I, raws- El1II I11illÏE VfflBL 1II TOOR DS
fflHffl II III I IIIIOUHSSllfI. II SHL
i
bekend making.
No. 79.
E E N-E N-V EER.TIQSTE J A.
1886.
8
or-
2 ^OVKiWFBER.
Nog
gebracht. Aan hulp-
C
Alle brieven
in te zenden.
de
;in
f-
0
>r
ir
;-
;er
eft
3>
;e
n
e
0
5
a
I.
3N
en
IN,
IR,
ijk
d
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ol redactie betreffende, franco
ADVERTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7 Va Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
b-
'h
Voor het examen van surnumerair der di
recte belastingen hebben zich 108 aspiranten
I opgegeven, terwijl er 16 plaatsen zijn.
Het bekende poolscheepje,de Willem Barents,
is door de firma Herfst en Benfort te Rotter
dam voor rekening eener Engelsche reederij
aangekocht. Het vaartuig blijft bestemd voor
de vaart in de Noordelijke Poolzee, en wel voor
den pelterij handel op Baffinsland en Groenland,
zoomede voor de uitoefening der walvischvangst.
Het slechte nieuws nopens de bank van lea
ning te Breda deelden wij reeds mede, ’t Rolt.
Nbl. noemt de volgende cijfersEr zou 1
risico s verbonden. Er bestaat kans dat van de gelukkigen, die wat te verliezen hebben,
het kapitaal meer rente gekweekt wordt dan Maar indien de vrees ons zoo ver voert dat ze
nu het geval is. maar er bestaat ook kans dat onvoorwaardelijk het absolutisme, dat nog andere
het kapitaal geheel of ten deele verloren ga. en vrij wat minder beminnelijke eigenschappen
heeft dan de standvastige bewaring van de orde
en rust in den staat, en zelfs bij die bewaring
zelden den weg van beminnelijkheid en huma
niteit gaat, adres aan Rusland en (niette
genstaande enkele schijnbaar constitutioneele
vormen) Pruisen, dan treedt ze waarlijk op
als slechte raadgeefster. Want men vergete
niet dat elke uitbarsting der anarchie slechts
tijdelijk is en, waar de vrijheidsliefde der bur
gers even groot is als hun geestkracht, terstond
wordt onderdruktmaar het absolutisme weet
zich wel permanent te maken. En daarbij zien
de vreesachtige lieden over het hoofd dat de
anarchie door het absolutisme wordt gevoed.
„Wie ooit Töpffer’s geestig vertoog over de
vrees gelezen en het aan de ^herinnering van
zelfbeleefde oogenblikken van benauwdheid ge
toetst heeft, zal echter, aldus gaat de schrijver
voort, op dit punt een ander niet gemakkelijk
hard vallen. Want inderdaad kan men van die
u soms onverwachts en ongewenscht op ’t lijf
vallende zwakheid getuigen, wat Seneca van
den toorn zegt, dat hij een kortstondige razernij
is, die den mensch de beheersching over zich
zelf, over zijn verstand en zijn gevoelens ge
heel verliezen doet. En dat er vrees voor de
sociaal-democraten bestaat, tot in de hooge ad
ministratieve en politieke kringen, behoef ik u
niet to komen vertellen. Zoo vernam ik, dat
bij de laatste opening van de Staten-Generaal
door een „koninklijke commissie, bestaande uit
alle ministers minus dien van Ooriog, terwijl de
koninklijke commissarissen in drie koetsen met
vier paarden, omstuwd door huzaren en vooraf
gegaan door een hoogwaardigheidsbekleeder van
het koninklijk paleis met een cereraoniemeesters-
staf in de hand, van het Noordeinde naar het Bin
nenhof reden, het regiment grenadiers en jagers
in de Maliebaan aan het exerceeren was ge
houden, met andere woorden, beschikbaar om
op het eerste kommando de stad in te rukken
en de dierbare ministerlevens tegen de aansla
gen der niet als rechtspersonen erkende Wal-
hallianen te verdedigen. Indien dit waar is,
hoe zullen dan die zeven harten achter het
goudborduursel der staatsierokken, achter de
vier rossen uit ’s Konings stal en tusschen de
vier lakeien van ’s Konings hofhouding, angstig
hebben geklopt. Het spijt mij, dat ik geen
dichter ben, anders had ik zeker op dit geval
een roerend en indrukwekkend gedicht geschre
ven, zoo in den geest van „de gevels van de
huizen” van Tollens. Mij dunkt, de vermaning
zou niet kwaad klinken:
En toch snakken vele menschen naar zoo’n
fraaien rok.”
De BURGEMEESTER der gemeente \Sneek
brengt ter openbare kennis, dat het Suppletoir I
Kohier der Patent-Belasting no. 3, dienst 1886,87,
dezer gemeente aan den Heer Ontvanger der
Directe Belastingen ter invordering is ter hand
gesteld, en dat ieder verplicht is zijnen aanslag,
op den bij de wet bepaalden voet, te voldoen.
Sneek den 29 September 1886.
De Burgemeester voor noem d,
ALMA.
r De regeering heeft voorgesteld den heer
Zaayer, lid der Tweede Kamer, een verloftrac-
tement als leeraar aan een rijks hoogere bur
gerschool toe te staan, gelijkstaande met de
helft van het bedrag zijner bezoldiging. Van
het toestaan van dezen eisch had dr. Z. do aan
vaarding van het lidmaatschap der Kamer af
hankelijk gemaakt. De regeering wijst er op
dat deze eisch in overeenstemming is met de
regeling, getroffen ten aanzien van andere amb
tenaren, die het lidmaatschap van een der Ka
mers aarvaaidden.
Naar aanleiding dezer mededeeling zegt de
Ramp. Ct.:
„Dat de regeering niet den éen weigert, wat
den ander wordt toegestaan, is te begrijpen.
Maar de geheele zaak is af te keuren. De
schadeloosstelling, door de leden der Tweede
Kamer genoten, is bij de grondwet vastgesteld.
Daarmede behooren ambtenaren het te doen,
zoo goed als ieder ander. Misbruik is het, dat
ambtenaren, het lidmaatschap der Kamer aan
vaardende, nog een extra schadeloosstelling ge
nieten in den vorm van de helft van hun trac-
temeut. De Kamer zelf behoort aan dit mis
bruik een einde te maken, hetzij dan bij deze
gelegenheid, hetzij bij de aanstaande herziening
ner grondwet.
Do steeds klimmende cijfers der Rijkspost-
spaarbank hebben een onzer bladen, de Echo,
op een zonderlingen inval gebracht. Het blad
vraagt nl. of de staatsbemoeiing zich niet nog
verder behoorde uit te strekken en of men aan
het gespaarde kapitaal geen andere bestemming
behoorde te geven dan die er nu aan is tcege-
kend, ten einde het ook in andere richting
vruchtdragend te maken voor de onbemiddelde
Nederlanders, door wie meerendeels dat geld is
bespaard.
Het kapitaal is nu belegd in Nederl. staats-
effecten, schuldbrieven van verschillende ge
meenten, en in prolongatie of beleeningen gege
ven. Tegen de soliditeit dezer belegging heeft
het blad geen bezwaar, maar het meent, dat er
meer rente dan nu van gekweekt kon worden
en het tevens eigenaardiger en nuttiger zou uit
te zetten zijn geweest, door van het bespaarde
kapitaal, onder staatsgarantie van fonds en rente,
een hulp- en credietbank te vormen, bij welke
de kleinhandelaar, de kleine winkelier of fabri
kant, de veefokker, landbouwer of schipper zich
op billijke voorwaarden van bedrijfskapitaal tot
inrichting of voortzetting van hun handel of
bedrijf zouden kunnen voorzien.
Het Haagsche Dagblad waarschuwt ten ern
stigste tegen dat denkbeeld. De eerste eisch
die aan een spaarbank wordt gesteld en waar
aan ongerept voldaan moet worden, is soliditeit
en onmiddellijke uitkeering als het geld wordt
opgevorderd. Aan deze twee hoofdvoorwaarden
zou de spaarbank niet meer voldoen, wanneer
et denkbeeld van de Echo in toepassing werd
en credietbanken, op welke
degelijke grondslagen ook gevestigd, zijn altijd
De beslissing der Synode in zake het kerke
lijk conflict te Amsterdam is jl. Woensdag aan
e note. i de geschorsten bekend gemaakt. De Synode
beleend 1 bekrachtigde het vonnis van het Provinciaal
Aan die mogelijkheid van verloren gaan mag I
het bespaarde geld van meerendeels onbemiddel-
den niet worden blootgesteld.
De verantwoordelijke redacteur van Recht
voor Allen, de heer Domela Nieuwenhuis, heeft,
gelijk men weet, van de zijde der pers vrij wat
moeten hooren over zijn houding in het druk-
persdelict. Algemeen vond men het laf dat hij
terug deinsde voor de verantwoordelijkheid van
zijn daad en zich tegen de gevolgen trachtte te
dekken toen het ernst werd. Gedachtig aan
de spreuk „hoor en wederhoor”, laten wij hier
ook volgen wat in Recht voor Allen ter ver-
schooning van deze handelwijze wordt aange
voerd. ’t Blad schrijft
„D. N. gaf zich op als schrijver, omdat in
ons land geen verantwoordelijk redacteur volgens
de wet wordt aangenomen en dus, als hij zich
zelf niet had opgegeven, de drukker vervolgd
zou zijn. Den drukker te laten vervolgen, die
niets te zeggen heeft over het al of niet opne
men van stukken, dat achtte hij verkeerd. En
dus, er bleef niets anders over dan te zeggen,
dat hij de schrijver was. Had hij er af willen
zijn, niets zou hem gemakkelijker zijn geweest,
daar tal van personen zich vrijwillig aanboden
om het auteurschap over te nemen, maar D. N.
sloeg dit af, omdat hij redacteur was en dus
staan wilde voor den inhoud van het blad. Te
elfder ure treedt de werkelijke schrijver op en
verklaart zich bereid, de gevolgen te dragen.
Van dat oogenblik is dus D. N. ontlast van
zijn verantwoordelijkheid en het zou onzin zijn,
te verlangen, dat hij tegenover den werkelijken
schrijver, die geheel en al vrijwillig zich opgaf
hij was niet eens bij ons bekend zou
volhouden de schrijver te zijn. Dan zou het
er inderdaad veel van hebben, alsof D. N. te
gen eiken prijs martelaar wilde worden. Dus,
door het optreden van den schrijver is D. N.
bevrijd van zijn verantwoordelijkheid. Nog
eenshad hij er af willen zijn, niets was ge
makkelijker geweest. Alle andere gevolgtrek
kingen omtrent het zoeken van een martelaar
schap of van een te zwaar zijn van de marte
laarskroon zijn gezocht. Wij zijn geen boeken
helden of romanfiguren. Wij zoeken geen mar
telaarschap, maar wij deinzen niet terug voor de
gevolgen onzer daden.”
In den jongsten Haagschen Brief van de
Arnh. Cour, worden eenige opmerkingen ge
maakt over de houding door velen in ons land
aangenomen tegenover de socialistische propa
ganda. De schrijver komt hiertoe door een
woord, in de Tweede Kamer gesproken-hetzij
door den minister Heemskerk, hetzij door den
heer Beelaerts en dat hierop neerkwam
absolutisme is beter dan anarchie.
„Ziehier een uitermate gevaarlijke gedachte
roept hij uit vooral bij hen, die verscher
ping van de bestaande wet wenschee om met
meer kracht tegen de zoogenaamde anarchisten
te kunnen optreden. Wie haat en vreest de
anarchie niet, dat roode spook, dat u een huive
ringwekkende herinnering aan de Parijzer Sep-
tembriseurs te binnen brengt, aan een tijdperk
van volslagen wanorde, loslating van alle kwade
hartstochten, onrecht, dierlijke bloeddorstigheid
en wat er maar afschuwelijks huist in het ge
moed van den allerslechten mensch 1
„En tegenover dat uiterste geeft de met ijzeren
hand gehandhaafde maatschappelijke orde en
veiligheid een weldadigen indruk, vooral voor
zijn voor f 72,000, terwijl de voorhanden zijnde
goederen slechts een waarde van f 25,000 ver
tegenwoordigen, zoodat er een tekort van 147,000
moet zijn.
De arrondissements-rechtbank te Amsterdam
heeft bij beschikking in raadkamer geweigerd
de socialisten van der Stadt en Fortuyn
vroeger aangeklaagd naar den procureur-
generaal te verwijzenhunne zaak is slechts
naar de correctioneele zitting der rechtbank ver
wezen; tevens is hunne onmiddellijke invrijheid
stelling gelast. Do officier van justitie is van
deze beslissing in verzet gekomen.
Het hoog militair gerechtshof heeft uitspraak
gedaan in de bekende zaak der cadetten op de
Teteringsche Heide (vergrijp tegen de krijgs
tucht) en veroordeelde G. J. Blom en E. den
Dooren de Jong wegens aanranding van een
schildwacht, elk tot drie maanden detentie in
eenzame opsluiting. Als verzachtende omstan
digheden werd aangenomen de opgewonden toe
stand, waarin het feit gepleegd werd, terwijl
mede als zoodanig gold dat geen persoonlijk
leed was toegebracht. De degradatie is inge
trokken.
De straf is op 27 Augustus ingegaan. C. Ree
dijk en A. W. A. de Kock van Leeuwen zijn
vrijgesproken, doch ter disciplinaire correctie
verwezen. Bij het vonnis van den krijgsraad,
dat dus vernietigd is, waren de vier genoemde
cadetten, zooals men zich herinneren zal, res
pectievelijk tot zes, zeven, vier en drie maanden
gevangenisstraf veroordeeld, terwijl de beide
cadets-korporaal gedegradeerd waren.
Maandag jl. heeft ds. Vlug van Leiderdorp
zich voor de rechtbank in Den Haag moeten
verantwoorden wegens ’t geen op 25 Juli jl. in
de kerk te Leiderdorp is gebeurd. Men zal zich
het opstootje ongetwijfeld herinneren en hoe
ds. Wildeboer, die op den kansel stond, zich
verplicht zag, tengevolge van het spektakel in
de kerk, heen te gaan.
Ds. G. Vlug werd beklaagd van pp dien Zondag
de godsdienstoefening der Nederl. Herv. gem.
te hebben belet. Het getuigenverhoor strekte
om in het licht te stellen, of de handelingen
van ds. Vlug al dan niet de oorzaak van het
staken der godsdienstoefening waren geweest.
De beklaagde hield het tegendeel staande, maar
ds. Wildeboer en de waarnemende burgemeester,
de heer Parmentier, verklaarden dat Vlug door
zijn houding de gemoederen had verontrust.
Bepaalde feiten konden echter niet worden aan
gegeven. De substit.-offic. van justitie eischte
de veroordeeling van den beklaagde tot een
gevangenisstraf van 45 dagen en f 8 boete.
De beklaagde werd verdedigd door mr. C. A.
Vaillant, die tot de conclusie kwam, dat op
25 Juli te Leiderdorp geen wettig predikant
op den kansel stond, de bescherming der over
heid onwettig was en de toelating van ds. Wil
deboer evenzeer dat door die reeks van on
wettige handelingen de wanorde werd verwekt;
althans niet door den beklaagde. In ieder ge
val meende hij, dat zijn client in het geheel
niet kon gestraft worden, omdat in het nieuwe
strafwetboek geen straf bedreigd wordt tegen
verhindering eener godsdienstoefening door
wanorde.
Na re- en dupliek werd de uitspraak bepaald
op Maandag a.s.
UIT DE PERS,
Maar indien de vrees ons zoo ver voert, dat
onvoori-1 1
I
I
oeeker
OUROT
1.
11-
J
B i A A D A N B.
l-
I
ik.
o.
)0-
ig-
110
it
i
i
en
Schat naar ’t borduursel op te rokken
’t Geluk der dragers niet altijd.
