Mi:I nS- II1DÏHOÏÏHLII) M Ill
I
■RIBDIMEMni
V
r
No. 68
S3 o u s rr u s,
GELIJKHEID,
I860.
I
V IJ F-E N-V E R R T I a S T E J A A R a N G.
Ff
I
ig
a
IV.
suiker,
6.
I
k
zijn
x
IO-:'
Alle brieven
in te zenden.
r-
;e
J
I.
n
a
n
e
d
13
le
n
rs
>-
r
J
IB3 cts.
en azijn
Daaraan dient een einde te komen door betere
opleiding van den werkmansstand, door betere
waardeering en belooning van handenarbeid.
Kunst is de dochter van het handwerk. Zie
slechts wie onze maatschappij het meest met
hunne uitvindingen verrijkt hebben. Zijn het
niet allen werklieden geweest, die ons de stoom»
machines bezorgd en verbeterd hebben F Theorie
én praktijk moeten hand aan hand gaan, maar
terwgi de theorie meestal aan de praktijk voor
afgaat, is het in de natuur juist het omgekeerde:
eerst praktijk, daarna theorie. Daarom moet de
Staat, die aan den vooruitgang wil meêwerken,
ook op industrieel gebied, zorgen voor ambachts
scholen, waar de zonen van den werkman, maar
ook de aanstaande beoefenaars der wetenschap,
eene machine leeren samenstellen, om daarna
1. Dat op elke 5 ons zout, die 7 cent kost,
4'/, cent belasting drukt.
2.
3.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.—franco per post 1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
een lijstje, dat we uit een Friesch Weekblad
overschrijven.
Herhaalde grieven zijn:
1
ri
Zooals men zich herinneren zal werden bij
de behandeling der belastingvoorstellen van de
heeren Goeman Borgesius^c.s., ook uit de rijen
der anti-revolutionairen en roomsch katholieken
stemmen gehoord, die pleitten voor een belas
ting op het roerend vermogen. Wel stemden
ook de leden, die aldus dachten, tegen de voor
stellen, maar dit geschiedde ten deele omdat
anders aan den minister van financiën en verder
aan ’t geheele kabinet een nederlaag zou
toegebracht. (Partij-berekening dus!)
öedert is er iets verluid van plannen van den
minister van financiën. Hij zou nu werkelyk
voornemens zijn zelf iets te gaan doen voor
betere verdeeliug van den belastingdruk en wel
in dien zin dat een belasting zal worden gehe
ven op de coupons van fondsen, welker bezitters
in .Nederland wonen.
Het Centrum het blad ’t welk zich mag
verheugen in de medewerking van dr. Sehaep-
man heeft eenige artikelen aaneen belasting
berust. Zoo zal de wetenschap gebaat worden
door aanschouwelijk onderwijs, maar ongetwijfeld
de maatschappij ook door de opleiding van man
nen, die, waar ’t noodig is, ook de handen uit de
mouw kunnen steken. Zoo zal er ontstaan een
gemeenschappelijkheid van belang, een harmonie
tusschen theorie en praktijk, tusschen de zonen
van één vaderland. Dan ontbreken de geschillen
en vervallen de klachten over ongelijkheid.
O volk van Nederland, dat de wetenschap ver.
eertOp het gebied van den geest is het willen
aannemen van anderen ook een liefdedienst;
zelfzucht daarentegen is hetenkei te willen geven.
Evenals men rijk moet zijn om uit te komen
voor het bedrag zijner schulden, dapper, om te
bekennen dat men bang is, geestig om een zot
heid gul te belijden, evonzoo moet men wijs
zijn om toe te geven en geleerd om zichzelf te
beschuldigen van onwetendheid.
En nu ten slotte laten wjj Multatuli een ré
sumé geven van het door ons gesprokene
Wie anderen onrecht doet, begaat onrecht aan
zichzelfmisbruik van oordeel is geestelijke
zelfmoord,
Wie niet meer geeft, dan hij ontving is nul.
En deed met zijn geboorte onnoodig werk.
De ware gelijkheid eischt, dat ieder de plaats
inneemt, die hem past.
UIT DE PER 8.
Er is in onze maatschappij veel, zeer veel
ongelijkheid op het gebied van den geest. In
hetzelfde land, in dezelfde stad, ja in het Zelfde
huis, treft men beschaafden naast niet beschaaf
den, ontwikkelden naast onontwikkelden aan.
Voor hen die het weten kunnen is het eene
absolute waarheid, dat het genot van den geest,
dut van het lichaam, van de zinnen verre over
treft. Fijnheid van smaak, zielenadel treft men
■aan bij den ontwikkelde, terwijl de onontwik
kelde van veel genot verstoken is, ook al heeft
de natuur hem niet misdeeld met gaven en ta
lenten. Die onderscheiding noemen wij een
voorrecht voor den bemiddelde, eene niet geringe
verongelijking van den onbemiddelde. Het is
een der trappen van het gezag voor hen die
het gezag in eere houden willen is het niet on
begrijpelijk dat zij die trap wenschen te behou»
(’eu Maar gij, anti-ievolutionairen, gij katho
lieken, die in alles de souvereiniteit Gods wilt
huldigen, waarom ziet gij dan voorbij dat God
in eiken mensch den aanleg tot hooger ontwik
keling, de dorst naar kennis heeft gelegd gij
verstikt zoodoende een plant, een kostelijke plant,
•die, gij erkent het zelf, door God in dc gaarde
van iederen mensch is geplaatst. Wanneer gij
erkent dat God liefde is en gij u als de be
schermers van het Goddelijk gezag opwerpt,
daar is het voor u een gebiedende eisch, uwen
naaste te ontwikkelen, te beschaven. Wilt gij de
gelijkheid niet F Wel nu „c’est par l’amequ’il
daut se distinger de la foulepar l’extérieur il
faut lui ressembler." Waartoe dat excentrieke,
dat isoleeren, die achterwaartsche beweging F
[Vooruit moet ge met ons allen, vooruit naar het
goede, het ware, het schoone. Dat goede, dat
ware, dat sehoone leerde Jezus reeds, die ook
gezegd heeft „en gij zij t allen broeders." Orde
moet er in de maatschappij zijn, maar de vraag
is of dat gezag slechts kan berusten op de Gratie
Godsten minste wanneer ge ons mee helpt om
de misstanden, de scheeve verhoudingen, het
onrecht uit onze maatschappij te verdrijven
Uw trappen-stelsel, uw ongelijkheids-beginsel,
bet wil ons zoo voorkomen, zal u op den top
Van de rots brengen, maar ge loopt dan het vry
zekere gevaar dat u de trap wordt weggenomen.
Plus royaliste que le roi, ook uw koning
Jezus bewoog zich by voorkeur onder de klee-
nen, staat ge daar, afgesneden van uwe
eatuurgenooten en deze zullen zich om u niet
meer bekommeren. Weg met dat opzettelijk
b’appen-systeem, weg met die gewelddadige on
gelijkheid,zij uwe leuze, en het volk zal uw
matuur eerbied bewijzen. De natuur biedt reeds
moveel ongelijkheid aan, dat wij, menschen,
laaraan niet verder mee helpen moeten. Le
meilleur des gouvernements n’est pas celui qui
ait les hommes le plus heureux, mais celui qui
tait ie plus grand nombre d’heureux." Schaf
iaarom af wat in ons land onrechtvaardig is en
•eef wat ieder rechtmatig toekomt. Zie hier
op het kapitaal in portefeuille gewijd, Het blad
toont voorstander te zijn vau een dergelijke hef-
hQe- „Het kapitaal in portefeuille" leest
men in het slotwoord dezer artikelen „is
nagenoeg onbelast en geeft hoöge inkomsten:
het kapitaal onttrekt aan den arbeid de beste
?apPea, de sappigste vruchten; (en de goederen
jdö hand dan?) bet raaakt> dat de bezitter
minder dan een honderste, de niet-bezitter meer
dan een tiende penning moet offeren op hot
altaar des vaderlands, Het kapitaal bezit het
grootste weerstandsvermogen, doch wordt het
minst blootgesteld aan krachten-vergende invloe
den; het groeit in ruste en schuwt den arbeid,
waardoor juist de arbeid zoo moeilijk is vol te
houden voor de portefeuille-loozen. Een degelij-
ko belasting op het kapitaal in portefeuille zal
de energie, om zaken op het touw te zetten,
doen verlevendigen en vermeerderenhet is een
-um uaaiuti gezonde bescherming, een protectie van echt
de gronden op te sporen, waarop het samenstel atonaal belang." „De middenstand, aldus
vervolgt het blad, heeft behoefte aan bescher
ming; heeft het noodig, ontheven te worden van
den overdruk der belastingen, op zijn schouders
gelegd. Die overdruk zal verdwijnen, als het
kapitaal in portefeuille belast is niet alleen,
maar behoorlyk belast. Wij zijn volstrekt geen
geslagen vijanden der kapitalisten; onze sociale
denkbeelden zijn die, welke door de kerk wor
den goleeraard, maar juist op grond daarvan
durven wij verwachten, dat vele katholieke
afgevaardigden met sympathie een wetsontwerp,
de belasting van het kapitaal in portefeuille re
gelende, zullen begroeten."
Het slotwoord der artikelen is gewijd aan de
eischen der hoogere politiek. „Moge de scher
mutseling tusschen katholieke afgevaardigden-
aldus besluit het blad over de belasting van
het kapitaal in portefeuille zich niet herhalen,
veel minder tot hevigen strijd overslaanIn
1891 zal het er toch reeds genoeg spannen!
De legerwet heeft meer de verdeeldheid dan de
eenheid der geesten op den voorgrond geplaatst
de voorstellen der liberalen omtrent belasting
hervorming, ingediend uit partij-politiek (sicen
terecht verworpen, zullen in’91 worden opgeroe
pen tegen dit ministerie; het walglijk kliekach-
tige der voorstelling in plaat en schrift, dat do
zen minister van financiën tot een droomer en
luiaard vernedert, zal dubbel dienst doen, als
de voorgenomen zegelwet op coupons en effecten
wordt teruggedrongen tot achter het slot der
ministerieel© portefeuille. Heviger dan in Maart
’88 zal in Juni ’91 om de meerderheid gestre
den worden. Wij weten nu reeds, dat de leuze
der liberalen zal wezen: „tegen dit ministerie!"
De geheelo rechterzijde moge toezieu, dat minis
ter Godin de Beaufort een kloeken(F) greep kunne
doen in de belastingwetgeving. Wij wachten
met een gepast ongeduld op het wetsvoorstel en
zijn voornemens, zoodra wy het hebben kunnen
bostudeeren, er in eenige artikelen onze meaning
over te zeggen. Tot later dus."
Do verdeeling der groote steden in verschil-
lende kiesdistricten is in ons land tot een poli
tieke quaestie gemaakt. De liberalen zyn er in
hootdzaak tegen, de anti-revolutionairen en
roomsch katholieken zyn er voor. Wei is door
de Standaard zelf erkend dat togen het beginsel
de grootere steden behooren als kiesdistrict
één en onverdeeld te bly ven weinig te zeggen
valt, maar dan moet men het beginsel consequent
toepasseu. Nu dit niet op ’t plattelandgesemedt
en ook de provinciale mdeeliug wordt verlaton,
is er, volgens de Stand., geen reden het voor
een bepaald deel de groote steden toe te
passen.
Dr. H, Blink houdt in het jongste nommer
belast zijn.
5. Dat artikelen
piano’s, balcons aan
zijn vrijgesteld van belasting.
Dat de neringdoenden bezwaard worden
met Patent, omdat zy werken.
7. Dat do onbilijjke jachtwet nog bestaat.
8. Dat de grondeigenaars Friesland verlaten
en de overblyvenden laten zitten voor de belas
ten, (in Smallingerland 14°/0.)
Wie deze grieven, ware grieven, ernstig over
weegt, zal met ons verlangen naar gelijkheid
van belastingdruk, naar eene progressieve in
komstenbelasting zal met ons verlangen naar
gelijkheid ook van rechten. Toch is ons lijstje
nog verre van compleet. Nog enkele punten
willen we releveeren en we noemen als her
haalde grieven nog
9. Dat de arme het vaderland moet verdedi
gen, waarvan de rijke wordt vrijgesteld.
10. Dat het volk verplicht is schoolgeld voor
zijne kinderen te betalen. (Als het lichamelijk
oog licht geniet, dat natuur en kunst vrij en
kosteloos ontsteken, waarom dan een belasting
geheven op het licht dat het geestesoog moet
verlichten F Staat in uwe schatting do geest
dan waarlijk niet even hoog als het lichaam F)
11. Dat gij het volk niet verplicht van het
door u aangeboden onderwys gebruik te maken.
12. Dat de rechtspraak in ons land zoo kost
baar is. Moest het recht niet kosteloos zijn te
verkrijgen voor iederen verongelijkten burger F
13. Dat slechts een klein, zeer klein deel van
ons volk aandeel heeft in het verkiezen der
potósvertegenwoordigmg.
14. Dat de Staat, die tegenover de burgers
degelijkheid moest betrachten, den onbemiddelde
weert uit zekere Staatsbetrekkingen door het
verplichtend stellen van geldelijken waarborg F
Maar het lijstje zou voor onze Regeering
langzamerhand te lang, misschien zelfs te mach
tig worden. Nog een enkel woord aan onze
hedendaagsche maatschappij.
Herhaaldelijk wordt de klacht vernomen, dat
jongens uit den handwerksstand, die iets meer
dan lezen en schrijven hebben geleerd, het beroep
van hun vader vaarwel zeggen om als „heertjes"
te leven van een kantoor- of onderwyzersbaantje
1 de klacht is gegrond en verdient wel onze aan
dacht. Er bestaat in de schatting van het pu
bliek een te groot verschil tusschen hen, die
met de handen en hen die met het hoofd arbei
den. Door de invoering der vele machines bo
vendien, is er een verdeeling van arbeid ontstaan,
die den werkman tot automaat verlaagt en zoo
allerverderfelykst werkt op zijne ontwikkeling.
Het stelsel van productie is zoo zelfzuchtig
dat de werkman de slaaf wordt van zijnen heer.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
Voor eiken regel meer 7‘/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
op elke 5 ons zeep, die 16 cent kost, 5 cent,
-- suiker, 28
3. Dat rund» en kalfvleesch, bier
van weelde alsrijtuigen,
huizeu, speelkaarten enz.
dunfl4iuuiu!i«JUliuiuiC«ii ---^h
i
fj
i
i
i
OEEKER COVROT.
I»
éwiiïl SI 111 III IB Illi IIII llfllljlllllWiltfi!igM!iil -t
T
I
