All IIS-IffilllBimilHLII) HUIW
■fflmmwMSfflmD
J
11
u
No. 51
V IJ F-E N-V EERTIGSTE
R. G A. N G.
1890;
J
AV OE IN A.
16
JULI,
wg
B INA EX L A N I).
X
1
er voor had.
nummer verwisseling wor-
bestaat echter nog een
a 1
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek brengen ter openbare kennis, dat ter
Secretarie dezer gemeente, gedurende 14 dagen,
'van af heden, voor een ieder ter lezing is ne-
dergelegd en in afschrift, tegen betaling der
kosten, algemeen verkrijgbaar gesteldde aan
den Raad aangeboden rekening der ontvangsten
en uitgaven dezer gemeente over 1889.
Sneek den 16 Juli 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BEN NE WITZ, Secretaris.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Zaterdag is te Amsterdam de algemeene ver*
gadering gehouden van de „Liberale Unie“, die
belegd was tot behandeling van de voorstellen
der hh. J. Oppenheim, J. A. van Gilse en C.
M. J. Willeumier tot wyziging der statuten, in
hoofdzaak bedoelende
1. den invloed dar doelen te verhoogen, door
aan de voorbereiding der in de algemeene ver
gaderingen te behandelen onderwerpen de kies*
vereeuigiugen te doen deelnemen
2. den nadruk te leggen, met op het leiden,
maar op het doen te vuorschyn komen der
De commissie van oud-officieren van het
Ned. of Ned. Ind. leger, die een oproeping aan
het Nederlandsche volk had gericht om gelde-
lijken steun, ten einde de zaak-Willink Ketjen
voor den rechter te brengen, heeft zich weder
met adressen tot de Staten-Generaal gewend.
Zij drukt daarin haar spijt uit over ’t verloop
der zaak Willink Ketjen, verzoekt alsnog een
schadeloosstelling voor het door hem thans
gederfde volle pensioen uit te keeren en zoodanige
wijzigingen te brengen in de regeling van het
ontslag der N.-I. officieren, dat nimmer meer
op deze wijze een braaf en dapper officier, in
de kracht van zijn leven, aan het leger en het
vaderland kan worden ontrukt.
Naar de Avondpost verneemt, is de ex-
koningin van Servie, Nathalie, voornemens
De Stand, bespreekt onder den titel „Mach
teloos" den politieleen toestand van enkele Staten
in Europa en meent dat bijna overal machte-
loosheid heerscht doordat de beide worstelende
groepen telkens blijken te zeer tegen elkaar op
te wegen. „Ten onzent, zegt het blad, heelt
de groep, die nu haar mannen in het Kabinet
kreeg, wel een meerderheid van 10 a 20,000
stemmen maar de districtsindeeling maakt deze
verhouding zoo onzuiver, dat een 300 stemmen
in Lochem en elders slechts van rechts naar
links hebben te schuiven, om nogmaals de min
derheid in het land meerderheid in de Tweede
Kamer te maken." Daardoor kan noch de eene
groep, noch de andere krachtig doortasten. En
zoo zal het nog wel jareu blijven meent de
Stand., want om hierin verandering te brengen
„zouden er een moed en nobele zin in ons
volk en in ons staatsleven moeten varen, die
vooralsnog ontbreken." De invoering van pro
portioneel kiesrecht zou iets verbeteren, doch
het kwaad zit blijkbaar in de grondwet, meent
het anti-revolutionair orgaan. Het gelooft, dat
met een goede grondwetsherziening, waarop de
anti-revolutionire partij steeds heeft aangedron-
Houten ten sterkste op. Hij meent, dat daarbij
door den minister een principieele fout is begaan
door voorbij to zien, dat art. 184 alleen geschre
ven is voor de handhaving van de orde tegenover
de rustverstoorders of oproerlingen. Art 186
spreekt van een geval, waarvoor de burgemees
ter buitengewone bevoegdheden erlangt terwijl,
de minister het doet voorkomen alsof in dat ar
tikel sprake is van „een tijdperk waarin de
geheele gemeente, alwaar dat geval plaats vond,
in een buitengewonen rechtstoestand komt te
verkeeren" en alsof in zulk een tijdperk de
werking der wetten geschorst zou zijn en de
burgemeester aan geenerlei wetgebonden. Zijn
subjectief begrip, dat de door hem bevolen
maatregelen ter handhaving der orde strekken,
zou voor de geheele gemeente boven alle wetten
geiden.
Die wetsuitlegging leidt z. i. niet alleen tot
een onafzienbare reeks van daden van willekeur
en rechtsverkrachting en zou'reeds daarom onaan
nemelijk zijn, maar is tevens in lijnrechten strijd
met de wet zelve. Art. 186 wordt nog gevolgd
door art. 187, hetwelk den invloed van het geval
van art. 184 op den algemeenen rechtstoestand
regelt. Het luidt: „Is het in zoodanigen toe
stand noodig algemeene voorschriften van politie
voor de inwoners uit te vaardigen en onverwijld
af te kondigen, de burgemeester is er toe be
voegd. Hij brengt die voorschriften terstond ter
kennis van onzen commissaris in de provincie
en, zoo spoedig mogelijk, ter kennis van den
raad. Onze commissaris kan de uitvoering van
zoodanige voorschriften schorsen. De voorschrif
ten vervallen, zoo zij niet door den raad in zijn
eerstvolgende zitting zyn bekrachtigd, tenzij de
burgemeester ten aanzien van een raadsbesluit
tot niet-bekrachtiging oordeeie te moeten hande
len naar de voorschriften der 2e en 3e zinsnede
van art. 7Ü.“
Naar aanleiding van ’s ministers verklaringen
spreekt de schryver den wensen uit, dut spoedig
de wettelijke regeling volge van den staat van
oorlog en beleg door de grondwet voorgeschre-
ven. Wel zou hij het betreuren, indien die
nieuwe regeling naar de door het tegenwoordige
ministerie gehuldigde beginselen werd tot stand
gebracht. Maar ’c ware beter de volksrechten
rondweg prijs te geven dan ze in de practijk
weg te moffelen. Niets is meer geschikt om
de spanning te vermeerderen, dan schending van
de rechten, die het volk aan de grondwet ont
leent.
Ter voorziening in de behoefte aan drinkwater
in oorlogstijd, zal 23 dezer worden aanbesteed
het aanleggen van regenbakken voor de stelling
van Amsterdam (le gedeelte), waarvan de
kosten worden geraamd op f23,000.
In den geneeskundigen raad van Noordholland
is praeadvies uitgebracht over de bekende wij
ziging, die de regeering in de wet op de be-
smettelijke ziekten wil brengen. Dit rapport is
na een enkele opmerking bij acclamatie goedge
keurd. De conclusie er van luidt1. dat de
voorgesteide wijzigingen der wet over het alge
meen instemming verdienen, maar tevens zijn
van ondergeschikten aard, van weinig belang en
in ieder geval te duur gekocht, wanneer daar
aan wordt vastgekoppeld de verandering in de
bepaling omtrent de vaccine. 2. Mocht deze
onverhoopt tot stand komen, ook al wordt de
inenting zooveel mogelijk bevorderd, het aantal
der ingeente personen allengs zal verminderen.
3. Dat daarmede de morbiliteit en de mortali
teit aan pokken binnen niet langen tijd zullen
toenemen. 4. Dat dientengevolge de versprei
ding van de smetstof der pokken onder de
bevolking meer intensief en het gevaar voor
besmetting grooter zal worden. 5. Dat daar
door ia verband met de eigenaardige wijze van
bescherming, die door de vaccinatie wordt ver
schaft, een dwang wordt teweeggebracht tot
dikwyls te herhalen revaccinaiie en onzekerheid
omtrent het succèi der revaccinatie zelve.
6. Dat het derhalve ten zeerste te betreuren
zou zijn, indien uit de wet de bepaling wordt
gelicht, die zooveel heeft bijgedragen om tot
hiertoe ons land vrij te houden van de epidemi
sche verspreiding der pokken, indien daarvoor
niet in de plaats wordt gesteld verplichte vacci
natie.
Het hoofdbestuur der Maatschappij tot Nut
van ’t Algemeen heeft het reglement voor het
op te richten schoolfonds vastgesteld; de circu
laire om gelden voor dat fonds byeen te brengen
zal niet voor September of October uitgaan,
terwijl tot leden der commissie van wege de
maatschappij zyn benoemd de hh. mr. W. H. K.
Mouthaan, mr. A, Bloembergen en A. Moens,
en van wege „Volksonderwijs" de hu. mr. H.
Goeman Borgesius, D. André de la Porte en
W. de Meyier. Als secretaris dezer belangrijke
commissie zal optreden de heer J. Bruinwold
Riedel.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
▼oor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
De r.-katholieke pers blijft eenstemmig in
hare afkeuring van de ontwerp-legerwet.
In een ingezonden artikel, waaraan de Tijd
I de plaats 'van hoofdartikel geeft, wordt het
I wetsontwerp als „draconisch" gekenschetst.
Allen, dio overtuigd zijn dat eene regeling
-wan den krijgsdienst mogelijk blijft, welke meer
I de persoonlyke vrijheid waarborgt en minder
I drukkend is voor do natie, moeten zich aan-
I gorden tot den strijd.
De Nieuwe Koerier noemt de indiening der
I Wet een daad van sarrende hardnekkigheid,
I eigenzinnigheid en laatdunkendheid, en wel in
I den meest pijnigenden vorm. Grievende teleur-
gi stelling, diepe verontwaardiging en een gevoel
S'van wrevel leeft de indiening dan ook gewekt.
I Het blad vertrouwt ten volle op het beleid der
I I'.-k. afgevaardigden en op de kracht hunner
I wapenen. „Het geldt niet minder dan de
I Verdediging onzer persoonlijke vrijheid. Geen
militarisme 1 blijft de leus. Ook al moest de
I minister, en dan reeds in de eerste instantie,
1 deelon in het lot van zijn vroeg eren ambtsge-
S noot van Koloniën."
n De Nieuwe Noord-Hollander zou, al was bij
I deze nieuwe legerwet eene bezuiniging in het
I verschiet, dan nog haar bestrijden, omdat zij
I aantast wat hooger is te achten dan geld. Per-
I soonlijke dienstplichtdien te weren, ziedaar
waar het om te doen is.
De Maas- en Roerbode verklaart„Nu vangt
1 het schriklijk pleit van dwang en vrijheid aan."
S Dwang, dienstplicht, verzwaring van lasten wordt
R’aan Neerland’s volk o; gedrongen door de heeren
I militaristen, tegen den dwang, vóór de vrijheid,
I gestreden hooidzakelyk door de r.-katholieken.“
Vooral de aikeer van de kazerne met ai zijn
I gevaren brengt de laatstee tot hun verzet tegen
I de thans voorgestelde verzwaring van lasten.
I „Nu tracht men jongelieden van beteren stand,
cn naar men meent, van beter gehalte, in den
wapenrok te steken, daarom dient de plaatsver-
&,vanging algeschaft te worden. Waarom niet
eerst beproefd, door tucht, door streng toezicht
op de zedelykheid en door den heilzamen invloed
ua den godsdienst, het gehalte van ons leger
op een hooger peil te brengen?"
I De heer L. Huffmans schrijft ia het Venl.
I Weekblad, dat het wetsontwerp volkomen beant-
R woordt uau de vrees, die men
I Plaatsvervanging en
«den afgeschaft. Er o
kansje om er zonder kleerscheuren af te komen.
liet V. W.- leidt dit af uit de samenstelling
I der commissie van voorbereiding, die bestaat
uit vier anti-militaristen en drie militaristen.
De heer 8. van Houten behandelt in het Soc.
I W eekbl, een quaestie, die bij de interpellatie van
Aden heer Domela Nieuwenhuis is ter sprake ge-
komen. Het betreft de uitlegging aan art. 186
der gemeentewet door dea minister Lobman ge
lieven. Tegen die uitlegging komt de heer Van
gen, een eind zal komen aan onze machteloos
heid, maar eerder niet. Doch dan zou er voor
gezorgd moeten worden, dat de grondwet juist
voor die teedere belangen, die thans de burgerij
principieel verdoelen, zulk een regeling bevatte,
dat de éene groep, wat deze belangen aanging,
niets meer van de tijdelijke zegepraal der andere
te duchten had.
UIT DE PERS.
openbare tneening
3. den waarborg te verhoogen, dat de uit-
spraken van het lichaam in zijn geheel met de
zienswijze der deelen zijn in harmonie
4. het volle licht der openbaarheid te doen
schijnen over de werkzaamheid d r „Libera e
Unie" als het alleen geschikte middel om voor
oordeel en wantrouwen te keeren.
De voorstellen werden verdedigd door de drie
voorstellers, die gesteund werden door de hh.
mr. Levy en Andringa de Kempenaer (Zutfen.)
Het bestuur had schriftelyk de aanneming
der voorstellen ontraden, doch liet thans de
beslissing over aan de vergadering, zonder eeniga
pressie te willen oefenen. Do voorstellen werden
bestreden door dc heeren Waldeck (Loosduinen),
Heijermans (Rotterdam), prof, van Hamel, prof.
Buys, Bergsma (Amsterdam, Grondwet), en dr.
P. Langeveld (Sliedrecht).
Het hoofdbeginsel der voorstellen werd ver
worpen met 36 tegen 8 stemmen, waarna de
overige voorstellen werden ingetrokken, behalve
het voorstel om voor de algemeene verordeningen
openbaarheid voor te schrijven, tenzij op voorstel
van het bestuur of van vyf afgevaardigden be
sloten wordt, een onderwerp in geheime zitting
te behandelen. Dit voorstel werd door het
hoofdbestuur overgenomen en daarna met alge
meene stemmen aangenomen.
Van eene motie-van Hamel, waarbij het be
stuur werd uitgenoodigd eene wyziging in de
statuten te overwegen, ten einde de benoeming
van bestuursleden nauwgezet worde voorbereid,
was stemming overbodig, daar het hoofdbestuur
zich daartoe dadelijk bereid verklaarde.
De bestuurs-voorstellen tot wijziging der sta
tuten werden daarop aan de orde gesteld. Het
voorstel dat de afgevaardigden telkens vóór eene
algemeene vergadering worden gekozen en dan
herkiesbaar zijn, werd aangenomen met drie
stemmen tegen. De daarmede in verband
staande wijzigingen van het huishoudelijie regle
ment, o. a. ‘bepalende, dat het mandaat der
afgevaardigden van vereenigingen, die niet hou
den eene vergadering tot het kiezen van afge
vaardigden, geacht zal worden te zyn hernieuwd,
werden mede aangenomen.
Het voorstel, om te bepalen, dat het bestuur
zal zyn samengesteld uit twaalf leden, waarvan
minstens zeven uit de afgevaardigden, voor een
tyd van zes jaar en niet tezstond herkiesbaar,
met aftreding om de twee jaar van een derde
gedeelte, werd aangenomen, na verwerping van
eene motie-Levy tot uitstel.
Eindelijk werd een amendement-van Hamel,
om te bepalen, dat om tot lid van het bestuur
buiten de afgevaardigden benoembaar te wezen,
men moet zyn buitengewoon lid of beschermer
der „Liberale Unie", aangenomen met 26 tegen
11 stemmen.
Voorts werd nog besloten tot het instellen
van eeue nieuwe categorie leden-beschermors.
OEEK
Ollltv
4
3
i
rn
-fj
