Minis- HI 1DIWHITIHUD I'llDIi 1IÉ
.0
«EBmiE KIÏ HIT ARROMUSSMWIT SIÏ88K
w
I»
No. 34
V IJ F“E N-V E E R T I G S T E J
N G.
1890,
J,
W'<
jongste
0.
if.
0,
a,
er
>0
vs
sh
of
I:
i-
n
0
a
5
0
0
0,
Bij deze Courant behoort als bijblad Feuil-
leton-nummer 61.
9 bepaald.
Sneek den 25 April 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PER 8.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente óweeK brengen onder de aandacht van
degenen die gedurende het jaar 1889 iets voor
de gemeente hebben verricht of aan haar gele
verd, dat hunne pretention, voor zoover ze niet
vóór of op 30 Juni e. k. zijn ingeleverd, moe
ten worden gehouden voor verjaard en vernie
tigd, volgens art. 228 der gemeentewet, in ver-
)and met de wet van 8 November 1815 (Staats
rad no. 51).
Sneek, den 22 April 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester,
BENNEWITZ, Secretaris.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
in te zenden.
Naar thans wordt gemeld zal de afschaffing
der emolumenten van de ambtenaren der
posterijen met 1 Juli a.s. in werking treden.
Bij de verkiezing van een lid voor de Tweede
Kamer is te Delft gekozen de heer van de Velde
met 1393 van de 2670 geldige stemmen. De
heer jhr. van Karnebeek verkreeg 1274 stemmen.
Bij de vorige verkiezing werden uitgebracht
2669 geldige stommen. Daarvan verkreeg do
heer Fabius er 1403 en de heer Gieichman 1247.
Het bericht, dat jhr. De Sivornin Lohman,
gouverneur van Suriname, zyn ontslag zou hob-
ben aangevraagd, wordt door net Dagbl. v. Z.-1I.
uit vertrouwbare inlichtingen tegengesproken.
Het verhaal van het lijk, dat op Hulkestein
zou zijn opgegraven en dat zou wezen van den
sinds December ’84 vermisten politieagent, is,
volgens de Arnh. Ct., onjuist. Ook geen ge
raamte is er gevonden.
Wegens overtreding der arbeidswet, dooreen
jongen, die den leeftijd van 16 jaren nog niet
had bereikt, des avonds na 7 uur te laten wer-
ren, is door de politie te Dordrecht tegen een
smidsbaas proces-verbaal opgemaakt.
Gedeputeerde Staten van Noordholland hebben
het raadsbesluit betreffende den herbouw van
den stadsschouwburg te Amsterdam goedgekeurd.
BEKENDMAKING.
SCHUTTERIJ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek roepen bij deze op: alle manspersonen,
binnen deze gemeente woonachtig, die op den
1 Januari 1890 hun 25e jaar waren ingetreden
en mitsdien allen, die geboren zijn in het
jaar 1865 om zich voor den Schutterlijken dienst
te doen inscurjjven, zullende daartoe ter Secre
tarie dezer gemeente worden gevaceerd op Don-
lerdag 15 Mei 1890,
lies niorg. vaa 9—10 uur voor die van Wyk 1, 2 3. 4 en 3
Verder wordt ter kennis van belanghebbenden
jebracht:
dat diegenen, welke vroeger in andere ge-
neenten ingeschreven, sedert de inschrijving van
iet vorige jaar binnen deze gemeente zijn komen
venen, zich insgelyks op dien dag zullen moeten
aten inschrijven, in het register, loopende over
ion der jaren 1856 tot en met 1864, waartoe
!9 volgens hun ouderdom behooren;
dat een ieder, hetzij hjj al of niet vermeent
ot de vrijgestelden of uitgeslotenen te behooren,
M deze inschrijving verplicht is;
dat voor ingezetenen worden gehouden alle
Nederlanders, alhier hun gewoon verblyf hou-
ande, alsmede alle vreemdelingen, binnen deze
emeeute woonachtig, welke hun voornemen, om
binnen het Rijk te vestigen, zullen hebben
^n den dag gelegd, hetzy door eene uitdruk
kelijke veiklaring, hetzij door het werkelijk
’verbrengen van den zetel van hun vermogen
1 de hoofdmiddelen van hun bestaan
dat zy, die in meer dan éene gemeente hun
Woon verblijf houden of den zetel van hun
«mogen hebben gevestigd, tot de inschrijving
erplicht zjjn binnen die gemeente, alwaar eene
lenstdoende Schutterij aanwezig is;
dat de registers ter inschrijving van af 15 Mei
1 Juni e. k. zijn geopend en dat allen,
'e bevonden worden, zien alsdan niet te hebben
°6n inschrijven, volgens art. 9 der wet op de
chutterijen, door het Gemeentebestuur ambts-
a‘Ve zullen worden ingeschreven en door
ea Schuttersraad tot eene geldboete worden
«wezen, terwijl zij bovendien zonder loting bij
Schutterij zullen worden ingeljjtd, indien het
d blijken, dat er tijdens de verzuimde inschry-
geene redenen tot uitsluiting of vrijstelling
hunnen aanzien bestonden
dat eindelijk een ieder, die binnen deze
«neente niet geboren is, wordt aangemaand,
el1 hjdig van eene geboorteakte te voorzien,
F1 zich alzoo van zijnen juisten ouderdom te
■«zekeren, ten einde de inschrijving naar
phooren geschiede en hij alzoo niet kome
vallen in de straf bij het aangehaald artikel
belzinnigheid te spreken En waarom is dan
de heer van de Velde niet in zijne volle lengte
opgestaan, om tegen de lasterlijke verzinsels °op
te komen, en heeft hij de Roomsche kiezers
niet gewaarschuwd, die op hem als op een
tegenstander van den persoonlijken dienstplicht
(in de practijk wel te verstaan) gingen stemmen
Waarom hooft hij to Blois wijk zóó gesproken^
dat vóór- en tegenstanders beiden konden meeaen
in hem hunnen man te hebben? En waarom
is tusschen hem en de roomsche partij-hoofdea
alles in het diepste geheim bedisseld, on is er
noch in ’t openbaar naar zijn beginsel gevraagd,
noch van zijne verklaringen onder vier oogen
in het openbaar mededeeling gedaan?
„Zulk eene bestrijding van eenen candidaat
der tegenpartij schijnt ons ongeoorloofd”, zegt
de Standaard. Ons daartegen schijnt do daad
die wij bestreden, ongeoorloofd, en het bestrij
den daarvan plicht.”
In menig buitenlandsch blad is het jongste
adres van jhr. Tindal ter sprake gebracht.
Ook het Londensche blad de Echo spreekt er
over, maar is blijkbaar niet voldoende op de
hoogte gebracht. Zij meent dat het Tindal te
doen is om Den Haag versterkt te zien ten einde
het te beschermen tegen een bombardement van
vijandelijke vloten. De opmerkingen, die ’t
blad er aan vastkaoopt, verdienen infusschen
gelezen te worden.
„Het zou veel beter zijn voor kapitein Tindal
en allen die eveneens denken, om een vierde
van het geld en de energie die zulke verster
kingen zouden verslinden, te besteden aan het
aankweeken van vriéndelijke betrekkingen met
allo nation. Hoe meer vredelievend 'Holland
wordt, zooveel te meer zullen haar koophandel
en hare onafhankelijkheid bij ven bestaan. De
groote mogendheden, do Hemel weet het, geveu
gonoeg geld uit, De kleinere mogendheden
moesten het zich ten plicht stellen op het mensch-
dom liever invloed uit te oefenen door de macht
van ideeën dan door militairo macht."
portioneel kiesrecht. Zij gaat na hoe eenvor
migheid de vloek is van het moderne leven,
hoe verschillende instellingen, b.v. eene neutrale
nationale school, een valsche éénheid hebben
bevorderd, waartegen een politieke actie is opge
komen. Ook het proportioneele kiesrecht ligt
ongetwijfeld op die lijn, zegt het blad. Vervol
gens gaat het den toestand ia andere landen na
en meent dat de ongelukkigste staten, waar de
eenheidskoorts het felst woedde, waren Frankrijk,
Belgie en Nederland. Die waanzin is thans ten
onzent even gestuit, deels door de stembus-actio
van 1888, deels door de school wet-Mackay.
Doch om die valsche eenheid met wortel en
al uit te trekken moet het proportioneele kies
recht het kiesrecht der toekomst worden; de
leuze ook voor de anti-revolutionaire partij.
„Wanneer ik als kiezer bij de stembus ja
zeg, aldus eindigt het artikel, moet dit ja door
het stembusrad niet in een vierkant neen wor
den omgezet, maar moet het ja blijven, ook ter
plaatse waar mjjn stem nawerkt.
In welken vorm men dit stelsel neme, is
daarbij nevenzaak.
Hoofdzaak is en blijft, dat de stembus, die nu
leugenachtig is, waarheid ga spreken en oprecht
worde.
Aan de onderdrukking der minderheden ook
bj de stembus moet een einde komen."
De N. R. Ct., maakt, naar aanleiding van de
klacht van de Stand, over ongeoorloofde be-
stnjding van den anti-revolutionairen candidaat
te Delft, de opmerking, dat de heer van de
Velde wel zou mogen wenschee van eene verdedi
ging als deze verschoond te blijveneene ver
dediging, die dan ook minder het redden van
zyneii politieleen naam ten doel schijnt te heb
ben, dan bestemd te zijn om ernstige, onder
het walgelijke partj-gescharrel wee geworden
anti-revolutionaire kiezers eene kleine hartster
king te geven.
„Of de heer van de Velde de anti-revolutio-
naire programs aanvaard heeft, met of zonder
beding, was de vraag niet. .Niemand,’ die op
dat punt twijfel geopperd heeft. Maar dit was
de vraag, of de heer van de Velde niet jegens
de Roomsche partijhoofden zich verbonden had,
een voornaam artikel van zijn program te ver
loochenen, of, wil men, op non-activiteit te
stellen. Dat hjj in dien geest verklaringen had
gegeven, was geen onderstelling, geen vermoeden
van ons. De Tijd zelf heeft de heucheljke
tyding gebracht, en evenals de Roomsche
kiesvereeniging te Delft in die verklaringen
vrijheid gevonden om den heer van do Velde
als candidaat te aanvaarden; dezelfde lijd, die
ia het openbaar tot voorwaarde had gesteld,
dat de candidaat zich tegenover het bestuur
der kiesvereeniging zou verbinden, den persoon
lijken dienstplicht te zullen bestrjjden in begin
sel mocht hy er voor zijn in de practyk, althans
de eerstvolgende vijf jaar, moest hij er tegen
zijn. En op dienzeffden grond heeft de Zuid
en 'Noord-Hollandsche bond, die kort te voren
had afgekondigd, dat hij aan geen anti-revolu-
tionair candidaat meer zijn steun zou verleenen,
die niet beloofd had tegen den persoonlijken
dienstplicht te zullen stemmen, den hear van
de Velde met groote warmte aanbevolen.
„Het staat nu vast aldus luidt het orgaan
van dien bond dat de heer van de Velde
zeer geruststellende verklaringen omtrent den
persooniyken dienstplicht gegeven heeft, en dat
daarom de vergadering der r.-katholieke kies
vereeniging met algemeene stemmen hem tot
candidaat heeft geproclameerd.” Is dat eene
„vage, ongepreciseerde mededeeling,” die ons
niet het recht zou geven om yan ergerlijke dub-
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
▼oor eiken regel meer 7’/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever,
Naar aanleiding van het wetsvoorstel tot
splitsing der meervoudige kiesdistricten in de
groote steden, bevat de Zutf. Ct. een schrijven
uit Den Haag.
Het was bekend, dat de heer Mackay een
omvangrijke herziening der voorloopige kiestabel
voorbereidde (een mededeeling ook door het
Vad. gedaan). De heer Lohman echter dient
nu een wetceke in waarbij de partijstempel zeer
sterk op den voorgrond treedt. Schrijver acht
dit het volgen van een weg, om door kleine
party-manoeuvres en handigheden politieke te
genstanders afbreuk te doen en kunstmatig de
meerderheid te behouden. De schaar is echter
voor een minister een gevaarlijk wapen, nog
gevaarlijker dan een paneelzaag. Als een
ministerie de schaar ter hand neemt loopt het
op zjjn einde en ook in de organen der reoh-
terzyde vindt men het besef uitgedrukt, dat de
kansen der anti-liberalen voor Juni 1891 er
niet beter op worden.
De heer Lohman, aldusgaatde briefschrijver
voort, zal natuurlijk beweren, dat hij alleen
door recht gedreven dit ontwerp heeft ingediend.
Ondertusschen is het bekend genoeg welke
vreemde beginselen van recht dezer minister er
als lid van de Kamer op nahield.
De tegenwoordige regeling van het kiesrecht
moet volgens den correspondent beschouwd
worden ais een compromis tusschen de verschil
lende partyen, hoewel de liberalen wisten, dat
dit voor hen nadeelig zou zjjn.
De heer Lohman, aldus eindigt de brief,
heeft zelf vroeger gezegd, met het tegenwoordig
kiesrecht weinig te zijn ingenomen en een
voorstander te zyn van het zoogenaamde „huis-
manskiesrecht". Welnu, hij beproeve aan dat
ideaal zijn krachten, in plaats van te willen
regeereu door kleine middelen, die slechts kun
nen uitloopen op nog meer verbittering van de
partijen, maar waarbij in geen geval ’s lands
oelang kan worden gebaat.
Het voorstel tot splitsing wordt inmiddels
door de geheele rechterzijde, zooals te verwach
ten was, met ingenomenheid begroet. De lijd is
dankbaar, maar niet voldaan. Het plan van den
minister Heemskerk, dat in Juni 1887 de hee-
ren Öchaepman en Van der Biesen gebruikten
bjj hun wetsvoorstel, is ook thans onveranderd
door den heer Lohman ingediend. En de Tijd
had liever een gewyzigd ontwerp gezien. Be
paaldelijk wat Amsterdam betreft, meent het
blad, dat er heel wat te verbeteren valt. Het
kan er echter met het oog op den tijd, die reeds
van de regeeringsperiode is voorbjjbegaan, vrede
mee hebben, dat de minister zich tot dit punt
beperkt heeft, mits slechts de verdere herziening
der Kieswet niet van de agenda worde afgeno
men. Maar ook na herziening van de provin-
1 ciale tabel zal de lijd niet voldaan zijn. Zij
wijst op de bestaande gebrekkige verkiezingen
in de groote steden, waardoor net mogelyk is,
dat Amsterdam, bij een bevolking die voor pl. m.
een vierde katholiek is, een gemeenteraad
heeft van 39 leden, van welke twee katholiek
zyn. Zonder te willen beslissen of proportio
neele verkiezingen voor den gemeenteraad ge-
wenscht zyn, dringt de Tijd er op aan, dat de
heer Lohman het niet bjj dezen eersten stap late.
De Stand, vindt in de voorgestelde splitsing
aanleiding om een pleidooi te houden voor pro-
SNEEK
J
■liliili
i.
K I A A E A L, A .V 89.
16
IS
16
6
6
ffi a a a if t.
i1
ii
)Q
ir
-L---..J. -....i in
10—11 0. 7 8 9 en 10
- I1-12 11. 12. 13. 14 en 15
w 12-1 16. 17. 18. 19 en 20
