■BfflfflBlWIIDMBrSfflL
4
SWS- El MfflfflHlll) WOl! lis
No. 51.
E E N-E N-V EERTIGSTH .T A A R G
1886.
Z A T JB
26 J U IS I.
uit-
voor eiken regel
langrijk lager.
Uitgever.
dat de soms zoo
rol van trekpaarden voor de zegekar van een
calvimstischen paus. Mogelijk zullen velen thans
de oogen opengaan. Oprechte protestanten, die
anti-revolutionair gezind zijn, zullen gaan be-
grijpen dat bondgenootschap met Rome in de
toekomst in elk district wil zeggen, hetgeen
trouwens zeer natuurlijk is: behandeling op den
voet van gelijkheid. Hetgeen te Delft en Leiden
is geschied en te Goes werd beproefd, maar door
bchaepraan verijdeld, zal men eerlang in elk
district, dat in handen der rechterzijde is, zien
gebeuren.
In den ruilhandel, die hiermede natuurlijk
gepaard gaat, die negotie van kiezers en distric
ten, zal het Hand, zich niet mengen, maar het
acht toch een woord van protest tegen het ge-
heele stelsel noodig, terwijl het tevens de Pro-
testantsche kiezers wijst op het gevaar hetwelk
hun dreigt als zij zich geheel laten leiden door
dr. Kuyper en de zijnen, die door heerschzucht
verblind zijn en niet inzien dat zij allengs de
dienstplichtige reserve van Rome’s leger gaan
worden.
ADVERTENT1ÊN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
meer 71/, Cents. Bij abonnement is de prijs be-
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
De Amst. betoogde na de overwinning, welke
de liberalen by de stembus hadden behaald, dat
zij zich moeilijk zouden kunnen onttrekken aan
den plicht om de regeering te aanvaarden, maar
hoe zij er in zouden slagen grondwetsherziening
door te drijven, tegenover de oppositie der ker
kelijken, dat begreep het blad niet.
Alleen door vrede met de clericalen te sluiten
zou de moeilijkheid kunnen worden uit den we»
geruimd, en ’t blad gaf ’t volgende middel aan
de hand„Neemt de liberale meerderheid niet
weder het amendement Beaufort op, waar de
kerkelijken zich als een man tegen verklaard
hebben, maar stelt zij een nieuw art. 194, dat de
geheele regeling van hot lager onderwijs overlaat
aan den gewonen wetgever, behoudens toezicht
op zedelijkheid en bekwaamheid, en den waar
borg, dat het bijzonder onderwijs worde gelijk
gesteld, waar en voor zooverre het dit laatste
vervangt, de grondwetsherziening is lan»s
geleidelijken weg mogelijk geworden.
„Heeft de liberale partij den moed vrede te
sluiten met de kerkelijken, en die moed behoeft
in een land, waar juist om de schoolquaestie,
de eene helft der natie tegenover de andere
helft staat, niet zoo heel groot te zijn, daar zij
haar openbare school voor haar oigea partij in
elk opzicht kan handhaven, hoe zouden wij ons
kunnen verheugen over de jongste zegepraal
der liberalen
„Eu. paaide zij aan dien moed nog de cor-
daatheid om, behalve een liberaal art. 194 een
liberaal artikel 76 in de grondwet te schrijven,
mogelijk te maken, dat het kiesrecht te gele
gener tijd worde uitgebreid tot algemeen stem
recht, de victorie van den 15en Juni zou een
der schoonste zijn door de liberale partij ooit
behaald.”
Naar aanleiding van dit artikel heelt de heer
J. Bosch Bruist te Nieuwleuseu een schrijven
tot het blad gericht, waarin de schrijver opkomt
tegen het middel tot bevrediging, ’t welk de
Amst. aan de hand doet. Hij wacht daarvan
geen beëindiging van den strijd. Integendeel,
de kerkelijken zouden, trotsch op hun verkregen
winst, nog te meer eischen. Daarna geeft de
heer B. B. zijn denkbeeld aldus aan
„Voor dat het neutrale onderwijs geheel worde
prijsgegeven aan de willekeur van een tijdelijke
in wakheid „iet. UeriehsS ïïf"
geven dat de katholieken on j °verge i de tegenwoordige kiezers, waarvan er ten platte
rol va. voor do ^'4?
zich alleen door onedelen godsdienstbartstocht
latende beheerschen.
„Laat daarom de liberalen thans de gelegen
heid aangrijpen om in de allereerste plaats een
herziening van art. 76 der grondwet tot stand
te brengen, en wel zoodanig, dat het kiesrecht
worde uitgebreid tot algemeen stemrecht, na
tuurlijk met de onvermijdelijke beperkingen
voor welke herziening wellicht de loyale leden
der anti-revolutionaire partij te vinden zijn.
„Ik twijfel niet of in dat geval zal de uit
komst leeren, dat in zake de schoolquaestie de
eene helft der natie niet tegenover de andere
staat, doch dat het meerendeel zich zal verklaren
voor neutraal onderwijs. Moeilijk is het toch
aan te nemen dat de meerderheid van ons volk
er toe zoude willen medewerken dat onze natie
zich andermaal onder het juk eener priester
heerschappij ging bukken. Me dunkt daarvoor
is ons volk te vrijheidlievend. En mocht on
verhoopt de uitkomst leeren, dat de ontwikke
ling onzer natie nog op zulk een laag peil staat,
dat ze hare vrijheid niet weet hoog te houden,
dan zullen we nog op hetzelfde standpunt staan,
als waartoe uwe raadgeving aan de liberale
partij zoude leiden, terwijl het nog dit voor
heeft, dat dan gezegd kan wordenhet is de
wil der natie. Tegelijkertijd verzuime men niet
zoo spoedig mogelijk de grondwet te herzien op
het punt der troonsopvolging.”
Het Wag. Weekbl. vat haar oordeel over den
uitslag der verkiezingen samen in de woorden
De slag is verloren. Dr. Kuyper is in het oog
van dit blad de hoofdschuldige. Niet de chris-
tehjk-historische richting of partij heeft 15 Juni
de nederlaag geleden, maar het Kuyperianisme.
Niemand staat de goede zaak meer in den weg
dan dr. Kuyper, dit partijhoofd, door Groen te
kwader ure tot leider aangesteld.
Het blad heeft ditmaal nog meegeholpen,
maar herneemt nu zijn volle zelfstandigheid.
Z. W. Jz. Hofdijk, leeraar in de
Nederl. taal en letterkunde aau het gymnasium
te Amsterdam, benoemd tot ridder in de orde
van den Ned. Leeuw.
Zondag a. s. zal den heer W. J. Hofdijk in
Fe.ix-Meritis te Amsterdam een feest worden
bereid en wel bij gelegenheid van zij 70en
verjaardag. Een maaltijd op Duinlust bij Zand
poort heeft mede plaats.
Vrijdag 25 dezer zal ter inleiding tot het feest
een buitengewone soirée in Maison Stroucken
worden gegeven, waarop, na een openingsrede
van den heer Boelen, louter lyrische en drama
tische werken van Hofdijk voorgedragen worden.
De heer Visser van Hazerswoude, lid der
Eerste Kamer, heeft het lidmaatschap van de
Iweede Kamer voor Hoorn aangenomen.
De liberale partij in Middelburg wil de be
langstelling, aldaar bij de verkiezingen gewekt
levendig houden. Van liberale zijde is besloten
in het kiesdistrict Goes hier en daar lezingen
te houden ter voorlichting van de kiezers en
om hen aan te sporen in het belang van het
vaderland hunne stemmen uit te brengen op de
beide liberale candidaten.
indruk van ’t geen te Goes is geschiednaar
de kolom der anti-revolutionairen verdwaald is
geraakt. Maar overigens handhaaft de Stand.
de juistheid harer opvatting. Zij heeft altijd
t die candidaten genomen, die do meeste stem-
men op zich hadden vereenigd, en dus b v. voor
Almelo de 1411 stemmen, op den heer Van
Alphea uitgebracht, onder de anti revolutionairen
gerekend.
Juist voor het district Almelo, waar de vorige
maal slechts een paar honderd anti-revolutio
naire stemmen op oen eigen candidaat werden
uitgebracht, blijkt de onjuiste voorstelling in de
Standaard o. i. duidelijk.
Tegenover deze verdediging van de Standaard,
stelt de Tijd eenvoudig de feiten en doet daar
door ten duidelijkste uitkomen hoe geheel onjuist
de beweringen van de Stand, zijn. Had het
hoofdorgaan der anti-revolutionaire partij de
stemmen, uitgebiacht op gemeenschappelijke can
didaten van roomschen en anti revolutionairen,
afzonderlijk vermeld, dan was alles in orde, maar
deze stemmen volgens berekening zijn het
niet minder dan 32 a 33,000 zijn zonder
eenige verdere toelichting in rekening gebracht
als stemmen, uitgebracht cp antirevolutionaire
candidaten.
Deze candidaten waren inderdaad niet alleen
anti-revolutionaire, maar evenzeer roomsche can
didaten, terwijl juist het feit, dat zij roomsche
candidaten waren, de verklaring geeft van het
groote aantal verkregen stemmen. Het laatste
trachtte de Standaard voor zijn lezers te ver
bergen en daartegen moest de Tijd opkomen.
In die grootere machtsontwikkeling der katho
lieken tegenover de anti-revolutionairen ligt
naar ’t Hand, doet uitkomen voor een deel
de b.teekenis van den thans gevoerden strijd.
Aanvankelyk was de positie der katholieken in
het bondgenootschap een zeer ondergeschikte.
Ook daar zelfs, waar de katholieken verreweg
het grootste aantal stemmen uitbrachten, mocht
van een candidaat uit elk der verbonden par
tyen geen sprake zijn. En zonder noemens
waard!» verzet hebben de mannen van Rome
zich in die vernederde rol geschikt. Men ging
met vreugde ter stembus te ZwolleZutfen
Arnhem, Amersfoort, Leiden, Goes, Middelburg
en zooveel andere districten, en groot was het
gejubel wanneer de anti-revolutionaire candi
daten zegevierend uit de stembus te voorschijn
kwamen. Ja, zelfs in een district als Almelo
waar de getalsterkte der anti-revolutionairen
tot de katholieken staat als één tot vijf werd
Van Alphen zonder verzet gekozen.
Nu de katholieken echter bespeuren hoe groot
hun macht is, vergeleken bij die hunner boud-
genooten, veroorloven zij zich de weelde van
eigen candidaten, natuurlijk eerst alleen daar
waar hun overmacht aanzienlijk is. ’t Is dan
ook billijk dat bij een bondgenootschap de lusten
en lasten gelijkelijk verdeeld zijn.
Een bezwaar doet zich hierbij echter voor,
dat nl. de protestantsche clericalen liever geen
openlijk bondgenootschap met Rome wilden.
Men wenschte wel van de roomschen voordeel
te trekken, wel door hunne hulp de entree op
het Binnenhof te maken, of den eenmaal ver
overden zetel te behouden, maar de gevolgen
van het bondgenootschap aanvaarden, dat wilde
men i
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
bekendmaking.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
m Lommissie uit het plaatselijk bestuur,
bedoeld by art. 15 der Wet op de Schutterijen,
dit jaar hare tweede zitting zal houden in het
Gemeentehuis alhier op Woensdag den 14 Juli
aanstaande, des voormiddags ten 11 ure, tot
onderzoek van alle reclames, door de ingeschre
vene en geloot hebbende personen van dit jaar
en door de reeds vroeger ingelijfden ingebracht’
alsmede tot onderzoek van hen, die, bij num-
tredenrWJS8e^Dê’ V°°r an^eren vcrlangen op te
De belanghebbenden worden gewaarschuwd
om alsdan op te komen, vermits zij anders zullen
gehouden worden, geene redenen tot vrijstelling
te hebben, en, voor zooverre zij dienstplichtige
nummers getrokken hebben en niet vallen in de
iwen Vian. art 3 der wet’ van dön 11 April
1827, sub letter a, b, c, 1 en m bij de Schut-
teaj zullen worden ingehjfd, blijvende het hun
evenwel vrij, om hunne redenen tot vrijstellin»
in een volgend jaar te doen gelden.
Sneek den 25 Juni 1886.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
DL JONGH, L.-Secretaris.
UIT DE PERS.
Nog enkele opmerkingen over den uitslag van
uen verkiezingsstrijd.
Het ia, helaas, gewoonte bij een nederlaag te
spreken van verraad en in het kamp der verbon-
öen anti-liberale groepen weerklinkt dat woord
aan ook luide. Het zondenlijstje, door de Stand.
opgesteld, gaven wij reeds in ons vorig nomraer.
■tiet „verraad” der Utrechtsche heeren nam
daarop een plaatsje in. Wij kunnen nu no»
wyzeo op de beschuldiging tot den heer Van
j^yk „e Doetinchern gericht. Ook hij en het
Uoetinchemsch Weekbl. worden van verraad aan de
h beschuldigd. De Standaard toch schrijft:
T. n ?st?ct ^Utfen- dat verloren ging, ligt Doetinchern
althaam In^eg’ «^“nierv^n^li^ i^ Vat
Ier bestrijding van de hier wel niet duide-
hn ,U1 ë?sProkene, maar toch goed aangegevene
oeschuldigmg werden uit Doetinchern een paar
aededeehngen aan de Stand, gericht, waarin
werd aangetoond dat èn de heer Van Dijk èn
ten die met hem eensgezind dachten, zeer
h a?S Voor de leeren Brantsen en van Keil
in h? ,g,ewerkt De heer Van Dijk zelf schrijft
thet Doet. Weekbl. ’t volgende
♦Awii C eön enke woord wenschen wy nog te
aP d° verdedigiQg van de Standaard wat 1
Z-oA verhouding tusschen de stemmen door 1
Ikin en antirevolutionairen onder de
u^Sehracht. Er is een fout in geslopen,
I ar, Schaepman misschien onder den i
I
M1
fl-
SNEEJiER COURANT.
IUX.VE.V O.
„Wil de Standaard aldus besluit de Tijd met elkander
vergelyken de stemmen, verkregen door candidaten, welketó-
door haar partij, en door candidaten, die alleen van
katholieke zijde gesteund werden, het is ons wel. De verhou
ding, welke zij dan zal ontdekken, is de volgende: op alle anti
revolutionaire candidaten te zaïnen, welke niet tevens gesteund
werden door de katholieken, zijn door het geheele land niet
meer uitgebracht dan een goede 5000 stemmen; op decandidaten
kat^oli,ekeJ kiesvereciiigingen gesteld waren, 22
u <?uda-Qk3 de veel opkomst der kiezers
in de zuidelyke dan in de noordelyke provinciën.’
Diik- O°etiuchem is het kleine koninkrjjkje van den heer Van
staat. ^rrioOBJlakevooredkbltttd Uk‘’ dttt Under zijn Oispirïtie
stemims ncheel’/ FrVw™? u3t?nbuB zlveiH dit ^kblad over de
-ord.
za‘>tetle6c”hkden”7zo“^^ door münenGeest
»aar &«^eed meQ “uders ea toc11 vieI VaQ der HooP.
Dat n f ;v<jrdt men geprezen.
Zedacteurtontlefe,vaQ/? f°ut was. k«tnt niet in haar
dtiik" is en «kle‘n,e koninkrijkje van den heezVan
ttoolnaa®“,Sjtftdr-KuyPerJtindeiiijk! Laat de heer Kuvper
“aar vooitgaan en spoedig is er: 1
n.nLseio,ovis Protestant meer in de Kamer;
mis eh van e'kander verwijderd
tal clln8telj)k gezind volk gedemoraliseerd;
mi van christelijke scholen vernietigd
dat iilVOnnde kerk verwoesteu
van ^Vom^11 §edaan ten 8°eii« voor en in den dienst
Maf-
