Bestaat er daarentegen een goede wil
aan beide zijden der Kamer, dan kan zij slagen,
ook zonder dat knutselwerk.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
in te zenden.
onze historie verloochenen onder de leus een
vrije kerk, een vrije staaten zij, in verbond
met Rome, onze vaderlandsche 'kerk en onze
historische universiteiten omver halen willen,
eu wezenlijke revolutionaire denkbeelden aan
bevelen onder den naam van „antirevolutionair”,
is natuurlijk, voor een tijd althans, hetgeen
ons samenbindt op den achtergrond gedrongen
door hetgeen ons verdeelt. Het geldt hier niet
den strijd tegen een persoon. Ook niet „de Vrije
Universiteit”, maar wel het beginsel, het streven
dat ook in die zonderlinge inrichting een ge
stalte aannam. Dat ik nu niet meer als vroeger
door dr. Kuyper „vriend en broeder”, doch
„liberalist” genoemd wordweten de lezers
van de Stand. Dat ik misschien wel eens te
heftig mij heb uitgelaten, weten de lezers van
de Stand, ook. Ik vind het droeviger dan ik
hen bij art. 134 der zeggen kan en dan velen vermoeden, dat de
zaken onder ons zoo staan en gaan. Maar men
geioove niet, dat ons verzet is gericht tegen j
een racnseh. Wij meenen trouw te zijn aan
de christelijk-historische beginselen, die wij
hebben verdedigd, jaren voordat de Stand, het
levenslicht zag. Onze hoop, dat wij op politiek
I terrein met dat orgaan iu vriendschappelijke
verhouding zouden kunnen blijven, is in rook
vervlogen, maar de waarheid zal zegevieren,
zelfs ondanks onze zwakheden en zonden.”
aan dit punt
ADVERIEN'IIÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7‘/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
d de „Kroniek” van ’t jongste nommer der
wor Waarheid en Vrede beantwoordt
Bronsveld de vinnige nota, door de Prot.
l^rdbrabanter aan zijn adres en aan dat van
L” uitendijk gericht. W ij maakten indertijd
11 dat stuk gewag eu doen nu ook de verde-
W volgen
In zijn antwoord op de aanvullingswet be
treffende de njksmiddelen, heeft de min. van
financiën verklaard, dat een rijksinkomsten
belasting op het roerend vermogen van hem
niet te verwachten is. Hij wil die aan de ge
meenten overlaten, maar aan het rijk moet dan
de hoofdsom der personeele belasting komen
en verder moet het zijn inkomsten vinden in
andere dhn directe belastingen.
Do volgende motie is door
ingediend bij de commissie
De eeuig mogelijke anti-liberale candidaat
voor Arnhem, gelijk de Standaard hem noemt,
de lieer A. baron Schimmelpenninck van der
Oye, wil niet tegenover den heer Rooseboora
gesteld worden. Hij schrijft aan de Stand
aard
Van verschillende zijden stelt men mij de
vraag Waarom neemt gij geen candidatuur iu
Arnhem aan ‘i
„Mijn antwoord is eenvoudig. Ik vind geen
vrijheid mij bij deze verkiezing te laten plaatsen
tegenover den tot majoor opgeklommen kapitein
Rooseboom.
„Misschien handel ik in somroiger oog ver
keerd, maar het blijft mijn overtuiging dat ik
niet anders handelen mag.”
De Stand, voegt hieraan ’t volgende toe
schending van de regelen der kieschheid, na
deren aandrang te veroorloven.
„Niet ónmogelijk, dat onze vrienden te Arnhem ej
1 zich thans onthouden. Toch mag niet verheeld partij zoowel de censusverlaging als de distric- voering uit te noodigen, het beknopt.
Dr. Bronsveld doet verder uitkomen, dat hij
van de anti-revolutionaire partij
maar wel de leiding, en wijst
voorts met de stukken aan een breede aan-
aan dat^ onderzoek zuUen^behooren deel haling van ’tgeeu hij schrecfin 1871, toen de He-
..l -1 1 raut onder de redactie van dr. Kuyper kwam,
dat hij, onmiddellijk toen dr. K optrad als
publicist, onverholen zijn ernstige bezwaren tegen
diens streven heeft uitgesproken.
Hij besluit zijn beschouwing,
gewijd, aldus:
„De Stemmen zijn zich vrij wel gelijk ge
bleven. Met de Heraut konden zij ’t nimmer
vindenmet de Stand, was er van meet af
verschil, maar samenwerking bleef een tijd
lang mogelijk, zoolang de strijd gold het ver-
U IT DE P E R 3.
|z<ii plaats hebben op Maandag den twee en J nooit den leider
rtwintigsten Juni e. k., des voormiddags ten 10‘/a heeft bestreden,
Dat i
[te nemen alle Verlofgangers der Militie te land,
die vóór den Isten April jl. in het genot van
[onbepaald verlof zijn gesteld, om het even tot
[welke lichting zij behooren.
Dat de verlofganger bij het onderzoek moet
[Verschijnen in uiuiform gekleed, en voorzien van
We bleeding- en -uitrustingstukken, hem bij zijn
vertrek met verlof medegeven, van zijn zak
boekje en van zijn- verlofpas.
Dat, behoudens het bepaalde in ait. 130 dier
Ivr’-een arre8I van twee tot zes dagen door den
Plihtic-Oommissaris kan worden opgelegd aan
den verlofganger
1°. die, zonder geldige redenen, niet bij het
onderzoek verschijnt;
die, daarbij verschenen zijnde, zonder
geldige redenen, niet voorzien is van de hier-
[vore.i vermelde voorwerpen
I "*ens Sleeding of uitrustingstukken bij
e onderzoek niet in voldoenden staat worden
[oevonden
1°. die kleeding- of uitrustingstukken, aan
[een ander toebehoorende, als de zijne vertoont.
e verlofgangers worden herinnerd dat, nu er
aar eén onderzoek in het jaar wordt gehouden,
bepaaldelijk moeten opkomen en dat de straf-
epalingen van art. 144 der wet strengelijk zul-
I ei. worden toegepast op de zoodanigen, die zon-
.®1.geldige redenen niet verschijnen eu dat zoo-
I ibige verlofgangers, die zich in eene andere
gemeente gaan vestigen, de verplichting wordt
°°rgehouden, welke aan 1
pet ie opgelegd.
Sneek den 12 Mei 1885.
I burgemeester en Wethouders voornoend,
J. van DRIESSEN,
De Secretaris,
J. W. BENNEW1TZ.
man.
partij verstandig deed, toen zij bij de motie-
weg der grondwetsherziening te dulden,
houden. En dan zijn, èn de kiestabel èn hét
Op eeu ernstige behandeling hebben zij. in de
Een nauwlettend onderzoek kan echter, naar
’t Vad. meent, niet anders dan ten goede strek
ken aan hen die ’t liefst de zwakke zijde van
de ontwerpen doen uitkomen. Beide zijn ge
bouwd op ondeugdelijke grondslagen.
Beide ontwerpen toch zijn theoretisch onver
dedigbaar juist omdat een van de groote drang
redenen tot grondwetsherziening deze is, dat de
grondslagen, waarop de grondwet als kiesstelsel
heeft gebouwd, onherroepelijk zijn veroordeeld.
Herhaaldelijk is het ondoenlijk gebleken over
eenkomstig de grondwet een deugdehjkeu maat
staf van kiesbevoegdheid te vinden, ondoenlijk
ook bij de periodieke verdeeling van het rijk in
kiesdistricten een rechtvaardigen regel toe te
passen. Nu wij juist om uit deze impasse te
geraken, aan wijziging der grondwettige bepa
lingen de hand zullen slaan, is het weinig
minder dan onzinnig, ten slotte die herziening
weer op te houden door een laatste onderzoek
naar het onvindbare.
Wel beweert de hoer Lohman, dat zijn ont
werp op bevredigende wijze het vraagstuk oplost,
wat de grondwetgever bedoeld heeft met do
regeling van den census naar de plaatselijko ge
steldheid. Maar daargelaten verschillende be
denkingen, die hier rijzen en aangenomen dat
do heer Lohman werkelijk deze bedoeling heeft
gevat, dan blijkt juist hieruit ten duidelijkste,
dat het stelsel der grondwet geheel onhoudbaar
is en tot de ongerijmdste gevolgtrekkingen leidt.
Dc scherpzinnige maar gekunstelde berekenin
gen toch, waardoor de heer Lohman een census-
regeling meent te vinden, die overal hen tot
kiezer maakt die een gelijke mate van welstand
genieten, toonen, aan de werkelijkheid getoetst,
ten duidelijkste aan, dat die becijferingen tot
bedriégelijke uitkomsten lijden en dat ons be
lasting-stelsel zoo verouderd is, dat het met de
billijkheid volkomen strijdt daaraan thans nog
de kiesbevoegdheid vast te binden. Zoo ver
oordeelt de vinding van den heer Lohman
zichzelf.
I En dit laatste geldt ook voor de kiestabel van
I den heer Heemskerk. Wel heett deze getoond
een kundig rekenmeester te zijn, maar ook de 1
I rekenkunstig rechtvaardigste verknipping des
je mana. voege meraan r voigenae toe: I lands kan zoo geheel aan partijeisehen worden
Deze weigering is te pertinent, om, zonder dienstbaar gemaakt, dat zij uit het oogpunt van i
politieke moraliteit, onvoorwaardehjk te
I deelon is.
mr. J. A. Levy
mgemenu oij ae commissie van uitvoering der
Liberale Unie, ter behandeling in de algemee
ns vergadering van Afgevaardigden op 6 Juni
e. k.
„De oudergeteckende, afgevaardigde van
kiesvereeuiging Burgerplicht te Amsterdam,
gezien punt 1 der agenda voor de aanstaan
de algemeene vergadering der Liberale Unie,
luidende; „Bespreking van en beslissing omtrent
nevensgaande nota, door de commissie van uit
voering tot de afgevaardigden gericht,"
van oordeel:
dut tot de meest dringende onderwerpen van
algemeene politiek behoort de regeling der kies
bevoegdheid, welke als hoeksteen onzer staatsin
richting kan worden beschouwd
dat die regeling binnen de grenzen der be
staande grondwet, met den census tot maatstaf,
noch op voldoende, noch op rechtvaardige wijze
kan worden tot stand gebracht;
dat de aanhangige ontwerpen tot grondwets
herziening aan de liberale partij de gelegenheid
geven een afkeurenswaardigen toestand te ver-
beteien, en uit den weg te ruimen een onrecht,
door het volksbesef diep gevoeld en gewraakt;
dat de eindbeslissing vooral nopens dit on
derwerp, vruchtbare bron van hartstoehtelijke
opwinding, eens van regeeringswege aan de
orde gesteld, niet langer dan ter behoorlijke
voorbereiding hoog noodig is, mag worden ver-
traagd,
van oordeel
dat door de algemeene beschouwingen der
j nota de eisch van het oogenblik op dit punt iiiot
veroor- genoegzaam tot zijn recht komt,
-• I heeft d-e eer voor te stellen
Het komt aan het Vad. voor dat de liberale De vergadering besluite de commissie van uit-
schrittg.
V-
kennisgeving.
NATIONALE MILITIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der i
Gelet op het besluit van den Commissaris des Jude’ i’ï
Jingers van de militie te land in deze gemeente
dl Illaatfl /vrv nn/lnrv /Izx»-» 1
bij promotie-vacaturen a la bonne heure. Daar
._o-,au wiauB. ..x --”i:c sppebiile eoii. »-*bu nu Komt net ons zeer gewaagd voor
hebbenden, dat het onderzoek over de verlof- Tprekèn J e° m'J' y hopeu op dit punt elkaader lladerte zdven kansen prijs te geven, als ge bloot staat
Het Vaderland wijdt in zijn laatste nummer
de aandacht aan de beide ontwerpen, in den
laatsten tijd in de Kamer gebracht en wel de
kiestabel van mr. Heemskerk en het voorstel tot
wijziging der kieswet van mr De Savornin Loh-
Het blad neemt wel aan dat de liberale
Borgesius verklaarde geen belemmering op den
weg der grondwetsherziening te dulden, maar
men moet^nu eenmaal met do feiten rekening
i censusontwerp feiten waarop gelet dient te worden.
oyeren van terreip op den gemeensehappelijken j gegeven omstandigheden, recht.
vijand. Sinds echter vele anti-revolu'ionairen
H»
H I W I l_ 1 N
Mi
lter
dv.
1>
ienl
)p.
an
um
cob
■d:
111-
en
ilo.
W.
Ji
38
>0
>erl
■eo
65
i 5
10.
81*
8»
8S»
61'1
m
H
10 SJ
10 ij
r
1035
10*1
iqM
111
7,1»
7 2#
7 40
755
SW
8 45
nT
91>
in plaats van ze te herroepen, daarmêe voortgaat
schijnt voor sommigen niets ongeoorloofds te wezen
maar „een geliefde persoonlijkheid” is. Dan doet
„tot roem van des Hoeren Naam en Woord.” Ikzegechter. dat
een party die zulke middelen goedkeurt, nooit gezegd
worden christelijk te zijn.
ter goeder trouw, meenend'e, dat zij teruggeleid worden
de oude beproefde paden,” Maar ik p—
C r
Of dit advies, de meer of mindere deugdelijkheid
daarvan bier m t midden latende zelfs al wilde de liberale
party het volgen, wel tot het door het Vad. gewenschte resul
taat zal leiden, valt te betwijfelen. De verwerping van de motie-
Cremers is daarvoor althans een vaag teeken. De liberale par
ty het vad.. weet dit ook heel goed heeft sedert jaren.
verzuimd te doen, wat op Mdr weg lag. Toen was zij in de
meerderheid en had zy daarvan op verstandige en practische
wijze gebruik kunnen maken om in hare d. w. z. in vrijzinni
ge richting eene grondwetsherziening tot stand te brengen,
waarbij aan den telkens klimmenden eisch om generale uitbrei-
E.1.11® vJ.n t- kiesrecht op loyale wijze kon worden voldaan.
Zij heett echter partij-gekibbel en personen-quaestiën gekozen
boven practisch handelen. Inmiddels is hA<tr meerderheid ver
dwenen en zullen misschien de verecnigde clericale partijen
machtig genoeg zyn om van de fouten der liberalen zóódanig
te protlteeren, dat hunne wenschen bevredigd worden én ten
opzichte der census-verlaging, én ten opzichte der diitricten-
verdeeling.
jmiiiiiiiT-nir--■■»iwmiiuiiiiii«iiii»m-
Ifisangordeu tot een breedvoerige zelfverdedi-
b'-rtilaan H, zu!k cun ou"aardigen aanval. Iemand, die
KKUv. SVdreven word door naijver op den roem van i
VenS.;,IS "“j °’ce“ antwoord waard. Zulk een tegenstan- I
b a? u .5'. maaI al te duidelijk, welke „souvereiniteit in eigen
“gejaagd. Dr. Kuyper heeft talenten, die men
1'iBje kV*'i.e,0k beuytten mag maar de l'nt 'Xoordbr. ont-
lk'«tiil nvL xetz«k<?>ring, dat ik geen uogeublik. dr. Kuyper
l'hl hii óuccefl. dat bij .behaald hpeft door 't gebruik
h'n Gns zyn S»o°te talenten maaki. Ik Icklaay den mau,
h I00';eel gaven verleende, en die er zoo weinig goed
I 'Vut ,pj'zet1-ond \.eel kwaad mee doet.
Ft ben ^Yen'vel hicr meen té moeten opmerken is, dat 'ik het
F’1 utïnXÏ i v,e^,ang311 heb uitgesproken, dat dr. Kuyper
üolii; aLs .iei(^er (ler ffiiti-revolutio’nuire partij. Tegeii
hiiirre nu adviezen van het JV. Jf. heb ik evenzeer, en in
r^ü de bezwaren uitgesproken dan
<I‘t ,.1‘rotesf'. zullen ovornempn, is mij tame- J
toiirnmClli 11?’. lk "eel te el’ wie de.sehrij vers zijn van
I? deuk eil’ noemen dr. Kuyper-.,Aei wen-.tuig GoA-” én
t^fil v-in V het mijne van. Ook weet ik, dat als het.op het
ï'‘s' dit L„lste?lmeu aankomt, ik in de minderheid blijf
bs s,‘r.0l!ft nd.i niet den goeden moed.
'"'van m isKeen bl«<k <lat van den heer Tinholt (de red»e-
ue namtrrj en mij gedurig onwaarheden vertelt, en I
SMIEkEK 01 RAM
„X./VZ.VJ .o te pviuuuuti, viu,
meer so-
coll.
Doch dit
als men
men alles
mag
--den 6 Mei 1883, I °f logenachtige woorden, als ik zeg, dat vele Nederlandsche
Je afdeeling M. en S DO 341 fPrnv hlnd nn raet anti-revolutionaire partij zich niet r—
7 uu* ^urov. Oiaa no. hdair willen verklaren. Indien men dat ook niet
belang- i vrees^e« waartoe dan die hartstochtelijke oppositie tegen
I Buytendijk en mij Wij hopen op dit nunt elkander imr
Velen zijn nuho? door partijzucht verblind; velen dwalen i Be Liberale Unie OVCreenkome,
.„..i,.. _tot en weer stegjg naar f
Maar ik
t 5
o.gh nxct meer so- i
dat ook niet wist, of i
