T.
«MS- Hl IDIlfflTlHLID NR DE
Sl
1885.
No. 94.
V JE E RT I GST E J
W O E A'S T> A. O-
25
IX O “V E M B E Efc.
3a.
gwawm'-i
UIT DE PERS.
een
aan, zoolang hij meent te
50
teleur, zegt het blad,
>v.
az ïx »i b v i. a ai t*.
iur
ea
te
ide
de
en
Alle brieven
in te zenden.
eren
len-
383,
NI-
ker
irt-
ak-
>ele
rAN'
ee-
i
rr-
bij
ht
er-
er
ea
in.
jr-
let
*/2
nemen van flinke ingrij-
Doorvaren maar in het oude sop, ziedaar
1 t -i -- --«uiv«u uvu m u.o UU”
tredmg van den heer Heldt in de Tweede Karner.
Donderdag avond werd vanwege het „Alge
meen iSed. Werkliedenverbond” te Amsterdam
Deze COURANT, verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden francc per post 1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Naar aanleiding van de verkiezing te Sneek
schrijft het Dgb.
„Wij voor ons willen niet verbergen, dat wij
een andere uitkomst hadden gewenscht en er
ook op hadden gehoopt. Wij zouden de beharti
ging van de algemeene landsbelangen onverge
lijkelijk beter gediend en gewaarborgd hebben
geacht, indien de tegen candidaat verkozen ware.
Niemand zal van ons verwachten, dat wij ons
verheugen over de versterking in de Tweede
Kamer van het radicale element plus het alle-
mans-stemrecht, door de verkiezing van den heer
Heldt. Toch zijn er redenen waarom men dat niet
al te zeer behoeft te betreuren.
In de eeiste plaats zien wij in do optreding
van een onvermomd democraat in de Kamer een
factor, die tot zuiverder en duidelijker afbake
ning van de partij-verhoudingen een krachtigen
stoot geven kan. De tijd is daar of zal spoedig
aanbreken, waarin, als Heldt Heldt blijft, allen,
die den mooien naam van liberaal op zich toe
passen, niet langer als één staatkundig geheel
zich zullen kunnen voordoen. Er zal kleur be
kend moeten worden. Een nieuwe en meer op
waarheid gegronde partij verdeeling kan niet
uitblijven.”
Het blad troost zich verder over den uitslag
bij de gedachte, dat nu tot openlijk aan het
licht getreden leugen wordt gemaakt de be
wering, dat ons kiesstelsel er op ingericht is
om den zoogenaamden vierden stand te ver
drukken en dat den census-betaleaden kiezers
De Minister van Financiën hoeft in zijne Me
morie van beantwoording gezegd, dat er bij den
tegen woordigen toestand der geldmiddelen niet
te denken was aan het verleenen van pensioenen
aan de nagelaten betrekkingen van burgerlijk^
ambtenaren.
Zeer terecht komt in het Dgbl. een ambtenaar
tegen deze bewering op. Het pensioenfonds
toch is geen geld van den Staat, maar van de
ambtenaren en met het zeer aanzienlijk en
jaarlijks aangroeiend overschot kan alleen aan
ambtenaren of hunne nagelaten betrekkingen
pensioen worden toegekend.
Met den toestand van’s Lands financiën heeft
dus het pensioenfonds der ambtenaren niets te
maken.
De hh. Huber en Godin de Beaufort hebben o. a,
een amendement voorgesteld, strekkende om een
einde te maken aan den exceptioneelen toestand
waarin zich het district Sneek bevindt, welk
district het eenige plattelaudsdistrict is dat meer
dan twee leden afvaardigt, en zulks door de
verschikkingen welke de vorming van een nieuw
district Heerenveen mogelijk maken, bestaande
uit de gemeenten Schoterland, Aengwirden, Op-
sterland en Weststellingwerf.
Het Dgbl. verneemt dat het wetsontwerp tot
het brengen van veranderingen in artikel 194
van de grondwet in de afdeelingen der Tweede
Kamer ongunstig is ontvangen Een wijziging
zooals die door de regeering is geformuleerd,
werd door de onderteekenaren der bekende col
lectieve nota’s onaannemelijk verklaard terwijl
aan de linkerzijde de geneigdheid om de poging
van de regeering tot oplossing van den school
strijd te steunen, ook zeer gering was.
Aan den kerkeraad der Ned. Herv. gemeente
te Den Haag is door leden der gemeente een
schrijven gericht met klacht over „de ergerlijke
en onbehoorlijke tooneelen, die in hetDiaconie-
Weeshuis der Herv. gemeente aldaar hebben
plaats gehad.” Onder de weezen bestaat een
vereeniging, die o. a. onlangs bij een 12l/ajarig
huwelijksfeest van den vader en de moeder een
voorstelling heeft gegeven, waardoor zoo luidt
de klacht niet alleen de nachtrust werd ge
stoord, maar ook de dag des Heeren werd ont
heiligd. De onderteekenaars dringen er op aan,
dat hierin verandering kome.
den heer Heldt, een serenade gebracht. De geest
drift onder het volk was groot. Met fakkels,
lampions en vaandels, en een chassinet, waarop
„Hulde aan de liberale kiezers te Sneek”, en
„Hulde aan ons eerelid”, trok een groote me
nigte van het gebouw van den Werkmansbond
naar de woning van den heer Heldt. Daar werd
een lied aangeheven, vervaardigd door een smids
gezel, dat aan ving met de woorden
Heldt dankte hartelijk voor de ovatie en zeide
overtuigd te zijn, dat hij den zetel in de Tweede
Kamer niet te danken had aan zijn persoon,
maar alleen aan de arbeidersbeweging. Hij zou
daarvoor en daarin blijven ijveren, en welke
invloeden daar ook bij of tusschen mochten
komen, nooit zou hij zijn beginsel verzaken.
Liever dan dit zou hij de Kamer verlaten.
Na het zingen van eenige liederen en het
uitvoeren van muziekstukken ging de menigte
in de beste orde uiteen.
ADVERTEN TIÉN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7*/a Cents. Bij abonnement is de prijs be»
langrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever. J
mist de kracht tot het
pende maatregelen.
do leus, waarbij men deukt’t zal onzen tijd
wel duren. Komt er geen gouvernementskoffie
genoegr, dan uitbreiden maar de cultuur; dat is
het gemakkelijkste; dat kost geen moeite of
hoofdbreken! Is er geen geld genoeg, opdrijven
maar de belastingenverhoogen de landrente
verdubbelen de bedrijfsbelasting voor de Chi-
neezeninvoeren de tabaksbelasting, enz.
Dat noemt men „het Bestuur” voeren 1
Het heeten God betere hetbekwame
lieden, die in zulke omstandigheden niets anders
weten te behandelen dan zóo. Wij zijn zoo vrij
die bekwaamheid in twijfel te trekken.
Om te „besturen” in Indie gelijk thans ge
schiedt, kunnen wij Z.Exc. den gouverneur-
generaal O. van Rees zeer goed missen. En ook
kunnen wij missen de hh. André Wiltens, Der
Kinderen, Pannekoek, De Gelder, Michielsen,
Bergsma en al wat verder bestuurt en bijstaat
in het besturen.
Om zóo te „besturen” is slechts noodig een
geschikt administrateur, en in deze voor land
bouw en nijverheid zoo slechte tijden, zou men
zulk een persoon allicht voor f 1000 in de maand
kunnen krijgen, met alle kans dat hij meer wist
van administreeren, dan alle bovengenoemde
heeren bijeengenomen.
Is dat besturen Neen dat is het niet
De Amst. trekt partij voor haar overzeesche
zuster en zegt:
„Het is te begrijpen dat de gouverneur-
generaal, ook al heette Z.Exc. niet koning
Ötto, dergelijke majesteitschennis niet kon
dulden doch het is daarom niet minder te
hopen, dat hij door zijn bestuursdaden een af
doend démenti op de aantijging vau het Did.
Vad. wete te geven.
Nu bijna tegelijktijdig in Indie twee dagbladen
het zwijgen moest worden opgelegd, ligt de
onderstelling voor de hand, dat de laakbare
heftigheid der pers in te laakbare handelingen
en af keurenswaardige feiten haar oorsprong I
vindt.”
Naar aanleiding van de mededeeling (be
schuldiging noemt de Stand, het), dat de zoon
van dr. A. Kuyper aan een andere dan de
vrije universiteit studeert, geeft de Stand, in
een uitvoerig artikel haar beschouwing ten beste
over het studeeren aan de vrije universiteit. Het
o lad noemt vier exception, waarbij voorstanders
der vrije universiteit niet gehouden zijn het
bezoeken van die inrichting aan te moedigen
J voor, het studeeren in de medische en na
tuurkundige wetenschappen, overmits deze twee
faculteiten aan de vrije universiteit nog ont
breken 2°. voor het studeeren in de rechts
geleerde faculteit, zoolang de wet niet veranderd
wordt; 3°. indien de gezindheid der jonge mannen
niet die der vrije universiteit is 4°. wanneer
de middelen ontbreken.
Naar aanleiding van het derde punt zegt het
blad: „Iemand, die student wordt, heeft recht
een woordje mee te spreken, en indien er een
lader is, die zelf als vurig voorstander der
irije universiteit bekend staat, maar wiens zoon
tem verklaart in geen geval aan de vrije uni
citeit te willen of te kunnen studeeren,
*>an mag zulk een vader vermanen en smeeken,
maar als de zoon volhardt, zijn gaan naar de
inje universiteit met dwang doorzetten kan hij
niet. En zette hij door, in negen van de tien
LI gevallen zou het zijn kind eer kwaad dan goed
De beteekeais van punt 4 wordt aldus dui-
«elijk gemaakt: „Het kan vooreen vader, die
>u Groningen woont, feitelijk onmogelijk zijn,
«>n de hooge studiekosten voor zijn zoon te
Amsterdam te betalen, terwijl hij nog wel in
btaat is om, met hulp van een beurs, zijn jon
gens op te laten leiden aan de hoogeschool in
tijn eigen stad.”
Ten slotte wordt nog opgemerkt, dat de ge-
stuT exceptieuniet 8eldea v»or de theologische
Het no. van het Indisch Vaderland van 23
bept., tengevolge waarvan dat blad geschorst
geworden, bevatte een hoofdartikel, getiteld
»do Indische mail.”
«Atjeh. Hoeveel malen nog zullen wij ons
J'erzicht moeten beginnen met dat woord,” aldus
’’angt het blad aan, niet denkende dat het reeds
spoedig de laatste maal zou zijn. „En als wij
niet meer behoeven te doen, zullen wij dan
°g mail-overzichtea kunnen schrijven uit
-cderlandsch Indie schrijft zij, terwijl zij het
°ord Nederlandsch cursiveert.
Vervolgens wijst het blad er op hoe zes jaren
Wen de heer Cohen Stuart reeds schreef, dat
s men naging hoe Indie werd bestuurd, men
de conclusie kwam, dat het niets waard was
Women te bezitten.
Jn veel krasser bewoordingen toont het blad
dat de toestand tegenwoordig veel erger is.
«n gedeelte van haar artikel laten wij hier
gc'P ,»IQ particuliere gesprekkenen wel van
zadigde mannen, hebben wij hooren verklaren,
t hun om ’t even was of zij in plaats van
-rederlandsche, de Engelscho vlag op Java
‘Sen wapperen. Iedereen heeft de vaste, de
Wwortelde overtuiging, dat elke verandering
Q verbetering moet zijn dat het in geen geval
wteodiger kan worden dan het is.
’^cderlands bestaan als koloniale mogendheid
■i]|Wdfc .n^et meer besproken als een punt in
II1 aestie, maar als een quaestie van tijd.”
Bïdr i dea toestand in te kobben besproken,
I.' E het blad een oordeel over het tegenwoordig
8tuur> Op een verandering ten goede door I
ij zeregeering durft het niet hoopen. De energie i
W er uit, in Nederland zoowel als in Indie. Men
niets meer ter harte gaat dan aan die verdruk
king mede te werken.
Een ander voordeel vindt het blad in de op-
Hij kent wat men zeer ten onrechte noemt „het
volk” hij weet welke nooden en behoeften er
bestaan in dien kring hij heeft er jarenlang
over nagedacht, door welke wettelijke bepalingen,
naar zijn inzien, daarin verbetering zou zijn
aan te brengen misschien kan hij daarover een
ander, een beter licht doen opgaan, dan een
der overige Kamerledenmisschien kan hij
daaromtrent goede wenken geven of uitvoerbare
voorstellen doen. Is dit zoo, dan mag men er
zich verzekerd van houden, dat zijn raadgevingen
en zijn voorstellen met ingenomenheid zullen
begroet worden. En is dit zoo, dan zal hij
een nuttig volksvertegenwoordiger kunnen zijn.
Het blad maakt ten slotte de volgende op
merking met betrekking op den tegen-candidaat
„De heer baron Schimmelpenniuck van der
Oye van Nijenbeek is er weer eens aan gewaagd,
candidaat te zjjn in een twijfelachtig district.
Zal hg nu bij een volgende gelegenheid ook
eens in aanmerking gebracht worden in
district, waar zijn verkiezing waarschijnlijk is?
Wij twijfelen er i L_j
moeten blijven volharden, tot speelbal aan den
anti-revolutionairen leider te verstrekken maar
wij meenden onze vraag toch niet te mogen
terughouden.”
Minder berustend in den uitslag is de Tijd.
Naar aanleiding van het artikel in de Amst
waarvan wij den hoofdinhoud weergaven, zegt
zij het volgende
»Wij vragen ons tevergeefs af, waar de Amst.
die gunstige opinie omtrent de bekwaamheden
van het nieuwe lid der Kamer heeft opgedaan.
In de verslagen van zijn jongste redevoeringen
vonden wij dien schat van wijsheid nu juist
niet, Deze integendeel versterkte ons in de
overtuiging, dat de rol van den heer Heldt
als hd der Kamer zich zal bepalen tot het
emplooi, waarin de goede Lafontaine een zeker
vliegend insect in betrekking tot de paarden
van een zwaar beladen wagen doet optreden.
Nu en dan eenig, misschien veel, ijdel gegons,
tot een flinke zweepslag van den voerman aan
het gonzen en tegelijk aan het leven van het
diertje een einde maakt.”
De Stand, bepaalt zich bij een korte verzuchting.
Sneek stelde ons teleur, zegt het blad, en
voegt er aan toe
Er werd slechter gestemd dan in October des
vorigen jaars.
Toen kwamen er van de 4700 kiezers bijna
4000 op, thans slechts even 3700.
En wel kwam deze schadepost grootendeels
ten laste van de liberalisten, die bijna 300 man
minder aan de stembus brachten, terwijl onze
achteruitgang in het cijfer slechts even 100
bedroegmaar deze betrekkelijk gunstiger ver
houding kon ons toch niet de overwinning doen
behalen.
In October was de liberale candidaat ons 406
stemmen vooruit, thans won Heldt het van
Schimmelpenninck met slechts 336 stemmen,
maar met dat al, Heldt won het.
Dit doet ons leed.
We hadden Schimmelpenninck zoo gaarne
gekozen gezien.
En bovendien, het ware zulk een uitkomst
geweest, als de evenaar op het Binnenhof weer
uit het huisje ware gekomen.
de
cffliffl in bit momssifflf smi
6
4
6
de-
1de
de
irg.a
nnes
de
Llida
jr.
Cgd
!and-
te
Ny-
de
iuwe
For-
van
verl.
>roer
jdkö
n.
J0‘
riet-
two-
trns,
stra,
bei-
lem
Triomf! Triomf! het schoon bewijs
Van Friesland’s ouden roem/
Zoo menden vrijen wil ooit prijs,
-» i raeu ^au Friesland roem,
en eindigde met
Blijft hij voor ons toch onze Heldt,
Wij blijven zyn Verbond
OEEKER COURANT.
