OH Bl HET 1IIIIHmSSEHEVI SVill k
s
J
w
1889.
No. 30.
VIE R.-E N-V EERTIG8TE
.J
I’M
50 i
voer
c.
U1
ii.
ad
s?
13 APRIL.
X A. T E It T> A. <31
DA,
Eerste
1.00.
der
7>
UIT DE PER 8.
blijkt waar to zijn van
6
1,50
0,00
Een der personen die zich schuldig heeft
omaakt aan hot uitgeven van valsche bauk-
eelt
het
tin-
leiu
f'9
5
•0.
als
rst
oic
eh
de
pr^R
mio,
blad
zijd
It 1
steeg,
srd
sha«
;ee,
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Naar wjj vernemen zullen in deze maand de
bekroningen, toegewezen op de tentoonstelling
van oude on nieuwe kunstnijverheid, het vorig
jaar in den Kookamp in Den Haag gehouden,
worden uitgereikt.
ten
len
;en
ig-
ADVEBTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
keur
\50,
Vs.
too.
1,00,
-1J
daarin verzoekende om een streng toezicht to
doen houden op de verschillende binnenlandsche
veemarkten en eene zoo streng mogelijke keu-
vee, dat naar
in oen der zomermaanden wordt te Amster
dam, naar de Amst. Ct. schrijft, een tentoon
stelling verwacht, geheel bestaande uit schilde
rijen van II. W. Mesdag en mevr. S. Mesdag
van Houten, de echtgenoote van den beroemden
zeeschilder. Deze tentoonstelling zal worden
gehouden in de kunstzaal van het Panorama
Sedert het laatste bulletin is iu den toestand
des Konings meer kalmte ingetreden, waardoor
Z. M. nu de zoo noodige rust meer kan genieten.
do i
de 1
les I
■me j
Woensdag is te Amsterdam weder een ver
gadering gehouden van aandeelhouders in het
Paleis voor Volksvlijt1*. Van de gekozen leden
Roomschen, kan ieder zien. Die vrgheid be
staat daarin, dat zij mogen doen wat de Room
schen goedvinden.
BEKENDMAKING
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet hebbende op art. 7 van Zijner Majesteits
besluit van 7 September 1828 {Staatsblad no.
55), roepen op, alle personen, welke als gehuwd
of als weduwnaar met kind of kinderen in de
tweede klasse van de algemeene rol der Schut
terij, in het vorige jaar opgemaakt, zijn gebracht,
doch sedert dien tijd door het overlijden van
hunne vrouwen of kinderen, de bevoegdheid
hebben verloren om in die klassen te verblijven,
en dus alsnu in de eerste klasse der voor
ren., dit jaar te formeeren algemeene rol gerangschikt
moeten worden
om van zulke veranderde omstandigheden ter
Secretarie dezer gemeente kennis te geven vóór
den löen der volgende maand, zullende bij
verzuim dezer aangifte de belanghebbenden,
ingevolge art. 8 van voormeld Koninklijk besluit,
bij de Schutterij worden ingelijfd en bovendien
tot eene geldboete en gevangenisstraf verwezen
worden.
Voorts wordt ter kennis van de belanghebbenden
gebracht, dat zij, die hun 34e jaar hebben vol
eindigd of gedurende vijf jaren bij de reserve
hebben gestaan, desverkiezende kunnen worden
ontslagen, wordende elk, die van dit recht wenscht
gebruik te maken, aangemaand, om zulks uiterlijk
vóór den 3üen Juni aanstaande ter Secretarie
•an te geven.
Sneek. den 12 April 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
De Tijd gaat na welke de houding der katho
lieke kiezers moet zijn bij de aanstaande verkie
zingen der Provinciale Staten, nu zekerheid is
verkregen dat volgens de oude regelen zal
worden gestemd.
De minister van binnenlandsche zaken heeft,
naar wordt gemeld, geen termen gevonden om
het raadsbesluit van de gemeente Eist, waarbij
de secretaris uit zijn betrekking is ontslagen,
aan den Kouing ter vernietiging voor te dragen.
De heer A. Bredius is, naar de N. Jl. Ct.
verneemt, voor een som van f38,000 eigenaar
geworden van een schilderij van Rembrandt,
voorstellende de zuster van den schilder. De
schilderij bevond zich tot nog toe te Parijs.
Naar de schilderij zal een ets worden vervaardigd
door den heer W iltn. Steelink.
4 aart
door
ring te dooa plaats hebben van
Engeland vervoerd wordt.
Het hoofdbestuur van het Nederl. Rundve.a
stamboek heeft zich met een adres tot den
minister van binnenlandsche zaken gewend,
Naar men verneemt ligt bij het ministerio
van binnenlandsche zaken een ontwerp tot her
ziening der provinciale wet. De wijziging beoogt
o. a. een nieuwe regeling van de financiëele
verhouding tusschen Staat en Provincie.
Het oordeel van verschillende organen der
i rechterzijde luidt, gelijk zich verwachten liet,
niet zeer vriendelijk tegenover het nieuwe blad
de Vaderlander, van 1
die reden verheugt het mij, dat de clericalen (Plantage).
Het wordt te Dordt niet hebben gezegevierd.
Wat er echter nu blijkt waar te zijn van
te I »s heeren Lohmans bewering, dat de anti-revo-
1 vrij zijn tegenover de I giljetten, Heinrich Schulenburg, winkelier te
welks programma wij in
ons vorig nommer gewag maakten. De Oranje-
vaan ziet in het hoofdartikel van het eerste
nommer een overdruk van de artikelen uit de
„Kroniek” van dr. Bronsveld’s Stemmen en
maakt uit den iuhoud op dat het blad hoofdza
kelijk den strijd zal voeren tegen de party van
Groen.
Dat de toestand van land en volk treurig is
tengevolge van den strijd tegen de liberalen,
acht de Oranjevaan verkeerd gezien. De bewe
ring dat de woordvoerders en leiders der anti
revolutionaire partij er de schuld van zijn, kan
naar ’t blad doet opmerken, alleen onderschreven
worden „door een volbloed liberalist, die met
God en zijn Woord volkomen heeft gebroken,
die particulier initiatief tegenwerkt en in de
staatsalmacht het heil van het volk ziet.”
Weinig vriendelijker is het oordeel van de
Wageninger. Zij wijst er op dat de Vaderlander
verdeeldheid wil, waar verzoening en eendracht
zoozeer noodig zijn.
Waren de Provinciale Staten niet anders dan I
Provinciale Staten, d. w. z. indien zij haar
zorgen niet verder hadden uit te strekken dan
over de belangen van onze wegen en dijken en
waterschappen, indien zij geen anderen invlood
oefenden dan den zeer bescheiden invloed, dien
de wet hun op niet-materieel gebied in het
beheer van de verschillende onder hen ressor-
teerende gewesten toekent, dan zou de Tijd
wellicht geneigd zijn om te berusten in den stand
der zaken en de zittende leden te laten zitten,
’t Is zoo onaangenaam voor de tegenwoordige
titularissen hun postje te moeten verlaten. Men
is burgemeester, kantonrechter, notaris men
is een man van gewicht en beteekenis in zijn
omgeving, een man van fortuin ook; sinds tien
of twintig jaren, misschien nog langer, werd
men trouw door een zeker cijfer van belang
stellende vrienden naar de provinciale hoofdstad
afgevaardigd. Zoo juist een kolfje naar de hand I
van den gekozeneDe bezigheden niet te
druk over hot geheel kan hij die halfjaariijksche
vergaderingen gevoegelijk beschouwen als een
deftigen vacantietijd. Hij zag weer eens men-
schen, oude studievrienden wellichthij dineerde
gezellig en haalde nog sens op van de vroegere
jaren hij informeerde zich naar wetenswaardig
heden, die, wanneer hij in den schoot van zijn
landelijk gezin was teruggekeerd, soms maan
den lang stof boden tot conversatie. In de ver
gaderzaal had hij zijn uitgelezen hoekjedeel
nemen aan de discussie, hij dacht er niet aau
een zetel als gedeputeerde verlangde hij niet.
Met den heer Commissaris des kouings stond
hij op vriendschappeljjken voetvoor geen geld
van de wereld zou hij een receptie aan het
gouvernementsgebouw verzuimd hebben. Wat
bet stemmen aanging nu ja, dat was gemak
kelijk genoeg, hij formeerde zich een opinie op
het getuigenis van „knappe menscheu” die
er o 1 zoovelen zijn in de Staten of als men
al niet in ’t formeeren van een opinie slaagde,
dan stemde men met de meerderheid. Er was
dan toch niets aan te doen en zoo behield
men de meeste vrienden I
„In trouwe aldus besluit de Tijd deze
idylle, wien zou het niet aan het hart gaan
aan dergelijke gemoedelijke en dood-onschuldige
menschen een dierbare illusie te moeten ontne
men Nog eens, als het alleen de speciale
provinciale belangen gold, wij zouden denken
„<t la bonne heure, speelgoed is voor groote
menschen soms ook noodig 1”
„Maar zoo is het niet en zoo kan het niet
zijn nu onze grondwet te kwader ure aan het
lidmaatschap der Provinciale Staten het kies
recht vastgekoppeld heeft voor de leden van de
Eerste Kamer, nu aan een tamelijk onschuldig
en zoo bij uitstek administratief lichaam de
bevoegdheid is verbonden om te beslissen
ten minste middellijk over alle zaken van
staatsbeleid en staatsregeering. Niets schier
uit zichzelf, zijn de Provinciale Staten bijna
alles door de exorbitante macht, hun toegekend.
In gewone omstandigheden niet te ontbinden,
zijn het feitelijk de Provinciale Staten, die bij
een conflict tusschen de volksvertegenwoordiging
en de regeering de beslissing in handen hebben.
I De ontbonden Eerste Kamer, door hen herkozen,
handhaaft, ook tegen den wil der Tweede, tegen
den wil der regeering in, haar oordeel. Straks
b.v. zal men beproeven aan de liberale willekeur
van veel jaren een einde te maken door een
nieuwe wetgeving op het .gebied van ’t onder
wijs. Gesteld de regeering dient een ontwerp
in, dat de Tweede Kamer bevredigt,
door haar aangenomen maar
Kamer verwerpt het al uw werk
vergeefs en blijft te vergeefs zoo lang er liberale lutionairen volkomen
TWEEDE KAMER.
Provinciale Staten zijn, om liberale
Kamerleden af te vaardigen.”
„Daarom kunnen en mogen wij aldus luidt
de conclusie van de Tijd de zittende heeren
niet laten zitten. Ze zijn toch zoo onschuldig,
zal men zeggen, ze zijn zoo welwillend voor hun
katholieke medeburgers; zij zouden geen kind 1
kwaad kunnen doen ’t Is alles wel moge- I
lijk; misschien doen zij kinderen geen kwaad,
maar óns doen ze ’t wel. Door praten ot door
zwijgen, dat is ons ’t zelfde. En aan degenen
die ‘t niet willen gelooveu zouden wij antwoorden:
Gij ziet daar de Eerste Kamer36 liberalen
tegen 14 anti-liberalen, daar hobt gij ’t werk
van uw „welwillende” en „onschuldige” mannen;
is het geen tijd, dat er aan dat werk een eind
gemaakt wordt P”
Dr. A. W. Bronsveld schrijft in de „kroniek1*
van het April-nummer der Stemmen voor
Waarheid en VredeDe strijd over den per-
s o .dijken dienstplicht heeft het verloop, dat ieder,
der zake kundig, had kunnen voorzien. Scheen
het een oogenblik, dat dit vraagstuk verdeeldheid
zou teweegbrengen in de gelederen der ultramon-
tanen en tusschen de twee clericale groepen
die schijn is thans reeds geweken.
Men zal van den persoonlijken dienstplicht
vooreerst niet veel hooren. Het rumoer, door
de Roomsche pers gemaakt, heeft zijn doel
bereikt. De minister heelt verklaard, nog niet
te kunnen zeggen, wanneer hij met zijn ontwerp
gereed zal zyn. En de anti-revoiutionairen
blijven natuurlijk van den persoonlijken dienst
plicht warme voorstanders maar zij zullen het
aan de Roomschen overlaten te bepalen, wanneer
die zaak aan de orde zal komen, ’s Lands
weerbaarheid, de eischen der billijkheid en al
wat gij goeds kunt noemen het moet wijken
voor de wenken der Roomsche kerk. De kerk
is de autoriteit.
Zelfs heeft de heer Schaardenburg deze week
de Roomsche stemmen moeten koopon door
zulke geruststellende verzekeringen omtrent den
persoonlijken dienstplicht, dat het Roomsche
bataljon, ingedeeld bij het kiesdistrict Dordrecht,
van zijne bevelhebbers last heeft gekregen, zulk
een makken anti-revolutionair te stemmen. Ook
om
de Eerste I
was
S1VEEK
raanm
BINNENLAND.
eor
i
18
J
ai
11
15
<0
5
itr
r-
ir
ril.
'19
uaiuiüuvi TUU UHlUüUl«,UUB<jUü
12
ti
27‘
15
)or
36
►or
56
►or
11
►or
25
►or
42
or
•11
aiuio vuui uilköVllJL V <411 tlt) gUKUótJLl lUtlULI
voor den Raad van Toezicht hadden de heeren
mr. B. van Roijen en jhr. Hora Siccama de
benoeming niet aangenomen. In hun plaats
verkoos de vergadering nu de heeren T. van der
Zee, burgemeester van Enschedé, en A. J. L.
de Witte v. Haemstede, oud-resident te Nijmegeu.
Nadat de vergadering eenige oogenblikken ge
schorst was, om de aanwezige leden van den
raad in de gelegenheid te stellen een voordracht
te doen voor een raad van commissarissen, deelde
de heer Van der Zee namens dezen mede, dat
de voordracht luidde W. J. F. van der Blom,
oud-kapitein der infanterie, T. A. Huizinga,
J. Hora Adema, ontvanger der registratie, A.
G. Gelaudeinans, gep. luit. kol. vau het Ó.-l.
leger, en J. C. Rouge, makelaar. Met over-
groote meerderheid werden de voorgedragenen
oenoemd.
In de zitting van Woensdag is aangenomen met 53 tegen 27
Stemmen een amendement van den heer Schaepman op art. 13
der Arbeidswet, zoodat is bepaald, dat er ten hoogste drie in
specteurs met het toezicht zullen zijn belast.
Over art. 16 (verplichting tot aangifte van ongelukken aan
den burgemeester) werd lang beraadslaagd. De redactie is zóó
aangenomen, dat zij, die in fabrieken ot werkplaatsen arbeid
doeu verrichten, verplicht zijn binnen tweemaal 21 uren aan
gifte te doen van ongelukken, overkomen in het bedrijf, tenzy
binnen 24 uren de getroffene het werk heeft hervat
Het amendement Bahlmann, betreffende een in te dienen
jaarverslag door de inspecteurs, dat geheel of gedeeltelijk ge
publiceerd zal worden, is aangenomen.
Verder werd discussie gevoerd over de aansprakelijkheid
Voor overtredingen
De heer Lohman heeft voorgesteld om den fabriekant of
ondernemer aansprakelijk te stellen.
De heer van der Kaay wenscht die aansprakelijkheid uit te
stellen, als blykt dat de overtreding buiten toedoen en zonder
schuld van den fabriekant of ondernemer plaats had.
Donderdag is uitvoerig gedebatteerd over het stelsel van
strafbaarstelling. De regeering wil strafbaar stellen die in
strijd met de wet arbeid doet verrichten, hetzij werkgever,
■werkbaas, opzichter oi ouders. De heeren Lohman en Heems
kerk willen het hoofd of den bestuurder uitsluitend aanspra-
kelijk stellen, evenals de heer van der Kaay, die echter tegen
bewijs toelaat. De Minister en de heer Veegeus verdedigden
het regeeiingsstelsei; de heeren van der Loeffen van der Kaay
het sttlsel der amendementen. De heer Kerdyk stelde een
sub-amendement voor om, onverminderd de aansprakelijkheid
van anderen volgens art 47 van het strafwetboek, in elk geval
aans-piukelijk te stellen het hoofd of deu bestuurder, tenzij
blijl e dat overtreding buiten zijn toedoen en zonder zijn schuld
plaats had. Het amendement-Lohman is verworpen met 50
tegen 38 stemmen. Het sub-amendement-Kerdijk is verworpen
met 69 tegen 22 stemmen. Het amendement-van der Kaay is
verworpen met 46 tegen 45 stemmen. Art. 17 is goedgekeurd.
Op art. 18 heeft de Minister overgenomen een amend -Reu-
ther-Rooseboom, om voor militaire fabrieken en inrichtingen
een speciaal toezicht in te stellen.
Het amend.-van Kempen, om ambtenaren van het genees
kundig staatstoezicht niet met fabriekstoezicht te belasten, is
aangenomen met 52 tegen 31 stemmen
Schending van fabrieksgeheimen door de schuld van ambte
naren met het toezicht belast, is strafbaar gesteld met 3 maan
den hechtenis of f300 boete.
Bij de overgangsbepalingen wijzigde de regeering den termijn
van 2 jaar voor nachtarbeid van vrouwen en kinderen in een
facultatieven termijn, zoodat voor bepaalde fabrieken de Mi
nister dien termijn kan verkorten.
Het amend -Lohman, om een vasten termijn van 2 jaar te
handhaven voor alle fabrieken, is aangenomen met 53 tegen
38 stemmen. Heden voortzetting.
1^.
if'
