SUMS' 0 IMMWlHkW IWR W
I
j
7de Volkstelling.
I
No 99.
1839.
I K R-E N-V E K R T I Q S T E
I
-tl
1 L<
W 0 13 IN S A. O
1) 13 C £3 ^113 13 R.
11
0<
M
ge*
1S.
md I
M
borsl
het deJ
.astisch
intends
Xikl
Vs
It,
OEEKER 01 IS t
Lut
co
imivii EimninmuTsm
ia-
moet aan zijne woning
tijdelijk
,v„
D”
r
A.
k aai
I
ALMA, Burgemeester.
HEM NEW 1TZ, Secretaris.
en
9
9
9
9
9
liet
i
1
4.
5.
18.
20.
11.
12.
14.
15.
19.
-
t
o- t U1U vp Uü U1CO aiUUUVU bH
5 kleinood hebben verdedigd,
door I
bet
om
hoe
een
eer
tuit
W. VAN DER ZEE.
11. BAK.ik.LlC,
1. EMIT,
T11. DE VRIES,
S. BAARDA,
E. 1U8MA,
D. l>vJr.DDNS,
K. UKUua E V ELD,
N. 8 de VRIES,
F. JU LSI KA,
P. SEVEN8A1A,
ADVERTENT! EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cent»
voor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voerwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
torie kan kraaien. En tegenover hen die de
wet aanvallen ontbrak het nooit aan wakkere
verdedigers, aan mannen vurig verzekerd van
het groote en verheven doel door hen beoogd
en het diep betreurende dat hun goede bedoe
lingen werden miskend. Eerbied verdient de
ij haafg
w va»
daair
e ver-
p haar
e maikj
W<M
1 1
kwmq
jskleu-
in deJ
m del
au de^
- warm®
id. I
de pr®
r. amii<J>
<t ulall
riep
i doctor
de navolgende personen
W. VAN DEK ZEE, voor
n
v
9
9
n
S 9
9
9
•xntl
We
er
lm
1
eons
nocht
{•■ecies,
u zou 1
t haai I
j zou
>rden
streek
ooren.
jp het
ver-
n der
als
ren
reer
een,
ran.
jora
het
srtia
•wijl
den.
eren
den-
•aaie
jende 1
haar I
d zoo
haar,
jijner
Heen,
beido
cestal
die
s hij
n.
eheel
2
3
6
7
8
9
1U
13
lö
17 en
De Eerste Kamer hoeft het schoolwetontwerp
aangenomen met 31 tegen 18 stommen. Een
juichtoon is ongetwijfeld uit veler borst opge-
stegen, toen Vrijdag de maro door ’t land ging,
een zucht van verlichting ontglipte aan ’t gemoed
van anderen, een droeve klacht werd elders
gehoord.
Voor drieërlei opvatting is plaats. Dat de
bestrijders van de wet van 1857, versterkt in
1878, juichen, nu zij, na jarenlang voortgezet-
ten strijd, er eindelyk in zijn geslaagd binnen
de veste te dringen, zal niemand verwonderen.
Zij hebben de wet bestreden en zij hebben daar
toe niet altjjd de beste middelen gebezigd; zij
hebben de tegenpartij dikwijls zwart gemaakt
zij hebben hare bedoelingen miskend, maar
zij hebben volhard en zich zoer groote opoffe-
ringen financieele opofferingen vooral
getroost. De bijzondere school is tegen de
verdrukking in opgewassen, het aantal kinderen
is vergelijkenderwijze in de laatste jaren in
grooter getale vermeerderd op de bijzon
dere dan op de openbare school. Da nieuwe
wet heft de verplichting tot het brengen van
otters wel niet op, men zal moeten blijven be
talen, muar eenige verlichting zal zijn verkregen.
Een zucht van verlichting is aan de borst van
anderen ontglipt. Ook dit is begrijpelijk. Jareu
lung heeft de schoolwet onze politiek oetieerscüt.
liet tegenwoordig geslacht is er mede groot
geworden. Altijd en overal de schoolwet. In
’78, nu reeds elf jaar geladen, meende men den
strijd te hebben gehad, hy is nog heviger
geworden. De schoolwet heeft de grondwets-
Herziening eerst tegengehouden, daarna vertraagd
en on middellijk nadat de nieuwe grondwet was
in ’t leven geroepen, stond zij weer voor ons.
De defensie eischte dringend verbetering
eerst de .schoolwet 1 De ambtenaren wachten
reeds jaren lang met,bekommerd hort de pen-
sioensregeling af, eerst de schoolwet 1 De
kleme burgerij en nijvere middenstand vragen
om verlichting van belastingdruk, eerst de
schoolwetDe sociale toestanden moeten eens
ter dege onder de oogen worden gezien, eerst
de schoolwet 1 Altijd en overal de schoolwet
als dreigende hinderpaal. Nu is die hindernis
uit den weg geruimd en kan men aan ’t werk
gaan.
Een ander deel zit droef te moede daar neder.
Het is hard, na jaren lang met vurige overtui
ging te hebben gestreden voor een goede zaak,
te moeten zien dat al deze moeite te vergeefs
is geweestdat de tegenpartij voet voor voet
terrein heeft gewonnen en thans eindelijk vic-
maakt,14
en 3 uit Zuid-Hollaud; vóór 1 Groninger, 1 Fries,
en drie uit Overijssel, twee van de drie liberale
Gelderlanders, 4 uit Noord- en 7 uit Zuid-Hol-
land), zoodat de verhouding werd 31 tegen 18.
Titans gelde het woord, dat de heer Lenting in
1878 sprak; de strijd moet uit zijn, de strijd
ook in den boezem der liberale partij, die meer
een strijd van politiek en opportuniteit, dat van
beginsel was. Groote lof is de beide laatste
jaren van liberale zijde uitgestort over de Eerste
Kamer: in haar werd het bolwerk geprezen
voor de beginselen, waaraan do natie gehecht is;
de dam gezien tegen onderdrukking der minder
heden en tegen buitensporigheden links en rechts
van haar werd vertrouwd, dat zjj, boven de
hartstochtelyke strooiuingen in lager sieer ver
heven, met ruimer blik de belangen van ’c geheel
zou overzien, in het „gouveruer c’ escpióvoir14
haar ^richtsnoer vindende. Welnu, z.j heelt
gesproken, vrij en onafhankelijk, naar eigen
staatsmansiuzicht, naar eer en geweten: de natie
toone nu ook zich waarlijk met vertrouwen te
willen neerleggen by die uitspraak.
Eu wat de toekomst der openbare school
betreft, de meerderheid der Eerste Kamer, die
haar liefheeft, en het liberale volk, dut aan haar
is gehecht, zullen haar in eerleken strijd hand
haven en verbeteren, de hand op de grondwet,
de vaan van het vrije onderzoek omhoog, met
de spreuk: Hac mtimtir, huuo ruemur (op
haar steunen, naar beschermen wy).
in ’t Dagblad wordt ’t volgende geschreven
Wanneer men er nu op let, dat in de Tweede
Kamer het wetsontwerp werd nuugenomen met
71 tegen 27 stemmen, dun verkrijgt men voor
do beide Kamers der Statan-Geueraal een meer
derheid van 102 tegenover eeu minderheid van
24 stemmen. Voorwaar eeu verblijdende mtslag,
die bewijst dat eeu inderdaad nationaal werk is
tot stand gebracht, dunk zy de groote verzoe
ningsgezindheid van de regeering en van de
meerderheid in de Tweede Kamer, en dank zy
ook net gezond verstand en de vaderlandsliefde
van de meerderheid in de Eerste Kamer, die
zich terecht plaatste op net standpunt, door den
heer Van Tienaoven zoo juist aangegoten, ut.
dat zij niet de dienaresse moet zyn van de
eene of andere party, maar dut zy zien steeds
plaatsen moet boven de partijen, om zich ulleeu
at te vragen; wat eiscut net algemeen landsbe
lang f
Heeft men den nu verkregen uitslag vooral
verworven door net diep besef, dat eindelyk
recht m o ui worden gedaan, uo minister van
binuenlundsciie zaken mag zien volkomou de eer
toerekenen van door zyn beleidvol optreden,
door zyn voiRomeu kennis der zaak die hy had
tu verdedigen, eeu groot deel van heu, die aan
vankelijk minder gunstig voor zyn ontwerp
waren gestemd, te hebben gebracht tot het
besef, dat door zyn voordracht voldaan zou
worden aan een nutionalen weusch, on dut het
onderwys m het algemeen, en zelfs het openbaar
onderwijs in het byzouder, zeer zal worden gebaat.
„Nu eenmaal de gelukkige uitslag is verkre
gen, willen wy gaarne alle verdere recrimination
laten rusten en de verwachting uitsproken dut,
na de bekrachtiging der wet door den Kouing,
allen, die daartoe geroepen zullen worden, een
drachtig zullen medewerken om de wet werke-
Ijk te doen strekken tot heil van de vaderliudsche
jeugd, alzoo van de nationale toekomst.*
De Stand, verheugt zich over den afloop en
ziet er in de eerste plaats eeu verheeriykiug in
Had de anti-re volutio-
een man of
Wyk 1
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
JELLE v. d. AlüULEN, voorde Schippers.
Sueek, 3 December 1889.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ik
ke
in
c.
ie
te I
la
a.
r‘ 1
it
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franen
in te zenden.
r zij
KENNISGEVING, tegenpartij voor de door haar gebrachte offers, 1 helften, 18 voor en tegen (tegen 2 Groningers,
De BURGEMEESTER der gemeente Sueek geen minder, eerbied past tegenover degenen, I 3 Friezen, do beide_ Drenten, 1 Gelderlander,
brongt ter openbare kennis, dat de Suppletoire- j die op de bres stonden en tot het laatst het de beide Zeeuwen, 5 leden uit ^oord*IIolland
Kohieren voor de Personeele Belasting no. C
en 6 dezer gemeente, dienstjaar 1889/90, door
den Provincialen Inspecteur der Directe Belas
tingen te Leeuwarden gearresteerd den 4 De
cember 1889, aan den Ontvanger der Rijksbe-
lastiugen te Sneek ter invordering zyn ter hand
gesteld en dat een ieder verplicht is zijnen
aanslag, op den bij de wet bepaalden voet, te
voldoen.
Sueek den 7 December 1,889.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
UIT DE PERS.
Een der leden van do Eerste Kamer, de
eerste der liberalen die vóór de wet sprak, de
I heer Wertheim, heeft op uitstekende wyze den
toestand geschetst waarin wij verkeerden en den
weg aangewezen die na do wyziging moet wor
den gevolgd. Men oordeele:
„Ik zal mij niet verliezen in een kansbere
kening van de gevolgen van de afstemming van
dit wetsontwerp. Kansrekening behoort niet
bij de waardigheid van dit lichaam. Ik weet
niet wie bij den verkiezingsstrijd zal winnen,
maar wel weet ik, dat er geen overwinnaars,
maar alleen overwonnenen zullen zijn, want een
ieder is overwonnen, wanneer er in de gemeen
schap verwarring ontstaat en het vaderland er
onder lijdt en dat zal hot gevolg zijn, wanneer
wij den strijd voortzetten. Wel is gezegd, dat
wy ouder den schoolstrijd ook werken kunnen.
Ja, maar werken, telkens verontrust! Het
is slapen naast de nachtbel; men wordt ieder
oogenblik wakker geschud. Men verwarre toch
niet deu tegenwoordigen schoolstrijd met den
schoolstrijd, die komen zal wanneer het wets
ontwerp verworpen wordt; dat zal een geheel
andere stryd zyn dan degene, die geweest is.
„Het zal een stryd worden op leven of dood;
de vader zal vervreemd worden van deu zoon,
iu óen woord, hy zal tweespalt stichten tot in
de huisgezinnen. Hoe zal het zyn, wanneer
woderzyds dé dierbaarste belangen op het spel
staan eu nieuwe oplossingen moeten worden
gezocht? Laten wij ons aan dergeiyko experi
menten niet blootstellen; laat niemaud zeggen:
ik zou het wel winnen, want, zooals ik reeds
zeide, niemand wint het.
„Laten wij daarom hier staan als de aVant-
garde van de liberale paity, toelaten zoover wy
kunnen, een deel van net terrein openlaten voor
de gemeonschappelyke belangen, voor zoover
dat een eerlijke concurrentie mogelyk maakt;
maar laten wij met de grondwet achter ons,
ais eeu bolwerk waarvan wij zeker zyn, zorgen
dat niet dieper wordt ingegrepea.
„Dit willen wy geven, omdat wij begrijpen
dat het noodig is iu het beiang van het land
maar dan ook niets meer. Men beeft herhaal
delijk verklaard, dat men hiermede tevreden is;
nu zou ik zeggen; de spyslyst is afgesloten, het
diner begint!
„En nu ten slotte een enkel woord. Onder
een spreuk, ontleend aan deu earedienst vau de
katholieke kerk, sursuui corda, is een wapen
kreet aangeheven door een begaafd redenaar en
stout denker in het land, tegen deze wet.
„Ik zou myn geestverwanten van myn kant
met alle bescheidenheid willen zeggenverhef
uw hart, opdat gy met terzydesteilmg van zoo
veel dat u dierbaar is, met zelfverloochening
en toewijding, met wijziging van lang gevierde
denkbeelden, eeu deel afstaat vau het u dier
baarste, ter wille van het algemeen belang, waut
wij zyn alleen goed en waardig door de offers
die wy weten te brengen. Eu als men dat wat
kinderlijk naief of gemoedelyk dichterlijk zou
noemen, dan zou ik er voor myue geestver
wanten willen bijvoegeu het woord dat Crom
well aan zyn volgelingen zeide: Bidt (in dit
geval verzoent) maar houdt uw kruit droog.
Xs
4:
De beslissing, in zake de schoolwet gevallen,
geeft het Vad. de volgende woorden in de pen
De meerderheid was grooter dan verwacht - -
werd. Een lid ontbrak, de heer H. Smits. De van haar eigen beleid
3ö libeialen verdeelden zich juist in twee gelyke noire party zich sedert 1878 niet zoo krachtig
i van 22 April 1879, Staatsblad no. 63)
(Koninklijk besluit van 21 Augustus 1889,
Staatsblad no. 108.)
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek brengen ter algemeene kennis, dat dit
I jaar zal gehouden worden de 1de algemeene
I tienjaarlijksche volkstelling.
Deze heelt ten doel de aanwijzing van allen
die te middernacht tussehen 31 December 1889
en 1 Januari 1890 hunne werkelijke woonplaats
binnen Nederland hebben.
Deze allen worden aangewezen, onverschillig
of zij op genoemd tijdstip in hunne woning al
dan niet aanwezig zyn.
Ook worden aangewezen zij die, zonder wer
kelijke woonplaats binnen Nederland te hebben,
op genoemd tijdstip aldaar aanwezig zijn.
Uuitreut deze allen moeten de opgaven verstrekt
worden, die gevraagd worden op kaarten, die
y" tussehen 26 December 1889 en 1 Januari 1890
1 zullen worden rondbezorgd, en dadelijk na
Nieuwjaar zullen worden teruggehaald.
Door of voor ieder
worden iugevuld.
eene WITTE KAART (voor
jing u)
of eene BRUINE KAART (voor eene vrouw
cl meisje.)
Bovendien moet door of voor ieder aan de
J* woning waar hij iigdelijk aanwezig is, ingevuld
v orden
eeue GROENE KAART (voor een
aanwezigen man of jongen)
of eene KUUDE KAAKT (voor eene tijdelijk
aanwezige vrouw of meisje).
Het hoofd van ieder geziu of de bestuurder
vau iedere instelling, gebouw, gesticht of schip,
waar da kaarten worden bezorgd, is verplicht
•voor de behoorkjke invulling zorg te dragen.
Dec o zorge er dus voor, dat aan den teller,
wanneer hij de kaarten bezorgt, worde op-
1 gegeven hoeveel witte, bruine, groene of
roode kaarten er in de woning noouig zijn.
r I Overtreding van de vooi schroten betreffende
I de volkstelling wordt krachtens artikel 20 der
I wet van 15 April 1886 (Staatsblad m°. 64),
1 I gestraft met hechtenis van ten hoogste veertien
-dagen of'geldboete van ten hoogste honderd gulden.
Ue nauwkeuiige, door de volkstelling te ver-
I krijgen kennis der bevolking is eene zaak van
algemeen belaug
ig. ivc het verkrijgen dier ken-
nis is noodig, dat alle vragen op tme kaart met
de meest mogelijke nauwk.ungheid en volledig-
h id worden beantwoord.
Up verzoek der Kegeering noodigen Burge-
meester en W etbouuers allen met aandrang uit,
uovi nauwkeurige en volledige invulling der
pkuarttu tut het welslagen der volkstelling mede
te werken.
Tot tellers binnen deze gemeente zijn benoemd
