s
uMfflfSffliimmBissMwsiffl
MI'S- MiWfflBLIDW DE
F
Ml
WOENSDAG 14 MEI 1890,
1890.
No. 37
V IJ F-E N-V E E R T I Q 8 T E J A. A. R (1 A N Gk
1
7 Al 35 I<
t
r
U I T DE PERS.
van
0
t
De minister van waterstaat heeft de ontwerp-
ft.
i
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ol redactie betreffende, franco
in te zenden.
n
n
3
a
r
I-
r
u
n
st
f-
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen, ter voldoening aan art,
8 der wet van 2 Juni 1875 {Staatsblad no. 95)
ter openbare kennis, dat zij aan onderstaande
personen en hunne rechtverkrijgenden vergun
ning hebben verleend, als
lu. Okke Wielinga, koopman te Sneek, tot
het oprichten van een droogerij en zouterij van
huiden, in het gebouw, staande op het terrein
de Aschbelt, kadastraal bekend gemeente Sneek,
Sectie C no. 1278;
2°. de firma G. H. ter Horst Jz., houthan
delaren te Sneek, tot het oprichten van een
fabriek tot het zagen en schaven van hout, door
stoom, op de pereeelen, kadastraal bekend ge
meente Sneek, Sectie A nos. 1310 en 1587,
gelegen aan de Geeuw.
Sneek den 6 Mei 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
BEKENDMAKING.
SCHUTTERIJ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
ineek roepen bij deze op: alle manspersonen,
linnen deze gemeente woonachtig, die op den
Januari 1890 hun 25e jaar waren ingetreden
- en mitsdien allen, die geboren zijn in het
aar 1865 om zich voor den Schutterlijken dienst
e doen inschrijven, zullende daartoe ter Secre-
arie dezer gemeente worden gevaceerd op
Verder wordt ter kennis van belanghebbenden
gebracht:
dat diegenen, welke vroeger in andere ge-
nccnten ingeschreven, sedert de inschrijving van
iet vorige jaar binnen deze gemeente zijn komen
wonen, zich insgelijks op dien dag zullen moeten
laten inschryven, in het register, loopende over
icu der jaren 1856 tot en met 1864, waartoe
si] volgens hun ouderdom behooren;
dat een ieder, hetzij hij al of niet vermeent
lot de vrijgestelden of uitgeslotenen te behooren,
tot deze inschrijving verplicht is;
dat voor ingezetenen worden gehouden alle
Nederlanders, alhier hun gewoon verblijf hou
dende, alsmede alle vreemdelingen, binnen deze
gemeente woonachtig, welke hun voornemen, om
sich binnen het Rijk te vestigen, zullen hebben
aan den dag gelogd, hetzij door eeue uitdruk
kelijke veiklaring, hetzjj door het werkelijk
overbrengeu van den zetel van hun vermogen
ol de hoofdmiddelen van hun bestaan;
dat zij, die in meer dan éene gemeente hun
gewoon verblijf houden of den zetel van hun
verinogeu hebben gevestigd, tot de inschrijving
verplicht zijn binnen die gemeente, alwaar eene
dienstdoende Schutterij aanwezig is;
dat de registers ter inschrijving van af 15 Mei
tot 1 Juni e. k. zijn geopend en dat allen,
die bevonden worden, zich alsdan niet to hebben
doen inschryven, volgens art. 9 der wet op de
behuttergen, door het Gemeentebestuur ambts
halve Zullen worden ingeschreven en door
den Schuttersraad tot eene geldboete worden
verwezen, terwijl zij bovendien zonder loting by
de Schuttory zullen worden ingelytd, indien het
zal biyken, dat er tydene do verzuimde inschry
ving, geene redenen tot uitsluiting of vrijstelling
te hunnen aanzien bestonden
dat eindelijk een ieder, die binnen deze
gemeente niet geboren is, wordt aangemaand,
zich tjjdig van eene geboorteakte te voorzien,
eu zich alzoo van zijnen juisten ouderdom te
verzekeren, ten einde de inschry ving naar
benooren geschiede en hij alzoo niet kome
te vallen in de straf by het aangehaaid artikel
9 bepaald.
Sneek den 25 April 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
K ENNISGEV I N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente bueek, brengen ter openbare kennis
ü»t het Primitief Kohier van den llooidelyken
Omslag, dienst 1890, goedgekeurd door heeren
Gedeputeerde Staten van Friesland, bij besluit
dd. 24 April IJ. no. 25, aan den Gemeente
ontvanger ter invordering is ter hand gesteld
nu een ieder verplicht is, zijn aanslag op den
de- wet bepaalden voet te voldoen
dat een Afschrift van dit Kohier van af 8
dezer gedurende vijf maanden ter Secretarie
dezer gemeente ter inzage is nedergelegd, alle
werkdagen van ’s morgens 9 tot ’a namiddags
1 uur.
Sneek, den 7 Mei 1800.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
De zoogenaamde Stedenwet het ontwerp
tot verknipping van de meervoudige kiesdis
tricten wordt door de meeste liberale bladen
als een party wet van minder allooi beschouwd.
Het vraagstuk zelf is bij gelegenheid van de
additioneele artikelen op de Grondwet zoo
alle kanten bekeken, dat er betrekkelijk weinig
meer over te zeggen valt en dat is te begry-
pelykor als men weet dat het schema voor de
indeeling thans voorgesteld overeenkomt
met ’t geen indertijd door mr. J. Heemskerk
werd ontworpen. Aan den eenen kant blijft
men tegen verknipping der groote steden gekant
ter wille van de gemeentelijke organisatie, aan
de andere zydo wyst men op de onbillijkheid,
gelegen in het stelsel der groote districten,
waardoor groote minderheden geheel zonder
invloed op den loop der zaken worden gelaten.
De zeer nadeeligo invloed, dien de schaar bij
het verknippen der vroegere kiesdistricten uit
oefende op de politieke moraliteit, schijnt zich
ook bij dit ontwerp te hebben doen gevoelen.
Althans het Vtrechtsch Dagblad heeft in de
wijze, waarop door do regeering bij het nu
aangeboden ontwerp met Utrecht wordt gehan
deld, dezelfde zoo dikwyls aangetoonde en
afgekeurde, maar telkens wedet verschenen
zucht tot bevoordeeling van eigen party ontdekt.
Het voorstel in 1887 gedaan, deelde Utrecht in
twee districten, waarvan het eene 41,938, het
andere 43,312 zielen telde. Toen was het dus
ongeveer gelijk verdeeld. Het thans aangeboden
ontwerp heeft weder twee districten, maar nu
is de verhouding 41,381 en 47,865. Alle
buitengemeenten zijn aan éen kant gebracht!
Het Vaderland, ’t welk zich indertyd - voor
een verdeeling der groote steden heeft verklaard,
wil wel erkennen dat sedert haar ingenomenheid
met het denkbeeld niet is geklommen. In de
party verhouding zal vermoedelyk weinig veran
dering worden aangebracht, terwijl werkelijk
de band die den kiezer aan zijn district bindt,
goeddeels verloren zal gaan, gezwegen nog van
de mogelykheid dat door de listen der verkie-
zingskunst weer getracht zal worden voordeel
te behalen voor de partij. Daarbij komt nog
een speciaal bezwaar voor Amsterdam, waar iu
is een niet te betwisten feit, dat hun sterkte
zelfs met oen zesde lichting veel te gering is.
Wel is op het oogenblik een wetsontwerp tot
regeling van den dienstplicht in wording; maar
omtrent het tijdstip van indiening valt nog niets
met zekerheid te zeggen en, ook wanneer dat
ontwerp eenmaal by de Tweede Kamer zal zyn
ingekomen, Sal het vermoedelyk nog geruimen
tijd duren voor en aleer dienaangaande een
beslissing verkregen wordt. Ook als die wet
eenmaal mocht zyn aangenomen, moeten er
zeker nog eenige jaren verloopen, alvorens men
er de rype vruchten van zal kunnen plukken.
Ia ’tnu geoorloofd om in afwachting van deze
wet den hoogst zorgeiyken toestand, waarin ons
krijgswezen verkeert, te laten voortduren, om
in afwachting daarvan te blijven voortsukkelen
met een geheel onvoldoende legersterkte, terwijl
by kans alle Europeesche mogendheden aan hun
legermacht in de laatste jaren een enorme uit
breiding gegeven hebben? Niemand, die zyn
vaderland lief heeft en prijs stelt op het behoud
onzer nationaliteit, zal die vraag bevestigend
willen beantwoorden.
Het ligt in den aard der zaak, dat een rege
ling als de onder werpelyke, die slechts een
lijdelijk karakter heeft en rekening moet houden
met bestaande toestanden, veel gebrekkigs heeft.
Er zyn ongetwijfeld op de wijze, waarop de
regeering voornemens is in geval van organisatie
de korpsen op oorlogssterkte te brengen en in
de behoefde aau kader to voorzien, gegronde
aanmerkingen te maken. Maar zij staat hier
voor een hoogst moeilijk op te lossen vraagstuk
en het Vad. is van oordeel, dat de voorgestelde
maatregelen in de bestaande omstandigheden
werkelyk aanbeveling verdienen. Bezwaren van
tydelijken aard moet men iu den koop nemen
voor de verkrijging der groote voordeeien voor
het geval eener mobilisatie, welke het gevolg
zullen zijn van de aanneming van het ontwerp,
zooals uitbreiding van de infanterie, vermeerde
ring van de sterkte der vesting-artillerie en
dadelijke beschikking over voldoend personeel
tot aanvulling van verliezen. Gold het hier eeu
definitieve regelmg, dan zou het Vad. met de
onderwerpelyke voorstellen geen vrede kunnen
hebben. Juist door dit wetsontwerp met zyn
toelichting wordt wederom on wederlegbaar bewe
zen, dat een geheel nieuwe wettelijke regeling
vau de militaire verplichtingen der ingezetenen
onmisbaar is en dat persoonlijke dienstplicht
daaraan de grondslag moet zijn. Zonder dozen
is het niet denkbaar, dat meu de noodige kaders
verkrijgt voor het behoorlyk encadreeren der
troepen. Het is dan ook noodzakelyk, dat het
geheel tijdelijk karakter dezer wet steeds goed
in het oog worde gehouden.
De aanneming van het wetsontwerp zou iu
de bestaande omstandigheden een zaak zyn van
wijs beleid, mits daardoor de behandeling der
wetsvoorstellen tot regeling van den dienstplicht
iu geen enkel opzicht vertraagd of belemmerd
worde. Eu dit behoeft het geval niet te zijn,
want door die aanneming wordt op een latere
definitieve regeling niets gepraejudicicerd.
Het Vad. durft daarom de hoop koesteren,
dat, ook al luidt het Voorloopig Verslag niet
gunstig, de wet toch in het eind zal worden
aangenomen. De kansen hiervoor zouden zeker
aanzienlijk vermeerderen, wanneer de regeering
alsnog mocht besluiten om door nadere bepalin
gen zooveel doenlijk te zorgen, dat door die
aanwending de druk van den schutterplieht voor
de ingezetenen niet wordt verzwaard.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
▼oor eiken regel meer 7’/a Cents. By abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voerwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever,
één deel stad en dorp samenworken en kiezers
met eeu hoogen huurwaarde-census gelijk staan
met kiezers met een lage huurwaarde. Een
poging om dit euvel te herstellen wordt door
de regeering ook ditmaal niet gedaan.
„Ons eindoordeel over deze vrucht vati het
wetgevend talent van den heer Lohman kan
moeilijk gunstig luiden, aldus eindigt het blad.
Had hij zyn ongeduld kunnen bedwingen en
ons een volledige herziening der kieswet voor
gelegd, op gevaar af zelfs van voor 1891 niet
gereed te komen, hij had grooter blijk van
bezadigd staatsmansbeleid gegeven. En had hy
dan, in plaats van lleemskcrk’s schets over ta
schrijven, zyn krachten aan een nieuwe kiestabel
beproefd, hij zou waarschijnlijk beter werk
hebbeu kunnen leveren. Hij had bijv. Gronin
gen en Utrecht onveranderd kunnen laten
’s Gravenhage als drievoudig district kunnen
handhaven onder afscheuring van Scheveningen,
dat beter bij een ander district Ware te voegen
Rotterdam in tweeën kunnen verdeelen, éen
district met drie afgevaardigden en éen, de
buitenkant, met tweeAmsterdam in drie dis
tricten kunnen splitsen, met verknipping der
omgeving, zoodanig, dat de kom van Nieuwer-
Amstel van de hoofdstad kan worden geschei
den. Of eindelijk, hij had, aan zyn beginselen
getrouw, die toch nog voor iets anders dienen
dan om er voor te getuigen alleen, eens een
proeve kunnen voorstellen Van proportioneels
verkiezing in de groote steden.
De Standaard heeft zich verheugd over do
indiening van het ontwerp, wyl het een einde
zal maken aan oen onbillijkheid. Nu voor heel
ons land het stelsel der kleine districten is
aangenomen, dient het ook consequent te worden
toegepast. Al wat de liberalen tegen ’t ontwerp
aanvoeren, stuit bij de Standaard op deze over
weging af.
Het blad heeft möde een artikel gewijd aan
het proportioneel kiesrecht en aangedrongen op
een proefneming op gemeentelijk gebied, terwijl
het een beschouwing brengt over enkele
wyzigingen, die het iu de kieswet wil gebracht
zien, nu toch bij de stedenwet eenige kleine
wijzigingen in de wyze vau stemming in over
weging worden gegeven.
Vooreerst wenscht de Standaard de uren
voor de inlevering van de stembiljetten zoo
bepaald te zien, dat niemand door de tijdsbe
paling in zijn burgerrechten worde verkort.
Met het oog op de uitbreiding, die het kiesrecht
heeft ondergaan, waardoor tal van kleine bur
gers kiezer zijn geworden, is het wenschelyk
ook gedurende de avonduren de bus open te
stellen.
Ten tweede moet de vrijheid van stemmen
beter worden verzekerd. De kiezer moet zelf
zijn biljet invullen ter plaatse waar gestemd
wordt. Hij moet dus vrij zyn buiten eenigen
invloed, terwijl stembiljet, pen, inkt en vloei
te zijner beschikking liggen. Zonder dat iemand
weet hoe hij stemt, vult hij in en het aldus
ingevulde biljet gaat in de stembus.
Het derde punt geldt den uitslag. Dien
wenscht de Standaard spoediger bekend to
zien. De verzegelde bussen, die nachten on
bewaakt staan en overal heen worden gebracht,
bevallen het blad niet. In andere landen is
men een paar uur na de stemming met den
uitslag bekend, Hier handelt men nog of er
geen telegraaf bestaat,
Het Vad. wijst er, naar aanleiding van het
wetsontwerp tot verlenging van den diensttijd
bij de militie, opdat wy, wat onze levende
strijdkrachten betreft, inderdaad in buitenge
wone omstandigheden verkeeren. immers, het
S N E E
i>
U1N N KALAAO.
j
6
■Ol
i
i
i
•1
3-
1-
it
0
it
ll
n
i-
n
1-
1.
33
1.
I.
>1
4,
O
O
n
n
g>
r.
1
les morg. vaii 0—10 uur voor die vau Wijk 1, 2 3. 4 en 5
10—11 6. 7 8 9 en 10
11-12 11. 12. 13. 14 en 15
midd 12—1 16. 17. 18. 19 en 20
