Slim- El JDMM-IMII1993 DE
«IÏÏ! nillJtlll!iilli|.«lWMIIk
I
.-K
ü/l
-1
J
‘J
No. 55
1839.
/IE R-E N-V EERTIGSTE
SLAGERIJ.
ONDERWIJS.
0.
W O E IN I> A.
IO JULI,
c
de
0
zeer gezocht waren.
“j
i.
V»
deze ernstig
en
UIT DE PER 3.
wordt bezield.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
ia te zenden.
Vermoedelijk zegt dr. Bronsveld in zijn
Vrede zullen wij, in ons vaderland, vóór
een
of
worden.
Op de voordracht van curatoren kwamen
genoemde hoeren niet voor.
r-
U j
13, I
JU
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bjj
den Uitgever.
niet te herroepen maar zegt dat hij mij die niet
De heer de Kanter zaï mij ten
dit ik deze vrijheid op haar
In Den Haag is overleden de heer P.
Brunings, hoofdredacteur der Avondpost
Lvuvuu *w w. m&.ivmxo OVUCIDUU
naast vele romans en novellen, om hun humor
van i
daad
verschilt van dien, waardoor de sociaal-democratie
F.
.en
bekend letterkundige, wiens militaire schetsen.
Doch de
wagen,
Art. 3.
De aanvraag tot toelating op de scholen nos.
1 en 2 geschiedt bij de hoofden dier scholen.
Wat school no. 3 en 4 betreft, heeft dit plaats
bij de Commissie van toezicht op het lager on-
.„b.van de hoofden der
scholen.
d I
•au.1
led.’
hadl
lorstl
deil
aseb
jnda
l’
prcsl
P
’tl]
Bij de debatten eenigeu tijd geleden in de
te
m r
o
o
*3
woord. Dit besluit was in overeenstemming
met het advies der commissie ad hoe, namens
welke mr. II. Ph. de Kanter betoogde, dat daar-
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente SNEEK. maken bekend, dat de
JAARMARKT of KERMIS
alhier, dit jaar begint op Vrijdag den 16 Augus
tus, des morgens acht uur, om te eindigen op
Vrijdag den 23 Augustus d. a. v. des morgens
De gemeente Utrecht lijdt een bankroetje van
bijna vijf-en-zeventig duizend francs aan een
Belgische maatschappij, die de koolteer van de
gemeente kocht, en even voordat ze die moest
betalen failliet ging, met het noodlottig gevolg
dat er maar 6 pet., oftewel fr. 4527.10, terecht
komt, hetgeen voegt de verslaggever der N.
R. C. er bij herleid en verminderd met do
advocaten-rokening, nog geen achttien honderd
en dertig guldeu (Holl. ct.) beloopt.
Te Weerdingermond is een vrouw, die op een
boerenwagen zat, welke door haren zoon bestuurd
werd, tengevolge van een zijsprong van het
paard van den wagen gevallen, met het onge
lukkig gevolg, dat zij zwaar gekneusd en hevig
bloedende (zy was op een paal terechtgekomen)
in een woning gedragen moest worden, alwaar
zij, nog vóór de dadelijk ontboden dokter was
aangekomen, door bloedverlies is overleden.
Te Echten, gemeente Ruinen, is do landbou
wer H. L. Posthoorn van een voer hooi gevallen,
met het gevolg dat hij den nek brak en spoedig
stierf.
Art. 4.
De toelating van leerlingen geschiedt éénmaal
I ’sjaars, op den eersten September.
Alsdan worden degenen toegelaten, die den
ouderdom van zes jaren bereikt hebben, of vóór
den eersten Januari vau het volgende jaar be
reiken.
Tueschentijds kunnen leerlingen worden toe
gelaten, die zich ia de gemeente komen vestigen,
in hunne vorige woonplaats onderwijs hebben
ontvangen en zes jaren oud zijn.
Geen leerlingen worden toegelaten voor
enkelen dagelijkschen schooltijd of voor een
ander leervak uitsluitend
Sneek den 9 Juli 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA.
De Secretaris, BENNEWITZ.
algemeene vergadering van ,\um»uuu«wija
gevoerd over het ontwerp op den leerplicht,
ter zake van
Als ’t juist is wat de N. R. Ct. meedeelt,
dan dreigt eerstdaags een conflict tusschon do
regeenng on curatoren van de Leidsche hooge-
school.
Men deelt nl. aan ’t blad mede, dat door den
minister van binnenlandsche zaken, ter benoe
ming van een hoogleeraar in het Romeinsch
recht aan de universiteit te Leiden, aan Z. M.
den Kouing voorgedragen zijn: 1. mr. Th.
Heemskerk 2. mr. Witsius de Savornin Lohman.
Donderdag middag deelde de burgemeester
van Leiden, de heer De Laat de Kantor, voor
den aanvang van de gemeenteraadszitting mede,
dat als de geruchten, die op dat oogenblik liepen,
zekerheid behelsden, de curatoren der univer
siteit collectief hun ontslag zouden nemen. Die
geruchten schijnen thans waarheid te zullen
alle kramen, disschen, tenten enz. zullen moeten
zijn afgebroken en weggeruimd.
Tevens wordt herinnerd aan art. 12 der Al
gemeene Politie-Verordening, waarbij is bepaald
dat niemand eene tent, kraam, tafel of iets der
gelijks op den voor den openbaren dienst be
stemden grond mag opslaan of daarop uitstallingen
van goederen hebben, dan overeenkomstig de
aanwijzing van den Marktmeester of, bij ont
stentenis van dezen, van de Politie en na
voldoening van het marktgeld.
Sneek, 9 Juli 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
a acht uur, en dat vóór den 25en dier maand
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek, brengen ter voldoening aan
art 8 dor wet van 2 Juni 1875 (Staatsblad
no. 95) ter openbare kennis, dat zij aan 'lamme
Posthuma, Slager alhier en zijne rechtverkrij
genden, vergunning hebben verleend tot het
oprichteu eener Slagerij in het perceel, kadastraal
bekend gemeente Sneek, sectie B no. 128,
staande aan de gedempte Pol, wijk 4 no. 82.
Sneek, den 6 Juli 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek, herinneren belanghebbenden
aan de hieroudorstaande bepalingen van het
i Reglement voor de openbare lagere scholen in
deze gemeente
arrondissement binnenkort i
gebeuren van r.-katholieke zgde.
staat een model openbare school, mi» anocu
wat het gebouw betreft, doch ook wat het
innerlijk gehalte aangaat. Onder Vaandrager
vroeger, onder Liudeyer nu, heeft de zeer gemeng
de bevolking daar onderwijs genoten, dat het
een lust was er bij te zyn. Byna geen school
verzuim, en een ambitie bij ouders en kinderen...
zeldzaam! Nu wordt er een nieuwe kerk
gebouwd en zoo zegt men dan wordt de
oude kerk direct r.-katholieke school. De vroe
gere pastoor, de oude eerwaardige grijsaard, die,
helaas, niet meer is, wilde van zoo iets niet
weten, en dus de r.-katholieke bevolking ook
niet. Onder den tegenwoordigen pastoor schijnt
dit anders te moeten worden. Als daarom nu
straks do nieuwere r.-katholieke school geopend
wordt, als nieuw bewijs voor „gemoedsbezwaren"
tegen de openbare school, wat wilt ge dan, dat
ons nuchtere volk aan dat woord „gemoedsbe
zwaren" nog zijn letterlijke beteekems zal blijven
hechten? Neen, weled. heer, dat is, om uw
eigen woorden weer te gebruiken „minder
keurige phantasie."
Dr. Sohaepman merkt hiertegen op, dat de
feiten van den heer de Kanter niets bewijzen tegen
de oprechtheid der gemoedsbezwaren. Allerminst
J het feit, dat te Kethel zal plaats grijpen! Op
I deze wijze stempelt men de oprichting
iedete nieuwe bijzondere school tot een
van onoprechtheid.
Ik bljjt volhoudon, schrijft dr. S., dat de heer
de Kanter mij zonder eenig bewijs van een
SNEEK, 9 Juli.
Dat plichtsbetrachting nog op prijs wordt
gesteld, ondervond jl. Zaterdag J. Sikkink, die
48 jaren waarvan 31 als meesterknecht
werkzaam is geweest aan den oliemolen van de
heeren A. Veen en Zoon alhier, doch die thans,
wegens verzwakking, niet meer in staat is dé
werkzaamheden te kunnen verrichten. Genoemde
heeren hebben nl. dien knecht toezegging gege»
ven, dat hij aan den molen kan blijven wonen
derwijs in tegenwoordigheid
l0" scholen.
Burgemeester en Wethouders beslissen over
do toelating.
o”XemaS eu S mmi^ie?'nm^Sk^ l^te^nen
om met gemoedsbezwaren voor don dag te den'herfst,7n “et^’toate.Wadnilt zYe^opgeno'
men de nieuwe regeling van ons lager onderwijs.
Het schijnt wel, dat ook hier het spreekwoord
zal bevestigd worden Haastige spoed is zelden
goed.
Uit de min of meer gemelijke mededeelingen
van de Standaard valt op te maken, dat het
ontwerp, door de regeering ingediend, alles be
halve onverbeterlijk wordt gevonden. Definan-
cieele bezwareu, die er, niet alleen van liberale
zijde, tegen ingebracht zijn, vallen niet weg te
cijferen. De raming der onkosten, welke de
voorgestelde regeling na zich zou slepen, is blijk
baar te laag, en de geldmiddelen der groote ge
meenten vooral zouden er geheel door in ver
warring worden gebracht.
Is dus van die zijde bezien’s ministers ontwerp
alles behalve onberispelijk beschouwd uit een
paedagogisch oogpunt wekt het, hoe meer men
het bestudeert, steeds ernstiger bezwaren.
En dat het een irenicum beaten mag, het
middel, dat den schoolstrijd in ons midden zal
doen ophouden, is slechts bij enkelen nog een
gevoelen, dat men, uit ver gedreven optimisme,
zoolang mogelijk vasthouden wil. Het is echter
een illussie. Zaodra de bijzondere scholen een
subsidie uit de rijkskas zich toegewezen zullen
zien, zal de strijd eeu nieuw tijdvak intreden en
met onverzwakte heftigheid door velen worden
voortgezet.
Laat ons er bij mogen voegen, dat niet wei
nigen, die voorheen met geestdrift streden voor
bijzondere, christelijke scholen, thans dezen strijd
bezien met een en ander oog. Zij zijn nóg diep
doordrongen van de overtuiging, dat de neutrale
school een Gedankending is en dat het onderwijs
der jeugd moet zijn doortrokken van den geest
des evangelies maar tot hun schrik en hun
droefheid hebben zij ontdekt, dat „christelijk
onderwijs" voor veleu eensluidend geworden is
met: „gereformeerd onderwijs.** De christelijke
scnolen zijn nu in vele gemeenten bolwerken ge
worden in den strijd tegen de Ned. Herv kerk,
en niet weinige „christelijke" onderwijzers wer
den, terwijl zij mede „de Reformatie der Kerke"
terhand namen, „een ander man".
Aan die „andere mannen" vertrouwen wij onze
kinderen met toe. Die „Calvinisten", die in plaats
van tot school houden zich te beperken, optreden
als verkiezingsagenten en de keuze van ultra-
moutanen bepleiten die werktuigen in de hand
van de leiders der „Gereformeerden" roepen wij
toe wij kunnen u niet langer steunen. Van uw
onderwjjs kan waarlijk geen goede, christelijke
geest uitgaan. Het wordt bedorven door dog
matisme en fanatisme. Het kan de kinderen
niet doordringen van dien zachtmoedigeu geest,
die kostelijk is voor God. Het leert niet waar-
deeren eu bewonderen. Er loopt een ader door
van bitterheid, die er den rechten smaak aan
ontneemt. Het staat op het standpunt der wet
en niet op dat des evangelies. Het maakt eng
en niet ruim; het leert gruwen van een univer
salisme, geljjK dat door dr. Bavinck werd aan
bevolen het kan niet nalaten bij den werkenden
stand een geest te kweeken, die slechts in naam
Volksonderwijs" slechte daad beschuldigd heeft. Hij wenscht die
werd de vraag of tot het geven van vrijstelling kwalijk neemt.
ter zake van gemoedsbezwaren gelegenheid be- j goede houden, u-n.
hoorde te worden verleend, ontkennend beant- juiste waarde schattend daar geen waarde aan
-J n:. -hechten kan."
voor
komen. Deze opmerkingen van den heer De
Kanter hebben aanleiding gegeven tot een pole
miek in het Centrum met dr. Schaeptnan, die
in dat blad mr. d. K. verweet: „Het voor
wenden van gemoedsbezwaren is in mijn oog
huichelarij. Gij durft mij beschuldigen, dat ik
de goê gemeente tot zoo iets zal aanzetten;
ergo, gij beschuldigt mij van een slechte daad
In zijn antwoord op dit verwijt zegt mr. d.
K., dat het juist zou zijn, als de uitdrukking
„gemoedsbezwaren" nog kon gebruikt worden
in de letterlijke beteekenis van het woord.
„Doch ik heb bet gebruikt voegde hij er bij
in die overdrachtelijke beteekenis, die het
woord heeft gekregen door ’t geen heel Nederland
nog dagelijks ziet gebeuren bij den strijd tegen
de openbare school en de wijze waarop die
gevoerd wordt. Ik doelde daarop reeds, toen
ik schreef, dat de vraag of men „gemoedsbe-
zwaard" was eenvoudig afhing van het komen
of gaan van een dominé of pastoor. Ik voegde
er bij, daarvan zijn voorbeelden te geven.
„Wilt gij die? Laat ik u wijzen op Rijsoord.
Toen ds. Overman daar stond is het woord
„gemoedsbezwaar" tegen de openbare school
daar nooit gehoord, en na de komst van ds.
Slees wijk Visser is er in eens een schare
„gemoedsbezwaarden" voor den dag gekomen,
'l'e Zuidland onder den ouden braven van
Spankeren boorde ik nooit van zoo iets; zelfs
onder ds. de Lange niet, die ook zeer rechtzin
nig was. Bjj de komst van ds. Bajema kwam
het artikel plotseling uit de lucht vallen. En
ben ik goed ingelicht dan staat in mijn
arrondissement binnenkort iets dergelijks te
gebeuren van r.-katholieke zgde. Te Kethel
niet alleen
aua
i de I
des I
arme I
Een ander ongeval is te Terschelling gebeurd,
maar iets beter afgeloopen. De landbouwer
Bals was met zijne vrouw bezig te hooien en
zou naar huis rijden, toen de paarden op hol
geraakten. Hij zelf kwam met den schris vrij;
de vrouw, die met hun kindje op het voer hooi
zat, wierp de kleine op een hooiberg, zoodat
het geen letsel bekwam en wist toen beneden
te komen en de teugels te grijpen,
hollende dieren sleepten haar van den
die over hare beenen reed
kneusde.
1
er-
INNENLAN»,
j” 12
J
i
- j'
ló
40
1 6
r 27
115
oor
i 36
oor
ióö
oor
>11
oor
9 25
oor
9 41
953
i 16
i 30
45
5
45
15
25
au
3-
Lt.
II-
19 I
OU I
n! j
ck J
iet I
er- I
i« 1
Mtli
aar^
mr-
aar
lazUj
ill.
rk-
ra
nd,
de
:er,
M3.
tje
•He
tke
Itje
ma
•an
^ke
ran
en
te
lel-
na,
i
I
1
ie-
JP-
jr. 1
101110,1
blad
-
il
s•Jm.."-. a.'h'ru
r Ut/f. '-*• w. V. u.vo n. j.yc.io
*/y uv vywrt.r.Foa.p uw
i
