tf'UTWniO 1WMSEW SBK.
jaargang
Nu. 77.
D R I E E N-V E E R T I G S T E
1888.
len
W o Eï> s r>
id<
lilJ!
2G SJ3PTE3IBER.
H
m
icö
T.
.00
Bï.ï^ s; LIX i!,
)t.
>raei
1
35
leal
ens
«al
joa
van
gratis.
m
w
liet
3e'
jmj
V
J.
i'do
sbfl
de.
de
iën
its-
do
lij»
1'1,
iu-
ADVERTENT1ÊN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Zij, die zich met ingang van
1 October op ons blad abonnoeren,
ontvangen de reeds verschenen Feuilleton-
nummers van den nieuwen roman
E. Werner: DE FEE DEK ALPEN, j
haar lof voor deze begrootingsrede als voor
r De f 7'ijd noemt do toespraak van den heer
11 Beelaerts bij de aanvaarding der betrekking als
3 11 voorzitter der Tweede Kamer een ongelukkige
I redevoering. Dat de heer Beelaerts zich den
M I 20.-ten September beroepen heeft op een feit,
“Rdat tweehonderd jaar geleden den ISden Sopt.
heeft plaats gehad, is bijzaak. Bedenkelijker
acht de Tijd rijn rede als zij nagaat wat er dan
eigenlijk voor 200 jaar plus twee dagen hier te
lande heeft plaats gehad.
Do millioenenrede kenschetst het Ministerie
als een conservatief kabinet in den ongunstigsten
zin van ’t woord, zegt het Vaderland. Niets
veranderen is de leus. Voor de toekomst belooft
r!J niets en zij verschaft ook weinig licht omtrent
ae Staatsbegrooting, want een aanmerkelijke
besnoeiing van uitgaven valt in deze begrooting
niet te bespeuien. De krachtige hand, die onze
ongehoord weelderige staatsinrichting eens flink
zou beperken en aan de liberale geldverspilling
oen eind zou maken, rust vooralsnog.
In één opzicht valt de rede te prijzen, nl. dat
ril briekt met het gegoochel met gewone en
buitengewone ontvangsten en uitgaven, en het
kan dan ook vrede hebben met de conclusie
[omtrent het tekort.
Maar des te meer is te betreuren, dat het
kabinet in dezen betrekkelijk gunstigen toestand
oer financiën grond vindt voor volslagen wer
keloosheid (terloops zij opgemerkt, dat ook
[omtrent haar plannen met de verhouding der i
Indische middelen tot die van het moederland I
l’oou niets verneemt), in plaats van daarin een I
iPrikkel te zien, om, nu ’t opleggen van mieuwe
I «sten onnoodig is, naar eeu rechtvaardiger
r’ordeeling van lasten te streven. Als straks de j
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
gelegenheden tot vervoer van goed of passsagiers
gebruik te maken; wie gemoedsbezwaar heeft
tegen op reis gaan, bljjve thuis, wie zijn goed
op Zondag wil laten liggen, doe alzoo. Ziedaar
het regeeringstelsel van de vrijheid, dat niemand
dwingt, inaar elks doen en laten gelijkelijk
waarborgt. En dat dit stelsel samen kan gaan
met een doelmatige zorg tegen afmatting van
het dienstdoend personeel, bewijst artikel 113
van het reglement op de.spoorwegdiensten, ia de
dagen van het liberaal régime vastgesteld.
„Maar het niet-liberaal regeeringstelsel gaat
niet aldus te werk. Het laat geen vrijheid;
het dwingt, het onderdrukt. „Wat ik beter
gezegd: wat de vermogende vrienden, die mij
drijven, voor zichzelf niet doen willen en u niet gun
nen zoo spreekt een anti-liberale regeering
dat verbieden wij u. Dat verbieden wij u omdat
het ons aanstoot geeft.” Een gevaarlijke theorie,
afgescheiden van haar verregaande onbillijkheid.
Want de grens der toepassing is niet te trekken
en gaat de regeering voort met aan allen te
verbieden wat aan enkelen aanstoot geeft en
is de „aanstoot” dus verheven tot wettigen
grond van verbieden en tegengaan, waar is dan
de grens? Hoe wil men dan, om een voor de
hand liggend voorbeeld te nemen, een uiting
van aanstoot afkeuren, zooals dezer dagen te
Schagon in Noordholland is vóórgekomen? Het
volk mag nooit het recht ia eigen handen nemen.
Toegegevenmaar aanstoot, voor aanstoot, ach
ten wij de wreedaardige on onmeuschelijke
handeling van een vader, die de eer zijner
dochter lager stelt dan een verkeering met een
jonkman van een ander kerkgeloof, oneindig
rechtmatiger dan het onschuldig reizen op Zon
dag van hen, die daartoe in de week niet in
staat zijn.”
Volgens de Amst. zal intusschen van de
voorgenomen inkrimping van den Zondagsdienst
op de Staatsspoorwegen dezen winter niets komen.
In tegenspraak met deze mededeeling verneemt
de N. R. C. echter, dat het plan volstrekt nog
niet is opgegeven.
Volgens het Vad. zou er sprake van zijn
Om naar aanleiding der bepalingen op het twee
gevecht, voorkomende in het nieuwe wetboek
van strafrecht, rechtsvervolging in te stellen
tegen verschillende personen, betrokken in do
bekende zaak van de hoeren Verstege eu Do
Rochemont. Behalve andere feiten, die volgens
genoemd wetboek strafbaar zijn, stelt art. 153
straffen vast op dengene, die iemand in het
openbaar .of in tegenwoordigheid van derden
verwijtingen doet of hem aan bespotting prijs
geeft, omdat hij niet tot tweegevecht heeft
uitgedaagd, of omdat hij een uitdaging heeft
afgewezen.
Zaterdag jl. is de berri-berri-com missie in
Den Haag wederom vergaderd geweest. Staande
de vergadering zegt het Hand. hebben
4 leden definitief ontslag genomen en waar
schijnlijk zullen nog 4 leden dit voorbeeld
volgen.
Behalve do professoren Mac-Gillavry en
Pekelharing, zullen, volgens genoemd blad, ook
de oud-chefs van den geneeskundigen dienst
der marine en van het Ned.-Indische leger (de
hh, Van Leent en Cochius) met den secretaris
zitting nemen.
Dr. Van Riemsdijk, kolonel, oud-chof van deu
geneeskundigen dienst in Ned.-Indie, verklaart
in de N. R. C. thans dat de leden der berri-
berri-commissie, die huu ontslag genomen hebben,
UIT DE PERS.
i neiemmeren, maar op andere punten kan zij de
hier inheemsche vrijheid van bedrijf aan de
ondernemers van open bare vervoermiddelen gerust
blijven gunnen. Zeker hadden onze maatschappijen
nooit gedacht dat de regeering bij hen zou
aandringen op inkrimping en beperking van
den dienst, in lijnrechten strijd met de behoeften
en wenschen van het publiek.
Dit komt van het „Christelijk bewustzijn”,
dat ver warring sticht in allerlei wereldsche dingen
dat heden een minister in zijn qualiteit °laat
optreden als voorganger in den gebede, morgen
met miskenning van alle administratieve gebrui
ken en aanspraken de hoogste betrekkingen doet
wegschenken aan hen, die eenig onrecht hadden
ondervonden; overmorgen misschien om dorgelijke
redenen een uit den dienst ontslagen kapitein
den baton de maréchal van legerkommandant in
de handen speelt. Voor de orthodoxe lieden is
het reizen op den Zondag, wegens een der vele
geboden van het Joodsche geloof, dat zij meer
dan de Christelijke beginselen volgen, nu eenmaal
een aanstoot, en het tegenwoordige ministerie,
dag aan dag door lastige doch noodige vrienden
aangepord, om toch eens iets te doen, dat den
orthodoxen aangenaam is, neemt dit middel te
baat, om dezen aanstoot weg te nemen. Bij de
voorgenomen regeling zullen de vrome lieden,
die zelf op den Zondag niet reizen willen, de
voldoening genieten van hun, die dit gemoeds
bezwaar niet hebben, te beletten of belemmeren
in een genot, dat zij hun niet gunnen, het genot
van den ééuigen vrijen dag, dien de hooge
eischen des levens aan koopman, winkelier,
ambtenaar, bediende en werkman overlaten, met
de hunnen door te brengen in do vrije natuur
of in den kring van elders wonende vrienden
en verwanten.
Dat hot hier een maatregel geldt in het belang
der beambten kan de A. Ct. niet toegeven.
Ware dit het geval dan zou ook het goederen
vervoer aan banden moeten worden gelegd,
maar dit is het geval niet. En dat is te begrijpen.
Wie het goederenvervoer op Zondag verbiedt of
beperkt, krijgt het met den handel te kwaad,
en tast alzoo zelfs de belangen van de vrome
lieden aan, die, al blijven zij zelf Zondags van
do spoortreinen verre, toch met de vruchten van
den Zondagsarbeid van anderen huu voordeel
wel willen doen. Het is althans vooreerst
veiliger het reizen op den Zondagen zelf togen
te gaandaarmede treft men in de eerste plaats
den kleinen man, die soms wel een luide stem
heeft, maar wiens armen niet ver reiken.
De Arnh. Ct. besluit haar artikel aldus:
„Uit maatregelen, zooals door den minister
van waterstaat enz. thans schijnen genomen te
worden, blijkt het verschil tusschen een liberaal
en een anti liberaal bestuur; met al onze afkeu
ring van den maatregel zelf vinden wij het toch
heilzaam dat de natie dit eens voelt. Een
liberale regeering om op het terrein van het
spoorwegvervoer te blijven vorscht naar de
belangen en wenschen van het publiek, niet
alleen naar die van den machtigen groothandel,
die op den Zondag geen stremming van het
goederenvervoer zou dulden, maar ook naar die
van den kleinen man, die zijn éenigen vrijen
dag liefst gebruikt om een andere omgeving op
te zoeken. Zij zorgt dan, dat bij de dienstre
geling der spoorwegen met die belangen en
wenschen wordt gerekend, dat de handel zijn
goed kan ontvangen, de kleine man zijn genoegen
nemen. Niemand wordt gedwongen van die
ministerieele pers weer oven uitbundig is in worden overeenkomstig de behoeften van het
haar lof voor deze begrootingsrede als voor de publiek, niet naar de inzichten van een afwis-
openingsrede, wellicht zelfs den Minister de eer selende regeering. De regeering moet er te^en
geeft van een toestand, dien hij heeft gevonden, waken dat de verschillende spoorwegdiensten
niet geschapen, dan zal zij slechts weder te uit broodnijd of onderlinge vijandschap het verkeer
duidelijker bewijzen, dat van deze zich meeren i belemmeren,
meer als zuiver conservatief ontbolsterende
meerderheid geen enkele hervormende daad is
te wachten.
Die lof wordt den Minister door het Haagsche
Dagblad gebracht. Het blykt uit alles, zegt het
blad, dat door den Minister de Beaufort lands
geldmiddelen op degelijke en voorzichtige wijze
worden beheerd.
De talentvolle en getrouwe administrateur der
geldmiddelen zal te bekwamer tijd ook optreden
als hervormer. Daarvan zijn wij overtuigd,
ondanks de begrootingsrede over belastingver-
andering zwijgt. De tijd van onderzoek en
voorbereiding is de tijd van spreken niet.
Reclames voor zijn bestuur worden door dezen
Minister niet in de staatsstukken ingelascht. Hij
wil spreken dóór daden.
Inmiddels vetheugen wij ons er over, zegt het
Haagsche blad, dat hij voortgaat, zonder ophef
of beweging, te arbeiden aan de schoone taak,
het tijdperk der tekorten op de Staatsbegrooting
tot het verledene to doen behooren, en alzoo een
der rampzalige gevolgen van ’t liberaal wanbeleid
op financieel gebied te helpen overwinnen.
Bij een oppervlakkige beschouwing, zegt de
Tijd, ziet de staat der Rijksfinanciën er niet
ongunstig uit, al schijnen ons ook de beschou
wingen van den minister hier en daar wel v^at
heel optimistisch. Geeft de ingediende begrooting,
wat de eindcijfers aangaat, nog geen blijken van
groote bezuinigingen, wij achten het plicht, in
het oog te houden, dat ook bezuinigingen, vooral
wanneer deze ’t gevolg zullen zijn van gewijzigde
organisation, moeten voorbereid worden. Mede-
deelingen omtrent het voorbereiden van bezuini
gingen zullen bij de schrilteljjke en mondelinge
toelichting van de Staatsbegrooting aan de
Staten Generaal zeker niet onthouden worden.
De Standaard vindt, dat men geduld moet,
hebben. De minister Godin de Beaufort koos
te recht het standpunt van vaste omtrekken te
geven aan het bestaande voor hij tot hervormen
overgaat. Er dient eerst rust in dezen tak van
Staatsdienst te komen.
Onze beste ministers van Financiën, die het
degelijkst ons crediet bevestigden en het ruimste
vertrouwen wonnen, waren dan ook altoos mannen,
die begonnen, met eerst het beheer in den
strengsten zin des woords solide te maken.
Eerst als men tot de grootst mogeljjke bezui
niging gekomen is, dient tot hervormen overgegaan.
Tot hervorming in vierderlei richting; 1°. door
mindering van inningskoscen 2°. óoor betere
evenredigheid te zoeken met het betaalvermogen;
3°. door steuning insteê van belemmering van
het nationaal bedrijf4°. door redding onzer
gemeontefinanciëo.
Maar zulk een hervormingsplan worde wel
doordacht.
Immers een slechter belasting waaraan men
gewoon is, betaalt men nog altoos lichter dan
een minder slechte, waaraan men nog wennen moet.
De Arnh. Ct. bevat een artikel over het
christelijk bewustzijn in het spoorwegverkeer.
liet blad is nl. niet bijzonder ingenomen met
het verzoek, door de regeering tot de direction
der Nederl. spoorwegen gericht om het getal
treinen voor personenverkeer op de Zondagen
te verminderen.
Zulk een verzoek noemt de A. C. zonderling.
Een openbaar vervoermiddel dient voor het
publiek-en behoort iugericht en geëxploiteerd te
1
I
taan
8»3F
i«
t
i«
16
li
tjldi'.l
■a, I
)t. -
nl. -|
ukjtfJ
rt del
Jein
l’iel
zï.|
<JC.!
OEEKER COURANT.
mm- ra «iimmii iwk dis
„In Engeland, zegt zij, was de protestantsehebevolking tegen
een wettigen koning Jacobus II opgestann. De redenen van
den opstand waren, dat de Koning door intrekking van de
lestakte en door het afkondigen van de Akte van Tolerantie
de wreedaardige wetten van zijn voorgangers tegen de katho-
II1, buiten werking had ges.eld (de vrijheid der protestanten
dieft yo.komen onaangetast), terwijl door de geboorte van een
koninklijken prins het vooruitzicht geopend was, dat de heer-
pciiappy van een katholieke dynastie over Engeland zou be-
isteudigd worden.
„Dit was een doorn in het oog van de protestanten in En
geland ei, ook in de republiek der geünieerde provinciën. De
stadhouder Willem III, die gehuwd was met de dochter van
Jacobus II en zich „verdediger van het protestantisme” liet
noemen, besloot die ramp te keeren. Hij wendde zich daarom
op den, volgens den heer Beelaerts, voor onze Tweede Kamer
*ou ge.ienkwaardigen datum van 18 September tot de Staten
van Holland en West-Friesland, die zich terstond bereid toon
den, om in alle stilte een vloot uit te rusten en een tocht naar
Kigelaad voor te bereiden. Zonder oorlogsverklaring werden
daarop de trouwe aanhangers van Jacob II te lijf gaan en op
oloed.gc wijze beoorloogd. Prins Willem III en zijn gemalin
pezetten den troon, van welken zij hun vader verdreven hadden,
«amen hun intrek in diens paleis en lieten zieh uitroepen tot
Koning eu Koningin van Engeland.
„De vervolgingen tegen de katholieken werden van nu af
iienueu.vd, de moord-p.akkaten tegen net lezen van den II.
ti t T llet ^drbergen van een katholieken priester hersteld,
met katholieke Ierland werd op nieuw meedoogenloos over-
jigeleverd aan zijn beulen.
„Dit alles zonder eenige reden of noodzakelijkheid, zonder
iseliyil Van aanleiding zelfs werd, zegt de Tyd, door den
I;eelacrts. als gold het gebeurtenissen, waarop hetgeheele
IKederlandsehe volk mot blijdschap eu trots mag terugzien, den
«oen der Tweede Kamer nog eens op triómlantelijke wüze
eu geest geroepen. En dit in' bijzijn van meer dan
myiutig katholieke leden, die hem een paar dagen te voren de
Kor hadden aangedaan, door huu stemmen hem deeerste plaats
r° bezorgen op de voordracht van het presidentschap, en ten
mauhoore van het geheele katholieke Nederland, dat cenige
Alle krachten heeft ingespannen, om by de
verkiezingen aan deu beer Beelaerts en zijn vrienden de zege-
bezorgen óver hun tegenstanders
I «’’ij vinden de dnbetamelijkbeid of wil men liever de
[onhandigheid dezer rede zóó erg, dat wij geen audere verklaring
|~unneu vinden dan een bij een sciiruuderenmangclijk deheer
|uaeiaerts schier onbegrijpelijke onnadenkendheid cn verslrooid-
|aeid. Dc rede zal.waarschijnlijk met het oog op een zuiver
IProlestaiitsch gehoor zijn opgesteld. De heer Beelaerts zal
|hiui de roomsclien in de kamer en daarbuiten volstrekt niet
[bedacht hebben. Maar ofschoon wij voor ditmaal deze verklaring
L„ aannemen, moeten wij toch opmerken, dat dergelijke
[onnadenkendheden eu verstrooidheden voor eeu voorzitter der
|nauiei gevaarlijk kunnen worden.”
o. 1
