MEUÏÏS- El IDIWffllHLII) IWii M
CEffiWE El III I HMM 'i IVISift
1
1
No. 15
D R I EE N-V E E R T I G S T E
N
1888,
•w
■i
sa
-
W O E N S Iyk.
Hi), die
is a e a. e>.
met aaugerand.
De ongesteldheid van mevrouw Gath. Beers-
I
I
I
I
In het Sociaal Weekblad bespreekt de heer
J en den leer-
I plicht. Hij beantwoordt daar enkele opmer
kingen, door de Amst. over leerplicht gemaakt,
en weerspreekt o. a. op krasse wijze de beschul
diging, in genoemd blad voorkomende, dat het
den liberalen zou te doen zijn om het bijzonder
onderwijs te drukken.
„Het bijzonder onderwijs moge, zegt de heer
Kals feitelijk gevolg onzer schoolwetgeving,
tegenover het openbare vaak een moeilijk bestaan
hebben, laster was steeds en laster blijft nog de
bewering, dat het hierop is toegelegd. Zoo de
liberalen het aangeprezea subsidie- of restitucie-
stelsel verwerpen, doen zij dit niet om den bloei
der openbare school te verzekeren ten koste van
de bijzondere, maar omdat naar hun inzicht dat
stelsel den staat zou voeren op een terrein,
waarop hij zich niet behoort te bewegen, gelden
der gemeenschap zou dienstbaar maken aan
kerkelijke overheersching, en vermoedelgk scha
de zou toebrengen aan de algemeene volksont
wikkeling bovendien. Terecht of ten onrechte;
maar dat zijn de motieven. De Amst. weet het
evengoed als wijen voor de overtuiging, welke
eenmaal ook de hare was, moest zg althans
zóóveel eerbied hebben overgehouden om dat
niet te miskennen.”
De heer F. Domela Nieuwenhuis, candidaat
der afdeelingen van den bond voor algemeen
stemrecht te Schoterland, zal Woensdag 22 Febr.
mans blijkt gelukkig niet van ernstigen aard te
zijn toch zal zij nog eenigen tijd haar kamer
moeten houden.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ol redactie betreffende, franco
’n te zenden*
De vereeniging „Marnix’ zal haar algemeene
vergadering op Donderdag a.s. te Zaandam
houden. Onder de vraagpunten komt de hou
ding voor, bij de aanstaande verkiezing aan te
nemen. Een der voorstellen luidt aldus „Marnix”
trede zelfstandig op tegen het achterstellen van
art. 171 (168) en tegen het vermengen van de
zaak van den Zone Gods (Art. 37 Ger. bei.)
met de zaak van roomschea en radicalen.
Onder de vragen komen voor: zijn de dolee-
renden uit beginsel tegen subsidie van de kerk
door den staat? Of is er gevaar, dat zij voor
onbepaalden tgd „voorloopig” subsidie op grond
van art. 171 (198) zullen aannemeu? Is er ge
vaar, dat de anti-revolutionaire politiek „de kerk
der scheiding” zal rijp maken voor het stand
punt der doleantie?
Omtrent de uittreding der hh. Brummelkamp
en Mulder zegt het bestuur o.a.„De br. B.
en M oordeelen, dat het nu roeping is, om met
de anti-rev. partij mede te doen, nu de leiders,
tengevolge der doleantie, ook op vrij terrein
zijn gekomen. Wij daarentegen zijn van oor
deel, dat de Doleantie volstrekt niet geacht kan
worden dezelfde politieke gedachte te vertegen
woordigen als de „Vrije Kerk,” die uit beginsel
zich tegen ondersteuning uit de staatskas heeft
verklaard, en alleen uit de hand des Heeren
wil leven, omdat zij zulks roeping acht, en daarin
hare eer en kracht vindt. Den stap dier broe
ders eerbiedigen wij, hoewel die ons bevreemdt
en leed doet, enz.”
ADVERTENTIÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents»
voor eiken regel meer 7’/i Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
De sociaal-democratische club te Amsterdam
heeft Donderdag gepoogd bij de loting een standje
uit te lokken, maar ’t is op niets uitgeloopen.
Een der lotelingen zou het protest aan deu militie-
commissaris overhandigen, maar met de woorden
„Commune-boodschappen neem ik niet aan” werd
t stuk ter zijde gelegd. Er was op den Singel,
waar de loting is, eenig gedrang, maar daar bleef
het bij.
De politie te Amsterdam heeft de hand gelegd
op een letterzetter van Holdert Co., zekere
J. Harttorff, lid van de sociaal-democratische
schermclub en de sociaal-democratische jonge-
lingsvereepiging, verdacht dat hij Dinsdag nacht
den 17-jarigen F. van Leeuwen, op den Nieu-
wendijk, in een twist met een messteek zoodanig
heeft verwond, dat de getroffene kort daarna
overleed.
De uitslag der beraadslaging, in de kiesver-
eeniging „Amsterdam” gevoerd over de motie-
Jelgersma stemmen op de lijst wordt
door de Amst. betreurd, ’t Blad schetst aldus
den loop der zaken
„Het bestuur nam de inleiding van de motie-
Jelgersma over. Het zette als dr. Jelgersma
zich in beweging, onder luid Hoezee van alles
wat beginselen waardeert; uien zei bij zichzelf:
flmk zoo, dut zal een stap worden maar
ziet, na een even beslist uitstrekken van den
voet als dr. Jelgersma trok het dadelgk het
been weer terug en riep der vergadering
toelaat ons blijven staan op ons beginsel, staan
is beter dan gaan. En de vergadering vond
dat ook. Het beginsel was gered. Het werd
En geen schepsel zou er
BEKENDMAKING. j’ - -
Oproeping Vrijwilligers voor de Nationale A Kerdijk de schoolregeling
Militie. j
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op art. 9 van het Kon besluit van den
17den December 1861 (Staatsblad no. 127);
Roepen op zoodanige ingezetenen, die verlan
gen als vrijwilligers bij de Militie op te tredeu,
om zich daartoe aan te geven ter Secretarie der
gemeente in de gewone bureau-uren.
Om als vi ij williger bij de Militie te kunnen
Worden aangenomen, moet men ongehuwd of
kinderloos-weduwnaar en ingezeten wezen, voorts
lichamelijk voor den dienst geschikt, ten minste
l.oö M. lang, op den Isten Januari van het
jaar der optreding als vrijwilliger het 20ste jaar
iiigetreden zijn en het 35ste jaar niet volbracht
nebben, tot op het tydstip der optreding aan 1
zijne verplichtingen ten aanzieu van de Militie,
zoover die te vervullen waren, voldaan en een
goed zedelijk gedrag hebben geleid.
Het bezit van die vereischten, met uitzonde
ring van de lichamelijke geschiktheid en van
de gevorderde lengte, wordt bewezen door een
getuigschrift van den Burgemeester, verkrijgbaar
op plaats en tgd bovenvermeld.
Hij, die voor de Militie is ingeschreven, wordt
slechts als vrijwilliger toegelaten voor de Ge
meente, in welke hij ingeschreven is, tenzij hij
geene verplichtingen ten aanzien van de Militie
meer te vervullen heeft.
Hij, die bij de Zeemacht, bij het Leger hier
te Lande, of bij het Krijgsvolk in ’s Rijks
Overzeesclie bezittingen heeft gediend, wordt
niet als vrijwilliger bij de Militie toegelaten,
tenzij hij bij het verlaten van den dienst, be
halve een bewijs van ontslag van den bevel
hebber, ouder wien hij laatstelijk hoeft gediend,
een getuigschrift heeft ontvangen, inhoudende,
dat hij zich gedurende zijn diensttijd goed heeft
gedragen.
Hij kan, heeft hij dit ontvangen, tot dat zijn
veertigste jaar volbracht is, als vrijwilliger bij
de Militie worden toegelaten.
Sneek, den len Februari 1888.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
De bekrompen opvatting van de regeering
waar zij uitvoering moest geven aan ’t voorschrift
der Grondwet, om categoriën aan te wijzen,
•verkiesbaar voor de Eerste Kamer, wordt door
eenige bladen ’t Vad. en ’t Hand. o. a.
m het licht gesteld.
„Door zulk een bekrompen uitvoering der
nieuwe Grondwet heeft het tegenwoordig mi
nisterie zijn voortbestaan onmogelijk gemaakt
tegenover een nieuwe Kamer, waarin het liberale
element de meerderheid mocht hebben, zegt o. a.
het Hand. Het zal tot de taak der nieuwe ver
tegenwoordiging dan ook belmoren, te zorgen
dat de wet, door de additioneels bepaling der
Grondwet binnen twee jaren gewenscht omtrent
de verkiesbaarheid tot de Eerste Kamer, zoo
spoedig mogelijk het enge besluit vun 14 Febr.
1888 vervangt.”
Ook het Vad. laat zich in dien geest uit.
11 tBlad schrijft: „De bestuursmaatregel is weder
I een treurig bewijs, op hoe bekrompen wgze de
I legeering genegen is de bepalingen der nieuwe
I Grondwet toe te passen. Is het wellicht haar
I bedoeling duidelijk te maken, dat de nieuwe
I toestand nieuwe mannen eischt, dan hebben wg
II daar vrede mee.”
I
iets kwaads mee kunnen doen, men stond er
immers op.”
Het besluit der kiesvereeniging is slechts twee
candidaten te stellen, ’t Klinkt, naar ’t blad
nog doet opmerken, theoretisch zeer goed, maar
practised heeft het geen beteekenis. Het wil
zooveel zeggen als „liberalen, doet voor ditmaal
wat u lust, wij zullen u niets in den weg leggen.
theoretisch staan wij tegenover u, practisch
zullen wij u helpen meerderheid te blijven.”
Het Hand, is daarentegen van meening dat
voor de nu gevallen beslissing zeker deugdelijker
gronden zijn aan te voeren dan voor het stemmen
op candidaten, met wier richting de vereeniging
niet instemt.
De kapitalisten mesten zich vet van het zweet
en van het bloed der arbeiders dat is het
hed, herinnert het Sociaal Weekblad hetwelk
door de sociaal-democraten op alle tonen den
volke wordt voorgezongen.
Achten zij dat soms ook toepasselijk op de
genen, die nu wederom, door volteekening van
een leeniug van f 300.000, de koninkl. fabriek
van stoom- en andere werktuigen te Amsterdam
hebben op de been geholpen
In die fabriek zijn in de jaren 1872 tot 1887
werHoonen uitbetaald tot een bedrag van ruim
tien midioen gulden. Doch hoe staat het
intusschen met de aandeelhouders? Geloof het
vrij, dut zij hun aandeelen voor luttele percenten
van de som, die zij er op hebben gestort,
volgaarne zullen afstaan aan wie zoo dwaas
ware ze te koopen. Ook zij, die in de jaren
1883 en 1884 deelnamen in de toen gesloten
hypothecaire leeuingen, kunnen hun obligation
niet meer van de hand zetten dan met een
verlies van dertig ten honderd of meer, waardoor
duidelijker dan door iets anders in het licht
treedt, wat dengeuen te wachten staat, die
thans de bovengenoemde som hebben bijeen
gebracht. Maar in de circulaire, waarin op hun
medewerking een beroep werd gedaan, werd
gewezen op de „nijvere, arbeidzame en flinke
werklieden”, wier belang bij het voortbestaan
der fabriek zoo benauwend nauw betrokken
is, en de drie ton zijn gevonden.
t Is waardat kapitaal-bezitters dikwerf
slechts denken aan hun eigen belang. Maar
waar is het gelukkig toch ook, dat het somtijds
door hen wordt ter zijde gesteld ten bate hunner
medeburgers.
Te Leiden is een geval van trichiueuse ziekte
voorgekomen. Zeven personen uit één gezin
zijn er door aangetast, maar gelukkig niet het
geheele gezin en op het oogenblik niet hoogst
ernstig. De infectie schijnt gering geweest te
zijn, lot geruststelling van het publiek en in
het belang der slagers, deelt dr. Rutgers van
der Loeff aldaar mede, dat het triebineuse var-
kensvleesch (waarvan slechts weinig in den
vorm van gerookte, maar ongekookte boterham
menworst gebruikt is) niet te Leiden, maar te
Noordwijk-binnen gekocht, is. In het vleescli,
van daar afkomstig en. gelukkig nog overge
bleven, is de trichino microscopisch aangetoond,
en kan men nu verdere nasporingeu aldaar doen.
Toch blijve men steeds den raad opvolgen nim
mer rauw varkenvleesch, ham, worst (al is het
ook gepekeld of gerookt) te gebruikenmaar het
altijd eerst te koken of te braden.
Onder zeer vele blijken van vriendschap heeft
de heer J. J. A. Goeverneur (Jan de Rijmer)
in de vorige week te Groningen zijn 80en
geboortedag gevierd.
Te Groningen is Zaterdag onverwacht overleden
de heer J. C. Wichers, commissaris van politie
aldaar.
De heer Johannes Cornells Wichers was in
1837 geboren en had ruim den leeftijd van 50
jaren bereikt. Hij begon zijn loopbaan bij de
politie als inspecteur te Rotterdam; daarna werd
hij commissaiis van politie te Sneek, Vlaardin-
gen, Leeuwarden en sedert 1 September 1877
te Groningen.
De Spectator wijdt een plaat aan de protectie.
Een vrouw uit de volksklasse is bezig voor
haar kinderen een flinke stoete op te snijden.
o„uu.uuu Gij kunt nu nog een goede boterham
worden genoodigd: 1°. zij, die van hun voornemen ^rl)een ze=t ZÖ- Als de kiezers er niet op
passen gaan „de Heeren“ de rijke graankoopers
beschermen en dan moeten de arme bloeden er
door lijden1”
De vereeniging Algemeen Kies-en Stemrecht
te Amsterdam zal kort vóór de verkiezingen
een groote samenkomst beleggen in het Paleis
voor Volksvlijt, waar eenige barer candidaten
voor het lidmaatschap der Tweede Kamer als
sprekers zullen optreden.
«I
Naar het Centrum verneemt bestaat bij de
Exploitatie-maatschappij het plan eenige rijtuigen
Van binnen electriscn te verlichten.
Van wege de Vereeniging ter behartiging van
de Nederiandsche belangen op de Parijsche
tentoonstelling in 1889, zal op 23 Februari in
het Caie Krasnapolsky te Amsterdam een alge
meene vergadering wordeu gehouden, waartoe
om in te zeuden reeds hebben doen blijken
2°. zij, die vóór of op de vergadering dat voor
nemen alsnog te kennen geven 3°. zij, die als
leden of begunstigers wenscheu deel te nemen.
Deze verklaringen kunnen worden geadresseerd
aan den heer mr, D. Josephus Jitta, Westeinde
12, Amsterdam.
De vergadering zal de statuten vaststellen, een
bestuur kiezen en voorts alles behandelen wat
het voorloopig bestuur zal ter tafel brengen.
Reeds hebben zich 47 firma’s als inzenders
aangemeld.
«BE Hl
fflfSEJftBOSKSS
TTWaiHI
I
I
I
