SIEU1ÏS- El1 WWEfflHUll WI)H 118
1886.
E E N-E N-V EERTIGSTE J A. A R Q A N Q.
No. 62
Jaarmarkt of Kermis,
op welke geene bedelaars, rijfelaars, hazardspe-
lers of loterijen met kaartjes om koek, glas en
aardewerk of andere voorwerpen, zullen worden
toegelaten, alhier zal ingaan op DINSDAG den
lOden AUGUSTUS 1886, des morgens acht uur,
en eindigen op VRIJDAG den 2Osten AUGUS
TUS daaraanvolgende, des morgens acht uur,
en dat vóór den 22sten dier maand, alle kramen,
disschen, tenten enz. zullen moeten zijn afge
broken en weggeruimd.
4 A.UOUSTUS.
WO EIVSD AG
Naar ’t Vad. verneemt, hebben de jongste
leeringen overal verbreidden en algemeene repe-
De koninklijke bewilliging is verleend aan de
statuten van de Algemeene Verzekeringmaat-
schappij bij besmettelijke ziekten „de Philantroop”
te Bolsward.
n
I»
•e
)-
even-
van prins Bismarck
om de sociale quaestie nader tot hare oplossing
te brengen, al mogen die pogingen dan ook niet
het gewenschte resultaat hebbep opgeleverd.
Namens allen,
Wed. van DijkSchneider.
Amsterdam, 26 Juli 1886.
Door de afdeelingen der Tweede Kamer is,
naar het Hand, verneemt, geen redactie van
art. 76 der grondwet voorgesteld. Men wenscht
dat de regeering een formule zal geven in den
geest als in het adres van antwoord werd aan
geduid.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
tities hielden voor het aanstaande straatgevecht, ting hebben in den Duitschen Rijksdag,
Het socialisme groeit tengevolge van de nalatig- zeer als door de pogingen
heid der meeste Europeesche Staten aan en het
caveant consules komt ons in dezen zeer toepas
selijk voor.
Willen de Europeesche staten werkelijk de
socialistische aanslagen op de staatsinrichting
ónmogelijk maken, dan is een afzonderlijke wet
geving der verschillende staten niet voldoende.
Daartoe is een internationale overeenkomst noo-
dig, waarvan prins Bismarck het denkbeeld opper
de, dat tot dusver echter weinig weerklank vond.
Men heeft zich nog altijd met phrases van vrij
heid van zienswijze enz. van de zaak afgemaakt
en zich aan een internationale behandeling van
het socialistisch gevaar onttrokken. Sedert de
tooneelen te Luik en Charleroi is Belgie voor
dat denkbeeld ontvankelijker geworden. Er is
geen twijfel aan, of na de barricades te Am
sterdam zal ook de Nederlandsche regeering het
plan eener internationale wet tegen de socialis
ten niet meer bestrijden.”
De Weener Presse merkt bij de ongeregeld
heden een familietrek op met de Belgische
„Jacquerie” en meent dat Nederland, „die staat
van kapitalisten en renteniers”, nu wel gedwon
gen zal zijn te erkennen, dat ook binnen zijn
grenzen een sociale quaestie bestaat.
De Vorstadt-Zeitung is van oordeel, dat het
oproer te Amsterdam niets anders is geweest
dan een „generale repetitie van de beraamde
revolutie op 15 Aug. te Brussel.” Zij hoopt,
dat het fiasco der repetitie de acteurs van het
vertoonen van het stuk zelf zal doen afzien.
De Neue Freie Presse geeft een uitvoerige
beantwoording van de door haar gestelde vraag
Welk doel de anarchisten toch wel denken te
bereiken door zulke onbezonnen uitgelokte on
lusten De militaire macht zegt de N. F. P.
treedt op, de politie doet haar plicht, de
oproerlingen worden neergeschoten en de staten
nemen door middel van draconische wetten
weerwraak. De rampzalige uitzonderingstoe
standen zijn het antwoord op de gruweldaden
der anarchisten. Verbeelden de anarchisten zich,
dat zij sterker zijn dan de staats-organismen,
die zij verontrusten, dat zij door hun oproe
rig bedrijf naar kleinere rijken te verplaatsen
van daar uit de wereld uit haar voegen zuilen
brengen? Dat is, de feiten bewijzen het, een
illusie. Het kleine Belgie, Zwitserland, Neder
land zijn altijd nog sterker dan zij, ook al be
staat daar te lande geen socialisten- of anarchis-
ten-wet, want de militaire middelen vinden in
den rechtmatigen afschuw der burgerij een af-
doendeu steun om de roekelooze stokebranden
te ontwapenen. En dit is juist het onuitstaan-
baarste van deze anarchistische aanslagen, dat
zij zonder uitzicht op eenig gevolg, derhalve
alleen uit vernielzucht, het bloed van schuldigen
en onschuldigen doen stroomen. Het is een
waanzinnige leugen, dat de vrijheid der bur
gerij, de welvaart der lagere klassen daarvan
ook slechts het geringste voordeel kunnen trek
ken integendeel, met de socialisten lijden al de
andere volksklassen onder de maatregelen van
tegenweer, die de Staat zich verplicht ziet tegen
de eerstgenoemden aan te wenden.
Het blad toont ten slotte aan dat de eenige
plaats, waar de sociaal-democratie ook aan hare
eischen waaraan ook de N. F. P. niet alle
billijkheid ontzegt recht kan laten wederva
ren, die is, waar in alle moderne Staten over
het welzijn der volken wordt beraadslaagd en
beslist, namelijk het Parlement. Dat men hen
daar niet wil aanhooren, kunnen de sociaal-de-
mocraten niet beweren. Zulk eene bewering
zou immers afdoende wederlegd worden, o. a.
I door het feit, dat 26 hunner partijgenooten zit-
Terwijl Vrijdag te Amsterdam de lijken der
slachtoffers ter aarde besteld werden had ook
te Wormer veer een zeer droevige plechtigheid
plaats. Uit de ouderlijke woning aldaar werd
ook het lijk van Lambertus Gorter, den oppas-
sendeu 20-jarigen jonkman, die op zoo noodlot
tige en volkomen onschuldige wijze het leven
verloor bij de Amsterdamsche troebelen, begra
ven. Gorter, die reeds eenige jaren te Amster
dam woonde, had daar sedert enkele weken een
ijzerwinkel geopend. Maandag avond circa 10
uur spoedde hij zich, na zijn vader naar het
station gebracht te hebben, door de Anjelier-
straat, huiswaarts. In genoemde straat was het
volkomen rustig en zaten de menschen buiten
op stoepen en banken. Plotseling treft hem
een kogel iu den hak en valt hij neder. Dit
gebeurde ter hoogte van het perceel no. 99,
bewoond door iemand, den heer Cornelissen, die
Gorter toevallig kende. Deze, toegeschoten,
deed hem in zijn huis brengen, waar hij aan
stonds overleed, en van waar hij te middernacht
door de politie naar het gasthuis vervoerd werd.
Men weet nog niet van waar de kogel kwam.
Van de militaire macht, over de huizen heen,
is bijna ondenkbaar. Niet onmogelijk is uit een
der huizen geschoten, en werd Gorter het slacht
offer eener vergissing.
De deelneming met het achtenswaard^ huia
gezin, dat zich op zoo noodlottige wijze een
zoon ontvallen zag, is algemeen.
aan de betrekkingen van de ongelukkige slacht
offers.”
In Recht voor Allen wordt thans het gebeur
de ook besproken. Het blad wijdt het aan de
politie. Zoolang de heer Steenbergen commis
saris van politie was, is er nooit iets in de buur
ten gebeurd. De inspecteurs waren beleefd, en
zooals de meesters waren, waren ook de onder
geschikten. Nauwelijks is de heerSteenbergen
weg of de Storksgeest heeft de bovenhand ge
kregen en elk agent scheen gedresseerd te zijn
om er op in te hakken.
„Met dit oproer op zichzelf leest men nog
i heeft het socialisme niets gemeen.”
Het oproer te Amsterdam trekt natuurlijk ook
1 2De beschouwin
gen der buitenlandsche bladen variëeren naar
mate van hunne richting en sommige slaan de
plank geheel mis. Ditmaal is de Parijsche
Temps, het groote republikeinsche blad, over het
geheel op de hoogte. Het schrijft na een ver
haal van ’t gebeurde o.a
„De socialistische partij in Nederland is niet
bij machte om eene ernstige omwenteling te
ergauiseeren, maar zij weet zich voortreffelijk
te bedienen van de tuchteloosheid van het ge
peupel.
„Maandag werden roode en zwarte vlaggen
opgestoken; bekende raddraaiers zijn gearresteerd,
de zakken vol steenen. De leiders van de soci
alistische partij, van wie de een, Doinela, eenige
sympathie had verworven door de vervolging,
waaraan hij blootstond, verliezen elke aanspraak
op achting, door iu een land met zoo vrije in
stellingen als Nederland hunne toevlucht te
nemen tot middelen van propaganda, welke eene
eerlijke staatkundige partij on waardig zijn. Door
alle Zaterdagavonden standjes te verwekken door
den verkoop van hunne bladen, welker artikels
meer en meer eene anarchistische kleur aanne
men, of door vergaderingen, waarin men schiet
op politieagenten, wordt de zaak van ’t algemeen
stemrecht niet bevorderd. Zij bewijzen integen
deel door een beroep op ’t geweld en de revo
lutie, dat zij volksmenners zijn, die vijandig
staan tegenover elke staatkundige organisatie en
dat aan het gepeupel, ’t welk hen volgt, nog de
rechten niet Kunnen worden toegekendwelke
het zich door zijn gedrag on waardig toont.”
De streng reactionaire Pruisische Kreuzzeitung
beschouwt de zaak van een ander standpunt.
Aan haar artikel is ’t volgende ontleend
„De gebeurtenissen in de Aederl. hoofdstad
zullen niet missen in Europa het grootste opzien
te baren. Het socialisme, dal zich tot dusver
tot theorieën bepaalde, is tot handelen overge
gaan en een wachtwoord schijnt de internationale
organisatie der socialisten te beheerschen.
Na de verwoestingstooneelen in Belgie, de
barricades te Amsterdam men ziet, dat wij
reeds dicht aan den drempel eener revolutio
naire beweging staan. Nemen de socialisten
juist in Belgie en Nederland tot openbaar geweld
de toevlucht, dan is dit geenszins omdat zij er
beter georganiseerd zijn dan elders, maar omdat
de gebrekkige militaire inrichting dezer beide
staten hun een zekere overwinning schijnt te
beloven Geleek Amsterdam op een leger
kamp, bedekten tal van dooden en gewonden
het slagveld, dan komt een deel der schuld van
deze dingen voor rekening van het ministerie
des heeren Heemskerk. Al te lang heeft men
het werkeloos aangezien hoe de Nederlandsche
socialisten-aanvoerders Domela Nieuwenhuis en
Fortuyn de menigte bewerkten, de socialistische
ADVERTENTIÈN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7*/» Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Over de ongeregeldheden te Amsterdam schrijft
de Werkmansbode
Ofschoon gebeurtenissen als deze over het
hoofd der beweging, wier orgaan wij zijn, heen
gaan, waarmede zij niets te maken heeft en die
zij in hooge mate af keurt, wenschen wij daarom
r niet minder ons diep leedwezen te betuigen met
i het hoogst droevig tooneel, dat de beide eerste
dagen der vorige week in Amsterdam is aan-
schouwd en waarvan de gevolgen in zoo menig
gezin de meest treurige herinneringen achter
laten.
„Hierbij wenschen wij ons thans te bepalen,
om waarschijnlijk in het volgend nommer stil
te staan bij zooveel meerendeels onjuiste opmer
kingen en gevolgtrekkingen, die naar aanleiding
dezer gebeurtenissen door verschillende bladen
zijn gemaakt en die getuigen van onbekendheid
met den toestand of van een laakbaren moed,
om uit een zoo treurige aangelegenheid politieke
munt te slaan.
„Ons blad komt in den regel niet in handen
van hen die aan zulke ongeregeldheden deel
nemen, noch van hen die, vrij stellig, wel niet
de aanleiders daarvan zijn geweest, maar ten
gevolge van de wijze waarop zij optreden en de
opruiende taal, die zij in woord en geschift in de
laatste jaren gewoon zijn te voeren, de schuld
or van dragen, dat de beweging zulk een hoogst
gevaarlijk en ernstig karakter verkregen heeft,
en waaronder er ongetwijfeld zijn, die aan de
beweging een leidend en organiseerend deel ge
nomen hebben, hen toe te roepen dit roeke
loos en dolzinnig geweld, waarmede zjj alleen
slachtoffers kunnen maken, te staken, is mis
schien vruchteloos werk. Toch mogen en willen
wij niet nalaten dit te doen.
„Anders is het met hen, die dit blad in den
regel wèl lezen. Maar hen kunnen wij onzen
raad gerustelijk onthouden. Zij weten het te
goed, dat de goede zaak, die zij en wij bedoelen,
op geen erger wijze geschaad kan worden, dan
door zulk optreden, en dat er in deze omstan- I
dig heden voor hen niets beters is te doen dan
hun woord en invloed te bezigen, om, waar noo-
dig, alle deelneming af te raden, tot kalmte te
stemmen en elk vonkje, dat het vernielingsvuur
°P nieuw of erger zou kunnen doen ontbranden,
te dooven.
„Daartoe wekken wij hen op, alsook om met
In de Amst. Ct. komt de volgende adverten
tie voor
Heden ontsliep, zeer noodlottig, mijn jongste
zoon en onze broeder en behuwdbroeder
LEONARD VAN DIJK,
in den ouderdom van 18 jaren. Smartelijk is
het verlies te meer, daar zij hem beschuldigen
van socialistische denkbeelden, zelfs met de roo
de vlag geloopen te hebben, daar een ieder wel
ke hem heeft gekend, kan aantoonen dat zulks
lastertaal is en de ongelukkige als een braaf
jongeling bekend stond.
God sterke zijne moeder, broeder en zuster.
Uit aller naam,
Wed. L. van DijkSchneider.
Amsterdam, 26 Juli 1886.
en in R. v. A. deze
Heden overleed, lafhartig vermoord door de
handhavers der wanorde, onze geliefde jongste
zoon en broeder
LEONARD VAN DIJK,
bijna 19 jaar oud.
UIT DE PERS.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van hun raad en hun penningske hulp te verleen en
de gemeente SNEEK maken bekend, dat de
Tevens wordt hierbij herinnerd aan art. 15
van de algemeene Politie-verordening, waarbij
is bepaalddat niemand eene tent, kraam, tafel j
of iets dergelijks, op den voor den openbaren iu Vbukêniand’ de aandacht.
dienst bestemden grond mag opslaan, dan over
eenkomstig de aanwijzing van den Marktmeester
en na voldoening van het marktgdd.
Sneek den 16 Juli 1886.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA.
De Secretaris,
J. W. BENNE WITZ.
SHEERER (OIRIV
hi r.r ri n iiet mmissira sia
II15 S E X L A H.
I.
0
V
■1
e
11
