Minis- H IDIWmiHU# 1'9911 91
1
I!
I]
Jt
ffllBÏEEMET 1MKHÏÏ SJEH
X U»
Aangifte van Leerlingen
No. 62
V IJ F-E N-V EERTIG-STE JAARGANG.
1890.
n.
I
i
VRIJHEID.
JAARMARKT of KERMIS
1
>1
I,
3
a
>r
a
Bij deze Courant behoort als bijblad Feuil
leton-num mei’ 68.
Het ontwerp tot regeling van den krijgsdienst
wordt door het Vaderland met warme sympathie
begroet, wijl daarin alle grondbeginselen zijn
Welke zijn die tirannen, wier bravade,
r
m
i.
n i
ui
f
I
2 AUGUSTUS*
I
Welke zijn die tirannen, wier bravade, ik
bedoel wier braveeren genoemd wordtde strjjd
Voor de vrijheid
De nihilisten wijzen u als zoodanig de koniu-
?en en vorsten der wereld aan zoo ook de
tepubiikeinen, de socialisten, ja zelfs Calvijn tot
3P zekere hoogte ook ten minste hij heeft er
Qooit mee gedweept en zijne volgelingen in
^geland hebben zelfs een Karel I, als hun
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Do heer C. Croll heeft, zooals wij gemeld
hebben, eene brochure geschreven, waarin hij
zijne uittreding uit de „Sociaal-democratische
partij" toelicht.
„De heer Domela Nieuwenhuis schrijft hij
o. a. is theoretisch streng communist, erkent
het individu slechts als deel der gemeenschap,
als „een rad in het groote maatschappelijke ra
derwerk"; ik daarentegen meen, dat het individu
geen genoegen kan nemen met de rol van rad,
om de doodeenvoudige reden, dat hot individu
meer is dan een rad, namelijk een volledige
machine met een volledig stel organen, beboet
ten, wenschen, van welker vrije werking en
bevrediging het geluk van het individu afhangt,
en die derhalve geen stoornis mogeu ondervin
den door een verband, aangelegd tegen den wil
van’t individu tegenover de fictie-gemeeuschap."
De heer Croll zet daarna breedvoerig uiteen,
op welke gronden hij het recht, van welk men-
schelijk gezag ook, om van anderen gehoor
zaamheid te vorderen, ontkent met de prac-
tische opmerking echter er bij, dat hij zelf niet
gaarne nu reeds op de volledige toepassing iW
van dienstvervanging en toepassing van alge»
meenen weerplicht, terwijl door goede bepalingen
is gezorgd, dat de druk zooveel mogelijk zal
worden verlicht. De tweede verbetering is dat
de land- en zeeweer enkel uit personen zal
bestaan, die vroeger bij het leger hun dienst
plicht hebben vervuld en dus geoefend zijn,
waardoor tevens een behoorlijke aanvulling is
verzekerd bij eventueele verliezen, die een oor
logvoerende krijgsmacht vooral in den eersten
tijd te wachten staan.
Met een leger van 116,000 man en 50,000
man dadelijk beschikbare reserve zullen wij een
legermacht hebben, waarmede men de toekomst
gerust tegemoet kan gaan. Dat resultaat zal
verkregen worden door een jaarlijksche lichting
van ten hoogste 13,200 man voor volledige
oefening en ten hoogste 2500 man voor ver
korte oefening (3 maanden), benevens 600 man
voor de actieve zeemacht. Duur van den diensttjjd
voor de ingolijfden bij de actieve zeemacht 6
en bij de actieve landmacht 8 jaren; daarna
gaat de dienstplichtige voor den tyd van 5 jaren
bij de zee- of bij de landweer over. Gaat men
nu na, dut reeds in 1867 een militiecontingent
van 14,000 man door de toenmalige regeering
noodig geoordeeld werd, en houdt men rekening
met de voortdurende vermeerdering der bevol
king, dan mag waarlijk de eisch der regeering,
wat de grootte van het jaarlijksch contingent
aangaat, niet overdreven neeten.
De hoogere uitgaven, die uit de nieuwe
regeling zullen volgen, worden door de regeering
geschat op f 1,550,500, in mindering waarvan,
echter de kosten der schutterijen komen tot
een bedrag van f228,000, zoodat een jaarlijksche
verhooging van uitgaven blijft van f 1.322,500.
Daarbij moet echter in aanmerking worden
genomen, dat ook bij het bestaande stelsel de
kosten grooter zouden worden, iudieu werd
overgegaan tot het uitbreiden der militie en het
verbeteren der schutterijen, b.v. in den zin als
in 1881, toen generaal Reuther minister van
oorlog was, voorgesteld werd. Daarbij zouden
de jaarlijksche uitgaven vermeerderd zijn met
f2,270,000 een groot verschil dus in het
voordeel van het nu aanhangig wetsontwerp.
In waarheid zal door dit ontwerp - naar
’t Vad. vertrouwt met een minimum van
lasten een maximum van weerkracht worden
bereikt.
Kuyper, noch Domela, noch Loyola, noch de neergelegd, waarvoor het blad nagenoeg twintig
fatsoenlijke liberaal zich uitgelaten hebben, omdat iaar lang heeft gestreden. Vooreerst de persoon-
het misschien zoo’n gevreesde tiran voor hen ^0^0 dienstplichtafschaffing van eiken vorm
niet isdat eigen ik is Paulus’ grootste vijand.
Gelukkige wereld! waarin niet allen op één na,
dien eene overgeblevene tot hun vriend of vijand
willen hebben. Als alle mannen één en dezelfde
vrouw tot echtgenoote weuschten, dan zou die
ééne vrouw wel alle mannen tot man kunnen
nemeu, maar al die andere vrouwtjes? Zij bleven
zonder man. Smaken verschillen en dat is
gelukkig maar op het gebied der vrijheid is
het toch dikwijls ongelukkig ook. Tirannen
braveeren wil ieder, vanaf den zuigeling in de
wieg, die de dekens wegschopt, tot den afgeleef-
don grijsaard, die alle versterkende middelen
neemt om den dood van zijn erf te houden;
maar die zelfzucht, dat egoïsme, die tiran
der tirannen, waar Paulus op wijst, hij wordt
zoo vaak uit het oog verloren, en pas is de ge
waande tiran de deur gewezen, of die gevaar
lijkste van alle tirannen zit reeds in zijn leun
stoel.
aartsvijand, uit den weg geruimd.
Volgens Domela zijn het verder de kapita
listen; volgens Rome zijn hot de ketters, ten
minste in die landen waar Rome niet den baas
speelt; daar, zoo zeggen de ketters, speelt Rome
voor tiran en slaat de vrijheid in boeien. Edoch,
is hier niet eene vergissing in ’tspel? Rome
tegen de vrijheid? En in ons land, waar dat
zelfde Rome tegenwoordig den schepter zwaait,
verzet het zich met hand en tand tegen den
dienstplicht en pleit, hoe zwak de argumenten
ook zijn mogen, voor vrijheid van den burger,
de vrijheid om voor zijn zoon een remplagant
«e stellen Neen, Rome is alleen tegen vrijheid
van handel, Rome is enkel tegen de vrijheid
van den leek om zich met godsdienstige vraag
stukken in te laten, tegen de vrijheid van ge
weten. Geen vrijheid van handel, zegt Bahl-
man maar o wee Loyola, hij vindt dat ZEd.
Bahlman zoo op zijn ééntje niet moet te werk
gaan, maar met zijne katholieke confraters in
’t gareel dient te loepen, en hij voegt er daarom
dadelijk bij: Geen vrijheid van handelen, mijnheer
Bahlman
De tirannen in Kuypers oog zijn de libera-
listenhij haat ze als de pest en weet ze niet
beter naar zijne voorstelling te teekenen dan met
den sissenden „isten“-staart. Venijnige hage
dissen, monsters in feestgewaad gestoken in
dr. Kuyper’s toiletkamer. Misschien zou hij ook
een liberalist geworden of liever gebleven zijn,
als die regeerende liberalisten hem ook bij tijds
in feestgewaad hadden gestoken en als een
professor naar den katheder geleid hadden.
Geen grooter vijanden dan ex-vrienden dat
weet Kuyper wel; daarom priemt hij tegen
woordig zoo geducht de vrienden uit zijn tweede
stadiumde synodale orthodoxen. De fout van
elke zaak, die verkeerd gaat, is, zoo zegt ten
minste dr. Kuyper, dat zij in haar tweede sta
dium niet gereorganiseerd wordt. Dat doelt
zeker op de ütrechtsche of liever op de Syno
dale orthodoxen, omdat zij de Vrije Universiteit
zoo treurig laten vervallen. Wy meenden dat
de Vrije Universiteit in K’s derde stadium thuis
ook den tijd
neen van zijn
onze
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernomen bij
den Uitgever.
Jk Ga tirannen braveeren, Geesels der volleren
in boeien gekneld
Wat zouden wij, Hollanders, gelukkig zijn,
ja wat zouden wij juichen, zulk een Paulus te
.bezitten, vooral in onze dageu Treurig toch,
dubbel treurig is het, te moeten hooren, dat Kuy
per en Lobman al ga ook ons Vaderland er
bij ten gronde tegen beter weten in ons volk
willen blootstellen aan die gevaarlijke pokziekte;
uit liefde voor de vrijheid, natuurlijk, offeren
die leiders heel veel op, zult ge zeggen. Toch
is die opoffering naar onze meening voor die
^eeren zoo heel groot niet; er zijn sehut-
platen waarmee zij zich kunnen dekken als de
nood aan den man komt, en geloof maar vrij,
waarde lezer, dat zoo iets wel gebeuren zal
’t zou niet zonder precedent zijn. Deze schut-
platen zijn drie in getalOf ze gaan naar
’t buitenland de heeren zijn goed bij kas
of ze laten zich gauw vaccineeren, of ze zijn
reeds gevaccineerd. Het eerste middel zou voor
Kuyper het aannemelijkste zijnconsequent
dient hij nii wel te blijven in zijne anti-revolu-
tionaire beginselen, en van zoo’n uitstapje, als
de nood aan dea man komt, is hij niet afkeerig.
We herinneren ons, dat ZEd. voor eenige jaren
eea tochtje maakte naar ’t buitenland voor her
stel van gezondheid anderen spraken het tegen
en wisten ons meê te deelen dat hij het in de
Tweede Kamer niet meer uit kon houden. In
ieder geval, hij is naar ’t buitenland gefladderd
in zijn eigen persoonlijk belang. En Domela?
heeft hij ook niet zoo’n hazepad-kiezerij te baat
genomen toen de kogels floten over het paling
oproer? Nu, we begrijpen, dat de opperbevel
hebber van het leger zich buiten schot moet
stellen en, liever dan aan zelfzucht te denken,
zien we in de handelwijze dier twee mannen
een soort taktiek in den strijd voor de „vrijheid",
Wat Paulus zoo kernachtig noemt „tirannen
braveeren."
Welke zijn nu die tirannen Luister, lezer,
naar wat men u als zoodanig voorstelt en ge
begrijpt dan eerst hoe het komt, dat de begrip
pen over vrijheid, gepaste vrijheid, zoozeer uit
een loopen.
behoorde, maar wij rekenen er
van zijne plotselinge bekeering,
veertiendaags overstudeeren bij. Dat’s
fout.
De liberalen vinden hunnen tiran in het
clericalismeonder die liberalen behooren echter
niet die breede rij van bemiddelde, fatsoenlijke
liberalen, die de ruste en den vrede liefhebben
zij vinden dat de radicalen den tiran uithan
gen. Lezer, hebt ge wel eens een ouderwet-
sche gruttenmolen in werking gezien Ge hebt
dan opgemerkt, dat boven het kruis van den
viervoeter een werktuig hing met puntige, scher-
pe tanden voorzien. O wee, als het paard den
slakkengang wou nemen dan kwam het
radicale prikkertje hem eens even aanwakkeren
met een stom maar welsprekend gevoeligvoor
uit, gij droomer
Onder alle tirannen en we hebben er al ver
scheidene opgenoemd, is er één vergeten waaraan
Paulus aanstoot vond. Het eigen ik, waarover
(l
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de
alhier dit jaar begint op Vrijdag den 15 Au
gustus, des morgens acht uur, om te eindigen
op Vrijdag den 22 Augustus d. a. v. des morgens
acht uur, en dat voor den 24en dier maand
alie kramen, disschen, tenten enz. zullen moeten
zijn afgebroken en weggeruimd.
Tevens wordt herinnerd aan art. 12 der
Algemeene Politie-Verordening, waarbij is be
paald: dat niemand eene tent, kraam, tafel of
iets dergelijks op den voor den openbaren
dienst bestemden grond mag opslaan of daarop
uitstallingen van goederen hebben, dan over
eenkomstig de aanwijzing van den Marktmeester
of, bij ontstentenis van dezen, van de Politie
en na voldoening van het marktgeld.
Sneek, 8 Juli 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEYVITZ, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek maken aan belanghebbenden bekend, dat
de aanvraag om toelating van Leerlingen op de
Tusschenschool dit jaar moet plaats hebben op
Vrijdag den 8 Augustus en voor de School voor
Kosteloos onderwijs op Zaterdag den 9 Augus
tus, telkens des avonds van 6 tot 8 uur in het
vergaderlokaal der Schoolcommissie in het Ar
menhuis alhier.
Sneek, 31 Juli 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
S.liEEKER
I
It
I
Mit Worten lasst sich trefflieh streiten,
Met Worten eln System bereiten
An Worte lasst sich trefflieh glauben,
Von eineui Wort lasst sich kein Jota rauben.
i
i
i
OIKVVT.
„Paulus waarheen t*
f J
j
„Doch ein Begriff musz bei dein Worte seia“;
VOOB DE
TUSSCIIENSCHOOL en de SCHOOL voor
KOSTELOOS ONDERWIJS.
