Mins-11DIWIÏÏHUD ïöl DE ffllffi El ffl B1DISSEMT SIEEK
Opm imder ila ffoai
öitai otr He wam
ill
No. 80
V IJ F-E N-V E E R T I G 8 T E
RG A N G. 1890.
GEZOCHTE BEZWAREN.
KALVERMARKT
II
Z A. T 13 K I) o-
4 O <D T O 13 JE 13,
S
dr. Kuyper een groot
ge-
wiiliW
leer
ook
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
droegen
een i
do jongelingen, en
B zien lacht hem zoozeer
recht doen bijna van i
Schiller heeft eens gezegd„Gluckselig nenne
ich den, der urn zu genieszen, nicht nöthig hat
Unrecht zu thun, und urn Recht zu thun, nicht
nöthig hat zu cntbehren.* Zijn we het met
den dichter eens, dan moetan we erkennen dat
we in c’eze qua-stle nog niet spreken kunnen
Van een glückseligen Kuyper, want ontberen
®al hij wel moeten, zal er recht geschieden.
•Nu is ontberen op zichzelf een smartelijke zaak,
maar voor een godsdienstig mensch, bij wieu
«eltverloochemng boven alles dient te gaan, is
dit toch nobeler dan stijfhoofdig zijn ideaal vast
te houden en met een zekere fierheid daarbij
hetnon possumus 1 uit te roepen. Er zijn van
die denkbeelden, zelfs bij anders hoogbegaafde
menschen, die men bestempelt met den naam
idee fixeKuyper heeft eens zich in ’t hoofd
gezet, dat kazerne en kerk twee nauwverwante
zaken zijn; en kan het niet zijn: een kazerne
in een kerk, dan maar een kerk in de kazerne.
Het is voorzeker nuttig een zaak te beschou-
Wen van alle kanten, maar wat het zwaarst is
moet ook bij die beschouwing het zwaarst blij
ven wegen. Eu dan vragen we, wat in het
kazerneleven op den voorgrond dient te staan:
net aankwecken van oen militairen geest, van
geestdrift en liefde voor het vaderland, of wel
net angstvallig ontzien van de doleerende jon-
I geliagen jQ »t soldatenpak gestoken
Het wil ons voorkomen dat de anti-revoluti-
ouaire politiek weer dreigt met een non possumus.
^en Grondwetsherziening zonder verandering
Van art. 1941, klink het indertijd. En hoeveel er
"'erd geboden van liberale zijde, hoezeer er ook
I °P aangedrongen werd, dat van clericale zijde een
L voorstel tot wijziging werd gedaan, het was en
Woef: non possumus. Geen persoonlijke diénst-
Phcht zonder verbetering van het kazerneleven,
18 nu weer het parool. Maar terwijl zij in het
eerste geval zich beriep op het recht, wijst men
mans te vergeefs op het onrecht, dat door zulk
I eeae houding zou bestendigd worden,
Maar de voorstelling, die van de zaak wordt
gegeven, heeft ook hare lachwekkende zijde.
Het is een algemeen erkende waarheid dat
«e omgang menschen maaktzou nu het peil
I van zedelijkheid niet verbazend verhoogd wor-
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7«/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever. J
vestigde verlofgangers van de lichtingen 1886,
1887 en 1888, voor zoover zij behooren tot
het Regiment Grenadiers en Jagers, het 4e Re
giment Infanterie en het 7 e Regiment Infanterie.
om zich dit jaar op de hierna aangegeven tijd
stippen, uiterlijk ’s na middags ten vier ure bij
hun Korps m werkelijken dienst te begeven,
te weten
a. die van de lichting 1886 op Maandag 13 Oct.:
o. die van de lichting 1887 op Maandag 3 Nov. en
C* n uan d9 lic!ltia= 1888 op Maandag 17 Nov.
De betrokken verlofgangers worden herinnerd
aan hunne verplichting om bij de opkomst onder
de wapenen voorzien te zijn van al de klecdin^.
en uitrustingstukken, door hen bij vertrek met
groot verlof medegenomen, en zich twee of drie
dagen voor den dag van opkomst ter gemeente
secretarie te vervoegen, teneinde hun verlofpas
voor vertrek te doen afteekenen.
die wegens ziekte niet aan deze oproe
ping op den bepaalden tijd kunnen voldoen,
zullen zich na hun herstel onverwijld bij hun
korps hebben te vervoegen.
Bij eventueele verhindering tot opkomst ondor
de wapenen behoort hiervan kennis te worden
gegeven door inlevering van eene geneeskundige
verklaring ter gemeente-secretarie, waar des
gewenscht, verdere inlichtingen omtrent de op
komst worden verstrekt.
Ten slotte wordt nog hierop de aandacht
gevestigd, dat voor deze opkomst geen gebruik
kan worden gemaakt van de vervoerbiljetten
m de zakboekjes voorkomende, zijnde deze be
stemd om te worden gebruikt bij opkomst onder
do wapenen met spoed
Sneek, 1 October 1890.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek)
gevolg gevende aan de missive van den heer
Commissaris des Konings in deze Provincie, dd.
1 October 11. Ie Afdeeling M en S no. 945
b’J deze op; de milicien-verlofgangers.
IKKE DENKEMA, uit deze gemeente, lichtin»
1888 no. 31 en HENDRIK BOS, uit de ge"
meente Schoterland, lichting 1885 no. 44, behoo-
rende beide tot het le Regiment Infanterie, om,
vooizien van al de kleediug- en uitrustingstuk
ken, bij hun vertrek met groot verlof medege
nomen, zich op Zaterdag den 25 October e.k.,
des namiddags vóór vier uur, te laten vinden
bij hun korps te Leeuwarden, ten einde wegens
overtreding van art. 143 der miiitiowet, krach
tens art. 144 dier wet voor den tijd van drie
maanden onder de wapenen te komen.
Tevens wordt hun herinnerd, dat ingeval aan
dezeoproeping niet wordt voldaan, zij overeenkom
stig art. 145 van meergemelde wet zullen worden
behandeld.
Speek den 2 October 1890.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS vaa
Sneek, herinneren, naar aanleiding van artikel
18 der wet van 4 December 1872 {Staatsblad
no. 134,) de ingezetenen:
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor
aanmelden ter Secretarie der gemeente, gelegen
heid wordt gegeven tot kostelooze inenting* en
herenting.
Sneek den 3 October 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
ALMA.
De Secretaris, BENNEWITZ.
Er is in ieder menschenleven een tijd, waarin
het idealen schept en droomt over de dingen
der toekomst.
Zoo gaat het op dit oogenblik met den hoofd
man der anti-revolutionairon, en alsof hij nooit
idealen in rook had zien vervliegen, komt hij
thans met een zijner idealen in ’t publiek, dat
noodzakelijk moet worden verwezenlijkt, zal niet
de „persoonlijke dienstplicht* verworpen, althans
uitgesteld worden.
Het zou zeker voor dr. Kuypor een groot
genot zijn wanneer onze kazernes meer het beeld
i van een doleerende kerk, dan van
woonplaats van vloekende, tierende, drinken-
dat ideaal verwezenlijkt te
toe, dat hij er het on
afhankelijk stelt.
wol mag opdragen om oen straf op te leggen
aan die onbeschaafdheid? Tenjminste wanneer
straf geen dwangmiddel, maar opvoedingsmiddel
dient te zijn. Wij kunnen ons begrijpen, dat
iemand, die slechts verkeert in kringen waar de
van plotselinge bekeuring gehuldigd wordt,
een dergelijke leer zou wenscheu voor de
beschaving, - maar mogen wonderen de wereld
niet uit zijn, dan is het toch vrij zeker, dat ze
slechts op theologisch terrein voorkomen.
Daarom nogmaals, hoe overtuigd we ook zijn
van don onbeschaafden toestand waarin ons leger
verkeert; hoezeer we ook het drinken, vloeken
enz. veroordeelen, daarin is geen verandering
te brengen door strafbepalingen. Het peil van
zedelijkheid zal slechts stijgen door omgang met
de zonen der meer beschaafde standen. Of dit
voor do laatstee niet onaangenaam zou zijn Zij
behoeven zich geen vrienden te zoeken onder
de onbeschaafden, maar hebben slechts met hen
saam te leven, iets wat allo beschaafde men
schen verplicht zijn te doen, die niet als klui
zenaar willen gaan leven.
Wij vinden het daarom zeer heilzaam, dat
Kuyper den vinger eens legde op de wonde
plekmaar wat hij als waarschuwing geeft,
nemen wij als argument over voor de invoering
van algomeenen dienstplicht. Wel verre daarom
van te twisten over het al of niet opvolgen van
reglementen, zien we in de invoering van den per
soonlijken dienstplicht het eenige, ’t alles afdoende
reglement, en tevens het heilzaamst werkend
daar het verheffend werkt voor do onbeschaaf
den. Het is een zuiver opvoedkundig reglement,
dat niet prikkelt tot verzet; het geeft het goede
voorbeeld in plaats van strafhet brengt de
zonen van één vaderland bijeen en zoo nauw met
elkaar in aanraking, dat ook uit de wijze van
genieten der meer beschaafden te leeren valt voor
de minderbedeelden, een gelegenheid, die de
wereld helaas niet te veel aanbiedt, en eindelijk
wekt het liefde voor de zaak, wanneer de min
dere niet meer over onrecht behoeft te klagen,
als hij ook zijn meerdere dezelfde plichten ziet
opgelegd.
Wij zien in Algomeene Dienstplicht dus slechts
dit: Voreeniging, verbroedering on verheffing,
waardoor het kazerneleven een totale omme
keer zal ondergaan.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER on WETHOUDERS der
gemeente Sneek, maken bokend dat de eerste
dit jaar invalt op Maandag 20 October e. k
Sneek den 3 October 1890,
Burgemeester en Wethouders voornoemd)
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek,
Gezien de missive van don heer Commissaris
des Konings in Friesland, dd. 26 September 11.
Ie Afdeeling M en S no. 934 {Provinciaalblad
no. 92;)
Roept bij doze op: de in deze gemeente
den, wanneer do geloderen worden aangevuld
met zooveel zedelijke, fatsoenlijke jongelingen
De katholieke bisschoppen in Frankrijk, die
men toch niet beschuldigen zal van onverschil
ligheid jegens hun godsdienst, denken er even-
zoo ovei, en toen de Fransclie regeering begreep
dat ook de geestelijken voor den krijgsdienst
opgesehreven diendon te worden, hebben zij er
dadelijk in berust, overwegende, dat het voor
den katholieken godsdienst wellicht zeer nuttig
kon zijn, indien de jongo kapelaans in de gele
deren propaganda gingen maken voor den Paus.
Zoo moest ook Kuyper er over denken, daarbij
overwegende dat het propageeren uitstekend zou
toevertrouwd zijn aan do handen van de vurige
doleerders, zooals zij zich aan de wereld doen
kennen. Ja, waarlijk, „er is veel oefening van
begrip noodig, om in te zien, hoe weinig er
door sommigen kan begrepen worden." Welk
een leger zou ons vaderland dan rijk zijn, wan
neer al onze recruutjes bij hunne aankomst in
vurige Calvinisten herdoopt werden. Hoe zedelijk,
hoe fatsoenlijk, hoe rustig zou het er dan in
onze kazernes gaan uitzien l Wij zouden do
laatsten zijn, die het betreurden, wunt met
Kuyper zijn wij het eens, dat er, in weerwil
van alle reglementen, veel aan ontbreekt. We
willen echter op niemand den steen werpen,
want het geheel is een noodzakelijk gevolg van
de omstandighedenverander deze met ons,
Dr. Kuyper, en alles zal er beter op worden
als het ten minste eene verandering is die niet
op verkrachting van de natuur uit moet loopen.
at treft men in onze kazernes aan Is
het niet duidelijk, dat onze soldaten, uit de
laagste klasse onzer maatschappij getrokken, die
bijna geen beschaving kennen, zoo maar in eens
met een kazerne-beschaving kunnen aannemen,
zooals Kuypor ze wenscht? Er mag niet ge
vloekt worden, zegt Kuyper, want zoo iets is
kwetsend voor doleerende ooron. Het beste zou
zijn, dat onze Minister voorstelde, om in een
stil hoekje van ons vaderland, bijvoorbeeld op
de Veluwsche- of Mookerheide, een kazerne te
laten bouwen voor de doleerende soldaatjes met een
kerkje er naast on dan de bepaling in de
krijgsartikelen opnemen, speciaal bedoeld voor
die kazerne: jongens, ge moogt niet anders
drinken dan chocolade of melk, wanneer ge u
wenscht te verfrisschen en daarbij mag geen
vloek in de kazerne noch daarbuiten gehoord
worden.
In oe.n groote stad echter, waar men langs
’s Hoeren wegen zoo veel hoort vloeken, is hot
j voor de Kuypersoldaten onuitstaanbaar. Wij
meenden echter dat elk mensch, de doleerende
niet uitgezonderd, om mensch te worden, dient
te ie ven in de wereld, en waar die wereld in
zijn geheel nog niet zoo beschaafd is, dat zij
het vloeken enz. onbeschaafd of walglijk vindt
daar mag men toch in gemoede niet verwachten
dat de kazerne, die bijna niets dan onbeschaaf
den huisvest en dus nog de schaduwzijde van
de wereld in ’t klein is, aan zulk een beschaafd
ideaal kan beantwoorden. En verder zou het
de vraag zijn, of men aan hot civiele Bestuur
JI
OEEKER COUROT.
KljllilljHjllj.il 1
