MEUIÏS- RIDKK WIHLI» Illi DE
(EilIÏÏÏTE EV HET ABRöïDISSmtT SHEER.
I
I
I
I
i
1
i
1
No. 9.
E E N-E N-V EERTIGSTE J
1886.
N
ii
Oproeping onder de Wapenen.
f
■■EH
ZAT I LK I A (1
30
J .V 5N u Al, It I.
)0
0
a
mo-
van
ontwerpers werden geschorst. De wereld werd
sr
n
n
2
ijk
O
te
id.
15
iv,
3t-
U-
3r-
rn.
tje
ite
a
t,
;e
a.
e
u
’t welk veroorlooft om, behalve de voorstellen,
die op de agenda staan, ook onderwerpen ter
een
3,
O,
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.francc per post f 1.25.
Alle brieven en stokken, uitgave ol redactie betreffende, franco
in te zenden.
mogelijk een modus vivendi te vinden. Toen
dit onmogelijk bleek, kwam ten laatste het
voorstel aan de orde om dan te scheiden met
proportioneele verdeeling der goederen. Het
viel schrijver dezes gemakkelijk aan te toonen,
dat dit ondoenlijk was. En de heele vergade-
ring bleek het met hem eens te zijn.
„We zullen thans die bezwaren niet opnoe
men ieder die er maar een oogenblik over na
denkt, ziet ze bij tientallen voor zijn geest op
rijzen. Het balletje wordt alleen opgeworpen,
om als lokaas te dienen voor de modernen. Dat
zij er thans naar happen zullen, gelooven we
niet. Bovendien zullen de synode en de leden
der Prov. Kerkbesturen wel zoo wijs zijn, om
schier zonder discussie zoo’n voorstel ter zijde
te leggen en er hun tijd niet mee te verbeu
zelen.
„Of meent soms de Stand. dat alleen Am
sterdam die verdeeling moest toepassen, en de
drie partijen zouden er maar drie zijn
Naar aanleiding van eene aanschrijving van
het Departement van Oorlog van den 21 Ja
nuari 1886, 7e Afdeeling, n°. 54, en een missi
ve van den heer Commissaris des Konings dezer
Provincie, van den 28 Januari 1886 le Afdee
ling M,S n°. 121, wordt de Milicien-Verlofgan-
ger EELKE de GROOT, uit de gemeente
Sneek, lichting 1883, behoorende tot het le
Regiment Infanterie, 2e Bataljon, 2e Compag
nie, opgeroepen zich dadelijk te vervoegen
ter Secretarie van de gemeente Sneek, zijne
tegenwoordige woonplaats, om krachtens artikel
137 der wet op de Nationale Militie, voor den
tijd van drie maanden, onder de wapenen te
komen, wegens overtreding van art. 134 dier
wet.
Genoemde verlofganger zal op Leeuwarden
worden gedirigeerd, waar hij op den 22 Febr u-
ari e. k. aanwezig moet zijn.
Sneek, 29 Januari 1886.
De Burgemeester van Sneek,
ALMA.
KENNISGEVING.
Gelet op de mededeeling van den Landmeter I tafel te brengen en af te doen, die door
voor den Velddienst te Sneek, gedaan bij zijne bepaald aantal leden worden voorgesteld,
missive van 26 Januari 1886, no. 414; j „Wat was nu in een geheime vergadering
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
gewone kadastrale op- en uitmetingen voor den
dienst 1887 in deze gemeente zullen worden
aangevangen op Woensdag den 3 Februari e.k.
Sneek, 27 Januari 1886.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
3e
)0,
>er
V
ir
10,
ADVERT ENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7,/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be*
lang rijk lager. Yoorwaarden daaromtrent te vernemen bij deQ
Uitgever.
het saam onder elkander buiten de Synode om
moeten vinden Het ligt wel op haar weg.
En indien al de modernen, zouden dan ook de
irenischen daaraan willen medewerken
„Maar laat ons er van afstappen’t is al te
dwaas.”
In ’t Dagblad doet de oud-minister Van der
Heim zijn stem hooren naar aanleiding der plan
nen tot verhooging der invoerrechten, tot het
heffen van een statistiek recht enz. De schrij
ver, oud-minister van financiën onder het vorige
ministerie-Heemskerk, altijd freetrader, verklaart
dat hij door de economische geschiedenis der
laatste jaren bevestigd is in zijn overtuiging, dat
voor Nederland het beginsel van vrijen handel
moet worden gehandhaafd en zoo mogelijk nog
ruimer moet worden toegepast.
Ons land toch mist, naar hij doet opmerken,
de grondstoffen die elders een uitgebreide nati
onale industrie mogelijk kan maken, een feit,
dat op zichzelf geen reden tot treuren geeft.
De toestand toch eener industrie, die grooten-
deels voor het buitenland arbeidt en dit kan
in een klein land niet anders zijn is altijd
hoogst précair, afhankelijk als zij is van duizend
omstandigheden, die over de gansche wereld,
dan eens hier, dan daar, welvaart of tegenspoed
brengen, van plotseling opkomende mededinging,
van afsluiting van rijke débouchés door wetge
ving of’ oorlog, enz.
De kracht van Nederland, zijn beteekenis als
handelsstaat ligt in zijn internationalen handel,
in zijn scheepvaart, in zijn plaats als handels
markt. Zoo was het vóór eeuwen en hoezeer
ook de omstandigheden zich wijzigden, hoeveel
van het vroegere monopolie, dat de oude repu
bliek op dit gebied bezat, verdwenen is, het
karakter van onzen handel, de richting onzer
kooplieden, de aanleg van onze natie, kan men
zeggen, zijn in den grond dezelfde gebleven.
ij moeten bovenal trachten, dat ons land
blij ve en zelfs meer en meer worde, de stapel
plaats, de markt, de natuurlijke haven voor
allerlei handelswaren, hetzij wij die zelf van
elders vervoeren, hetzij vreemden die hier bren
gen, opdat ze van hier over de wereld verspreid
worden. En het beste, het eenige kunstmiddel
om dien toestand te handhaven en te verbeteren,
is volkomen vrijheid van beweginggeen in
voer-, noch doorvoer-, noch uit voerbelasting.
De cijfers, door den heer Van der Heim mee
gedeeld, toonen met juistheid aan van hoeveel
invloed de afschaffing van sommige rechten is
UIT DE PER 8.
daardoor, helaas, beroofd van het treffend schouw
spel.om te zien: „één kudde (vangereformeerde
dominés) en één herder (vader Kuyper) grazende
in de vette weiden der kerkelijke goederen van
Amsterdam.”
De Standaard spreekt thans echter boven
staande pertinent tegen en noemt het van het
begin tot het einde verzonnen, om met te zeg
gen gelogen.
„Noch zulk een couvert, zegt het blad, noch
zulk een plan, noch zulk een afspraak, noch
zulk een entente-cordiale met buitengemeenten,
noch iets van dit alles heeft ooit anders bestaan,
dan in de verbijsterde voorstelling van een of
ander beangstigd synodaal.
„Gelukkig, voegt het blad er bij, dat de stipt
gehouden notulen van den Broederkring de leu*
gen bewijzen kunnen. Die notulen liggen des-
vereischt, indien zich een waarheidslievend man
aanmeldt, ter inzage.”
Gelijke mededeeling wordt door dr. Kuyper
persoonlijk aan het D. gedaan.
Het bestaan van den Broederkring wordt
evenwel gelijk uit bovenstaande blijkt
erkend.
Het Wageningsch Weekblad is vrij gerust en
meent dat het met de kerkelijke standjes zoo’n
vaart niet loopen zal. Betrekkelijk klein toch
zijn de bewijzen van adhesie aan' de oppositie
geschonken.
Natuurlijk dat waar gevochten wordt, dooden
vallen. Vooral te Amsterdam zal, als de revo
lutie partij het onderspit delft, de toestand in
den eersten tijd alles behalve rooskleurig zijn,
en behoort een tweede editie der afscheiding
daar alleszins tot de mogelijkheden. Maar bui
ten Amsterdam zal de staat van zaken vrijwel
dezelfde blijven. De groote menigte der reeht-
zinnigen breekt niet gemakkelijk met de kerk
de mensch is van nature conservatief.
„Summa summarum,” aldus besluit het blad,
wij zijn vol vertrouwen, dat deze storm betrek
kelijk spoedig zal overgewaaid zijn. Nu de
betrokken kerkelijke besturen hun plicht doen
en de zaak zoo energiek aanpakken, zullen we
eer aan ’t einde zijn dan velen verwachten.
Wat zal het een rust geven
Over het denkbeeld van de Stand., om de
kerkelijke goederen te Amsterdam te verdeelen
tusschen de gereformeerden, irenischen en
dernen, laat het blad zich aldus uit:
„Wij zouden niet gaarne zitting hebben in
de commissie, met de verdeeling belast. Eer ,au ieüuwn 1B
pompt ge de Zuiderzee leeg, dan dat ge ten geweest en hoe van enkele artikelen, die hier
deze een eemgszins dragelijk voorstel aanbiedt, nauwelijks ingevoerd werden, sedert 1877, toen
Eenige jaren geleden waren te Utrecht verte- daarop het invoerrecht werd afgeschaft, markten
genwoordigers dezer drie partijen saam, om zoo zijn ontstaan.
Maar waar hij vooral tegen waarschuwt, is
het belasten van thans geheel vrije goederen.
Is het artikel eenmaal belast, dan doet het er
betrekkelijk weinig toe of de belasting enkele
percenten wordt verhoogd, maar belasting van
een artikel, ’t welk nu nog vrij is, moet ten
strengste worden ontraden, ’t Zou nog beter
zijn op alle bestaande rechten tijdelijk 10 op
centen te heffen dan nieuwe te scheppen.
Ons tarief van inkomende rechten heeft even
wel nog te veel gebreken, om dergelijke ver
hooging werkelijk aan te bevelen. Dwingt de
nood en moeten enkele artikelen een booger
recht dragen, dan wake men tegen schade voor
handel en industrie. Wat de regeering nu voor
stelt omtrent de zoogenaamde „zuidvruchten”,
schijnt in dit opzicht niet verwerpelijk; maar
de petroleum is veel te veel een internationaal
handelsartikel om die hooger te gaan belasten.
Het ware wenschelijk geweest, dat men in 1877
dit artikel geheel hadde vrijgesteld. Nu reeds
Eenige nieuwe verrassende mededeelingen
brengt het U. D. over het kerkelijk conflict te
Amsterdam. Geheel het plan de campagne
Van dr. Kuyper c. s. is aan een berichtgever
van dat blad verraden en hij brengt het nu
ter algemeene kennis. Of het juist is zal de
toekomst moeten-leeren.
„Er is te Amsterdam een vereeniging van
kerkeraadsleden, schrijft hij, die geheel bestaat
uit volgelingen van dr. Kuyper, en die steeds,
zoo dikwijls dit noodig is, vóór de openbare
kerkeraadsvergadering bijeenkomt en daar
vaststelt, hoe men in den kerkeraad spreken
en stemmen zal. Aangezien de leden dezer
vereeniging over de meerderheid in den ker
keraad beschikken, zijn de openbare vergade
ringen slechts zittingen, waar de vonnissen wor
den uitgesproken, die in de raadkamer ziin
geveld.
„Nu was in de maand December in een dezer
geheime vergaderingen besloten aan de kerk
voogden de vrije beschikking te geven over den
dienst in de kerkgebouwen, zoodat zij van den
predikstoel zouden kunnen weren ieder die hun
goeddachtde opdracht was, daarop niemand
anders toe te laten, dan zulke predikanten, die
echt gereformeerd waren, volgens het gevoelen
van dr. Kuyper. Aangezieu nu de heeren Kuy
per c. s. zoowel in de kerkvoogdij, als in den
kerkeraad de macht in handen hadden, wilde
men eenvoudig de macht van het laatste lichaam
overbrengen bij het eerste college, omdat de
kerkvoogdij geen enkele autoriteit boven zich
ft heeft, terwijl de kerkeraad altijd onder de
Ohoogere besturen staat, en daardoor niet kon
doen wat de meerderheid wel wilde.
1 «Er is een bepaling in het reglement
joon Amsterdamschen kerkeraad, een artikel,
I „Wat was nu in een geheime vergadering
der bovengenoemde kerkeraadsleden besloten
„Op de kerkeraadsvergadering, te houden op
den 21 December onder voorzitterschap van
ds. Van der Horst, zou, staande die vergadering,
aan den voorzitter een couveit worden over
handigd, inhoudende het bovengenoemde voorstel,
om alle macht over kerken en godsdienstoefe
ningen in handen te stellen van kerkvoogden.
Het aantal onderteekenaars was meer dan vol
doende en de meerderheid zou gereed staan,
om alle voorstellen, uit die enveloppe te voor
schijn komende, dadelijk en bloc aan te nemen.
„Alsvoren echter de leden dier geheime ver
gadering de macht uit handen gaven, hadden
de kerkvoogden, die ook leden dier vereeniging
waren, hun plan de campagne aan hun tra
wanten medegedeeld.
„De revolutie zou onmiddellijk beginnen. Aan
de drie moderne predikanten te Amsterdam,
de heeren Laurillard, Ternooij Apel en Berlage,
zou dadelijk het recht ontzegd worden, om als
dienstdoende predikanten de kerkgebouwen
binnen te treden. Zonder complimenten zouden
ze buiten de deur gezet worden.
„Iets beleefder zou men een 8tal andere
heeren behandelen, die wel tot de orthodoxe
partij, maar meer tot de irenische richting be
lmoren, waaronder de predikanten De Graaf,
Van Marken, Hoogerzeil, Ten Kate, Vos, Adri-
ani, Posthumus Meijjes en Westhoff.
„Men zou aan dezen kennis geven, dat men
van hen liever niet meer gediend was en dat
men hen daarom vriendelijk verzocht, zich
voortaan te onthouden van het voorgaan by
godsdienstoefeningen, daar men op andere en
betere wijze in die behoefte zou voorzien.
„Eindelijk zou aan eenige broeders, die wel
gereformeerd zijn volgens het college van kerk
voogden, maar toch niet als makke schapen den
leidsman blindelings wilden volgen, worden
medegedeeld, dat ze in de kooi mochten blijven,
mits absolutie vragende voor hunne zonden en
gehoorzaamheid belovende aan vader Abraham.
Hiertoe behoorden ds Van der Horst en v. d.
Dussen.
„Voor deze predikanten zouden plaatsvervan
gers aangeworven worden uit buitengemeenten.
De lijst dier heeren bestaat reeds en wat meer
is, zij hadden zich reeds bereid verklaard da
delijk op te treden, wanneer alles in orde zou
zijn.
„Doch o, verdorvenheid van het menschdom!
er was onder de schare, die in die geheime
vergadering dif plan zoo kunstig had ontworpen,
één Judas, die zijn broederen verried,
„Het geheim kwam ter oore van het classi
caal bestuur, vóór dat de kerkeraadsvergadering
gehouden kon worden, en de voorzitter, ds. Van
der Horst, was gewaarschuwd, welke dynamiet-
bom voor hem zou worden neergelegd. Welke
maatregelen genomen waren, om te waken, dat
de inhoud van dat gewichtige paket, dat zulk
een gevaarlijke brandstof inbield, schadeloos zou
blijven, is een geheim van het classicaal be
stuur, want ds. Van der Horst, de voorzitter,
pareerde den slag, door, toen op den bepaalden
tijd nog een enkel lid ontbrak aan het getal,
vereischt om wettige besluiten te nemen, de
vergadering onmiddellijk een week te verdagen.
„In dien tijd nam het classicaal bestuur de
noodige maatregelen, om den coup d’état te
verijdelen en de aanslag mislukte. Het bewuste j
besluit kon niet tot stand komen, en de heeren i
SVEEkER COUROT
i
- -
ER
- - t
De BURGEMEESTER van Sneek, 1,10 ul’ uv agvuua bhkui, uuis. uuuerwerpei
-O-CA-3 1
