.9
MBS- i ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
t I
L
I
i
Di PwiicialB Maw.
i
No. 38
1880.
4
N
Z AT EK l>7k(i
11 M 12 I.
;r
r'
tekortkomingen moeten geweten worden, velen
verbonden clericale partijen op onze
n
van
Toch
gen slechte enkelen zijn die du draden in banden
jW-
ft
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
in te zenden.
veranderen,
do
do
leo
in»
is
3t
do
n
a-
>g
n
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer T’/j Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
iron
nie,
jlad
noodig ook to ontbinden
met de overtuiging dat allen zich tegen haar I
hadden gekeord, èu de katholieken èa de con-
zou
eveneens „oor
En het middel, om
door de regeering ingediend.
Zóó beantwoordde
oorlogsverklaring, met een
partijwet van het coup; althans het beruchte wetsontwerp werd
- Toch
kunnen zijn dat de gewestelijke huisliou- zullen aan vele weldonkenden in ons land zeker
de oogen zijn opengegaan en zij in ’t gebeurde
wat ons
nog in de toekomst te wachten staat, als de
Bovenstaande artikelen, waarbij nog gevoegd
moet worden de bepaling van art. 82„De
leden der Eerste Kamer worden verkozen door
de Provinciale Statengeven in hooldzaak weer
wat in onze Grondwet over de samenstelling en
de macht der Provinciale Staten wordt bepaald.
Met het oog op de zonderlinge opvattingen,
welko over den werkkring en de macht der
Staten blyken te bestaan en ah juist worden
verkondigd, kan het nuttig worden geaoht deze
zeer duidelijke omschrijving van de taak, die op
de schouders van onze Provinciale vertegenwoor
diging rust, voorop te stellen, waar wij enkele
opmerkingen aan de ophanden zijnde verkiezing
willen wijden.
De Staten der verschillende provinciën zullen
verinoedelyk zelf bijzonder verbaasd zijn over
de zeer gewichtige politieke beteekenh, die in
den laatsten tijd aan hun doen en laten wordt
gehecht. Zij bemoeiden zich tot dusver niet
veel met de aigemeene politiek. Vóór de school
wet van 1878 kwam nu en dan de ondenvgs-
quaestie om de deur kijken ah zij moesten
adviseeren ton aanzien van de hulp, aan behoeftige
gemeenten te verleenenmaar ook toen reeds
won het in den regel de zuinigheid en bleven
de financieele nooden der betrokken gemeenten
de hoofdzaak. Maar sedert zij niet meer tot
deze bemoeiingen en ’t is een gelukkige
veranderingworden geroepen, geven hare
besluiten slechts zeer zelden gelegenheid kleur
te bekennen. De locale belangen beheerschen
de stemming en ieder, die met eenige aandacht
de beraadslagingen of de stemlijsten volgt, kan
zich daarvan overtuigen.
Op eenmaal echter is alles veranderd. Onze
Staten-vergaderingen zijn politieke lichamen
geworden, onze Staten-leden of’ zij willen of
niet politieke mannen.
Vau waar deze ommekeer
De loop der zaken op staatkundig gebied in
ons vaderland geeft op die vraag antwoord.
Bij de verkiezingen na de grondwetsherziening
bleven de liberalen in de minderheid. Welke
redenen daartoe hebben geleid werd reeds her*
baaldelijk aangetoond. Ongetwijfeld heeft de
I verdeeldheid, indertijd gerezen in den boezem
- jder liberale partij, een verdeeldheid die zoo
so j schril afstak tegeu de oude eensgezindheid eu
waaraan voor een j
9
a
Is nu echter het primitieve doeldadelijke
omzetting der Provinciale Stateu, al niet in óéis
bereikt, men is er toch in geslaagd do geweosohte
agitatie in het land op te wekken en aan de
aanstaande verkiezingen van leden voor die
colleges eene uitsluitend politieke beteekenis te
geven. De volgelingen van de meesters zuiieu
ter stembus gaan onder do leusde Eerste
Kamer moet ,otn“. Alle liberale leden dus uit
de Staten verwijderd of geweerd on de rost
volgt van zelf. De politieke-, de parfijqu wstie,
is alzoo bij de aanstaande verkiezingen tot do
alles beheerseneude gemaakt, en do vraag, die
in de allereerste plaats diende te gelden by de
provinciale' verkiezingennaar de kunde en de
bekendheid met plaatselijke en gewestelyae bi>-
laugen van den candidaat, daardoor op den
achtergrond geschoven. Valea, die het algemeen
belang stellen boven het party-belang, mogen
zulks botreurea, het feit ligt er nu eenmaal
too en met de consequenties daarvan dient men
rekening te houden.
Dj liberalen weten nu eonmial wat zij van
de vereenigde korkolijko partyen te wachten
hebben: zij zullen, zoo tnogelyk, overal worden
uitgeworpeu zij zyu dus reeds uit zelf Behoud
verplicht, ook hunnerzijds geen consideratie te
gebruiken. De Arnh. Ct. scheef dezer dagen
„Brengt men, schoon wij ’t niet wensohen, de
verkiezingen van 14 Mei op het zuiver politiek
terrein over, wij durven dien stryd evengoed aau
als in Maart 1888. Wij vreezen den uitslig
niet, al moeeteu alle liberale candidaten gesla
gen wordenwij hopen dus dat geen enkele
liberale kiesvereeuigiug iu geen enkel district
zich aau den stryd zal onttrekken, of zich zelf
machteloos maken door het overuemen van
anti-liberale candidaten aftredend of niet, al
geschiedde het om de kansen van een aftredend
geestverwant te verbeteren. Ook wy zulleu
gaarne getuigen dat, indien de stryd op dezen
voet van tegenovergestelde politieke partijen
wordt gestreden eu onze party m de meeste
provinciën de zegepraal behaalde, zoodat ette-
lyke uit het oogpunt van de provinciale
belangen verdienstelijke Staten-loden uiïvielen,
wij dat oprecht zuilen betreurenmaar dit
is nu eenmaal zoo. Indien de beste anti-liberale
leden der Provinciale Staten door eigen vrienden
niet booger noch beter worden geacüt dan als
stemmachines, bestemd om de Eerste Kamer
ter wille van het partybelang te i
dan moeten wij deze schatting aanvaarden
ons door ons eigen beter oordeel over hunne
verdiensten niet laten verleiden tot het weigereu
van den strijd, die ons aangeboden, ja eigenlijk
opgedrongen wordt. En op ons standpunt staan
wy sterker dan de tegenpartij zich blijkbaar ge*
voelt. Want grootspraak is net niet, dat er ge*
noeg degelijke, bekwame, met de plaatseljjke
en gewestelyko belangen evenzeer als met de
bijzonderheden van ’s lands bestuur vertrouwde
mannen in de gelederen der liberale partij ge
vonden worden, die nieuwe zetels in de Pro
vinciale Stateu kunnen bezetten, zonder dat
men zich tegenover de kiezers zou hebben te
verontschuldigen over „onvermijdelijke bezwa
ren” en over het „lijden van zekere oeiangen”
aan het vervangen van de Statenleden van eene
Wij zouden ons
Hot nieuwe kabinet werd intusschen in de
Staten-Generaal heusch ontvangen. De liberalen
hebben in hunne rijen ter Tweede Kamer een
reeks zeer bega tide mannen, door jareu lange
oefening vertrouwd met de eischeu van het gezag
en de moeilijkheden, aan de uitoefening verbon
den. By die tnauueu vond het kabinet steun.
Ja zelfs kwam het voor dat de krachtigste
verdedigers der aangeboden ontwerpen, als het
op de hoofdpunten aankwam, werden gevonden
onder de liberalen. Van parti-pris was by hen
niets te bespeuren en de houding, vroeger zoo
vaak door de tegenpartij aangenomen bestrij
ding van het ontwerp omdat het van een liberaal
ministerie kwam - vond gelukkig geen na
volging.
Eveneens was het gesteld ia de Eerste Kamer.
Daar hebben de liberalen nog zeer beslist de
meerderheid, maar de begroetingen der nieuwe
ministers werdeu aangenomen, trots de zeer
gewettigde bedenkingen, die hier en daar rezen
b. v. tegen ’t beleid van den heer Keuchenius.
Ook de Eerste Kamer begreep dut het lands
belang ging voor het belang der partij eu dat
het niet op haar weg lag dit kabinet den voet
dwars te zetten. En ook by de verdere ont
werpen, aan haar beslissing overgelaton, bleef
de Eerste Kamer tot medewerking bereid. Dit
bleek nog voor eenige dagen door de aanneming
dar arbeidswet met aigemeene stemmen.
Met belangstelling zog men het verder optreden
van de regeering tegemoet. Hire beloften op
’i gebied der schoolqnaestie, de verplichting op
tiaar rustende wat betreft de defensie, haar
houding ten opzichte van het kiesrecht en de
verdere ontwikkeling der nieuwe groadwetteiijke
instellingen spande om ’t zeerst de aandacht.
Waarmede zal worden begonnen? vroeg men
elkander af. Het antwoord luidde even zonder
ling als onverwacht„Al de belangryke ver
anderingen en verbeteringen kunnen wachten.
Eerst moet de provinciale kiestabel worden
herzien
Eu het daartoe strekkend wetsontwerp werd
bolwerk tegen è.1 te reactiona’re aanvallen der klimmende eischen. Het ministerie-Mackay toch
verbonden clericile partijen op onze vrgzinnige leeft slechts by de gratie Knyper s, die zijner-
staatsinstellingen die Eerste Kamer moest zyds den veldheersstaf, dien hij over zijne volge-
Atannmi. en wel zoo spoedig mogelijk. I liugen in de Tweede Kamer zwaait, weer te
daartoe te geraken, meende danken heeft aan do gratie Scnaepmin’s
men gevonden te hebben in do herziening der zonder wier hulp zijn gesmolten „kuddake
Prov. kiestabellen, waardoor men de liberalen uit weldra de moeite van ’t commaudeeröu niet
de Staten hoopte te zullen ver.lrgvon. Met oen meer waard zou zijn.
coup de mainontbinding der Prov. Staten,
do zaak yervolgens haar beslag krijgen,
daar de nieuw gekozen colleges er wel voor
zouden zorgen, dat de Barste Kamer zoo
•„om4 kwam inden
geest van de heeren Kuyper—Sohaepmiu c. s.
Of onder zoo’n geforceerde omkeering, als
beoogd werd in do provinciale besturen, de ge-
weslelijke belangen ook al schromelijk zouden
lijden, scheen een vraag van ondergeschikt be
laag te zijn, het gold hier immers het party
belang en daarvoor moet nu eenmaal ülies wij
ken men herinnere zich slechts de beruchte
uitspraak van een der leiders van de kerkelijke
partyen „al zou ook het vaderland er door te
gronde gaan“ om by benadering te weten,
hoe zwaar de wezenlijke belangen bj die heeren
schijnen te wegen.
Terecht werd dan ook door een der leden van
ons gewestelyk bestuur in eene bij de Staten
ingediende nota, naar aanleiding van het be
ruchte wetsontwerp, de vraag gesteld: „Waar
gaan wij heen
„Onder den indruk der oogenblikkelijke op
winding; bij den hartstochtelykea stryd der
politieke partijen in een aantal provinciën met
óen verkiezing de Provinciale Staten on; met
hen de colleges van Ged. Stateu óm tal
mannen, die de provinciale huishouding kennen
gelijk hun eigene, ter zyde gesteld als offers
van den partijstrijd en ten slotte pour couron-
nement de l'édifice misschien de Eerste Kamer
ontbonden en dit lichaam, geroepen om te
strekken als bolwerk tegen een volkswaan van
den dag, juist daarom samengesteld op eene
wijze, dat eene kentering iu de publieke opinie
slechts langzamerhand, dus wanneer zjj blijkt
meer dan voorbijgaande te wezen, op die samen
stelling haren invloed kan geiden, blootgesteld
aan eene omzetting, welke hare constitutioneels
taak ten eeuenmale iu de waagschaal stelt.
Met volle overtuiging noemde hg da wet, die
haar in het leven zou roepen, dan ook eene slechte
wetzou hy het tot stand komen daarvan eene
ramp achten voor het vaderland. „Gaf party
belang hier den doorslag, dan zou men mogen
spreken van een slechte daad. Juist daarom
mag in dezen een beroep worden gedaan op
allen, die met dat vaderland het wèl meeneu,
welke ook hunne politieke richting moge zyu.
Met ernst mag het hun op het hart worden
gedruktLaat ons toch zorgen dat onze goed
iugerichte provinciale huishoudingen niet eens
klaps worden gedesorganiseerd.”
Bekend is het, dat byna alle gewestelijke
besturen hoogst ongunstig adviseerden over de
regeerings voorstellen en dut deze de regeering
i ten slotte toch schijnt teruggedeiusd te zijn
zy dus met een soort voor de verantwoordelijkheid van zoo’n party-
omvi» OGD patkynrvu viAiA Uüb 1 uuup aiuuauo uut wruvuuu n Ckouuy w urp
slechtste allooi omdat daarvan het gevolg door haar niet iu behandeling gebracht,
zou I L
dingen in ééns onderst bovenst werden gekeerd,
waardoor de aigemoene belangen ongetwij- eene waarschuwing hebben gezien,
feld zouden lijden de heusche ont- I nog i
vangst haar ia de Eerste Kamer ten deel kerkelijke dry vers, die de tegenwoordige regee-
gevallen. Want het doel, waarmeó dit wets- ring domineeren, den baas bly ven spelen .’tMo-
ontwerp werd ingediend, lag voor do hand en gen slechts enkelen zijn die de draden in banden
werd trouwens door de bevriende pers ook luide houden van het kerkelijk-politiek poppenspel, de
o-- genoeg uitgebazuind: de Eerste Kamer, in regeering zal op den duur toch geen weerstand uuu uui vurvungen vuu ue o
groot deel ook hare velerlei hare tegenwoordige lameastelling nog altijd een i kunnen bieden aan den aandrang huunec steeds I bepaalde richting verbonden,
A
■st
irr
r-
u
sneeker cruraa
16
en
i en
Lih
15
.30
45
45
i-
ir
zii
C. 6.
12
6
27
15
?or
3G J h
_>or
ió6
>or
»U
3or
>25
oor
>42
uor I
n
”11
De ledeu der Provinciale Staten worden voor zes jareu recht»
streiks gekozen door de manueiyke ingezetenen der provincie
tevens Nedeilanders, die de dóór de wet te b tpalcn kenteeke-
nen van geschiktheid en maatschappelijke» wels.and bezigen
en den door die wet te bepalen leeftijd, welke niet beneden
drie-en-twintig jaar mag zijn, hebben bereikt.
De helft der leden treedt om de drie jureu at.
Om lid der Provinciale Staten te kunnen zijn, wordt vereischt
dat men manueljik Nederlander en ingezeten der provincie zij,
uUt bij reen vei lijke uitspraak de beschikking ot het beheer over
«t:u goederen hebbe verloren, noch van de verkiesbaarheid
ontzet zfj en den ouderdom van vijf-eu-twintig jaar vervuld
hebben.
De Staten vergaderen zoo dikwerf in het jaar ala de wet be
paalt en bovendien wanneer zjj door den Koning buitengewoon
worden bijeengeroepen.
De leden der Staten stemmen zonder last van of ruggespraak
met hen, die benoemen.
Het gezag en de macht van de Stalen worden door de wet
geregeld.
Aan de Staten wordt de regeling en het bestuur van de
huishouding der provincie overgelaten
Zij maken de verordeningen die zij voor het provinciaal be
lling noodig oordeelen.
Die verordeningen behoeven de goedkeuring des Konings;
«leze kan niét ^voeden geweigerd dan bij een met redenen om
kleed besluit, den Raad van State gehoord.
Wanneer de wetten of de algemeene maatregelen van bestuur
het vorderen, verlcenen de Staten hun medewerking tot uit
voering daarvan.
De Stalen kunnen de belangen van hun provinciën en van hare
ingezetenen bij don Koning en de bij Staten-Generaal voorslaan.
De Staten benoemen uit hun midden een collage van Gede
puteerde Staten, waaraan, volgens de regels door de wet te
atollen, de dagelijksche leiding en uitvoering van zaken worden
opgedragen en «niks hetzü de Staten «Jjn vergaderd of niet.
De Koning stelt in elke provincie een Commissaris aan met
de uitvoering zijner bevelen en met het toezicht op de ver
richtingen der Staten belast.
Deze Commissaris is voorzitter van de vergadering der Pro
vinciale staten en van die der Gedeputeerde Staten en heeft
in laatstgenoemd college stem.
ti
i
onder de nieuwe kiezers huiverig gemaakt om
zich bij hen aan te sluiten, en heeft de nader
tot stand gekomen samenwerking het vertrouwen
nog niet in voldoende mate doen herleven. Ver
keerde voorstellingen, ongewettigde beschuldigin
gen hebbou er mede het hare toe bijgebracht.
Daarbij kwamen nog de schitterende beloften
door de tegenpartij aan de kiezers gedaan, met
uitzicht op bezuiniging enz. Hoe dit zij, het
feit was niet te ontkennen dat de liberale partij
de nederlaag by de stembus had geleden, tegen
de vereonigde tegenstanders. Zij kon zich troosten
hadden gekeord, èn de katholieken on de
servatieven èn de anti revolutionairen èn de
radicalen èn de sociaal-deinoeraten, het feit zelf 1
was niet te loochenen en werd dan ook door I
haar grif aangenomen. De teugels van het
bewind werden losgelaten en door de tegenpartij
opgevat.
I
il«
