MB’ffl EHEHBROffiMIffll SKL
i w
No, 93.
E E N-E N-V E E R T 1 Cl S T E
1886.
J
s
wk.
1) I C EMB E Tt.
20.
.50
overleden.
ergens
voor
telt
sti-
iter
lal-
c.
De oud-hoogleeraar P. Hofstede de Groot is
iu den ouderdom van 84 jaren te Groningen
ko-
in
>33
IT-
b>j
het
het
op
rat,
ler-
de
che
Alle brieven
in te zenden.
els,
eelt
de
RS.
lts.,
ak-
Bzer
der
<er-
het
■er-
ige-
an-
ger
>es-
>zer
rbij
ijke
and
met
eke
net
Deze COUBANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post J.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ot redactie betreffende, franco
In de algemeene leden-vergadering van da
Friesche maatschappij van landbouw te Leeu
warden op 10 dezer zal o. a. de vraag behan
deld worden:
„Is het raadzaam dat bij de Hooge Regeering
wordt aangedrongen op een verbod van doorvoer
van vee, om daardoor te verkrijgen vrijen invoer
iu Engeland
SNEEK, 7 December.
Gaarne voldoen wij aan het verzoek van den
directeur, om het publiek er aan te herinne
ren, dat aan het telegraafkantoor Nieuwjaars
kaarten verkrijgbaar zijn a 10 cents per stuk.
Daar de voorraad niet zeer groot is, is eene
tijdige aanvraag aan te bevelen, opdat er, zoo
noodig, nog gelegenheid zij nieuwen voorraad
te ontbieden.
t Westergoo, 6 Dec. Alhoewel het vee
reeds eenige weken op stal staat, hebben som
mige veehouders toch hier en daar nog wat
groenvoer, om dit het vee in den stal op te
voederen. Ze zijn er dan ook heel wel meê
ingenomen, dat de sneeuw maar weer haastig
verdwenen is. De paarden zijn alle nog niet
bekendmaking.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek
brengt ter openbare kennis, dat de Kohieren
der Personeele Belasting no. 425, dienst 1886'87
dezer gemeente, aan den Heer Ontvanger der
Directe Belastingen ter invordering zijn ter hand
gesteld, en dat ieaer verplicht is zijnen aanslag,
op den bij de wet bepaalden voet, te voldoen.
Sneek, den 4 December 1886.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
TWEEDE K A M E B.
wij gaarne dat de vraag, of het totstandkomen
van grondwetsherziening in het algemeen al dan
niet door de indiening van het voorstel-Schaep-
mau kan gebaat worden, bij ons buiten beschou
wing blijftwij stellen alleen de vraag: zal het
voorstel-Schaepman al dan niet strekken om ons
recht te doen wedervaren op het gebied van
ouderwijs En dan moeten wij eerlijk verklaren
op deze vraag geen bevestigend antwoord te
kunnen geven.
De poging, in ’t vorig jaar door de gezamen
lijke rechterzijde aangewend, is mislukt; mislukt
tengevolge van deu onwil van de linkerzijde en
van het ministerie. Toen stonden de partijen
in de Kamer 43 tegen 42. Sedert hadden wij
de ontbinding de linkerzijde kwam versterkt,
de rechterzijde verzwakt uit den strijd te voor
schijn de regeering, die reeds bij de ontbinding
met beslistheid partij had gekozen voor de li
beralen, helde sedert meer en meer over naar
links,
Hoe, dan eonig resultaat te verwachten van
de herhaling met mindere kracht van de poging,
die onder gunstiger omstandigheden aan de ge
zamenlijke rechterzijde is mislukt.
Zegt men ons, dat het hier alleen een protest
geldt, dan moeten wij het dubbel betreuren, èn
dat dit protest uitgaat van één persoon, èa dat
daarbij de vroeger gezamenlijk vastgestelde vorm
is losgelaten en de vorm van een destijds ver
oordeeld liberaal voorstel zij het ook gewijzigd
en aangevuld is overgenomen.”
„Of de aanneming van het voorstel-Schaepman,
zooals het daar ligt, geschikt zou zijn de be
slechting van den schoolstrijd voor te bereiden,
en of het dus ongewijzigd voor de katholieken
aannemelijk moet worden geacht, is in ons oog
aldus besluit de Tijd een vraagstuk van
zooveel belang, dat een kalm en nauwgezet
onderzoek aan de beantwoording daarvan dient
vooraf te gaan.”
dan met drie, enz.
Thans is bepaald dat de binnenlandsche post
wissels ook de maand volgende op die der
uitgiften, zonder nadere machtiging door de
postkantoren kunnen worden uitbetaald.
Het weekblad de Amsterdammer wijdt een
plaat aan het Gids jubilé. Een reeks portretten
worden gegeven. In het midden Potgieter eu
Bakhuizen van den Brink en de oud-redacteu-
ren R. Fruin, S. Vissering, P. J. Veth, H. J.
Schimmel, Joh. C. Zimmerman en P. N. Mul
ler. Onderaan een drietal van de tegenwoordige
redacteuren en de uitgever, de heer P. N. van
Kampen. Voorts een afbeelding van het vig
netje, dat op het prospectus van 1836 voorkwam.
Zaterdag reden te Hilversum twee treinen
van den goederendienst tegen elkander. Twee
wagens werden ineen gedrukt. Het overige
roateriëel werd mede aanmerkelijk beschadigd.
Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.
Te Laten (in Groningen) is iemand dooreen
koe gedood. Da man had het dier voor een
kar gespannen eu daar het onwillig was, ge
slagen, waarop het in angst of woede hem met
zulk een kracht tegen den muur stiet, dat hij
eenige uren later aan de gevolgen stierf.
Te Halfweg, bij Haarlem, hebben drie boeren
knechts Zondagnacht met elkander twist gekre
gen, die zoo hoog liep dat een van hen zijn
mes trok en den ander daarmede zoodanig in
de borst stak, dat de dood onmiddellijk volgde.
Wraak schijnt hiervan de oorzaak te zijn.
Zaterdag morgen zou voor het hof te Arn
hem uitspraak werden gedaan iu de zaak van
drie personen, beschuldigd van diefstal van vee
uit de weide. Toen een van hen, ouder geleide
van rijksveldwaehters, nabij het paleis van ju
stitie was gekomen, keerde hij zich plotseling
om en zette het op een loopen. De rijks veld
wachter ging hem wel achterna, maar moest al
spoedig den wedloop opgeven. De beschuldigde
toch was hardlooper van beroep. Tot dusverre
is hij nog niet opgespoord.
ADVEBTENT1ÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7'/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
UIT DE PERS.
Daar er verschil van opvatting bestaat over
de vraag: of het hoofd der school moet worden
meegerekend onder de helft van het aantal on
derwijzers, die op 1 Januari 1887 behoort te
zijn iu dienst gesteld (art. 24 der wet op het
lager onderwijs), heeft de minister van binnen
landsche zaken het volgende aan de Gedeputeerde
Staten der provinciën doen toekomen.
In de eerste twee zinsneden van art. 24 der
wet is alleen sprake van den bijstand van het
hoofd der school, waaruit volgt, dat de geleide
lijke vermeerdering alléén op het hulppersoneel
doelt en het hoofd der school buiten rekening
laat. Daarentegen regelt art. 24, al. 3, den
leeftijd en de bevoegdheid van alle onderwijzers,
aan de school verbonden, derhalve het hoofd der
school daaronder begrepen.
Bij het nemen van maatregelen ter geleidelijke
uitvoering van art. 24 der wet, overeenkomstig
het koninklijk besluit van 3 October 1884 (Stbl.
no. 207), zal er alzoo op behooren te worden
gelet, dat onder de onderwijzers, bedoeld in de
beide eerste alinea’s, het hoofd der school niet
en onder hen, in de derde alinea bedoeld, het
hoofd der school wel medetelt. Waar derhalve
in een school het hoofd moet worden bijgestaan
door éen onderwijzer, moet deze op 1 Januari
1887 zijn aangesteld, want hij vertegenwoordigt
een oneven getal en dus moet de helft van het
daarop volgende getal (2) in dienst zijn gesteld.
Zyn er naar het aantal leerlingen twee onder
wijzers tot bijstand van het hoofd der school
vereischt, dan kan, zoo er tot nog toe geen of'
i .TaQ I slechts éen is, met éen worden volstaan, zoo
zelven betreft, belijden drie of vier, dan met twee, zoo vijf of zes,
B E K E N D M A K I N G.
Het voorstel van den heer Schaepman tot
wijziging van art. 194 der Grondwet wordt door
de Stand, aldus begroet
„Nogmaals waagde Schaepman zich aan een
poging om art. 194 iu beteren zin te wijzigen.
Zijn nieuw concept opent de mogelijkheid
voor drieërlei school: Een openbare neutrale;
een openbare confessioneeleen een bijzondere
vrije school.
Hier ligt dus dit goede in, dat hij rekening
wil houden met de zeer uiteenloopende toe
standen in onze onderscheidene gemeenten.
Toch zou dit, gelijk zijn voorstel er nu ligt,
op den ondergang der vrije school uitloopen
en was die eenmaal dood, dan kon ijlings een
wet ook de openbare confessioneele school om
hals brengen.
Dit is in dit concept de zwakke stee.
Of liever, de zwakke stee ligt nog c
anders. Hierin nl. dat het een persoonlijk
stel is.
Uitnemend heeft Schaepman gevoeld, dat de
rechterzijde er niet mee af' is, om af te wachten
wat de linkerzij behagen zal.
Zij is er om ook harerzijds te spreken. Te
spreken, ook in concrete voorstellen.
Maar als men van Schaepman’s kant dan nu
heusch zelfs op het stuk van onderwijs niet
tot een degelijk partij voorstel kan geraken, maar
ook daarbij van de guerille leeft, boude men
ons dan ten goede, dat we aan de politieke be-
teekenis der rechterzij gaan wanhopen.”
Ook het Hand, wijdt er een beschouwing aan.
Na er op gewezen te hebban dat de 4e alinea
bijna woordelgk gelijkluidend is met het bekende
voorstel van de hh. He Beaufort c s., doet het
blad uitkomen dat de strijd zal werden gevoerd
over de <>e alinea en ’t geeft als zyo meaning
te kennen, dat de heer Schaepman ook nu den
steen der wijzen niet gevonden heeft.
Die alinea luidt„De kosten van het lager
onderwijs, verstrekt aan kinderen van bedeelden
of van hen die, ofschoon niet bedeeld, onver
mogend ziju schoolgeld te betalen, worden naar
een bij de wet vast te stellen maatstaf, aan
iedere school door zoodanige kinderen bezocht,
uit de openbare kassen vergoed.”
vV ij behouden ons voor er op terug te komen
zegt het blad maar wij teekenen voor-
Icopig reeds aan, dat in die alinea aan den ge
wonen wetgever enkel is overgelaten den maatstaf
vau vergoeding der onderwijskosten te regelen.
Uit de toelichting blijkt, dat de voorsteller daar
onder alleen verstaat: „het bedrag en de wijze
van vergoeding.”
„Zal de wetgever dus geen enkele voorwaarde
mogen stellen voor de deugdelijkheid van alle
scholen die uit de openbare kas worden onder
houden Acht de voorsteller zulk een buiten-
i sporigen eisch inderdaad vatbaar voor inwilliging?
Men ziet uit deze enkele opmerking reeds,
dat door het voorstel van den heer Schaepman
het vraagstuk wel weder aan de orde is, maar
de oplossing nog geenszins verzekerd.
„In allen gevalle aldus besluit het Hand.
is de stoot gegeven en daardoor de mogelijkheid
van een bevredigenden afloop weder geboren.”
Het voorstel wordt door de Tijd niet met in
genomenheid begroet. Wat de reden is van dit
persoonlijk optreden, zou het blad en onge
twijfeld alle Nederlandsche katholieken met haar
gaarne vernomen hebben. Maar ook het
oogenblik der indiening acht het blad slecht
gekozen. Deze meening wordt als volgt toe
gelicht
„Wij treden hier niet in beoordeeling
bedoelingen. Wat ons
ï-^l
hews- n i in miuii: Bi ll) m k
B 2 3 M W A JW 30
I s
ID
i
i
i
aan*
Pe-
l«
I
IK
i
"'18
k-
vd.
’iuJ*
ries,
5 jr
)eó.
n. te
iud*
tiina
vd.
kjen
en
veld
Jor*
sina.
1 -
lico-
■■E’
öto ,ploite" in stralzaken niet door rijksveldwaehters maar
de ihde?™“ardera te doen ~eaehied™. werd bestreden door
de hh n'3£aokay en Pr° VrP vau Steenwük en verdedigd door
het dk 1)e 1)ai,ute ,?n Vaa Houten. De minister verklaarde, dat
die ev,S±der>K?ln.er was geweest, de rijksveldwaehters met
hij /mi te Pela,st.en> Werd het amendement aangenomen,
nomon da? clrculaire wijzigen. Het amendement is aange-
38 tegen 26 stemmen.
Vervuil® afd/eling ri.iksPolitie drong de heer Kist aan op de
Aaisfkrri deb.vacaJ-ure van d®“ commissaris van politie te
ifs bekB^»Vïar® by -!?et PalinS°Proer «en moedig commissa-
Veél vnn 1 Z'Jz'! Wljk’ 8Poe(lig opgetreden, wellicht ware
8etiedenrambtennaren!riBeUS hlUdigt d®“ 4,ver der toeu °P’
de°uokdkllt®ir-flJlt^0o,rdt1dat de burSemeester van Amsterdam
Overlojx.akellJkbeld der oenoemiug niet inziet. Hij zal nader
Heden®kooiv ett bursemeeater en den Proeureur-generaal.
d00r .dejfe t?r,kennis der ingezetenen, dat bij hoofd-
V1 Vhandelende over de inschrijving voor de
militie, onder anderen voorkomt het navolgende
Jaarlijks worden voor de Militie’ ingeschreven alle
“KS lst®° van hetjaar
Voor ingezeten wordt gehouden:
viin' h»fi„"i';'1S1v?der’ °.f’ i8 doze overleden, wiens moeder, ot
zijn beide overleden, wiens voogd ingezeten is volgens de wet
van den 28sten Juli 1850 (Staatsblad no 44)
laatste J’.?nKïgte®n c;uders °f VO03'1 hebbende, gedurende de
b,‘ ln ,de eefste zmsuede van dit artikel vermelde
hield P v00rafeaande, achttien maanden in Nederland verblijf
Wiens- ouders de langstlevende ingezeten was, al
houdt d geeU insezeten- raits h« binne“ hè» rijk verblijf
rPydortiPigeZetenjy0r.dt niet gehouden de vreemdeling, behoo-
JnphP.i0) staat. rvaar de Nederlander niet aan den ver-
krl-.8?djenst is onderworpen of waar ten aanzien der
nometn11OhtlgQeid het begin!el van wederkeerig heid is aange-
Art. 16. De inschrijving geschiedt:
isrieXpA»®/?. °ngehuwde in de gemeente, waar de vader, ot,
voogd woont® moeder’ of> ziiu beidl; overleden, de
vaar h“woont0hUWde en Van weduwnaar in de gemeente
3. van hem, die geen vader, moeder of voogd heeft of door
rlezen is trn itergeiaten, of wiens voogd buiteu ’s lands geves
tigd is, xu de gemeente waar hij woont; 6
landpZalri-de»n b'Uiit®n ’sla“d:i wonenden zoon van een Neder-
wiont’ ZakG ïan 3 lands die“at in eel> vreemd land
Kederiand gewooTd^me^1 °f V°°gd het laat8t iU
Alt. n. Voor de militie wordt niet ingeschreven-
gezéten® JS^Vr<Tn!'1 “'itergeblevexl zoon van een in-
«ezelen, die geen Nederlander is
van el?, “n7r,?eJld ,liijk .yerblÜf houdende ouderlooze zoon
Vaa een vreemdeling, al is zijn voogd ingezeten
diééstdV^pn,anndeU Nedel'lander. die, terzake Van ’s Lands
Mks Overzeesche bezittingen ol Koloniën woont.
sehrhi?’ k’ dle- volgens art. 15 behoort te worden inge-
honriZX ’?S, V,erph0üt-zlctl daartoe bij Burgemeester en Wet-
ouders aan te geven tusschen den isten en Sisten Januari
Of I. opsosteldhetd. afwezigheid of ontstentenis is zijn valer,
zin vn^ri®tn°tVb x®rie'’’ 04,08 “oeder- °1 ziiu beiden overleden,
jn voogd tot het doen van die aangifte verplicht.
doth vrA'. HAdie ,terst na het intredel‘ van zjjn 19de jaar,
verolloh? volbrengen van zijn 2Uste ingezeten wordt, is
Kev?nICh-’ ,Z C1’ zood™ dit plaats heeft, ter inschrijving aau te
BurgTerater eu Wethouders der Gemeente, waar de
inschrijving, volgens art. 16 moet geschieden.
artus 1J geldeu de hoP'diuaen der 2de en 3de zinsnede van
to^XS^^^re8iSterVanhetJaar-wflai'
Naar aanleiding van bovenstaande bepalingen maken Burge-
£uJV-IH''j'thoooers vcrder bekent, dat op WOENSDAG oen
tim- R1 1!,87> t™ «emeeuteiiuize alhier eeue bijzondere zit-
sSLJt1 W°^-eu gehouden tot inschrijving der mannelijke in-
invefS?”’ dle 4eu lsten Jnnuari 1887 hun 19de jaar zijn
k dew-iei; dl? alzuo seboren z;jn iu 1868, en wel voor J
Wijk 1, 2, 3 en 4 ’s voormiddags 9 uur.
n 5, 6, 7 en 3 io
9, 10, 11 en 12 11”
eu 16 ’s middags 12
1"’ 18’ 19 en 20 3 namiddags 1
te kan’ljl °''®ri|ens de inschryving ter Secretarie dezer gemeen-
Sn™Je®chlt;deu van s morgens 9 tot ’3 namiddags 1 uur.
önkek den 4en December 1886.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
ALMA.
De Secretaris,
J. W. BENNEW1TZ.
