■WS-1 MfflïlHHD M 01
CifflTE Ell HET IRMMSSfflW SBH
No. 62.
VEE R T I G S T E
J
1885.
Afgifte der Patenten.
WOE^i S I> A.
5 ^VUO-USTUS.
0
L«
t
i-
)-
re
1
t
;e
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
in te zenden.
JOHs. SCHUFSMA, L. B.
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
>-
n
I
r
3,
r-
te
Heraut.” 7 r
Men zal zich, deze woorden lezende, wellicht toestand behooren in het leven te roepen,
i, partijstrijd, en voor
1 vrage zich alleen atwat was de toestand
Hooinbchen in 1848, en wat is.hij nu Wat
zij daarom ia die dagen, en wat kunnen
KENNISGEVING.
Aan de belanghebbende ingezetenen wordt
bekend gemaakt, dat van af den 3en tot en met
den 12en Augustus e. k., des voormiddag» van
J tot des namiddags 1 uur, behalve des Zon
dage, ter Secretarie der gemeente zal worden
gevaceerd tot de afgifte der patenten over 1885/86,
tegen overgave van het door den Ontvanger
Mgegeveu re^u en bovendien, voor zooveel de
draukveikoopers betreft, tegen vertoon der qui-
Gntie vau betaalde belastingenzullende na
dien tijd de onafgehaalde patenten door den
deurwaarder der belastingen, tegen betaling van
p10n cent, aan de huizen der belanghebbenden
Worden bezorgd.
Sneek den 31 Juli 1885.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Sneek,
De heer E. J. Attema ziet zich wegens voort
durende ongesteldheid genoodzaakt zijn ontslag
te nemen als lid der Tweede Kamer voor het
hoofdkiesdistrict Dokkum. Tevens neemt hij
ontslag als lid der Provinciale staten van Fries
land.
De verkiezing van een lid voor de Tweede
Kamer, ter vervulling dezer vacature, zal plaats
de school. Dit toch is een eerste vereischte.
Des onderwijzers overtuiging, des onder wijzers
geliefde wereldbeschouwing, moet het onderwijs
geestkracht kunnen inboezemen, anders wordt
de klasse bedreigd met oppervlakkige kennis,
met onverschillige luchthartigheid, die het ont
vankelijk kindergemoed bederft voor een ernsti
ge levensopvatting.
De Liberale Unie moet Staatszorg voor goed
onderwijs bovenaan op haar programma houden.
Maar zij zou evenwel maatregelen kunnen tref
fen dat het onderwijs gegeven worde door man
nen van een erkend overtuigde levensbeschou
wing, overeenkomstig den wensch der ouders.
Voor eenigszins bevolkte gemeenten zou dit
geene, althans weinige moeilijkheden opleveren.
Mocht daarmee de schoolstrijd werkelijk getem
perd kunnen worden, het vormende onderwijs
zou er bij winnen. De Liberale Unie wachte
in dien geest elk bezadigd voorstel tot regeling
af. Volmaakt kan zij niet zijnelke medaille
heeft hare keerzijde. Daarom zoeke men toch
naar den minst nadeeligeu schaduwkant.
Maar vóór alles blijve de leus algemeen de
gelijk volksonderwijs zij een der eerste zorgen
van den Staathij heeft er belang bij dat zijne
burgers menschen, mannen zijn!
Z. M. heeft op verzoek eervol ontslagen den
minister van marine, Van Erp Taalman Kip, en
dezen vervangen door den kapitein ter zee
W. L. A. Gericke.
Z. M. heeft aan E. A. R. Lichten voort Oats
op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
burgemeester van Sloten.
UIT DE PERS.
Een belangwekkend feit wordt door „Deli-
tescens” in de Amst. herinnerd wat betreft art
108 der Grondwet en de houding van de Tijd
voornamelijk van Roomsche zijde wordt thans
“11 de Grondwetsherziening het behoud van een
budget voor eeredienst verlangd. Wel verwachtte
de schrijver niet anders, maar hij acht het toch
I de moeite waard even te doen uitkomen
doe geheel deze houding verschilt bij die in
*d48 aangenomen.
In het politiek program van de Katholieken
'aD 1848, waarin de verrichtingen en eischen
opzichte van grondwetherziening worden
^gesproken, leest men o. a.
«Daarenboven strijdt het met de gelijkheid
1,11,1 bescherming, dat de nu vigeerende grond-
(van 1848) aan sommige eerediensten be
tuigingen v. airborgt en voor de andere eere-
lönsten slechts machtigt om die te verleenen
“nar goedvinden. Waar gelijkheid vau bescher-
‘aK is, daar moet gelijkheid van recht bestaan,
n daaromöf de staat moet geen enkele eeredienst
ez°ldigent en dit verlangen wij het zoude een
bezuiniging zijnöf hy moet aan allen
‘Jkelijk recht geven op bezoldiging in even-
e(hgheid der behoeften.”
ihans spreekt de Tijd van een „luttel bedrag”
verdedigt zij met hand en tand de begroo-
tn& van eeredienst.
auwaar die verandering P De verklaring is,
Jlea **e 8chrïiver meent, niet ver te zoeken.
I
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en
;emeente SNEEK,
Gelet op het meer en meer ontstaande ge-
>rek aan goed drinkwater,
Geven den ingezetenen kennis
dat van af heden eiken morgen en middag in
egenwoordigheid der politie, drinkwater zal
vorden aangevoerd uit de Brekken, hetgeen voor
iet gebruik goed is bevonden.
Tevens wordt bekend gemaakt dat geen water
vordt verkocht, dat niet door de Politie is goed-
lekeurd.
Sneek den 4 Augustus 1885.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
JOHs. SCHIJFSMA, L. B.
De Secretaris J. W. BENNEWITZ.
Van goeder hand verneemt de Zaanland. Ct
dat de regeering bij nadere behandeling van
het voorstel-Reekers in de Eerste Kamer ongun
stig zal adviseeren. Verwerping door de Eerste
Kamer wordt zeker geacht.
Naar aanleiding der benoeming van den heer
Heemskerk tot minister van staat wordt in enkele
bladen herinnerd, dat de benoeming eenvoudig
geldt een titel. De heer Heemskerk zal
nu ook, als hij minister af is, den titel van
Excellentie blijven voeren.
Waaraan heeft de heer Heemskerk de onder
scheiding juist op dit oogenblik, nu hij nog
minister is, te danken P vraagt het Hand, en
het antwoordt
„Het is ons niet mogelijk daarvoor een af-,
doende reden aan te geven, behalve de groote
verdiensten van den minister in het algemeen.
Gedurende zijn derde ministerschap heeft hij
tot dusver nog niets buitengewoon» tot stand
gebracht. Welzoo begrijpelijk ware’t geween
als met het verleenen dier onderscheiding ge
wacht ware, totdat de grondwetsherziening is
afgeloopen en afgekondigd.”
Groote verdiensten in het algemeen zouden
zeker een voldoende reden zijn, maar er is nog
een andere te vindon. Er wordt nl. meegedeeld
dat de heer Heemskerk 30 Juli jarig is. Juist
op dien dag ontving hij de onderscheiding,
’t Geldt hier dus een lieve attentie.
WETHOUDERS der uitslag
i In 18
ADVERT ENll&N van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7 Cents. Bij abonnement is de prijs be.
lang rijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernomen bij den
Uitgever.
j ze nu verlangen met eenige hoop op goeden
In 1848 traden de vrijheid van eeredienst,
van kerkorganisatie, van kerkoprichting, de op
heffing van het recht van placet, op den voor
grond, en de Roomschen meenden, die recht
matige éischen niet ingewilligd te zullen zien,
zonder opheffing van het budget van eeredienst
als van zelf sprekend coraletief. Zij zagen van
den geldehjkéu steun van den Staat af, maar
noode. Nu zij echter voor goed in bezit zijn
geraakt vau wat men in 1848 terecht verlangde,
i nu wenscht de kerk bovendien het voorrecht
te behouden, dat men indertijd had willen op
offeren. Bescheidenheid is nooit de deugd van
eenige kerk geweest, die de waarheid meent
te bezitten. De Roomschen nu doen zich voor
als liberalen, alleen wanneer zij in de minder
heid zijn, en dan nog maar in zoover hunne
kerk er mee gediend issteeds ztjn zij bereid
met liberale eiseben der kerk in te stemmen.
De schrijver eindigt met de volgende vraag:
„Kan men eerbied hebben voor de eischen, aan
de schatkist gesteld door hen, die steeds blijk
gaven, slechts geleid te worden door overwe
ging van het belang hunner kerk, niet ook door
overwegingen van algemeen belang, van billijk
heid en recht voor allen? Wat te denken van
de zoogenaamd historische rechten, die men be
greep in 1848 redelijkerwijze niet te kunnen
volhouden, wier bestaan men nu plotseling wil
ontdekt hebben, en die men het toch niet noodig
i acht met een klemmend, juridisch betoog te
staven P”
lijn van vergelijking trok tusschen het bedrag,
op de deputatenvergadering bijeengebracht, en
de opbrengst der collecte op ’t zendingsfeest.
In het Nieuws van den Dag wordt de aandacht
meer bijzonder gevestigd op een der punten
welke de Liberale Unie op haar programma
heeft geschrevenTempering van den school
strijd.
Het blad geeft een overzicht van don toestand
van het volksonderwijs toen het in handen was
van de Hervormde kerk en dat overzicht is,
gelijk zich liet verwachten, niet gunstig. De
kerk heeft indertijd voor het ouderwijs gezorgd.
De kerkeljjken willen het nog. Zij zijn niet
onverschillig voor de lage bevolking. Zij weten
daarvoor te goed, dat een zeer lage trap van
stoffelijke welvaart, of liever gezegd, totaal ge
mis van eenige welvaart en daarmee verbonden
gevoelloosheid voor zedelijke ontwikkeling, on
verschilligheid kweekt voor de kerk. De voort
schrijdende beschaving waarvan de kiemen
door de kerk zelve gelegd werden heeft
echter later juist de kerk ondermijnd, zij heeft
het paard van Troje ingehaald. Zij veroordeelt
daarom de algemeene verspreiding van ontwik
keling van het denkvermogenimmers anders
jullen zij, die thans zich nog kinderen der kerk
noemen, mondig geworden, haar ook verlaten.
Daarom is het doel der kerk rijken en armen
in haren schoot terug te brengen de rijken
van hun aardsche goederen te doen mededeelen
aan hunne arme natuurgeuooten, die zich uit
dankbaarheid ondergeschikt eu gehecht zullen
toonen aan dé hooger geplaatsten de kerk zou
dan weer het middenpunt worden waarom allen
zich bewegen, waarvan alle invloed uitgaat.
Zachtmoedige voogdij aan den eenen kant en
eerbiedige en dankbare ondergeschiktheid aan
de andere zijde, ziedaar de gedroomde toekomst
der kerkdijken, die verwezenlijkt is, indien bo
vendien clericalen van andere gezindten onmo
gelijk zijn gemaakt. Behalve nu, dat de ge
schiedenis ons juist doet zien, dat er nimmer
een tijd is geweest waarin de gegoeden slechts
voor een gering deel beantwoordden aan de leer,
die de kerk in dit opzicht verkondigt, is het
bovendien zeker, dat door de toepassing dier
leer, de lagere bevolking niet voor zich zelve
zou behoeven te zorgen, niet zou behoeven te
denken, maar slechts kerkelijk eu verknocht
behoeven te zijn aan de boven hen geplaatsten,
de prikkel om aan eigen zedelijke en geestelijke
verheffing werkzaam te zjjn geheel uitgedoofd
wordt.
Hierin ligt, volgens ’t N. v. d. D., het eigen
lijk punt van geschil tusschen kerkeljjken en
liberalen.
’t Ligt dan ook, naar het blad voorts doet
opmerken, iu den aard der zaak, dat de party
der vrijzinnigen uit beginsel den eisch van goed I
volksonderwijs, dat hersengymnastiek bevordert
en karakters vormt, niet mag, niet kan prijsge-
„Ach, schrijft hij waartoe ook vele
woorden gebruikt om het karakter to kenschetsen
van die samenkomsten te Den Haag, waarin
dr. Kuyper zich zelf heeft gemaakt tot het
voorwerp vau een huldebetoon, dat slechts wei
nigen hem benijden zullen, die geleid worden
door des Heeren Geest. Wij vinden dat betoon
een vertooning, beurtelings laf en opgeschroefd,
maar steeds den christen on waardig. Over de
deelneming van enkelen aan die menschenver-
heerlijking hebben wij ons verwonderd. Wij
kunnen ons nog verwonderen maar het gaat
niet zelden gepaard met groote droefheid ever
veler karakterloosheid en verregaande eerzucht.
Terwijl te Den Haag die zoogenaamde „Depu-
tatea” den man verheerlijkten, die hen tot den
rang van „ijzer” en van „Heelen” verhief
was ik met de duizenden feestgangers te Mid-
dachteu. Daar was het beter dan in de resi
dentie, dan te midden van al die mannen die
niet meer kunnen zeggen „Geen aardsche macht
begeeren wij.”
„Het 22e zendingsfeest kan veilig genoemd
en gesteld worden uaast zijn voorgangers. Was j
het ten vorigen jare op Boekenrode goed, niet
minder zegeu was ons op Middachteu bereid, ven. Mocht ’t nu echter gebleken zijn, dat'Ten
Zelden hadden wij fraaier en gewenschcer weer; verkeerde opvatting van het neutraal onderwijs
nooit wellicht was de stemming van de feest- en de iu deze dagen zoo hemelsbreed uit elkan-
vierenden zoo opgewekt. De sprekers verheug- j der loopeude levensbeschouwingen er toe geleid
31 -- aan(iachtig gehoor, I hebben, dat de onderwijzer uit vrees voor kien
en geen partij-zaak maar liefde tot den Heer en king van anderer gevoelens niet meer in staat
de uitbreiding van zijn rijk was het belang, dat is om onderwijs te geven, ’t welk het hart ver-
sameubracht en samenbond. warmt, het karakter vormt, der overtuiging een
„Wy werden te Middachteu bemoedigd en goeden grondslag bereidt, de borst doet gloeien
i gesterkt. Er is nog een kern in ons christen- voor edele daden der voorouders en der geest
volk, die niet is aangetast door den onheiligen doet dorsten naar meerdere kennis van de met
l, en voor wie het woord des Heeren reuzenschreden vooruitgaande natuurwetenschap-
j nog altyd hooger staat dan het woord van de j pen, dan zouden de liberalen concessies kunnen
Heraut." doen niet alleen, maar op eigen initiatief een
Men zal zich, deze woorden lezende, wellicht I toestand behooren in het leven te roepen, waar-
wat kunnen herinneren, dat de Standaard een weinig kiesche bij de onderwijzer zich-zelf zal kunnen zijn in
den zich in een talrijk en
en geen partij-zaak maar
sameubracht eu samenbond.
„Wy werden te Middachteu bemoedigd
OEEKER COL'it AVI
B l .V> E V L A IK
i-
6
b
n
3
0
i
:8
15
25
35
19
10
19
31
n
52
3
14
r>9
38
45
51
4
te
te
te
te
te-
0*
n
■3
45
10
23
lv
In de Kroniek der Stemmen voor Waarheid
en Vrede wijdt dr. Bronsveld slechts even zijn
aandacht aan den kerkdijken strijd.
