GD
«EHEEKTE (HET MBIT SHEER.
liisiiiïii'ffls ïoor lis Rationale fill®
IP
r-
No. 8.
1889.
J
dol
de 1
Jen
mie
J
26 J A A U A R I,
f.00.
s\i:i:kek couro
nn
E—
urns- n «mm-bud mor de
j
met
BINNENL AN II,
xo’li
aing
eene
verp
d»n
ver
ader
tcht,
eena
ADVEHTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents»
voor eiken regel meer 7 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bjj den
Uitgever.
rena
een,
zoo
ulo.
De minister van buitenlandsche zaken heeft
gisteren (Donderdig) in de zitting der Eerste
Kamer medegedeeld, dat de Pruisische regeering
het verbod tot invoer van vee uit Gelderland
heelt ingetrokken, daar gebleken is dat het
bewuste rund niet aan besmettelyke veeziekte
leed.
M.
an.
'4.
i'
a
l
k
1
I
k
natie
ook
dit
voor
1860
op
ar
al
iren
f 12
0 a
00.
>0 a
voor
6 15
6 30
6 46
75
7 45
8
8 20
8 30
iugea
rm,
n
1,00
1,00
kilo
jrd
iha-
fen,
6 12
76
7 27
S 15
door
8 36
door
8 56
door
911
door
9 25
door
9 42
door
en
de
7 15
8
8 46
in 1
u-
ad
rst
en
ich
.de'
is onze
volk dan
ceur
4e
1,00,
>/r
.00.
too.
>,50,
1Jh.
/4
I
Indertijd deelden wij mede dat de ten doode
j opgeschreven kweekschool die te Nijmegen zou
1 zijn. Naar men verneemt, is thans bij het
bestuur der rijkskweekschool voor onderwijzers
te Nijmegen van regeeringswege officieus be
richt ontvangen, dat deze school vóór den aan
vang van den nieuwen cursus zal worden
opgeheven.
i - -
Naar gemeld wordt, is de heer Van Baar,
lid der Tweede Kamer, ernstig ongesteld.
De heer van Osenbruggen is weder herstel
lende. Het gevaar is geweken.
Van de onlangs gestolen efïecton te Utrecht
zijn, naar men meldt, Woensdag ochtend een
groot gedeelte teruggevonden in de vestibule
van het hulp-politiebureau aan de zoogenaamde
Wittevrouwenpoort. Aanwijzing omtrent de
bedrijvers der leiten schijnt men nog niet te
hebben.
1)9
liet te Neurenberg verschijnend politieblad
bevatte in zijn nummer van 17 dezer de volgende
waarschuwing, die door de meeste Duitsche
bladen wordt overgenomen:
„In den laatston tijd kwamen in hier ter
stede (Neurenberg) verschijnende dagbladen,
herhaaldelyk advertentien voor, waarby voor
Munchener bierhuizen in onderscheidene steden
van Nederland mooie en handige kellnerinnen
werden gevraagd. Die juffers wordt vergoeding
van reiskosten, vrije kost en een maaudeljjk-
sche verdienste van circa tweehonderd gulden
voorgespiegeld.
„Een onderzoek, vanwege de politie ingesteld,
bracht aan het licht, dat de in de advertentie
bedoelde bierhuizen in geen goeden reuk staan,
dat de kellnerinnen er toe worden gebracht, om
op meer dan vertrouwelyken voet met de gas
ten te staan en dat zij ontslag krijgen, als zij
zich hiertegen verzetten. Ook ontvangen zij
geen loon,maar moeten zich enkel met de fooien
vergenoegen en de opgaaf, dit zij op die wijze
vaak ongeveer tweehonderd gulden per maand
zouden verdienen, is geheel onwaar. De
reiskosten eindelijk worden slechts voorgescho-
tcu en moeten later worden terugbetaald. Ten
zeerste wordt men dus gewaarschuwd dergelyke
betrekkingen te aanvaarden.”
De leden van de „Holland Society" te New-
York, die, zooals men weet, het vorig jaar een
bezoek aan ons land brachten, hebben bij het
feestmaal, den 8 Januari gehouden, op heusche
wijze de hartelijke ontvangst herdacht, hen hier
te beurt gevallen.
De spijslyst van het feestdiner vertoonde aan
de eene zijde een Nederlandsch landschap, waar
van een vaart en windmolens natuurlijk de hoofd
trekken zijn, en in een afzonderlijk lijstje een
glundere boerin, met de blinkende melkemmers
aan haar juk. Aan de keerzijde het goede schip
de Halve Maan, ’t welk voor 280 jaar het eerst
de Hollanders in de Nieuwe Wereld bracht, en
het wapen der „Holland Society", benevens de
namen der leden, uitmakende de commissie tot
regeling van den maaltijd.
Bij het dessert kwamen ook „pijpen en tabak."
’t Waren gekronkelde Goudscne pijpen, uit
Holland gezonden door den Nieuw-Amsterdam-
schen onder-voorzitter van het Hollaudsche
genootschap te New-York, tevens gevolmachtigd
minister en buitengewoon gezant voor de Ver-
eenigde Staten bij de Nederlandsche regeering,
den heer Roosevelt.
van dezo
helft, aan
missie, de katholieke minister van oorlog incluis,
ling toch moet zij worden voorkomen. Op
de katholieke Kamerleden rekent men niet
immers over dreigementen lachen deze, omdat
zij weten dat die toch niet worden ten uitvoer
gelegd en hun herkiezing er niet minder zeker
om is, ook al stemmen zij met den minister.
Een soort van volkspetitionement wordt daarom
voorbereid, dat de regeering moet weerhouden
van elk voorstel, dat den militairen dienstplicht
op billijker wijze wil in toepassing brengen.
„Men denke niet dat onder de niet-Katholieke
bevolking het dweepen met den persoonlijken
dienstplicht algemeen is. Integendeel, ieder
wenschte liefst dat de dienstplicht onnoodig ware.
Maar het geldt hier een offer voor de onafhan
kelijkheid van ons vaderland, en de overtuiging
is allengs sterker geworden, dat daartoe de
persoonlijke dienstplicht een vereischte is. Over
het beginsel zelf echter willen wij nu niet meer
zeggen, maar wel over de eigenaardigheid van
het verzet er tegen hier te lande.
„Tegen het beginsel zelf is nl. noch in Duitsch-
land, noch in Frankrijk van katholieke zijde
zooveel bezwaar gemaakt als hier te lande. In
België een klein land als ’t onze zijn
onder de katholieken ook zeer vele voorstanders
van den persoonlijken dienstplicht. Vanwaar
dan hier te lande de groote tegenstand juist
van de katholieke zijde
„Het heeft er veel van, alsof ’t voorval de
vrees is dat ook „geestelijken en seminaristen”
zullen worden ingeljjfd, die de katholieke bladen
en de katholieke leiders waaronder zeker
menige geestelijke - zoozeer in ’t harnas jaagt
tegen den persoonlijken dienstplicht. Mag daar
aan echter een goede legerinrichtiug worden ten
offer gebracht
„Bovendien is die vrees naar ons dunkt
volkomen ongegrond, althans zeer overdreven.
Hier te lande zal wel geen legerinrichting tot
wet worden verheven, dio geen rekening houdt
met de eigenaardige roeping dor geestelijkheid.
Vrijstellingen zullen waarlijk niet ontbreken
(natuurlijkhoe zou men zich bij ons te lande
ook een legerwet kunnen denken zonder be
voorrechting der geestelijkheidmen ziet dat
zelfs het Hdbl. daartoe niet in staat is) daartoe
zullen alle gezindten medewerken. Maar daar
mede heeft ook de voornaamste drijfveer, dio
het aaugekondigde protest-petitionement in
beweging schijnt te brengen, hare kracht ver
loren
Te Utrecht is overleden dr. P. A. T,ele,
directeur der universiteitsbibliotheek aldaar.
Als bibliograaf, historicus en geograaf nam
Tiele in de wetenschappelijke wereld een booge
plaats in. Van zijn hand zijn een groot aantal
geschriften verschenen die allen getuigen van
zijn uitnemende kennis en toewijding aan de
wetenschap. In 1887 kende de Senaat der
Utrechtsche universiteit hem het doctoraat honoris
causa in de letteren toe.
Naar aanleiding van den terugkenr van eenige
beambten der telegrafie uit Transvaal bericht
men aan ’t N. v.d. D., dat 1' 120 huur per maand
een gewone prijs is. Een mud aardappelen kost
daar f 40, een iiesch cognac, die in Nederland
Bij doze Courant behoort als bijblad. Feuil- L I
leton-nummer 28. militairen toestand, meet Duitschland naar missie, de katholieke minister van oorlog incluis,
Nederland af en vergeet dat op de bureelen te overtuigd van de noodzakelijkheid dezer instel-
i Berlijn afzonderlijke ambtenaren zijn aangesteld 1;""- -1 -J—--- r‘-
I om de regeering stipt op de hoogte te houden
van heel den militairen toestand van Nederland.
De bladen der Roomsch Katholieke partij
blijven zich ten sterkste kanten tegen de af
schaffing det plaatsvervanging. De Tijd, die
een schrijven heeft ontvangen waarin ver
schillende motieven tegen de afschaffing worden
aangevoerd, plaatst het als hoofdartikel en voegt
er nog een vinnige kantteekening bij.
„Zoo er nog iets te doen valt, om het indie
nen en aannemen van een wetsontwerp tot
invoering van den persoonlijken dienstplicht te
voorkomen of te verhinderen, zal het moeten zijn:
een krachtige uiting van de publieke opinie
onmiddellijk na het openbaar maken van het
rapport der staatscommissie. Geen kinderach
tige bangmakerij van afgevaardigden, die
schrander genoeg zijn om te beseffen, dat wegens
allerlei goede redenen de geuite bedreigingen
toch niet ten uitvoer zullen gelegd worden,
maar een zoo krachtig en algemeen mogelijk
protest.
„Dezelfde afgevaardigden, die, beleedigd en
geprikkeld door bedreigingen, tot hen persoon
lijk gericht, des te eer er toe zouden overgaan
hun steun aan een wetsontwerp tot afschaffing
der plaatsvervanging te geven, zullen zich wel
tweemaal bedenken, indien zij uit eigen oogen
zien, dat ontmoediging, verslagenheid, wantrou
wen en daardoor verdeeldheid en zwakte van
verre het grootste gedeelte der katholieke partij
het onvermijdelijk gevolg van hun votum zouden
zijn.
„Ook de regeering kan wellicht door derge
lijke houding nog tot andere gevoelens worden
gebracht, zoodat bj de uitwerking van de plan
nen tot legerorgauisatie met het gevoelen van
een zeer aanzienlijk gedeelte der bevolking
rekening worde geüouden.
„Wij zeggen niet dat het zóó geschieden zal;
wij durven niet eens beweren dat het waar
schijnlijk is, maar het middel is te beproeven
en is o. i. het eenige.”
Tegenover hen, die tot de katholieken zeggen,
dat zij den persoonlijken dienstplicht uit de
hand van den minister Bergansius moeten aan
nemen, omdat zij dm althans kunnen rekenen
op ruime vrijstelling of' althans aanzienlijke
verlichting van den persoonlijken militairen
dienst voor priesters en seminaristen, antwoordt
de 'J ijd
„De vrijstellingen en privilegiën, die de
minister Bergansius aan onze geestelijken en
seminaristen wil verleeneu, zijn van dien aard,
dat ook de groote meerderheid der niet al te
zeer auti-papistisch gekleurde liberalen daaraan
haar stem kan hechten, of zij zyu dit niet.
„In het eerste geval zijn de vrijstellingen en
privilegiën voor ons ook te verkrijgen onder
een liberaal kabinet, in het laatste geval verlie
zen wij ze, zoodra het overwicht in de Kamer
weder van rechts naar links wordt overgebracht.
„Ln geen geval derhalve zal de welwillende
gezindheid des ministers voor ons van zóóveel j
belang zyn, dat zy ons zou behooren te nood
zaken, onze oppositie te staken tegen een ons
dreigenden maatregel, dien wij, zoowel om re
denen van godsdienstigen en kerkelyken, als
van maatschappelijken en militairen aard, hoogst
verderfelijk blyven achten."
Men ziet zegt het Hbl. dat van katho
lieke zijde alles op haren en snaren wordt gezet
om den persoonlgken dienstplicht te weren.
Al zijn ook schier alle deskundigen van eenige
beteekenis er vóór, al is de geheele Staatcom-
De brochure van Henri Tindal, „Is Neder
land in gevaar”, heeft ook de Standaard aan
leiding gegeven tot een nadere beschouwing
over ’s land defensie.
Het blad sluit zich ten deele aan bij het
betoog van den heer Tindal en verlangt dat de
minister van oorlog reeds nu, nog dit jaar, al
onze beschikbare militaire kracht zóó ordene,
saamvoege en voor oorlogstoestand gereed make,
dat er met onze gebrekkige hulpmiddelen
gedaan zij wat mogelyk is.
Hoofdgedachte zal hierbij wel moeten zijn,
om de linien van Utrecht en Amsterdam onder
ééu hoofd te brengenaan dezen kommandant
tevens het opperbevelhebbarschap over heel ons
legerke te gevenbinnen deze linien ook in
vredestijd een garnizoen van minstens 6000 man
te leggen de schuiven van detachementen tot
aan de grenzen, als voorposten van deze linien,
onder hetzelfde kommandement te brengen en
zooveel van het ministerie van oorlog, als in
cas van oorlog de organisatie beheerscht, met
den generaleu stat reeds in vredestijd binnen
deze linien aan het legerkommando te verbinden.
Vooral met bet oog op de ontzaglijke offers,
die wij ons voor onze defensie opleggen, heeft
de natie het recht meerdere beslistheid op
gebied te eischen. lu 1850 gaven we
vloot en leger zestien millioen uit, in
reeds twee en twintig, in 1870 klom dit
vijf en twintig, en nu is vijf en dertig reeds
het normale cijfer, dat is bijna de helft van
heel de som, die we voor ons eigenlgk lands
beheer uitgeven. Immers voor onze schuld
betalen we 33‘/2 millioen, voor post en telegraaf
V.dit» zichzelf bedruipen en nog overlaten) 6’/2
millioen; voor de gemeenten zyn hierby 8‘)2
millioen en voor koloniën, die eveneens zich
zelf dekken, ruim 1 millioensamen dus tegen
de 50 millioen waar voor buitengewone wer
ken op zijn matigst berekend ook nog ruim 5
millioou bijkomt. Voor de gewone uitgaven
van ons landsbestuur 133 millioenblyven
derhalve slechts 78 millioen over,
78 millioen gaat 35, dus byua
vloot en leger.
Dat offer is zwaar, en toch
bereid het te dragen, mits ons
we te, dat het geen weggegooid geld is. (Het
weet reeds sedeitjaren, dat dit wèl het geval is.)
Er kan dan ook, naar de Stand, meent, niet
ernstig genoeg op worden aaugedrongen dat
noch regeering noch parlement zich verschuile
achter de in aantocht zynde legerorgauisatie.
Reeds dadelijk dient voorzien te worden in den
toestand. Geheimzinnigheid behoeft hier niet
te worden betracht. Wie toch waant dat de
Duitsche regeering eerst uit vlugschriften be
kend zou worden met het précaire van onzen
Deze CO UHANT versclujnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
‘tn te zenden.
UIT DE PERS.
piC:-4
mie. 1
blad
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek herinneren alle ingezetenen, die
in 1870 zijn geboren en zich tot dusver niet
voerde Nationale Militie, lichting 1890, hebben
doen inschrijven, aan hunne verpl chting, om
zich daartoe alsnog aan te geven vóór of uiterlijk
op 31 Januari e. k. ter Secretarie dezer ge
meente.
Sneek, 11 Januari 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
