SHEWS- 11 TOO» BE
CEB W ffl 1IÏI IBMIlMllfflT SBH,
p^l
w
Ifp
I
No. 87.
VEER
1883.
z a t r: r n a g
K
KALVERMARKT
31 O CT OBE II.
Io.
o.
d
e
van
Doze COUKANI verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.—francc per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redaetie betreffende, franco
in te zenden.
I.
>0
a
3e
'0,
er
!o.
K)
1:
)-
a
Uit zeer vertrouwbare bron verneemt de
Haarl. Ct,, dat niet alleen mevr. Bulkley,
De Amsteidamsche rechtbank veroordeelde
den socialist Belderok tot 3 maanden celstraf,
ouder aanneming dat zijn verzet tegen de poli
tie niet in vereeniging met anderen is gepleegd.
Volgens het Vad. is Van Rijsselberghe, die
onlangs uit de gevangenis te Den Haag wist te
ontkomen, te Londen gepakt. Zijn uitlevering
wordt aangevraagd. De Engelsche politie is
blijkbaar handiger dan de Haagsche.
Volgens mr. Ph. A. Haas is het onjuist dat
Jeanne Lorette gratie gevraagd heeft. Zij heeft
alleen verzocht dat de gewone correctioneele
gevangenisstraf, waartoe zg is veroordeeld, in
een evenredige cellulaire zou worden veranderd.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de tweede
A't jaar invalt op Maandag den 2den November
-e. k.
Snoek, den 27 October 1885.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JOHs. SCH1JFSMA, L. B.
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
van bedeelden, onvermogenden en minvermo
genden worden geheel of gedeeltelijk door de
openbare kassen aan elke door deze kinderen
bezochte school vergoed.
de brandweer, dadelijk gewaarschuwd dat de
brand hevig was, na weinige minuten met veel
materieel en personeel verscheen, stond zij voor
een vuurzee.
De heer des huizes was bij het uitbreken
van den brand niet in de woning. Op een
kamer achter het vertrek waar men ’t eerst
de vlammen zag, sliepen de vrouw met drie
kinderen. Niemand had ze zien vluchten.
Nog tijdens het woeden der vlammen werd
gepoogd in het huis binnen te dringen. Moe
dige brandwachts zochten overal waar ze konden
komen, toen ’t bovenhuis nog brandde en dikke
rook de vertrekken vulde. Niets werd gevonden.
Toen het vuur door stoom- en handspuiten
was gebluscht en de ’brand tot het nagenoeg
uitgebrande huis was beperkt, kon men een
onderzoek instellen.
Op een voorkamer vond men het onherken
bare lijk van den man, die zelfopofferend zijn
leven had gewaagd. Op de trap naar den
zolder vond men de verkoolde lijken van de
vrouw en twee kinderen, die in hun poging
om naar boven te vluchten een verschrikke
lijk611 dood vonden. Het kleinste kind, een
zuigeling, is ongetwijfeld mede omgekomen.
Allen die in het huis waren, &p het cogeiblik
dat de brand ontstond, behalve de dienstbode,
zijn bij de ramp omgekomen.
Bovenstaande is hoofdzakelijk aan het Hand.
ontleend, Aan de Zivol. Ct. wordt echter uit
Amsterdam gemeld, dat het verhaal van den red
der min juist moet heeten. Niemand is er in
geslaagd het brandende huis binnen te dringen.
Alleen dé lijken zijn gevonden van de vrouw
en echtgenoote van 11. van Breemen, en hare
drie jongens éen van 11, óen van 8 en óen
van een half jaar. De dienstmaagd geraakte
buiten kennis en is vermoedelijk ergens in huis
gebracht. Op ’t oogenblik Wordt zij nog gezocht.
De man en vader, Van Breemen, vertoefde in
de herberg en vernam het onheil eerst toen
zijn huis in de asch lag.
Het Hand, kan meêdeelen, dat als de heeren
De Bruyn niet voldoen aan de aanzegging van
B. en W. van Amsterdam, om op 1 November
e. kvóór zonsondergang, wegens het eindigen
hunner concessie, een deel hunner pijpleiding
uit den grond weg te ruimen, van wege de ge
meente daartoe nog in den avond van 1 Nov.
zal worden overgegaan.
Het afsnijden der buizen is, zoo ’t noodig
blijkt te zijn, door B. en W. opgedragen aan
de firma John Aird and Sons. Zondag a. s.
te 3 uur des namiddags, zal het terrein om de
fabriek heen worden afgezet, ter voorkoming
van ongelukken en ter bevordering van geregeld
verkeer.
opcenten op de rijks inkomstenbelasting.
De R. K. kerk van den II. Jacobus in do
Parkstraat te Den Haag is Woensdag ochtend
aan een groot gevaar ontkomen. Bij het korte
on weder, dat omstreeks 8 uren met een zware
hagelbui boven de stad woedde, sloeg de blik
sem in den toren en langs een electrischen
draad, die de torenklok met een uurwerk, in
de sacristie aanwezig, verbindt. Den draad
volgende, die langs de bovengewelven van het
gebouw loopt en dus de geheele kerk doorgaan
de, kwam de bliksem ten laatste in de klok
van de sacristie Een priester, die zich gereed
maakte om de mis te gaan bedienen, was daar
aanwezig en stond dicht bij de klok, waarop
hij wilde zien, hoe laat ’t was, toen hij op de
wijzerplaat plotseling een vuurgloed ontwaarde.
Verschrikt doch gelukkig zonder ceaig letsel te
hebben bekomen, verliet de geestelijke de sa
cristie. Toen men daarop een onderzoek in
stelde, bleek dat de porccleinen wijzerplaat aan
scherven was geslagen, terwijl veel raderen van
het uurwerk waren verwrongen en verschroeid.
Noch het glas voor de wijzerplaat, noch de
houten klokkenkast zijn beschadigd en ook het
uurwerk van den toren heeft geen schade ge
leden. H<je de bliksem een uitweg heeft ge
vonden is tot nog toe onbekend gebleven. Het
gebouw is van twee bliksemafleiders voorzien,
die ook niet beschadigd zijn geworden.
Dinsdag nacht is te Amsterdam een droevig
I onheil geschied. In de Warmoesstraat, tegen
over de Oudebrugsteeg, is in een manufactuur
winkel een hevige brand ontstaan. De dienst
bode bemerkte het en vloog in den eersten schrik
in haar nachtgewaad op straat, waar zij luid
gillend om hulp riep.
Personen die het huis wilden binnensnellen
om hulp te verleenen, werden door anderen,
die hei hulpelooze daarvan inzagen, terugge
houden toch drong een persoon door, maar
nauw was hij in het huis verdwenen, of de
winkel werd door de vlammen aangetast, de
bovenvertrekken geraakten in brand, en toen
ur
'0,
4
ADVEK1EN11ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7’/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be<
lang rijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
UIT DE PERS.
„Het daget in hot Oosten,” roept dr Sch. uit.
Het is nu toch zoo ver gekomen in Nederland,
dat men over een wijziging van art. 194 der
Grondwet kan en mag spreken, zonder in gees
telijken zin over de vaderlandsche grens te
worden gezet. Men kan zelfs verder gaan en
zeggen dat een wijziging van art 191 aan de
orde is De seinvlag waait van het torentje;
wat wil men meer?
Er is beweging, en inderdaad beweging in de
goede richting. Of de beweging krachtig genoeg
zal blijken om niet alleen voort, maar altijd
recht door te gaan en tot het doel te komen,
is nog een andere vraag. Het feit evenwel mag
worden geboekstaafd er is beweging.
De heer Schaepman zet voorts uiteen dat er
tusschen de regeling, welke hij indertijd aan
de hand deed, en de nota der Roomsch-Katho-
lieke Kamerleden, in het wezen der zaak geen
verschil bestaat en schijnt dat zoogoed bewezen
te hebben, dat de redactie van de Tijd meent
te kunnen verzekeren wie ooit mocht gétwij-
feld hebben of eenstemmigheid in het katholieke
leger bij het stellen van eischen in de onderwijs-
quaestie zal bewaard worden, zal zich door de
brochure bijzonder gerustgesteld vinden.
Veel nadruk schijnt dr. Schaepman te leggen
op de in zijn oog te lage schoolgelden. Hij be
toogt dan ook dat geen natie gehecht kan wezen
aan een zaak voor welke zij niets geofferd heelt,
terwijl hij tevens doet uitkomen, dat bij de be
langrijke uitgaven, ten behoeve van de school
door den staat gedaan, van vrijheid, van recht
voor allen geen sprake kan zijn.
„Hier is schrijft hij o. a. geen vrijheid
mogelijk, omdat het gelijke recht ontbreekt. Er
is geen onzinniger beschrijving mogelijk dan die
in het derde artikel on«er schoolwet wordt ge
vonden. „Lagere scholen, waarvan de kosten
geheel of gedeeltelijk door de gemeente of het
rijk worden gedragen, zijn openbare scholen.”
Zij slaat onze grondwettige vrijheid in het aan
gezicht.
„Het heet dat de staatsschool aan den Neder-
landschen staat echte, zelfstandige burgers moot
schenken. Wat wordt er van de zelfstandig
heid, wanneer de Nederl mdsche burger aller
wat hij geleerd heeft op kosten van anderen
leerde, wanneer de dienstbaarheid zoo zacht is
en de vrijheid zoo duur
„Om alles te zamen te vatten. Er is geen
spraak van ware vrijheid; er is ook geen spraak
van de ware verhouding tusschen openbaar en
bijzonder onderwijs, zoolang het bijzonder on-
deiwijs, naar de woorden van een bekend staats
stuk, is„of een weelde, die alleen do met
goederen bedeelden zich voor hun kroost ver
oorloven kunnen, ói een aalmoes, aan behoefti
ge kinderen door anderer milddadigheid ver
strekt.”
„Aan deze wanverhouding kan alleen, maar
dan ook zonder eenige schade voor het onder
wijs, een einde gemaakt worden door een ivare
schoolgeldheffing op de openbare school. Die
van het oogenblik is schijn en logen.”
Het grond wetartikel, waarbij de schoolquaes-
tie wordt geregeld, wenscht dr. Schaepman tnans
te lezen als volgt
Het onderw.js is vrij.
Het toezicht over het onderwijs en het on
derzoek naar de bekwaamheid en zedelijkheid
der onderwijzers worden geregeld bg de wet.
De gemengde school wordt van overheidswe
ge ingericht met eerbiediging van do godsdien
stige begrippen der schoolgaande kinderen.
Ter dekking van de kosten der openbare
school wordt van ieder daar schoolgaand kind
een bijdrage geheven.
De kosten van het onderwijs aan kinderen
Als merkwaardig voorbeeld van begripsver
warring nemen wij het volgende uit de Stand.
over, die botweg bezoldiging met bedeeling ge
lijkstelt.
Zij schrijft het volgende
„Althans de bedeelden wil ons vrijheidlievend
liberalisme voorshands nog van de stembevoegd
heid uitsluiten.
Hier is iets voor te zeggen.
1 Mits, en hierop dient alweer alle nadruk
gelegd, mits dan ook van de stembus geweerd
worden
1°. Alle personen, die niet slechts een klei
nen onderstand, maar heel hun tractement uit
do kas der overheid ontvangen. Dus alle amb
tenaren van Rijk en gemeente. En dat wel op
dien grond, dat vrij tegenover de overheid nog
meer is hij, die alleen maar vrij doktert, dan
een mi n wiens gansche bestaan voor zich en
'2ijn gezin geheel en uitsluitend aan de gunste
'en de overheid hangt.
2 Alle personen, die als directeuren of
deelhebbers van machtige vereenigingen, genoot-
Êchippen of maatschappijen, belangrijk financieel
belang hebben bij zekere wetten of ministerieele
regelingen.
Het is toch de dwaasheid zelve, een armen
stumper te weren, omdat hij eens een gratis
breukband van zijn armbestuur kreeg, en kie
zer te laten tien, twaalf machtige heeren, die
door hun invloed een regeeringsbesluit weten
u't te lokken, dat hun duizenden bij duizenden
guldens in den zak brengt.
En 3». aiie vaders of voogden, die voor hun
'inderen of pupillen aan een lagere, middelbare
W hoogescbool minder betalen dan den kosten
den prijs.
Of is het niet ongerijmd, een kleinen man
dom aan de stembus te maken, omdat hij des
''inters een derdehalf honderd zwavelachtige tui-
'eu krijgt, en aan de groote heeren het woord
o gunnen, voor de opleiding van wier zonen
aon de academie Islands kas een duizend gul
“on ’s jaars bijpast.
En daarom van tweeën een.
Ui alle bedeelden vrij, oi alle bedeelden
o® stembus geweerd.
Maar in geen geval weer een doorlaten van
groote heeren, en het hek dicht vcor den
Eeinen man.
Haartegen komen we in naam van gelijkheid
oi vrijheid, ja, in den naam onzes Heeren Jezus
P) die nooit wilde dat men de armen achter
O stellen.
Eerstdaags is een nieuwe brochure te wachten
in dr. Schaepman over een mogelijke beslechting
den schoolstrijd in verband met een her-
Jo.Ung van art. 194 der Grondwet. De Tijd
*i de gelegenheid eenige bladzijden uit deze
-ocliure onder de oogen harer lezers te bren-
■w'i .®QEele opmerkingen uit het artikel laten
J hier volgen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken, Van
der Does de Willebois, is op zijn verzoek eer
vol ontslagen en vervangen door jhr. van Kar-
nebeek, oud-gezant.
In het N. v. d. D. wordt door Dixi aange
drongen op de invoering van eene zuivere in
komstenbelasting, rustende op het beginsel, dat
ieder ingezeten in verhouding van zijn inkomen
of zijn vermogen moet dragen in de lasten van
den staat, ter vervanging van alle andere be
lastingen en accijnzen.
Om eene dergelijke belastingheffing uitvoer
baar te maken, zou Dixi van regeei’ingswege
alle gemeentebesturen in ons land willen ge
lasten, binnen twee jaren eene inkomstenbelas
ting te heffen. Alle opgaven van het belast
baar inkomen van die gemeenten worden
bijeengevoegd, en de staat heeft het belastbaar
inkomen van het geheele land, waarover naar
behoefte de percenten worden geheven. Van
goederen, behoorende aan eigenaars buitens
lands wonende, zou die van de getaxeerde op
brengst daarvan geheven worden. Provinciaal
en gemeentebestuur zouden dan de hun benoo-
digde gelden verkrijgen door het heffen van
SOEK
URO
B 1Ai A, E M L A A
I-
2
5
II
.5
.6
8
r
:4
ir
8
r
r
9
r
7
1
r
in
0
A
i.
i'
a
<r
I-
3