Sffl'S- EI1DÏEHÏRHI-BLAD NH N
«ENBEUÏE Elf HET ABROJIDlSSmiïT SM
W
No. 65.
1889.
VIE R-E N-V E E R T 1 G S T E
J A A R a A N GE
Ir '"m
iiiiniëJ
w oi: DAa
14 U <3- U rJT U JS.
I
blijven, algemeen bekend worden.
cal
rij
doctor
taakt,*
.V
den felle hitte. Tijdens het woeden der vlam-
i nog man,
blJ|
,3P_ rij
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
ia te zenden.
vau
daar
ver*
baar
naaai/
4
deA
hiuj
bond
deJ
itiscb
iemU
c
ft
•n
De Amsterdamsche Bank is bestolen voor de
som van f25,000.
In een buitengewoon Politieblad bericht na
melijk de commissaris van politie in de le sectie
dat op Zaterdag 3 Augustus jl. Heinrich Leonard
André Hon Hon, 35 jaar, eertijds onder-officier
bij het Noderl. leger, laatstelijk boekhouder bij
de firma A. D. Duitz en Zoon, handelende in
diamanten, zich op een valsche quitantie aan
de Amsterdamsche Bank heeft doen afgeven 25
bankbiljetten, elk van f 1000. Eerst Woensdag
7 Augustus is zulks ontdekt.
Vermoedelijk heeft Hon Hon sedert het bui
tenland bereikt, wellicht reisde hij af naar Parijs.
Zijn signalement is: lengte 1.78 meter, slank
en tenger van gestalte, donker uitzicht met
rossig en knevel, heerenkleeding dragende, met
donkeren phantasiehoed en een bril als bagage
had hij bij zich een geel lederen handkoffer,
benevens een zwart lederen reistascbje met riem
over den schouder.
Genoemde commissaris van politie verzoekt
zijne aanhouding en opzending.
Door 24 te Amsterdam bestaande Vak- en -
Werkliedenverenigingen van verschillende rich- j vlammen hadden groeten omvang en verspreid-
oo
er i
m,
do
tal
lio
I
Vrijdag ochtend ontstond een felle brand in
een magazijn van olie, loog en andere brandbare
waren in de Verwerstraat in Den Haag. De voor f 360,01)1» verzekerd was, zooveel mogehjk
n do,
a do
i don,
v.irine
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by
den Uitgever,
In de vorige week is op de fabriek der Ned.
Stoombootmaatschappij te Feijenoord een smids
jongen door misstappen van een ongeveer 13
meter hooge stelling gevallen en in den namid
dag overleden.
Te Brummen had de vrouw van den timmer
man Van Holten het ongeluk van den zolder
te vallen. Zij was terstond dood.
Voorts is te Arnhem een lantaarnopsteker in
de Lauwergracht gevallen en verdronken.
gegaan om zijn
aan gelaat en handen. Het perceel brandde
inmiddels uit, hoewel, dank der krachtdadige
hulp van de brandweer, de vlammen bet dak
niet bereikten en niet verder naar de aangren
zende huizen oversloegen.
Volgens betoog van mr. L. Haffmans in ’t
Venl. Weekbl. bestaan er drie levensquaestien
voor de anti-liberale meerderheid, d. w. z. drie
■quaestien waar haar leven mee gemoeid is.
liet zijn: 1° de quaestie van het onderwijs;
2n. die van den vrijhandel of protectie 3°.
die van de plaatsvervanging. Elk dezer quaestien
is in staat de anti-liberale meerderheid in den
grond te boren en de liberalen weer aan het
roer te brengen.
De heer Haffmans maakt onderscheid tusschen
de partij en de meerderheid De partij kan het
best met een enkele quaestie d >en, de meerderheid
stelt hoogere eischen. Zonder bescherming is
deze niet op de been te houden en evenmin wan
neer men de plaatsvervanging afschaft. Komt er
geen bescherming of wordt de plaatsvervanging
afgeschaft, dan is et geen houden meer aan, dan
loopt, dat durft hij verzekeren, de meerderheid
verloren, onherroepelijk verloren. Gij hebt er
geen idee van hoe ’n teer ding zoo’n meerderheid
is, voegt hij er bij. Vooral een anti-liberale, in
Nederland nog nooit vertoond, en die alleen door
de ontzettende fouten en baldadigheden der libe
ralen. nepaard met de slechte tijden, mogelijk is
geworden.
Z. M. heeft, op verzoek, eervol ontslag ver
leend aan A. T. Pijttersen als le luit, bij de
dd. schutterij te Sueek en daarbij benoemd
tot le luit. L. Fontein, thans 2e luit., en tot
2e luit. K. G. Bouma, thans korporaal.
Zaterdag is de eerste afdeeling Nederlandsche
werklieden naar de Parijsche tentoonstelling
vertrokken. Deze gaat niet uit van de commissie,
die zich voor dit doel gevormd heeft, maar wordt
bekostigd door het volksblad de Echo12
personen nemen er deel aan. Het gezelschap
wordt geleid door den heer R. R. Lit, directeur
van de ambachtsschool te Amsterdam.
f Ontvangen zij voortaan van het rijk minder
(als het ontwerp-Mackay in ’t Staatsblad is
beland), dan krijgen zij toch 2/3 van het verschil
over 1890 en 1/3 van het verschil over 1891
vergoed. Dat staat reeds in een der overgangs-
bep dingen verordend. En over drie jaar kunnen
ze zooveel bezuinigd hebben op schoolterrein,
wat het ontwerp zelfs in de hand werkt, dat
j ze opgewassen zijn tegen de nieuwe taak.
Men moet big zijn, als men eens een subsidie
stelsel heeft, niet als mooie vlag, maar in klin
kende munt. Een stelsel, dat uitvoerbaar en
vol te houden is. Nu spijkers op laag water
te zoeken, nu de bezwaren breed te gaan uit
meten, is aan de eigen party een brevet van
onvermogen uitreiken. De heer Huber moge
^.nog zoo independent wezen, hij beseffe, dat een
T aldus gebruikte onafhankelijkheid de onafhanke-
t lykheid is van een Lmmen windwijzer. Iedereen
7
5
6
ir
6
;r
.1
>r
B è-
ir
11
>S
Vrijdag avond te half twaalf ontstond
brand in de room- en boterfabriek van den heer
K. Zonneveld te Akkrum. in een oogenblik
brandde het gansche gebouw lichtelaaie, zoodat
aan behoud daarvan niet te denken viel. De
familie was reeds in diepe rust, maar werd tijdig
gewekt. De fabriek is zeer laag tegen brand
schade verzekerd en voor den eigenaar is het
verlies zeer groot, te meer omdat hj juist een
1300tal kazen meer dan gewoonlijk, in de fabriek
had, die hij had opgehouden om hoogere markt
prijzen af te wachten. Bovendien had hij pl. m.
f 700 in portefeuille in het kantoor, dat in de
fabriek was, wat den volgenden dag na de week
markt te Leeuwarden moest worden uitbetaald.
Deze geldsom, benevens de boeken zijn een prooi
der vlammen geworden. De burgemeester te
Üldeboorn en de wethouder te Akkrum waren
spoedig op het terrein aanwezig.
Het Radicaal Weekblad verneemt, dat de
heer F. Domela Nieuwenhuis, die sinds lang
lydende was aan keelaandoening, thans in
Frankrijk vertoeft en daar onder behandeling
is van een kundig geneesheer. De kwaal toch
is, naar men meldt, in den laatstee tijd zoozeer
toegenomen, dat hij bijna niet meer spreken
kan en op’t congres te Parijs dan ook moeite
had een paar keer behoorlijk verstaanbaar te
sprekn.
Donderdag avond omstreeks half elf is op het
Zieken te ’s Hage een vreeselijk drama afgespeeld.
In een klein huis aldaar heeft een man van
ruim zestig jaar een boter- en kaaswinkeltje,
terwijl hij in dat gebouwtje nog een vertrekje
beeft afgezonderd tot het houden van een kost
ganger. Zoo had de man nog vóór eenige dagen
zekeren F. van Prielen, een schoenmaker, in de
kost die zijne vrouw en twee kinderen te Rot
terdam had achtergelaten. Die commensaal was
nog al achterlijk gebleven in het betalen van
zijn kosthuis en had om die redeu aanzeggiug
gekregen, de woning te verlaten, waarin hg
berustte. Donderdag avond echter, toen de oude
man aan de deur zijner woning stond, wenschte
hij weder in huis te worden opgenomen. Dit werd
hem geweigerd. Onmiddellijk hierop haalde de
schoenmaker een mes, dat hij in zijn vak ge
bruikt, te voorschijn, en stak dit den winkelier
in den buik. De verwonde had nog even de
krachten om onder het uitroepen van „Die
smeerlap steekt mij een mes in den buikhet
scherpe werktuig uit de wonde te trekken, en
stortte toen dood ter aarde. De dader was ter
stond op den loop gegaan, maar werd door eenige
personen, die van ’t voorval getuigen waren, ach
tervolgd, gegrepen en aan een juist aangekomen
politieagent overgegeven, die hem naar het
politie-bureau bracht, waar de commissaris voor-
loopig een onderzoek instelde. Ten einde het
publiek en de politie op een dwaalspoor te bren
gen, schreeuwde de dader onder het vluchten
„houd m By zijne arrestatie legde hij groote
koelbloedigheid en onverschilligheid aan den dag.
De buren beweerden dat hij met ’t doel om den
kosthuishouder over hoop te steken, in het late
avonduur den man is gaan spreken.
De Gelderlander, een K. K. blad, levert een
"••E niet zeer malsche beoordeeling van de nota des
heeren Huber, ia zake de schoolwet.
De beer Huber, zegt het blad, had zich de
moeite van zijn nota wel kunnen besparen. Dat
I er gemeenten zijn, die last zullen krijgen van
’t ontwerp Mackay, wisten wij toch reeds. Zij
ondervonden nog moer last van de wet-Kap-
peyne, en zij kunnen gedwongen worden, die
I wet uit te voeren met ultimo December dezes
-«M jaars.
UIT DE PERS.
Woensdag avond ontstond er brand op de
buitenplaats van den heer Crommeliu van Leu-
nep aan den Wagenweg, onder Heemstede,
terwijl de familie afwezig was en alleen de
dienstboden thuis waren gebleven met het kind
van den heer O.
De brand is vermoedelyk ontstaan doordien
eene dienstbode eene brandende kaars had ge
plaatst ia de nabyheid der venstergordijnen.
Na eene korte afwezigheid ontdekte zij den
brand; toen zij bespeurde, dat al hare po
gingen tot blusschen ijdel bleven, nam zij het
eenige kind op en bracht het bij de grootouders,
tevens hot ongeval mededeelendo. Pogingen
tot blusschen werden dadelijk aangewend, doch
daar er te dier plaatse geeue brandkranen der
waterleiding zijn en geen genoegzaam water van
elders verkregen kon worden, moest do brand
weer, toen de spuit uit Heemstede was aange
rukt, zich tot het beschermen van de nabijge
legen woningen beperken.
Het gebou w is geheel uitgebrand.
heeft wel de noodige vrijheid om onhandig en
lastig te zijn Daar steekt geen kunst in. Hij
behoeft niet de art of plaesing te beoefenen,
maar wat hij nu beoefent is beunhazen werk,
waartoe de eerste de beste wel in stuat is.
Een regeeringspartij moet geen bezwaren
muken; zij moet ze uit den weg ruimen, als
anderen ze op werpen. Anders ontstaat dan do
indruk, dat de regeeringspartij niet kan.
Men wil alles even effen en kant hebben,
niemand eeren, niemand grieven, niemand in
vergelegenheid laten men wil de politiek subli-
ineeren, en er worde bij slot van rekening niets
uitgevoerd.
Aan eten heer Huber en dergelijken, zegt het
4 .blad, ontbreekt de moed om mede te regeeren.
Zy zien alom beletselen; zij kennen twintigerlei
nanieren how not to do it, hoe met te bezui
nigen, hoe met te subsidieeren. Zij willen wel
k\ ieo ryksoijdruge, maar zóó kan het niet en zóó
P\ ;Uet, enz.
Het in 1859 bij Terschelling gezonken schip
Eldorado, met zilver en kopererts, dat in 1871
door den heer W. II. ter Meulen was opgespoord,
is op aanwijzing van hem, met voorlichting van
den heer Taurel, thans teruggevonden door den
stoomschelpzuiger Friesland, kapt. J. Lolkema,
door middel van een zaudsteker. Het wrak zit
nog 7 h 8 voet onder het zand in het N.W.
gat benoorden Vlieland. By gunstig weer hoopt
men do lading, die door de „Hamburger Vereiu“
te bergen.
1 der werklieden verzamelen en openbaar maken. vrouw en drie kinderen op de eerste verdieping
Dit zal er, meent zij, toe leidon, dat misbruiken, van het brandende perceel. Do vrouw en kin-
die anders voor het groote publiek verborgen I deren werden ongedeerd uit het venster gered,
blijven, algemeen bekend worden. Is dit ge- j maar de vader, die in huis was gegaan om zyn
schied, dan zullen de werklieden eischen, dat gezin te helpen, kreeg ernstige brandwonden
L aan die toestanden een einde wordt gemaakt en j aan gelaat en handen.
het publiek zal hen steunen.
De commissie verzoekt nu mededeeling vau
bestaande grieven. Voor strikte geheimhouding,
zoo die gevraagd wordt, staat zij in.
SMEEK
(01 RAM
n
BIMN EK L A MD.
aai
12
5
T.
s
;0
5
5
0113 I
ebt j
ies, I
ZOU I
taai
zou
en!
•eek
ren. 4
het
ver- I
1.1
van het mondelinge overleg tusschen de° commissie en den
minister, is thans in het licht verschenen.
De wijzigingen, die naar aanleiding van de gevoerde onder-
I handelingen in het ontwerp ztfn aangebracht, zijn de volgende
Onder de verplichte vakken (art. 2) is opgenomen de vree
ën ordeoeieningen van de gymnastie.
Alle subsidien uit gemeentekassen ten behoeve van het bij
zonder onderwijs zyn uitdrukkelijk verboden.
Ten opzichte van de kweekeliugen is bepaald, dat zij alleen
mogen werkzaam zijn onder het toezicht en de leiding van
eenen in hetzelfde schoolvertrek aanwezigen onderwijzer:
In art 23 is de voorwaarde van eene vijfjarige werkzaamheid
als hoofd van eene school vervallen, zoodat het artikel onver
anderd blijft.
Tot maatstaf van berekening van het aantal schoolgaande
ki’ deren zal genomen worden het gemiddelde van de getallen,
die eene telling op 1 Februari, 1 April, 1 October en 1 Decem
ber zal aan wijzen.
De vergelijkende examens worden behouden, behalve wan
neer omtrent de voordracht overeenstemming verkregen wordt
tusschen den schoolopziener en Burg en Weth. Waar die
overeenstemming niet verkregen wordt, moet er een vergelij
kend examen worden gehouden, met dien verstande, dat de
oproeping beperkt kan blijven tot die personen, waaromtrent
tusschen schoolopziener en B, en W. overeenstemming bestaat.
De voordracht wordt opgemaakt door den schoolopziener.
Aan (hulp)ouderwijzers die als overcompleet ontslagen wor
den, wordt een wachtgeld verzekerd gedurende twee jaren.
De rijksbijdrage zal toegekend worden aan scholen, waar het
schoolgeld niet meer dan 80 gulden bedraagt en zal ook uitge
keerd worden voor een a twee onderwijzers boven het vereisch-
te getal, ten bedrage van 150 200 gulden elk, naar gelang
van de bevolking der school. Bij meer uitgebreid lager onder
wijs wordt die vergoeding gegeven over drie onderwijzers
boven het wette lijk minumum, ten bedrage van f200 f250 elk,
Waar evenredig schoolgeld wordt geheven, moet de heffing
geschieden bij wijze van aanslag op kohieren, met recht van
reclame.
Op de gemeentelijke verordeningen ter vaststelling van
schoolgelden mag de koninklijke goedkeuring niet anders
worden geweigerd, dan bij een met redenen omkleed besluit,
den Raad van State gehoord.
Art. 73 is aangevuld met eene bepaling, dat op de bijzondere
scholen hot schooltoezicht op aanvraag onverwijld moet worden
toegelaten.
De termijn van 9 jaar in de overgangsbepalingen art. 4 al. 4
wordt behouden; maar bij koninklijk besluit zullen termijnen
gesteld worden voor de geleidelijke aanstelling der onderwij
zers tot het vereischte getal.
In art. 54 bis is de term leertijden vervangen door het voor
schrift, dat er 18 uur ’s weeks onderwijs moet wordeu gegeven
in de vakken a—k, en dat van die 18 uren hoogstens twee
uren mogen worden bestemd voor k (de vrouwelijke hand
werken.)
Op de gesubsidieerde scholen moet het onderwijs gegeven
worden volgens eenen rooster, die aan het schooltoezicht me
degedeeld en in de schoollokalen opgehangen moet worden.
De rooster moet tevens vermelden de feestdagen en de vacan-
tie-tijden.
Tusschen het ontstaan van eene vacature en het in dienst
treden van defi nieuwen titularis zal voor het hoofd der school
niet meer dan 6, en voor de onderwijzers niet meer dan 4
maanden mogen verloopen.
Scholen, van welke blijkt dat zij als winstgevend bedrijf
worden gehouddh, zijn van de rijksbijdrage uitgesloten.
De besturen der vereenigingen zijn verplicht aan den Minister
alle inlichtingen te geven, die hij verlangt, om te kunnen
beoordeelen of de scholen voor subsidie in aanmerking komen.
Over het jaar 1890 blijft het bestaande artikel 45 gelden, be
halve dat voor den bouw van scholen in dat jaar de rijks
bijdrage van 39 op 25 pet. wordt gebracht Over 1891 wordt
door het rijk als extra-vergoeding aan de gemeenten uitge
keerd het nadeelige verschil tusschen de oude en de nieuwe
regeling. Over 1892 twee derde, en over 1893 een derde van
dat verschil.
Het rapport over de schoolwet, bevattende, met het verslag tingOU is besloten tot de Oprichting Van eene I f
- i der afaeelingen en het antwoord der regeering, een resumé tv -i j j i i - ----
ïl van het mondelinge nverlpa tnfMnhan Ga d»n enquete-commissie. Die commissie wilde grieven men in den winkel bevonden zich nog man,
minister, is thans in het Ucht verschenen,
