Slim- HI Mfflffl-M M 1)8 t
1
M 3
fi
i.
No. 84.
D R I E-E N-V E E R
1888.
üN
A
3e
00.
oer
KALVERMARKT
a
A.
7^ 7V AVIG 13 I vV <3
20 O <D T O 13 E JL3.
on-
bis exl a x
lur
cht
aar
ia
;eld
rdt
len
d:
la-
on,
en
f9
I i
10.
ilo.
00.
00.
,00
168
1
^rechtkomen. Noch
Bij dozo Courant behoort ala bijblad, Feuil-
Iston-nummer 21.
B EK E N D M A K I N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de
4il laar invalt up Maandag den 22 October.
Sneek den 12 October 1888.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEW1TZ, Secretaris,
UIT DE PERS.
De iV. R. Cl. verklaart, in een verslag, geti
ld: „do regeering tegenover het landbouw
onderwijs”, dat niemand had kunnen denken,
«at van al de voorstellen, door do landbouw
commissie in haar rapport in April dezes jaars
ten de, regeering voorgelegd, nagenoeg niets zou
- j van hooger landbouw
onderwijs, noch van eenige wijziging in de
^richting der school to W ageningen, noch van
-ü oprichting van scholen naar het model van
cidoeliag A in andere deelen des lands, noch
''“o wintereursussen of door het rijk bezoldigde
wdbouw-leeraren, noch van landbouw-onderwijs
A de herhalingsscholen ten plattelande, noch
Jai1 proefvelden, als door de commissie werden
'cdoeld, noch van een curatorium voor het
iad houw-onder wijs, schijnt de regeering iets te
'»ulen weten. Al wat zy tot stand brengen wil
zd zich bepalen tot de oprichting van drie
tecfstations, op de wijze ingericht als dat te
ageaingen. Daarvoor is een post van f 40,000
°P de begrooting gebracht.
De N, R. ct. erkent gaarne, dat deze proef-
I atlons ook hun groot nut hebben. Maar met
et ondtrivijs in den landbouw staan zij slechts
a «en verwijderd verband. De commissie heeft
iet alleen onderzocht, wat er hier te lande,
een minimum van kosten en in overeen-
ernming met onze bijzondere toestanden, kan
gedaan worden om aan den achterlijken toestand
aQ het landbouw-ouderwys een einde te maken,
maar ook de gelegenheid gegeven om in alle
bijzonderheden na te gaan, op welke wijze in
andere landen dit groote volksbelang word
behartigd. Die voorbeelden uit het buitenland
zijn voor ons diep beschamend, want daaruit
blijkt, dat hier nagenoeg niets gedaan wordt om
den landbouwer in staat te stellen zijn bedrijf
op de hoogte te brengen van den tijd, waarin
hij leeft, en dat hij bij gevolg in de onmogelijk
heid verkeert om de steeds scherper wordende
mededinging vol te houden.
Wie van dat verslag der landbouw-commissie
kennis heeft genomen, moet levendige overtui
ging hebben verkregen, dat in het belang van
een der gewichtigste takken van ons volksbestaan
de hand aan het werk moet worden geslagen,
en dat de regeering, die nog langer werkeloos
blijft, onverantwoordelijk handelt.
Wat kan de regeering weerhouden om althans
een begin van uitvoering te geven aan de voor
stellen der landbouw-commissié? Zijn het finan-
cieele overwegingen? Vreest men hot budget
te veel te bezwaren? Maar zóó overdreven
offers zijn het immers niet die gevergd worden.
En bovendien geldt het hier bij uitnemendheid
vruchtbare uitgaven.
De Standaard neemt, gelijk zich liet ver
wachten, den handschoen, haar door mr. Huber
toegeworpen, op. Zij geeft als eerste artikel
een langen brief van mr. A. F. de Savornin
Lohman.
Men kent het geschilpunt. Mr. Huber wil
niet aan den leiband loopen der woordvoerders
van de partij, niet aan dien van dr. Kuyper.
Hij vreesde dat het reglement van orde, zooals
de hh. Lohman en Schaepman het hadden
ontworpen, de vrije beweging der leden zou
belemmeren, en stemde tegen een der hoofdbe
palingen. Óverigens meent hij dat niet de
„woordvoerder”, maar het ministerie do leiding
der zaken heeft en moet hebben. Nog herinnert
hij dat over hot voorstel-Lohman geen besluit
der club is gevallen.
De heer Lobman moet de juistheid van dit
laatste toegeven, inaar doelt een en ander mede,
waaruit blijkt dat hij over zijn ontwerp het
noodige overleg hoeft getroffen met verschillende
zijner vrienden.
Hetgeen de heer Lohman antwoord op de
opmerkingen van mr. Huber over het optrekken
lïic» „vu. J.vvUuw eil UUSUICL UO UUUL» V.piug
aan bepaalde personen, is zeker belangrijk
genoeg om het in zijn geheel mede te deelen.
Naar de A. Zutf. Ct. verneemt, is door de
anti-revolutionaire kies vereenigingen in het district
Lochem tot eandidaat voor de Tweede Kamer
gesteld jhr. C. M. Brantsen van Wielbergen,
lid der Prov. Staten van Gelderland en
burgemeester van Angerlo.
Dinsdag werd te Utrecht een vergadering
gehouden van gedelegeerden van verschillende
Spoorwegmaatschappijen, ton einde te handelen
over een nieuwe Zondagsdienst-regoling, in
verband met de Zondagsrust.
Aan de bijeenkomst werd deelgenomen door
afgevaardigden van de Nederl. Rijnspoorweg
maatschappij, de Nederl. Centraalspoorwegmij.
en de NoordbrabantschDuitsche Spoorwegmy.
De vermaarde schaatsenrijder Axel Paulsen
bevindt zich op ’t oogenblik te Amsterdam, met
iet doel voorstellingen te geven op de door hem
uitgevonden kunstschaatsen.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
ADVERTENT1LN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
herstemmingen op vele plaatsen in' den steek
het, getuige Breukelen, Schiedam, Beverwijk,
Don Haag, om van Rotterdam maar niet te
spreken Is de evenredigheid betracht bij de
samenstelling van het kabinet der rechterzijde
vis a vis de Roomsch-katholieken? Is de president
der Kamer met onze medewerking niet een
anti-revolutionuire Zyn de benoemingen in
den laatsten tijd buiten de Kamers, vooral die
van eenig aanbelang, niet ten gunste van anti
revolutionaire partijgenooten moet nu ook no-
by do benoeming van rapporteurs in de Kamer
het leeuwendeel te beurt vallen aan de anti
revolutionaire leden van de Tweede Kamer
„Wil de heer Lohman, om een minder parle-
meutaire spreekwijze te bezigen, voor zijn party
het onderste uit de kan hebben, wie zal ’t hem
euvel duiden, maar als katholiek afgevaardigde
ben ik geenszins verplicht tot een dergelijk stout
bedrijf mijn hand te leenen.
„Hoezeer ook geneigd aan het geloovige ge
deelte van mijn protestantsche medechristenen
dien invloed toe te kennen op het testier van
s lands zaken, welke hun rechtmatig toekomt,
versterking van de doraineerende positie der anti
revolutionaire partij in de Tweede Kamer ten
koste van de katholieke, acht ik ouder de
tegenwoordige omstandigheden noch noodzakelijk
noch wenschelijk. J
„Ziehier de redenen, welke mij genoopt hebben
te stemmen zooals ik gedaan heb
len slotte wijst de heer B, hen, die hein doen
opmeruen dat ook de heer Schaepman het
voorstel oaderteekende,op ’t feit dat het eigenlijk
de heer Lohman was die deu heer Schaepman
overhaalde, daar deze eerst anders over de zaak
had gedacht. Overigens ziet hij juist in de
meegaandheid van dr. Schaepman tegen de
pietentien deranti-revolutionuireparty een minder
goede eigenschap.
Uit een en ander blijkt, dat het onderlinge
vertiouwen in het anti-liberale kamp niet bijster
groot is. De R. K. fractie vertrouwt de anti
revolutionairen niet eu een deel dier fractie
de heer Bahlman c. s. vertrouwt den heer
Schaepman niet, wat zyn meegaandheid tegen
over de bondgenooten betreft. De anti-revolut.
fractie vertrouwt de roomsch katholieken nieten
een deeljder anrc. s, vertrouwt lier anmd©
'aZ"F. Av guuclie, Lohman en Kuyper, niet.
Dat belooft weinig vruchtbaars voorde nieuwe
zitting
of de Kamer e“kel uit individu’s dan wel^tk
vrienaen^SFh P,aItiieuTbostaat. Eu ik geloof, dat onder Onze
men b?ner verbaad niet verloochend kan.worden dat
men buiten de Kamer erkent en voortreffelijk aeht.“
Ook do heer Bahlmann, die zich met de bh.
-tluber en Fabius op de hoofdpunten tegen het
voorstel van de hh. Lohman en Schaepman
verzette, heeft een verklaring van zijn houdino-
gegeven. Hij doet dit als Roomsch katholiek
m do Maasbode.
Reeds van den aan vang af heeft hfj zich'tegen
het voorstel verzet. Hij was daarin de eenige
mot, en toen in Juli jl. de geheele anti-liberale
party tegen de behandeling stemde, had hü ge
hoopt dat de voorstellers dit votum hadden be-’
schouwd als een fatsoenlijke begrafenis en het
zouden intrekken of wel zeer belangrijk wijzigen.
Maar wie zoo dacht, had buiten de vasthoudend-
heid, om geene andere expressie te bezigen,
van den heer Lohman gerekend. Bij allen
eerbied voor s mans groote gaven en oprechte
inborst, moet de heer B. helaas bekennen, dat
gebrek aan plooibaarheid nu eenmaal een hoofd
trek schijut te zijn in het karakter van die
staatslieden, wier bakermat in de provincie
Groningen gestaan heeft.
„De heer Bahlmann zet daarop uiteen waarom
hy zich als Roomsch katholiek tegen het voor
stel meent te moeten verzetten. Het zou toch
by de toepassing hebben kunnen leiden tet
vermindering van den invloed zijner partij bij
de keuze der rapporteurs, ten voordeele van
die der anti-revolutionairen. Proportionecle
vertegenwoordiging lag er aan ten grondslag en
tis de vraag of men dat beginsel mag enten
op een Tweede Kamer, gelijk zij thans is
samengesteld,
„Hot is een feit, moeilijk voor tegenspraak
vatbaar, dat de partij der anti-revolutionairen,
ank zy don steun der katholieken bij de stembus,
veel sterker in de Tweede Kamer vertegenwoor-,
digd is dan in evenredigheid mag geacht worden
met hare getalsterkte in dou Unde. To.v.yi ,j„
beschikt de anti-revolutionaire over 28 Kamer
leden. Willen de hh. Lohman c. s. consequent
zijn met hun beginsel van proportioneele ver
tegenwoordiging, laten zij dan het gebouw
optrekken van beneden naar boven, maar niet
met het dak beginnen. Laten zij dan in de
eerste plaats zorg dragen, dat de katholieke
partij laat staan de sterkste van de beide
fracties der rechterzijde over ten minste 36
zetels in de Tweede Kamer beschikt.
„Is soms bij de samenstelling van het nieuwe
ministerie het beginsel der proportioneele verte
genwoordiging gehuldigd Immers neen. Ook
de president van de Tweede Kamer, wiens keuze
de R. K. voor het overige met blijdschap hebben
begroet, behoort tot de anti-revolutionaire partij.
Toen nu de heer Lohman in den loop van
het debat liet doorschemeren dat de anti-revolu
tionairen als anti-liberalen toch nog hun eigen
programma behielden, kwam bij den hr. Bahlman
zijn katholiek hart boven.
„Hoe nu, vroeg ik mij zelf af aldus ver
volgt de heer B. is het niet genoeg dat wij,
katholieken, bij de laatste verkiezingen met alle
macht de anti-revolutionairen bij de stembus
hebben geholpen tot een getal Kamerleden,
volstrekt niet in evenredigheid met hun getal
sterkte 4in den lande, terwijl men ons bij de
VERGADERING.
van den Gemeenteraad van Sneek,
op Zaterdag den 20 Oct. 1888, ’s namidd. 6 uur.
Punten van behandeling:
1. Resumtie der notulen.
2. Mededeeling van ingekomen stukken enz.
®,e^enaaS van het Bumaleen, over 1887
1888.
4. Begrooting der dd. Schutterij, voor 1889.
5. Adres van J. en E. Sanders, om de Bank
van Leening over 1889 onderhands te pachten.
6. Advies van den Commissaris des Konings
betrekkelijk het studeeren aan de Universiteit
te Amsterdam, door een gebenificeerde van het
Bumaleen.
7. Adres van don Gemeenteraad van Opster-
land, in zake de wijziging van art. 245 der
Gemeentewet.
8. Voorstel betrekkelijk den verkoop van
eigendommen aan den trekweg van Sneek naar
Leeuwarden.
9. Adressen om de tollen der Dillebrug
derhands te pachten.
10. Adres van den gemeente-veearts.
11. Voorstel van den Wethouder Kin-ma
rot het aanloggen eener straat van het Zuidënd
naar het Bolwerk.
12. Suppletoire begrooting, dienst 1888.
dieirt 1888 a™68 tegeU dCU D°ofdelÖkea Omslag,
r
S1EEKE
11
■msfflmmoMiMmffsmiL
15
W
let.
jur
4e
50,
1,'8«
30.
00.
00,
i
fa
!h.
i
1
io
i
615’
631
010
710
7tó
B
8-
8 20
8 30
luge11
i
4
Het staat nl. in onze „club” op den voorgrond, dat niet een
leider, niet een woordvoerder”, maar dal de „club” na onderling
overleg den in te slagen weg aanwyst. In onze „club” heeft
ieder evenveel te zeggen, geldt ieders stem tegenover haar
heeft geen „leider” eenig recht hoegenaamd. Inde cinb moeten
dan ook de verschillende elementen tot saamwerking komen;
maar het gaat niet wel aan, dat b. v. iemand eerst er toe
bij draagt ecus anders voorstel te doen wijzigen, om daarna te
zeggen dat hij het toch blijft bestrijden.
Ais men nu aan de natie wil diets maken, dat eigenlijk alle
leden marionetten zyn, afhankelijk van „leiders”, die op hunne
beurt weer afhangen van het „bureel op de Prins Hendrikkade”,
dan stel ik tegenover al die dwaasheden het volgende feit:
Toen den 17 Maart 1887 de „club” besloot de regeering mee
te deelen, dat zij, als art. 194 niet gewijzigd werd, geen Grond-
wetsherhiezing zou aannemenwerd dit besluit genomen in
strijd o. a. met mijn advies en dat van mr, FE Mackay,
VyuI hebben wij toen gedaan?
liet clubbesluit is aan de Kamer meegedeeld, niet door mij
maar door baron Van Wassenaer, en zelf heb ik onmiddellyk
na hem gesproken, om ten minste zoo mogelyk eenigszins den
scherpen indruk te verzachten, Maar noch toen, noch later
heb ik, ot heeft de heer Mackay, of iemand anders der onzen
zijn partij verloochend, of zich aan de verantwoordelijkheid
voor het besluit onttrokken, en toen men my, als den uit
vinder der nonpossumus-politiek, hevig aanviel en hekelde,
vooral na de daarop gevolgde Kamerontbinding, heb ik steeds
getracht al het goed, dat in het besluit lag te doen uitkomen,
zonder ook te doen bemerken, dat ik zelf een andere meening
had verdedigd. Want ik was van oordeel, dat een slecht
clubbesluit veel minder verkeerd werkt, dan verdeeldheid
tegenover den vyand gedurende het leveren van den slag.
Ik meende ook dat een voorstel, al was het niet zóó als ik
het gewenscht had, daarom nog niet behoefde te worden gehe
keld.
De uitslag heeft getoond, dat de toen ingeslagen weg de
juiste was; de eenheid werd bewaard, de verkeerde gevolgen
van de fout zelve zijn uitgewischt en de rechterzijde kwam
ten slotte zegevierend uit den strijd te voorschijn. Ook is,
zoover ik'weet, mijn zelfstandigheid en individualiteit er 'niet
612
76
7 27
8 15
doof
8 36
doot
8 56
door
911
door
925
door
9 42
door
1»
19 11
onder te gronde gegaan.
lutionafrTclub^nJpV al®" ff£et rsn aan 131 dat deantirevo-
“°n.aire club onder de macht zou staan van een naar leiders
Daar ia eenvoudig niets van aan. De club regeert zich zelve I
lllcrmede laat ik deze zaak liggen. In geen geval wensch
nadèenXrler aeb,at te ^e<ien’ overtuigd als ik benf dat dit S
zal werken. Hetgeen geschied is smart mii ïl-
woLü i üet niet lugediend. Onze eenheid is me-'r
waard dan ons reglement van orde! Maar toch heeft^het
S?11®8 één goede ziJd0- Het heeft onSop nieuw
MUg
