SIEMS-1) 1DMHÏÏ1E <H) WR M
lil HET IRRmiSSEHT Siffl.
No. 83.
VEERTIGSTE
J
N
1883.
W
ch.
J
r e>nn r, 7, CJ
o;P?uURG?M1?ESJE|l der ge[floeilto
»PenbirPegefdei’-dat de,herllaalde stoornis der
EdI ?rde l»unen deze gemeente, waarbij
int/ion ,ei«®udoia,1)ea der ingezetenen niet zijn
!akeliil’ “UIt!3n^ewoae politic-maatregelen nood-
yolet op de artikelen 184, 186 en 187 der
Va\f a 9a 51 (Staatbblad no. 85);
agt
z A T I XR 1) A Q
ilo.
enz.
A. R. Feitsma.
9.
de
nominee van de Economist, het
f
1
rd:
irn-
ea
ilo.
00
00,
k
3e
00,
oer
eft
an.
I.
;t
aar
en.
ve-
log
iijk
er-
iiet
ge
en
■en
60
I 4
iO.
iik.
N).
,50
ilo.
nacht
waar-
een oor
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
tijdschrift van inr. De Bruijn Kops, wordt een
artikel gewijd aan de demonstratie van 20 Sep
tember.
In dat stuk wordt zeer streng onderscheid
gemaakt tusschen hen die algemeen stemrecht
willen en in uitbreiding van politieke rechten
het middel zien om de welvaart, meer speciaal
der arbeidende klasse, te verbeteren, en degenen
die zich sociaal-democraat noemen en met ge
weld dreigen te nemen wat men hun niet
goedschiks toekent
Tegen laatstgenoemde richting waarschuwen
de, brengt de redactie het werkje van den heer
r. Domela Nieuwenhuis.- „hoe wij geregeerd
worden op papier en in werkelijkheid” ter
sprake. Hij geeft een overzicht van onze staats
inrichting, doch steeds wordt door het trekken
van verkeerde conclusion verdachtmaking gezaaid
tegen de regecring. Het weinige verband tus
schen de medegedeelde feiten en de conclusien
springt echter zoo duidelijk in het oog dat men
het boekje gerust in veler handen magiwenschen.
Het gezond verstand van het meerendeel onzer
werklieden zal bij bezadigde kennisneming on
getwijfeld inzien hoe elke grondslag aan de
revolutionair gestelde uitspraken ontbreekt
Ronduit wordt in ’t boekje verzekerd, dat onze
wetgeving tegen den arbeidersstand is gericht.
Denkbeeldige grieven worden den werkman
opgedrongen en men tracht gebruik te maken
van den tijdelijken werknood om ontevredenheid
te zaaien.
De redactie acht het wenschelijk even te
do en uitkomen, welke in waarheid de geheele
richting van onze tegenwoordige wetgeving is.
Sedert de laatste 40 jaren kan op belasting
gebied, op geen daad van wetgeving worden
gewezen, die niet getuigde van een andere rich
ting dan de beweerde, nl. om de financieele
lasten van het staatsbestuur winder op de ar
beidende klassen te doen drukken.
Wat toch vindt men sedert 1846 in onze
Staatsbladen
Afschaffing van belasting op eerste levensbe
hoeften voor brood geheel, voor vleesch ge
deeltelijk afschaffing van graanrechten tariefs
verlaging met aanneming van het beginsel, dat
al wat levensbehoefte is, of louter grondstof,
geheel viij inkomt. Verruiming der scheep vaart-
beweging, afschaffing der gemeente accijnzen,
en al wederom doorgaande tariefs-verlaging enz.
Alle deze ontheffingen gelden voor den werk-
manstand, terwijl belastingen b. v. op koffie en
tabak, waartoe de regeering wel eens geneigd
was, afstuiten op den tegenstand der Kamer.
Als nieuwe opgelegde belastingen vindt men
hoofdzakelijk het successierecht in de rechte
lijn en verhoogde personeele opcenten.
En wijst men op de 23 millioen van het ge-
distil leerd, wolk middel gaandeweg verhoogd
is, en dat bijna geheel door de arbeidende klas
se wordt opgebracht, dan wijst de redactie er
op, dat de verhoogingen per saldo geen nieuwe
last waren, daar zij in verband stonden met
maatregelen, die arbeiders voordeel aanbrachten.
De eerste verhooging in 1855 was een klein
equivalent voor de afgeschafte gemaalbelasting
die in 1863 stond tegenover de opheffing van
turf- en steenkolenaccijns; die in 1865 was een
voudig een overbrenging bij hot rijk van ’t geen
toen ophield als gemeentebelasting geheven te
worden. De verhooging in 1863 was een equi-
valent tegen het afgeschafte dagbladzegel en
dat op de advertentien, ’t welk ongetwijfeld den
ambachtsstand ten goede kwam, terwijl door de
belasting in 1877 het graan geheel vrij kwam,
en het hout goedkooper werd. De laatste van
t vorig jaar stond in onmiddellijk verband met
het overgangsrecht op effecten.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden /I.-; francc per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
m te zenden.
Een en ander geeft recht te zeggen dat allo
wetsgevingsdaden, zoo op belasting als op ander
gebied, onmiskenbaar de blijken dragen van
een steunenden tegemoetkomenden zin jegens
de arbeidende bevolking. De resultaten belwij
zen het Wie zich de jaren vaq 1850 herinnert,
kan er van meespreken. Toen moest een arbeider
die een eigen varken gemest had, in November’
bij den slachttijd, een derde of de heft afstaan
dote voldoen- Het tarwebrood
kostte 30 en 40 ets. het kilogram, de steenko
en waren met onder f 1.50 per mud te ver
krijgen. Thans kost een kilogr. fijn gebuild
tarwebrood 14 et en een mud steenkolen 80
ct. en is tarwebrood bijna nagenoeg het ake-
meene voedsel.
En wat de verdere wetgeving betreft, hebben
de werklieden niet de vrijheid van werkstaking
verkregen-- de vrijheid om, mits zonder ge
weld, strike te mogen maken, ten einde krach
tiger te zijn op het concurrente veld van arbeid-
gevers en nemers De wet op de coöperatieve
vereemgingeu heeft de werklieden in de ge
legenheid gesteld om zich het zoo gehate kapi
taal dan toch directelijk te benuttigen de post
spaarbank heeft eigen kapitaalvorming bevorderd
kortom de parlementaire arbeid moge in discre
dit worden gebracht een verschijnsel niet
alleen in Nederland aan de orde maar de
werkman, die goed uit de oogen ziet, zal moeten
erkennen, dat de wetgeving in ieder geval voor
hem net voordeeligst is geweest. De niet-re-
volutionaire werklieden mogen dit wel overwegen
eer zij Awn vraag naar algemeen stemrecht aan
diezelfde vraag der sociaal-demoeraten verbin
den.
De uitdrukking gezeten werkman, in verband
met het toekennen van kiesrecht, welke door
00 als vaag en te“ eenenmale ondui
delijk werd verworpen, heeft het Hand, aan-
leidnig gegeven tot een woord van toelichting.
Het blad schrijft:
Verba valent usu zegt oen Latijnsch spreek
woord: de woorden krijgen huu beteekenis door
het dagelyksch gebruik. Dit geldt ook van de
woordengezeten werkman. Het is waar, men
kan er allerlei beteekenissen aan hechten. Maar
net begrip dier woorden, zooals zij gemeenlijk
worden opgevat, is toch niet zóó erg onbepaald,
dat twee of meer menschen gevaar loopen el
kander volstrekt niet te verstaan, indien zij
alleen van „gezeten werkman spreken, als er
geen sprake is van kiesrecht. Men is het dan
vrij wel eens over de begrenzing van dat be
grip, over wat buiten die grenzen valt en wat
er binnen ligt.
Die uitdrukking sluit alreeds degenen uit die
een zwervend arbeidersleven leiden, nu eens
hier, dan daar werk zoekende. Zij sluit verder
de werklieden uit, die geen eigen thuis hebben,
maar den nacht in slaapsteden en dergelijken
doorbrengen. Zij sluit daarentegen in al wie
een.eigen knappe woning zij ’t ook in huur
in geiegeld gebruik hebben en over het al
gemeen genoog verdienen om in hun eigen on-
derhoud en dat van hun gezin, als zij dat heb
ben. zoo niet ruim, toch behoorlijk te voorzien.
Zy omvat met andere woorden die werklieden,
welke wel hard moeten arbeiden om rond te
komen, maar die toch niet zoo geheel en al
door den eisch om den kost te verdienen wor
den m beslag genomen, dat zij niet de minste
aandacht of belangstelling kunnen schenken aan
wat buiten hen omgaat.
Zij onderstelt daarom ook een zekere mate
I van ontwikkeling, van beschaving. De verwij-
j zlDg Dngelaud,waar de kieswethervorming
I van 1867 hetzelfde beoogde (de householders'),
bedoelino-een du*de*Ü*ie aanwijzing van de
Beweert men nu dat deze omschrijving nog
S?en nauwkeurige begrenzing aanbiedthet
Hand, is de eerste om de juistheid der bewering
e ei Kennen. Maar zoo geheel onbegrensd als
e begrip door de W., R. C. wordt voörgesteld,
is net stellig niet In zulk een materie is geen
scherpe afgebakende lijn te trekken, en daarom
is de uitdrukking ook niet geschikt om in de
grondwet zelve te worden opgenomen, die wèl
nauwkeurig moet afbakenen als zij een grens
voor het kiesrecht zal stellen. Die grens kan
v“ül het meerendeel der burgers bezwaarlijk
elders worden gevonden dan in eenig uiterlijk
teeken, zooals in de huurwaarde. Maar bij
het bepalen van het hoogste cijfer der huur
waarde moet men zich toch voor oogen stellen,
wie men onder de kiezers wil opnemen, en dan
leeft men met maatschappelijke groepen te
doen. En daar kan het volstrekt niet zoo vage
begrip van „gezeten werkman” uituemenden
dienst doen, om te voorkomen dat het kiesrecht
weder jaren lang blijft onthouden aan een groot
aantal Nederlanders, die er geschikt voor zijn.
De inhoud van alle artikelen te vermelden,
die dezer dagen aan het kiesrecht worden ge-
wydj.zou te veel van onze ruimte innemen.
VV y bepalen ons daarom tot de mededeeling,
dat de A. R. C. in een derde artikel tegen het
algemeen stemrecht te velde trekt en betoogt
dat het niet licht in de lijn der liberale begin
selen, noch voor hot algemeen heil des lands
gewenscht mag worden.
D0 verdedigt het daarentegen. Maar
mocht de vertegenwoordiging bij de aanstaande
grondwetsherziening aarzelen het in te voeren,
dan hoopt het blad dat men althans niet in de
grondwet een beperking zal schrijven, die voor
taI van jaren het algemeen stemrecht buiten
sluit. Daardoor zou men de arbeiderspartij naar
den kant der socialistische propaganda drijven.
Do Arnh. Ct. gaat harerzijds de Liberale
Unie te lijf, omdat zij veel te ver gaat. Het
advies van het comité in zake kiesrecht vond
genade in de oogen van het blad, maar met
het nader schrijven van het bestuur en de ver
klaring over de opneming van den gezeten
werkman onder de kiezers, is het alles behalve
ingenomen. „Meent het bestuur der Liberale
Unie hiermede de overtuiging van de liberale
party in den lande weer te geven, dan heeft
het zich vergist, schrijft de A. C. Maar al was
uit met zoo, dan toont deze spontane afwijking
van het advies der commissie in zijn praeadvies
dat het bestuur een verkeerden weggaat. Door
de liberale Unie meet niet der natie een aan
een Kamerlid ontvallen woord als hare over
omging worden opgedrongen, maar de wezen-
yke inzichten der natie moeten aan de Kamer-
eden tot richtsnoer worden gegeven.”
Aan verschil van meening ontbreekt het dus
bij de organen der liberale partij allerminst.
Bn S KL A K
In den nacht van Zaterdag op Zondag heb
ben een viertal studenten, die tegen den wil
van den stalhouder Heystek op het Hofsingel
te Ben Haag een rijtuig en paard wilden mee
nemen, een ernstige vechtpartij uitgelokt. De
eigenaar van den stal bekwam bij die gelegen
heid een zware verwonding en er bestaat ern
stig gevaar dat hij een zijner oogen zal moeten
missen.
Te Scheveningen had in denzelfden
een vechtpartijtje tusschen zeevolk plaats
bij van een der vechtersbazen bijna
VERGADERING.
van den Gemeenteraad van Sneek
op Zaterdag 17 Oct. 1885, ’s namid. 6 uur
-.1 van behandeling:
Mededeeling van iugekomen stukken
I T
tat jongste
10- Voorstel
vacature van leeraar in de Engeisclm ffial
«e Gymnasium en de H. B. School,
lint ’- ^oedleuring van het bestek voor
niping der Neltjeshaven.
U Voorstel omtrent belastingplannen.
n B E K V -V I) M A K 1 N G.
MAAKT BEKEND
^‘^..^menscbolingen van meer dan drie
ein“!D'?jn ve^boden> en waarschuwt mitsdien
erbnd dat b‘d niet voldoening aan dit
Men ^brachet”met tea uitvoer
8ueek°den 14 October 1885.
De Burgemeester voornoemd,
JOHs. SCHIJFSMA, L. B.
B EKENDMAKING.
iÜPmÖE?E^S1LEReu WETHOUDERS der
j8neek berinneren belanghebbenden,
»eenL ÜU niet ter nabetaling aan den Ge-
e-ontvanger zijn aangeboden de volgende
Mte als’-a g01dleeniligöa ten Iaste der ge-
nos’ R Ta die aangegaan in 1844
Bos 7 en 386 van die van 1865;
no8' l'i 12’- 24 van die van 1875 i en
ai1 die v.’ ^8’ 2^’ 33’ 31’ 37 en 88
of 1 ?v !8J9’ ^aaryan sedert 1 Septem-
tober ’“gevolge goedgekeurd
geen rente möer wordt betaald.
“eek, don 15 October 1885.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
JOHs. SCHIJFSMA. L. B
J- W. BENNEWITZ, Secretaris.
Um? EKEND^^ KING.
4ntpE<?EFTEK en WETHOUDERS der
‘“e Sneek maken bekend, dat de
KALVEIIMAIIKT
invalt op Maandag den 19den October
^eek den 6 October 1885.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
JOHs. SCHIJFSMA, L. B.
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
DE PERS.
i/ «“eente-
«ndeel,
Punten
l. Resumtie der Notulen.
3. Adres van. IJ. T. de Jong e a.
4. Alsvoren van W. van der Molen.
o. Alsvoren van de Wed. A.
6. Alsvoren van P. Vierkant a a.
Alsvoren van J. en E. Sanders.
Alsvoren van de Nederlandsche Tram-
eg-maatschappij.
omtrent vermindering van huur
Zathe te Smallebrugge, behoorende aan het
“inna-leen.
om te voorzien in de tijdelijke
ADVERTEN11ÈN van T
eiken regel meer 7’/, Cents.
Uitgever.
j
11
jur
845
859
910
9 25
.0-
16
I
I -
(115
6 56
7 18
56
loot
8 24
loot
8 43
loor
94
loot
919
Loor
9 37
951
loor
,0"12
SNEEKI* CAURAIT.
4
-- aan
Ai
