No. 30.
D RI E-E N-V E E R T I G 8 T E J
1888.
0
5
w
Z T EK I>
>0
■w
gewijd, deelden wjj reeds den hoofdinhoud mede.
X
1.
1.
2.
3.
:e
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden
h
a
0
ar
n
5
b.
0.
te
0
J.
I:
n
r-
r-
k
ADVERTENT1ÈN nbul 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents»
voor eiken regel meer 71/, Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
de combinatie zal opnemen, daar men de kamer
zelve niet van haar beste krachten ontbloten
wil. Ook wordt thans betwijfeld, of de heer
Buys een portefeuille zal erlangen en wordt
voor justitie zelfs de heer Lobman genoemd.
In elk geval, men verkeert nog in het stadium
der onderhandelingen en de samenstelling is
nog geheel onzeker.
Wordt de heer Beelaerts te Steen wijk gekozen
(wat sedert gebeurd is), dan is het waarschijn
lijk, dat zijn vrienden zullen trachten hem op
den presidentszetel te brengen. Doch ook de
heer A. Schimmelpenninck komt in aanmerking.
De kansen voor den heer Schaepman moeten
minder goed staan.
In dienzelfden geest ongeveer schrijft de Haag-
sche correspondent van de Zutf. Ct. Namen
als Ruys, Godin de Beaufort, Schimmelpennick
van der Oye hebben een goeden klank, maar
mannen naar het hart van dr. Abr. Kuyper
zijn het nu juist niet en het is de vraag of dr.
Kuyper en zijn staf zich er rustig bij zullen
neerleggen, dat de mannen, die slechts schoor
voetend den Kuyperiaanschen zegewagen zijn
gevolgd, tot regeeren worden geroepen, terwijl
de mannen, die de kamer hebben omgezet, op
den achtergrond blijven.
De Standaard noemt hetgeen het Vaderland
schrijft „een aaneenrijging van onjuistheden* en
spreekt met name de volgende tegen. „Het is
onwaar zegt zij dat de heer Mackay
allereerst heeft aangeklopt bij den heer Hartsen.
Onwaar dat de portefeuille is aangeboden aan
den heer Van der Hoeven. Onwaar dat de
heer Gericke te Madrid voor buitenlandsche
zaken is aangezocht. Onwaar dat kolonel Schim
melpenninck of generaal Van der Beek zijn
aangezocht voor oorlog. Onwaar dat aan dea heer
Wirix de portefeuille is aangeboden van marine.”
De Tijd zegt, dat in tijden van crisis zelfs
geruchten zekere waarde hebben, en neemt de
bedoelde mededeelingen over, „met het grootst
mogelijke voorbehoud en zonder eenige verant
woordelijkheid omtrent den inhoud te aanvaarden.
Van het artikel, door mr. Van Houten in het
jongste nummer der Vragen des Tijds aan den
veranderden politieken toestand van ons land
In de openbare school, die slechts neutraal mag
zijn in dien zin, dat geen onderwijzer de gods
dienstige overtuiging van andersdenkenden mag
krenken, js die opleiding zelfs bij de wet verplicht
gesteld, zoodat onderwijzers, die er niet aan
voldoen, hun plicht verzuimenmaar in de
bijzondere kerkelijke scholen zal, naar men mag
verwachten, die opleiding evenmin verwaarloosd
worden. Welnu, als dat waar is, dan heeft ook
een protestantsch vader niet daarom alleen be
zwaar zijne kinderen naar een katholieke school
te zenden, omdat de opstand tegen Spanje daar
anders wordt verteld, dan op een protestantsche
school, maar dan is het bezwaar veel meer
hierin gelegen, dat hij zijn kroost niet wil op
gevoed hebben in het katholieke geloof, dat hij
niet verkiest dat aan zijn kinderen wordt inge
prent, dat de katholieke kerk de alleenzalig
makende kerk is, dat hij verkeerd vindt,
dat tegen zijn zoon over de protestanten wordt
gesproken als over ketters en ongeloovigen.
Zal nu de heer Heineken willen beweren, dat
onderwijs, waarbij geloofsdogma’s, strijdig met
onze overtuiging, op den voorgrond treden, toch
altijd nog de voorkeur verdient boven neutraal
onderwijs, waarbij alle godsdienst is uitgesloten?
Zoo ja, dan zou hij zijn plus clérical que les
cléricaux mêmes. Zoover gaan zelfs dehh. Lohman
en Schaepman niet, dat zij een protestantsche
school voor de katholieken en een katholieke voor
de protestanten voldoende achten. Maar boven
dien is het niet waar, dat alle godsdienst van
de openbare school is uitgesloten. Of is het
onmogelyk van godsdienst te spreken, zonder de
overtuiging van andersdenkenden te krenken
De ervaring leert het tegendeel, en aldus
besluit de schrijver zoolang de ervaring nog
zoozeer ten gunste der openbare school blijft
getuigen, zoolang zal het den clericalen zelfs
met den steun van den heer Heineken c. s. niet
gelukken haar op te heffen of te ondermijnen.”
De uitslag der Dinsdag gehouden verkiezin
gen van, een lid der Tweede Kamer in de vol
gende hoofdkiesdistricten is aldus:
Breda. Uitgebracht 2753 stemmen.
Geldig 2736. Gekozen de heer mr. L. P. M.
H. baron Michiels van Verduynen (kath.) met
1945 stemmen.
De heer mr. P. F. Gooth (lib.) verkreeg
596 stemmen.
Druten. Geldig 1863 stemmen. Gekozen
de heer mr. J. A. N. Travaglino (kath.) met
1501 stemmen.
De heer mr. M. Tijdeman Jr. (lib.) verkreeg
216 stemmen.
Steenwijk. Uitgebracht 2598 stemmen. Ge
kozen de heer jhr. mr. G. J. Th. Beelaerts
van Blokland (anti-rev.) met 1400 stemmen.
Op den heer mr. W. H. de Beaufort (lib.)
waren 1184 stemmen uitgebracht.
De aanvullings-verkiezingen, die hiermee zijn
afgeloopen, hebben in de samenstelling der
nieuwe kamer geen verandering meer gebracht.
De niet herkozen leden 2E. baron Mackay,
jhr. mr. Beelaerts van Blokland en J. van
Alphen zijn daardoor weder in de kamer gebracht
Verder de nieuwe leden Brantsen van deZijpe,
Hintzen, Travaglino en Michiels van Verduynen.
In ’t geheel zullen er 36 nieuwe leden in de
Kamer komen, van welke er echter 6 vroeger
reeds zitting hebben gehad.
De samenstelling blijft thans 45 liberalen, 27
anti-revolutionairen, 26 katholieken, 1 conserva-
terwoudt bepaald bedankt, terwijl het twyfelach- I tiet en 1 sociaal-democraat.
tig is of men den heer Godin de Beaufort in Het optreden van een ministerie uit de rech-
BEKENDMAKING.
BUBGEMEESTERen WETHOUDERS der
gemeente Sueek,
Gelet hebbende op art. 7 van Zijner Majes-
teits besluit van 7 September 1828 (Staatsblad
so. 55), roepen op, alle personen, welke als ge
huwd of als weduwnaar met kind of kinderen
in de tweede klasse van de algemeene rol der
schutterij, in het vorige jaar opgemaakt, zijn
gebracht, doch sedert dien tijd door het overlijden
van hunne vrouwen of kinderen, de bevoegdheid
hebben verloren om in die klassen te verblijven,
*en dus als nu in de eerste klasse der voor dit
jaar te formeeren algemeene rol gerangschikt
moeten worden
om van zulke veranderde omstandigheden ter
Secretarie dezer gemeente kennis te geven, vóór
den 15en der volgende maand, zullende bij
verzuim dezer aangifte de belanghebbenden,
ingevolge art. 8 van voormeld Koninklijk besluit,
bij de Schutterij worden ingelijfd en bovendien
tot eene geldboete en gevangenisstraf verwezen
worden.
Voorts wordt ter kennis van de belanghebbenden
gebracht, dat zij, die hun 34e jaar hebben vol
eindigd of gedurende vijf jaren bij de reserve
hebben gestaan, desverkiezende kunnen worden
ontslagen, wordende elk, die van dit recht wenscht
gebruik te maken, aangemaand, om zulks uiterlijk
vóór den 30en Juni aanstaande ter Secretarie
aan te geven.
Sneek den 13 April 1888.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
langer, gelijk van ouds, beschouwd werden als
de beste vertegenwoordigers der democratische
beginselen. Wat de toekomst betreft, hij schijnt
het mogelijk te achten dat een anti-liberale
kabinetsformatie niet tot stand komt, dank zij
het antagonisme tusschen de christelijk democra
tische elementen van de anti-revolutionaire groep
en het conservatisme, dat zich vooral ia de
katholieke groep weet staande te houden. In
dat geval zou er plaats zijn voor een vooruit
strevend ministerie, daar de linkerzijde der anti
revolutionaire partij en deze heeft bij de
verkiezing getriomfeerd allicht liever daarmede
zou samenwerken dan met de conservatieve
groep, die in de meerderheid der katholieke leden
den toon aangeeft.
Eenigszins anders luidt het oordeel dat in
hetzelfde nummer van dat tijdschrift door mr.
W. Heineken wordt geveld. Na de nederlaag
der liberalen te hebben geconstateerd, een neder
laag, welke in hoofdzaak aan de houding der
liberalen in de onderwijsquastie is toe te schrijven,
stelt hij als feit, dat de nieuwe kiezers tegen
de bestaande richting van het onderwijs hebben
partij getrokken en de tegenstanders der school
wet tegen haar voorstanders in het gelijk hebben
gesteld. Met dit feit men moge het betreu
ren dient rekening te worden gehouden, Het
valt gemakkelijk te decreteeren dat het neutraal
staatsonderwijs aan de behoeften van het volk
voldoet, dat het is het symbool der volkseenheid,
dat de staatsschool de plaats is waar de kinderen
leeren verdraagzaam te zijn, wanneer blijkt
dat die school niet een instelling is die ons het
meest vereenigt, maar de twistappel, die ons
het meest verdeelt, en de meerderheid der kie
zers haar niet wil, moet een staatsman, die dezen
naam verdient te dragen, daarmede rekening
houden.
De heer Heineken wenscht dat de wetgever
rekening zal houden met dien wensch van de
nieuwe kiezers, van het payslégal. Het dwaze
standpunt van hen, die de staatsschool als het
symbool der nationale eenheid bewonderen, zal
men moeten laten varen. En is men het er
over eens dat het even goed mogelijk is de
kinderen het lezen, schrijven en de andere vak
ken van het lager onderwijs te leeren in een
school met den bijbel of een katholieke school,
komt men bovendien tot het inzicht dat neutra
liteit door mannen van overtuiging alleen kan
worden voorgestaan omdat niets beters te ver
krijgen is, maar niet omdat zij op zichzelf be
geerlijk is, dan is de eerste stap gedaan om tot
een nieuwen toestand te komen.
Het is waar, dat het voor de a. s. minderheid
in de Tweede Kamer wel zoo gemakkelijk is
van tijd tot tijd een philippica te houden tegen
de clericalen en haar politiek en te vlassen op
de fouten welke de meerderheid zal begaan,
maar het is te hopen dat er onder de leden der
minderheid in de Kamer van Honderd eenige
wijzen zullen worden gevonden, die van een
andere opvatting der belangen van het Neder-
landsche volk doordrongen zijn.
De Haagsche correspondent van de Zutf Ct.
is reeds tegen deze redeneering in verzet gekomen.
Hij wijst er op dat mr. W. Heineken droomt
van een geestdoodende neutraliteit in de school,
een neutraliteit die de wet niet kent, omdat zij
op het op voedend karakter van 1
prijs stelt. Hij vergeet geheel en al dat het
lager onderwijs niet alleen bestemd is om kun
digheden in te prenten, maar ook om op te leiden
tot alle maatschappelijke en christelijke deugden.
van den
VERGADERING
UN den Gemeenteraad van Sneek, De heer Van Houten schrijft de nederlaag der
op Zaterdag 14 April 1888, ’s namidd. 7 uur. liberalen grootendeels toe aan ’t feit dat zij niet
Punten van behandeling:
Resumtie der notulen.
Mededeeling van ingekomen stukken enz.
Benoeming van eene onderwijzeres aan
ichool no. 3.
4. Adres verlenging studiebeurs-Bumaleen.
5. Voorstel tot deelneming in de rentelooze
[eldieeniug der Zuiderzee-vereeniging.
6. Rekening Old Burger Weeshuis, over 1887.
7. Af- en overschrijving Schutterij-begrooting,
ienst 1887.
8. Alsvoren begrooting der algemeene Arm-
oogdij, dienst 1887.
9. Vaststelling van het kohier
loofdelijken omslag, dienst 1888.
10. Adres van den Gemeente-Ontvanger.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen onder de aandacht van
legenen, die, gedurende het jaar 1887 iets voor
ie gemeente hebben verricht of aan haar geleverd,
fat hunne pretentiën, voor zoover ze niet vóór
>f op 30 Juni e. k. zijn ingeleverd, moeten
worden gehouden voor verjaard en vernietigd.
folgens art. 228 der gemeentewet, in verband
net de wet van 8 November 1815 (Staatsblad
io. 51).
Sneek den 13 April 1888.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ Secretaris.
Als ’t geen het Vad. meedeelt over de kabi-
nets-for ma tie juist is, dan blijken de bezwaren
niet gering te zijn.
De heer Mackay moet het allereerst hebben
aangeklopt by den heer Hartsen, die, zooals
men zich herinnert, door dr. Kuyper te Alkmaar
is gesteund, nadat hij een langen brief had
geschreven over het program van actie. Van
dezen conservatief is de heer M. gegaan naar
den koloniaal-liberalen staatsraad Van der Hoeven,
doch geen van beiden mocht hij overhalen.
Verschillende conservatief-clericale staatslieden
zijn daarop door hem gepolst, sommigen met
succes, zoodat men aan ’t eind der vorige week
meende te mogen verzekeren, dat het kabinet
gereed was. O. a. zou de heer Buys, justitie
bekomen; de heer Westerwoudt of Godin de
Beaufort, financiën; Gericke, onze gezant te
Madrid, buitenlandsche zaken; Havelaar, water
staat; kolonel Schimmelpenninck of generaal
Van der Beek, oorlog; kapitein ter zee Wirix,
marine.
Daarna schijnen er echter moeilijkheden te
zijn gekomen. De leiders der anti-revolutionaire
partij kwamen er tegen op, dat de gauche in
deze combinatie geheel was weggecyterd, en
van een zijde, die te vriend moet worden ge
houden, werd de eisch eener reorganisatie
gesteld. Daarop is de portefeuille van koloniën
aangeboden aan den heer Keuchenius, die bereid
het onderwijs is haar te aanvaarden, doch zijn voorwaarden
stelt. Over die voorwaarden is men thans in
onderhandeling. Inmiddels heeft de heer Wes-
tig is of men den heer Godin de Beaufort in
fiiS#
OEEKBR CO
iims- bi loiimmuii ïiior de
■imwmofflMMTsiffl.
BI N I E JLAAf I».
2
11
ir
>e
s-
3.
.2
:7
.j
»r
i(5
ir
1
•r
5
>r
.2
•r
n
k
4
vuiuuu zuaJ C4C41A UVU UQt/A AXUUUUUUtUöj IA1U UülVAU
k
