HIili It 8- Ell IBIIWIHUD 1'01)11 ill
CBHffl E1I11E1.HIIiniliM'llIl sIRE
I No. 52
V IJ F-E N-V EERTIG8TE J A
R Q
1890.
N Gk
Z A. T E K I> A.
eigen partijgenooten, maar ook
zoover
A bonnementsprij s
Alle brieven
in te zenden.
ADVERTENT1ËN
▼oor eiken regel meer
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den Uitgever.
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
7*/a Cents. Bij abonnement is de prijs
te vernemen bij
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
i voor 3 maanden f 1.franco per post 1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
De liberale bladen moeten dus niet beweren,
dat het ontwerp van den heer Lohman de
pokkenbesmetting in Nederland vrijlaatdie
besmetting is reeds vrij en kan zich verspreiden
over geheel het land, want overal loopen
havelooze kinderen rond. Zij zal alleen dan
vrij zijn, als de wet verklaart, dat alle Neder
landers gevaccineerd moeten worden. Wordt
het ontwerp-Lohman aangenomen, en laten de
Calvinisten de vaccinatie varen, dun zal het
cijfer uit de 70,000 eenvoudig wat grooter
worden.
Veel grooter gelooft de Maasö. niet, dat het
getal zal worden.
Eindelijk zegt het blad, om van andere
nog meer doorslaande redenen niet te gewagen
zoolang gestreden wordt over het nut der
vaccinatie, zoolang geleerden tegenover geleerden,
statistieken tegenover statistieken staan, en
zoolang daarbij de staat niet gezorgd heeft, dat
overal alles aanwezig is, wat voor een goede
vaccinatie noodig is, zoolang mag hij niet het
lichaam van den onderdaan dwingen tot een
kunstbewerking, die de patient verafschuwt.
De r.-katholieke Nieuwe IJselbode klaagt er
over, dat het in de politiek der rechterzijde
ontbreekt aan tucht, maar ook aan parlementair
en regeeringsbeleid. De heer De Geer, die zoo
zelden spreekt, heeft onlangs goed gevonden,
oppositie te voeren tegen den Minister van
Binnenlandsche Zaken, en de Stand, heeft hem
daarom eens Hink de les gelezen. De heer
Bahlmann neemt de taak uit de handen van
een bevriend Ministerie en dient wetten in tot
bescherming van den graanbouw en tot vermin
dering van den zoutaccyns. Het initiatief van
Kamerleden heeft echter weinig goede vruchten
opgeleverd en veel tijd in beslag genomen.
Aan een particulier, ook al is hy Kamerlid,
ontbreken gewoonlijk de noodige gegevens, om
vooral op het gebied der belastingen aan een
wetsontwerp voldoende toelichting te geven.
De Minister van Oorlog eindelijk heeft, zegt
men, het plan, de plaatsvervanging af te schaffen
tot groot verdriet van 50,000 r.-katholieke
kiezers. Gelukt dit plan door de samenwerking
van liberalen en anti-revolutionairen, dan vreest
de N. LJselb. dat men over eenige jaren zal
zeggende meerderheid van Maart 188S heeft
met het Kabinet samengewerkt om de linkerzijde
weer op het kussen te helpen.
„En men vergisse zich niet Het zou in
ons land een onherstelbaar verlies zyn, indien
de tegenwoordige meerderheid uiteensprong.
Dan wordt er niet gemakkelijk meer samenwer
king verkregen en zal de linkerzijde rustig voor
een onafzienburen tijd van onze fouten kunnen
leven.
„Op tucht, op discipline komt het aan.
Bestaat er, èn bij de Regeering èu bij de
meerderheid van de Tweede Kamer, het goede
en juiste inzicht, dat het eene misdaad zoude
zijn jegens het vaderland, wanneer men de
Regeering weder aan de vrijzinnigen in handen
speelt, omdat dezen moreel en finantieei de
zaken naar den kelder sturen, dan zal dit
inzicht natuurlijk bewerken, dat men alle twist
appels zorgvuldig buiten ’t spel zal houden.
Vindt men daarentegen allerlei quaesties en
qaestietjes belangrijk genoeg om er het bondge-
nootsciiap, dat alléén de tegenstanders in bedwang
kan houden, aau te wagen, dan zal het einde
de last dragen en dit einde zal er spoedig
genoeg wezen."
De heer dr. C. B. Sprayt heelt een tweede
brochure over den persoonlijken dienstplicht in
hét licht gegeven, waarin hy bestrydt het ge-
B E K E N D M A K I N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
dat de Commissie uit het plaatselijk bestuur,
bedoeld bij art. 15 der wet op de Schutterijen,
dit jaar hare tweede zitting zal houden ten
Raadhuize alhier, op Woensdag den 9 Juli e. k. des
voonniddags ten elf ure, tot onderzoek van alle
reclames, door do ingeschrevenen en geloot
hebbende personen van dit jaar, en door de
reeds vroeger ingehjfden, ingebracht, alsmede
tot onderzoek van hen, die bij nummerverwis-
teling voor anderen verlangen op te treden.
Belanghebbenden worden gewaarschuwd om
alsdan op te komen, vermits zij anders zullen
gehouden worden, geene redenen van vrijstelling
te hebben- en, voor zooverre zij dienstplichtige
nummers getrokken hebben, bij de Schutterij
zullen worden ingelijfd, blijvende het hun even
wel vrij, om hunne redenen tot vrijstelling in
een volgend jaar te doen gelden.
Sneek, den 27 Juni 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENN EW1TZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
- De Standaard acht deze wijziging voorshands
afdoende en de calvinistische bevolking zal re
geering en Kamer dankbaarheid verschuldigd
zijn, indien zij metterdaad deze voorlichting in
druk ontvangen mag. Zij besluit haar artikel
als volgt
„Ware in 1872, toen ons petitionnement te
gen den vaccinedwang uitging, dit, wat nu wordt
voorgesteld, in de wet opgenomen, er zou éen
kreet van dank en lof in heel ons kamp zijn
opgegaan.
W e manen daarom onze lezers aan, om thans
niet te turen op wat voorshands onbereikbaar
is, maar dankbaar te aanvaarden wat ons ge
boden wordt en met door ongerechtvaardigde
eritiek of oppositie de houding van het gouver
nement te verzwakken.
De regeering is niet tergend en uittartend
voor de Kamer verschenen met een kort aan
gebonden voorstel, om eenvoudig art. 17 te
schrappen.
wÜzer gehandeld en dit voorstel tot
wetswijziging èn getemperd èn verbonden met
andere wijzigingen in dezelfde wet.
Hierdoor toont ze, dat ze niet alleen op de
wenscheu van eigen partijgenooten, maar ook
op het fanrZsbelang generaal het oog gericht
houdt.
Juist hierdoor sterk, omdat ze regeering toont
te zyn, heeft ze dan ook aanspraak op de waar-
deering van hen voor wier nooden ze opkomt."
in t Volksblad) ’t orgaan van Volksonderwijs,
is het ontwerp aangekondigd onder ’t opschrift
„Weder een schrede achterwaarts." Veel zegt
het blad er niet over, daar het een quaestie
geldt slechts in verwijderd verband staande met
het eigenlijk onderwijs. Het is trouwens in
deze de hoofdvraag in hoever de vrijheid van
gemoedsbezwaarden inbreuk mag maken op de
vrijheid van anderen om zich voor pokken te
vry waren, m. a. w. in hoever de uiet-ingeëuten
hunne ingeente medeburgers aan gevaarlijke
besmetting blootstellen. Dit heeft de medische
faculteit te beslissen. Het blad maakt van het
ontwerp hoofdzakelyk gewag ter wille van de
wijze waarop de minister in zijn memorie van
toelichting het gevaar tracht te verkleinen in de
wijziging gelegen. Door de nu voorgestelde
lezing zou men, volgens hem, voorkomen dat
de koepok-inenting nagelaten wordt uit zorge
loosheid of luiheid, daar in ieder geval van °de
bezwaren moet blijken wil men ontheffing heb
ben van het vei bod. ’t Volksblad hecht aan
die waarborg niets. De gemakkelijke wijze
waarop men het schriftelijk bewijs erlangen kan
der ware of niet-ware verklaring dat men tegen
de vaccinatie bezwaren heeft, zal zorgeloosheid,
onverschilligheid of luiheid op de schroomelijkste
wijze iu de hand werken.
Naar aanleiding van het artikel in de Stand.
over vaccinedwang, waarin het blad o. a.
schreef; dat met name de Roomsche Kamer
leden dusver op medisch terrein nog niet de
consequentie uit hun eigen beginsel trokken, en
deswege vooralsnog op Staatsbemoeiing met de
inenting gesteld zijn," zet de Maasb. haar
meening over deze quaestie uiteen. Zij meent
hierbij de groote meerderheid der katholieken,
zoo niet allen aan hare zijde te hebben.
De vaccinatie als voorbehoedmiddel tegen
pokken acht zij zeer geoorloofd, maar aan den
anderen kant ontkent zij het recht van den
staat tot dwang. Trouwens de staat voelt zelf
dit recht niet te hebben, daar hij slechts indirect,
door de school dwingt. En nu wil men
leerplicht, omdat c 79,000 kinderen de school
verzuimen.
In het wetsvoorstel tot wijziging van de wet tot
voorziening tegen besmettelijke ziekte wordt, ge
lijk uit de beschouwingen in de pers blijkt,
feitelyk een ontwerp tot opheffing van denzoo-
êenaamdeu vaceine-dwang gezien. Als zooda
nig wordt het ook door de Standaard toegejuicht.
Natuurlyk verlangt het blad meer dan hier
gegeven wordt, maar het is zoo bescheiden zyn
Wenschee te beperken, omdat het geen anti
revolutionair ministerie is ’t welk wij bezitten.
Beze regeering kan, volgens de St., niet meer
weden dun ze nu gedaan heelt.
Tot goed verstand der zaak laten wij hier de
lezing, thans voorgesteld, volgen. Volgens het
■ugeuiende ontwerp zal art. 17 der wet op de
bismettelyke ziekten (4 December 1872, Stbl.
134) in het vervolg aldus luiden:
schrifje van een „Staatsburger: Persoonlijke
dienstplicht en legerorganisatie van juridische,
moreele, maatschappelijke, nationale en militaire
zyde beschouwd." Spruyt’s „De persoonlijke
dienstplicht voor de vierschaar der oud-Holland-
sche deftigheid" is een overdruk uit De Militaire
Spectator.
Achtereenvolgens bestrijdt de schrijver de be
zwaren, die de „staatsburger" tegen den per
soonlijken dienstplicht aanvoert en weerlegt hij
de voordeelen die volgens dien „staatsburger"
aan het behoud der plaatsvervanging verbondeu
zijn. Het zyn de bekende argumenten voor en
tegen de dienst vervanging die ter sprake komen,
en volgens den heer Sprayt is de afschaffing
er van eenvoudig een quaestie van tijd, die be
spoedigd zal worden met elke uitbreiding van
het kiesrecht.
In een naschrift wordt de brochure van dr.
S.chaepman „De rechterzijde en do persoonlijke
dienstplicht" met een enkel woord besproken.
Het wil er bij den heer Sprayt niet in, dat
dr. Schaepman den persoonlijken dienstplicht
van ganscher harte zou bestrijden. „Zou de
onderstelling gewaagd zijn," vraagt hij „dat dr.
S. eigenlijk veel liever (er) vóór zou strijden,
maar dat de lastige „politiek" hem dringt zich
te schikken naar zijn conservatieve partijgenoo
ten. Do kw’alijk verborgen wrevel, waarmede
hij in het eerste deel zijner brochure over hunne
handelingen spreekt, is zeer zeker niet iu strijd
met die onderstelling.®
De beteekenis van dr. Schaepman’s brochure,
ligt volgens den heer Sprayt daarin, dat zij
aantoont „hoe groot gevaar ’s lands weerbaar
heid loopt thans al weder verwaarloosd te wor
den ter wille vau het partijbelang der katho
lieken.
De Standaard beoordeelt Van Houton’s ont
werp voor onteigening veel gunstiger dan de
Tijd dit onlangs deed.
„Zelfs zouden we," zegt het blad, „in
gaarne met den heer Van Houten medegaan,
dat we het gronddenkbeeld van dit ontwerp
steunden en alzoo ook onzerzijds de overtuiging
uitspreken, dat particulier bezit duurzaam geen
onmogelijkheid mag scheppen, om den grond aan
zijn nationale bestemming te doen beantwoorden."
Het wijst er verder op, dat in Engeland dit
onderwerp het eerst aan de orde is gekomen
omdat de bevolking daar letterlijk gebrek aan
bodem kreeg. In de toepassing echter van het
beginseltegen behoorlijke vergoeding grond af
te staan, zoodra blijkt dat de bevolking er niet
meer buiten kan, gaat Van Houten volgens da
Stand, veel te ver. Tegen het beginsel is echter
niet veel steekhoudens in te brengen.
„Nu eenmaal het begrip van onteigening te
algemeenen nutte in ons staatsrecht is opgeno
men, is niet in te zien, waarom dit nut wel
kleeft aan een spoorweg en niet zou kleven aan
het uitbreiden van de nationale welvaart."
De waarde van grond wordt beheerscht door
de gemeenschap. Men moet onderscheiden de
waarde als bodem, en de waarde als deel van
den nationalen bodem. En de gemeenschap,
die waardeverhooging aanbrengt, kan ook zeker
recht doen gelden. Dit doet ze reeds in grond
belasting en polderlasten, maar zij kan no^
verder gaan.
Bij de landnationalisatie is een ander motief
in het spel. Zij wil de rentevoet doen dalen en
allengs geheel doen verdwijnen.
Toch ligt „ook in het denkbeeld van land-
nationalisatie de op zichzelf schoone gedachte
dat enorme uitgestrektheden lands, die nu voor
de bevolking zoo goed als verloren zijn, in goede
exploitatie zouden komen, zoodra de particuliere
die zich met 1 Juli op ons
reeds verschenen Feuilleton nummers van don
nieuwen roman van Gregor Samarow „On
der den witten Adelaar", gratis.
BEKEN D M A K I N G.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek,
maakt bekent
dat volgens bericht van den heer Inspecteur
vau het Geneeskundig Staatstoezicht in Friesland
en Groningen, dd. 26 Juni 1.1. no. 125c, het
epidemisch heerschen van Mazelen in deze ge
meente heeft opgehouden.
Sneek den 27 Juni 1890.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
dan ook aanspraak op de
In ’t Volksblad, ’t orgaan
L
i
I
SNEEKER COURANT.
SCHUTTEBIJ.
lager onderwijs; scholen van middelbaar onderwijs, met uit
blad abcnneeren, ontvangen de onVrwy!
Ondeiwijzeis, onderwijzeressen, kweekelingen of leerlingen
«ordeu met m de scholen toegelaten, tenzij
a- óf, blijkens verklaring van een geneeskundige, met goed
?5Vvlg of meer dun eens de inenting der koepokken door hen
18 ondergaan
of zij, blijkens verklaring van een geneeskundige, aan de
Wuurlijke kinderpokken ^variolae) hebben geleden;
of, wanneer hel meerderjarigen betreft, door dezen zei ven
u. Wanneer net minderjarigen betreft, door ouders of voogden
dezen, hetzij mondeling, hetzij schriftelijk, aan den burge-
eester der gemeente, waar de scncol zien bevindt, waarin toe-
utiug verlangd wordt, is verklaard, dat tegen de toepassing
1 Uoo reeds zonder goed gevolg mocht zijn ingeënt) herhaling
yi koepokinenting op hen zelven of op de onder hun zorg
“Rnde minderjarigen bezwaar bestaat; van welke verklaring
kurgemeester op verzoek van belanghebbenden een schrit-
lfc.J bt‘Wijs afgeelt. Ue vorm en de plaats en wyze van in-
bewaring en teruggave van de onder a en b bedoelde
.{'Klaringen en van het bewijs, bedoeld onder c, worden bij
oBuieenen maatregel van bestuur geregeld.
On t er 8c^olen verslaat dit artikel scholen van voorbereidend
u^rwys, met inbegrip vaukinderbewaarplaatseu; scholen van
