MWS-11DM WIHUBIW8 98
R
5
■Vo. 67
V IJ F-E N-V EERTIG-STE
N G-.
1890
GELIJKHEID.
1
r
an
;e.
20 A. U O- U S T U S.
in.
an
te
Abonnementsprijs
Alle brieven i
in te zenden.
aan te
op
IR
R-
nog de
verder- die
onderhoud van Militairen in
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
i voor 3 maanden /l.franco per post 1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
niet langer lastig vallen vergun ons
opmerking te maken, dat het ook zeer
felijk is met ruwe hand het bestaande
grijpen en alles te sloopen wat men niet
wijsgeerigen grond ziet rusten.
Recht voor Allen is de geliefkoosde benaming
ook van vele katholieke kiesvereenigingen. Meen
echter niet dat Rome het met de socialisten
houdt, verbeeld u niet, dat Rome de gelijkheid
predikt. Neen, Rome is gebeten op de liberalen,
omdatdie liberalen altijd te veel ge-
luisterd hebben naar de jeremiades van Rome.
De liberalen hebben Rome vooraan geplaatst
in onze gelederende hoofdofficieren van ons
leger zijn voor het meerendeel Roomsch. En
nu wil Rome in dezen tijd van advocaten-over-
vloed ook een klaagtoon aanheffen ten behoeve
der katholieke meesters in de rechten. Rome
heeft vroeger zijn zin gekregen, Rome is ver
wend; welnu, nogmaals recht voor allen; licht
komt er op maatschappelijk terrein ook eene
opschuiving van Katholieke ontvangers, notaris
sen, burgemeesters enz. enz.. Over zulk een
keurbende van machthebbenden wenscht Rome
den echepter te zwaaien; en het machtige Rome
wordt de rijzende zon door Jan Holland aange
beden. Een aardig eind op weg is Rome al,
de periode van verduistering is onmerkbaar inge
treden en al zal de hooge rechtvaardigheid na
die duistere periode zeker eenmaal zegepralen,
te bejammeren is het dat deze perioden soms
langer dan een menschenleven duren. Rome
wenscht geen gelijkheid; het wenscht trappen
van opklimming en afdaling, hoe meer hoe beter,
hoe gemakkelijker. Pausen, kardinalen, aarts
bisschoppen en hoe zij verder alle mogen heeten,
de gezaghebbenden, en onder die allen staan de
leeken, waarvoor Rome vraagt Recht voor allen.
Rome is gebeten op de liberalen omdat deze
ons volk vrij willen maken. Vrij van bijgeloof,
vrij van dwalingen, vrij van vrees, vrij van
zelfzucht; in één woord vrij van alles wat
’s menschen geluk in den weg kan staan. Ro.
me is' het beginsel van vrijheid niet toegedaan
dat de Heidenapostel huldigde. De geest van
Paulus, de geest van het protestantisme? Hoe
veel gelukkiger ware ons land, als we dat van onze
natie kenden zeggen Ons protestantisme doet
slechts dienst als geneesmiddel bij de periodiek
terugkeerende besmettelijke ziekte der priester,
en andere heerschappij. Een geneesmiddel nu
is geen voedingsmiddel. Moge het protestantis-
Die stets das Böse will und nur das gute scha fft.
Mag men dit ook aannemen van de soepkaart-
jes-sociaal-hervormer-predikanten Naar onze
meening is van anti-revolutionairen nooit te ver
wachten een maatschappelijke hervorming ge
baseerd op het beginsel „gelijkheid®. De anti
revolutionaire staatkunde heeft dit vooral met
de Katholieke gemeen, dat zij het gezag boven
de vrijheid verkiest. Gehoorzaamheid is in alles
hare leuze; daardoor meent zij het staatsgebouw het
voor verval te bewaren. We willen dit niet En
beslist als verderfelijk brandmerken, maarzonden
wel eens de vraag willen herhalen, in onze his
torie eenmaal gedaan, of de vorst er is
«m het volk, of het volk om den vorst
Aan het woord „vorst® willen we dan de ruime
re beteekenis van „gezag® gehecht zien. Moet
het individu opgaan in de gemeenschap Neen,
zegt Croll, en als we ons voor een oogenblik den
eocialistischen heilstaat voor mogen stellen, dan
zien we in al die bepalingen en reglementen
slechts zooveel netten om den staatsburger te
verstrikken. Een minimum van wetten laat
aan den burger een maximum van vrijheid om
sich te bewegen; gelukkig achten wij daarom
iet volk dat weinig wetten behoeft na te leven.
Men behoeft dan niet bang te zijn zich te bran-
iun aan een wapenwet bijv. Is een mes, een
stok, een paneelzaag een wapen Dat zijn
rragen, waarover men in ons land, onder het
lezegend clericale bestuur niet al te licht moet
leuken.
De clericaien verdoelen het volk in trappen,
vaarvan do eene de andere moet trappen, niet
loodtrappen natuurlijk, maar zoo’n lief zacht
rappen om den onder zich geplaatste het hoofd
e doen buigen.
Gehoorzaamheid uit vrees, zegt Dordt ca-
'lavre, zegt Rome. Daarom is bij de opvoeding
Ber clericalcn„de vreeze des Heeren het be-
Êiiisel der wijsheid.® Met Heeren bedoelen ze,
Ikchoon ze er niet recht voor uit willen komen,
God, den Koning, de adel, de geestelijkheid, in
f algemeen alle machthebbenden. „Er is een
Bod in den Hemel, die geen onrecht duldt®
•rtne kleenen. Och, die eenvoudige kleenen
hebben zoo’n gelukkig leven. Weinig of geen
Itorgen benemen hun de nachtrustmaar gij,
Jrooten, weet ook wel, dat rieten daken, tinnen
lepels en matten stoelen vooral iets aantrekkelijks I
lebben voor oogen, die ze zien door een gouden
hrii. De groote spaanders van mynheer „werk-
j|ard“ onderhouden het vuur van mijnheer „zit-
stil®, zegt een spreuk. Zoo worden beide heeren
Lj^rtnde laatste van het vuur, de eerste van
Het spanenhakkeu.
I Recht voor allen is de wensch van Domela.
menschen gelijk in alles, behalve de
■auleg, de talenten natuurlijk. Daarover laat
sf natuur de vrije beschikking van den mensch
Bet toe. Maar vriend Domela 1 Gij zoudt
■ntners met uwe theorie van gelijkheid zoo gaarne
Nederlandsche volk. Maarde om
zichtige vrijheid zal zeggen: Tegenover de
dwalingen van zijn tijd staat men in eene moei
lijke verhouding; indien men er zich tegen
verzet, staat men alleen, en laat men er zich
door meesleepen, dan beleeft men daaraan eer
noch vreugde.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen, ter voldoening aan het
bepaalde bij de artt. 17, 18 en 19 der wet van
14 September I860 (Staatsblad no. 13ö) ter
openbare kennis
fc.j M
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
▼oor eiken regel meer 7 7, Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever,
dat de lijst, bevattende de namen der inwoners
voor het verleenen van inkwartiering en
-1 aanmerking komen,
bij hun besluit van den 16 Augustus 1890 is
herzien
dat die herziene lijst is aangeplakt en gedu
rende 14 dagen, ingaande den 20 Augustus e. k.
ter Secretarie voor een ieder ter inzage zal
worden nedergelegd en dat de bezwaren tegen
die lijst binnen 14 dagen, na afloop van den tijd
voor de inzage bestemd, schriftelijk moeten wor
den ingediend.
Sneek den 19 Augustus 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
ALMA, Burgemeester.
BENNE WITZ, Secretaris.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek.
brengt ten openbare kennis, dat het Primitief
Kohiei no. 2, van het Patentrecht dezer gemeente
dienstjaar 1890/91, door den Provincialen In
specteur der Directe Belastingen te Leeuwarden
gearresteerd den 16 Aug. 1890, aan den Ont
vanger der Rijksbelastingen te Sneek ter invor
dering is ter hand gesteld en dat een ieder ver
plicht is zijnen aanslag, op den bij de wet
bepaalden voet, te voldoen.
Sneek, den 19 Augustus 1890.
De Burgemeester voornoemd.
ALMA.
UIT DE PERS.
In het tweede artikel, door den luit.-kolouel
Sey Hardt in het ó'oc. Weekbl» aan het wets*
ontwerp ter regeling van den krijgsdienst gewijd,
wordt in de eerste plaats nagegaan welk cijfer
der beschikbare jongelingen zal moeten dienen.
Men rekent op ongeveer 40,000 jongelingen,
die op 1 Januari van het jaar, waarin zij dienst-
plichtig worden, het 20ste levensjaar zijn inge*
treden, of wat hetzelfde is: het vorige jaar 19
zijn geworden.
Van deze 40,000 gaan er vooreerst 1500 af,
die reeds in militairen dienst zijnrest dus 38,500.
Door de wet zullen vervolgens worden vrijge
steld: 1°. éénige wettige zoons 2500, 2°.
wegens broederdienst 10,000, 3°. studenten in
de godgeleerdheid en roomsch-katholieke orde
broeders 100; te zameu 15,300 wettelijk vrijge
stelden, waarbij nog 100 uitgeslotenen komen.
Er blijven dus nog 23,100 beschikbaar; doch
van dezen worden er afgekeurd wegens te kleine
maat (beneden de 1.57 meter) 11 percent, dat
is: 2541. Van de 20,559 alsdan overgebleve
nen worden er 12.9 percent of 2652 afgekeurd
wegens ziekten en gebreken, zoodat het getal
beschikbaren tot 17,907 daalt. Van dezen wor
den er nog 1300, die geen éénige zoon zijn,
vrijgesteld als kostwinners van gezinnen. De
alsdan overblijvende ten getale van 16,607 loten,
waarbij er dus 307 vryloteu en voor de aan-
yullings-reserve worden bestemd. Dit getal van
307 is echter alleen juist het eerste jaar na de
invoering der wet. De vrijstellingen wegens
éénigen zoon, broederdienst, kostwinnerschap, te
kleine maat en ziekelijken toestand binnen zekere
grenzen, worden toch tot tweemaal toe slechts
voor één jaar verleend eer er definitieve vrijstel
ling voor tijd van vrede volgt. Na twee jaren
werkiug der wet rekent men, dat net aantal
dergenen, die vrijlaten en voor de aanvullings-
reserve worden bestemd, tot 2500 jaarlijks zul
aangroeien.
De 13200, die voor den dienst zijn aangewe
zen ter volledige oefening, hebben een dieusttyd
van acht jaren in het leger en vijf in de land
weer, totaal dertien jaren. De eerste oefenings.
geluk, vrede willen scheppen in onze maatschap
pij We vinden het idéé prachtig, maar tegen
uwe bedoelingen hebben we dit groote bezwaar:
Wie de gelijkheid wil onder ongelijken, hij be
vordert de ontevredenheid. „Ieder het zijne®
is iets anders dan „ieder hetzelfde.® En dan al
die reglementen en voorschriften 1 Hoe eentoonig
wordt het leven daarbij De menschen krijgen
allen eten en dat is zeer mooi en ook zeer noodig,
maar gij beneemt hun daarbij tevens de vrijheid
en nu weet ge toch ook wel dat een vogel in
vrijheid genotvol leeft van het aan den weg
gevonden kruimken en een vogel in zijne kooi
heerlijkste voedsel met tegenzin neemt.
En waarom moet dan alles zoo onderstboven
gehaald worden, als de woning niet in alle op
zichten goed ingericht mag heeten. Sloopen is
gemakkelijker dan opbouwen. Het eerste kan
de mensch doen in zijn hoogmoed, in zijn
„Wahn.® Het laatstegelukt hem slechts bij hoo-
gere ontwikkeling. Het is niet moeielijk, waarde
heer Domelaom de gemoederen in toorn te
doen ontvlammenmaar wel moeielijk om hot
menschelijk hart te bewegen zich uit liefde
aan de gemeenschap te geven, Hoe groot
is de lever, de bron van den inensche-
lijken toorn, en hoe klein daarentegen is
het hart, de woonplaats der menschelijke liefde
En toch mogen we het gegronde in uwe rede-
neeringen niet voorbij zien. Er is in onze maat
schappij in ons land, veel, zeer veel, dat ongelijk
en drukkend werkt. Het menschelijk hart
heeft echter behoefte ook aan poezie. Na den
afloop der campagne van haat, toorn, nijd,
afgunst, armoede en vragen om brood, doet het
zoo goed eens een wijle te vertoeven in de zil-
vergekroonde bergen van het Alpenland. Ver
ruim, verhef uw hart bij den aanblik dier ma-
jestueuse natuur denk ook nog eens aan
Croll en overtuig u vooral van deze waar
heid, dat die grootsche natuur, door u zeker
vol verrukking aangobeden, slechts schoon is
door hare ongelijkheid. Blijf er echter niet te
lang, wat we u raden mogen het hart, dat
vervuld is met proza, is niet bij machte poëti
sche indrukken lang te bewaren en wij hunkeren
reeds naar de poëzie in uw „Open brief® aan
de Savornin Lohman. Men heeft u wel eens
vergeleken met een politieken woelgeest» We
hopen echter beter van u, ook al is ons uwe
handelwijze met Croll tegengevallen. Of is het
absoluut waar, wat een Frausch schrijver gezegd
heeftLa dictionloin des yeux, loin du coeur, me nog eens voedingsmiddel worden van het
s’applique bien plus encore a la pitié qu’a
1’amour? Wij verwachten van u poëzie en
daarom willen we nog niet gelooven, dat gij een
politieke woelgeest zijt,
De politieke woelgeesten zijn als do besproei
de der openbare wegen slijk kunnen ze maken,
als er zon is, maar geen zon, als er slijk is.
Wij zien in u meer het licht der wijsbegeerte
en zijn het met u eens dat het verderfelijk is
dat licht ouder een korenmaat te zetten of,
zooals het clericalisme wil, met slaafsche ge
hechtheid voor al het oude te ijveren. Maar
genoeg een wijsgeerig man als gij, willen we
30
,50
6
I
5
v
k
OEEKER COURO
iiiiiuiiuiiriiniiiiiiMiiu.'iiik
u
a
S
-
aide
and
en
Llius
dv.
isje,
iter
it ra
I te
;rrit
;ske
.nd.
iin
te
dg.
jlc.
t.
-
