rm
OHI ffl IB MffllSSfflffl SHEER
UlfflW'S- a IDllffl'TIHLlD IWI1 DE
Staatscommissie ra ArWuête.
11.
Openbare Oproeping.
No. 8L
V IJ F-E N~V E E R T I G S T E JAARGANG.
1890,
TESSINO.
I.
ur,
KALVERMARKT
•MB
■W»-13
l’S
wij or
aan
A.
,50
'8
3
.igd
s.
len
rkt
am.
'en-
r ta
1 to
3»
la-u
h.,
w.,
;es.
L
ct>
s
uut
Me,
en'J
great, memorable momenta, is perhaps the thing
we need most desire tor ourselves. Die
groote, gedenkwaardige oogonblikken zijn in
Kuypers leven zeker ook wel te vinden, waarin
het „to be right," rechtvaardig zijn, voor hem
gewenscht geweest ware; oogenblikken, die ons
de parabel van de overspelige vrouw weer voor
don geest roepenoogon blikken waarin ook
Kuyper fouten beging, waarover hij nu nog
doleert. Maar, Dr. Kuyperwie enkel recht
vaardig is, is hardwie enkel wijs is, is droevig.
Zoo dacht ook de bondsraad er over, en in plaats
van als een wildeman te schieten op het nog in
kruitdamp gehulde volk, vond hij het beter de
zaak kalm te onderzoeken en met de twee
partijen als staande op gelijken voet te han
delen, door van beide een gelijk getal op te
roepen voor het voorloopig bewind. Dat de
commissaris liberaal was, is, volgens Kuyper,
een tweede onrechtvaardigheid van den bonds
raad. Maar eilieve! Waarom smokkelt de
Kuyper-partij zooveel van hare mede-doleerders
in het Bestuur van de Unie, een school met
den Bijbel Waarom moe-t de Bondsraad, die
verreweg voor het meerendeel liberaal is, een
clericaal zenden Neen, in de gegeven omstan
digheden, zoolang de revolutionairen de macht
vielen als offers, niet
Van partiizucht en n<
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Een monsch is recht geschapen, daarom ergert
het ons hem te zien kruipen voor do geeste
lijkheid, ja voor wie ook, zelfs al doet hij het
voor ons-zelf. Wij kunnen ons daarom ten volle
begrijpen dat het volk van Tessino zijne be
stuurders afzette en niet terugdeinsde voor mo-
- -
Vraag den zeeman, wat hem liever is, het
gevaar van in don storm onder te gaan of do
windstilte eener tropische zee Hij geeft de
voorkeur aan den wind, den storm, het geweld
der golvenbeweging, rumoer, storm, dat
dat is de vrijheid. 01 is hot nietwaar dat men
zich, om rook te vermijden, dikwijls in het vuur
werpt Of is het geen rook, dio door de
mannen van het gezag wordt verwekt om zich
zelf to beveiligen on van uit dio wolke van
heiligheid des te doeltreffender zjne vuurmonden
te richten op het vrijheidslogioon Luther
zoide eens, dat hij het niet geraden achtte iets
tegen het geweten te doen. Dat zegt ook.de
vrijheidsschaar in Tessino hadden do magistraten
er ook zoo over gedacht„Immer Gerechtig-
keit für AndreMuth fiir uns Selbst. Das Sind
die zwei Tugenden, worin alle andern bestehon."
Had het bestuur ook zoo gedacht, en niet, gelijk
ook hier te lande niet vreemd is, als mannen
van ’t gezag gekropen voor do geestelijkheid,
dan zou er geen gewelddaad gepleegd zijn, dan
zou de bondsraad niet noodig gohad hebben
tusschenboiden te treden.
Dio bondsraad hoeft het bij slot van rekening,
volgons Kuyper althans, geheel bedorven. Zj
had er op in moeten hakken als de Eransche
soldaten op de commune-manuen van 1870, en
zij was de toegevendheid zelve, ja zij heuldo
met do revolutionairen Dit pleit zeker niet
voor het bestuur van Tessino, althans niet tegen
in handen hobben, was het juist gezien van den
raad, geon cloricaal te zendon, maar iemand
die het vertrouwen geniet van do verongelijkte»
doch nu zogevieronde partij. Al gaven alle
wetten der wereld u gelijk, wanneer gij uw
moeder doet schreion, dan hebt gij onrecht. Zoo
dacht do Bondsraad, en dio gedachte recht
vaardigt ton volle hare handelwijze.
En hiormeo is het gejudol uit Wat wij er
van geleerd hebben, is dit„dat eene regoering
van orthodoxe partijen, die voortgaat de hoogste
plaats in don Staat tot het strijdperk te verlagen
van hare kerkelijke partij-kuiperijen en alle
volksbelangen ondergeschikt maakt aan theolo
gische strijdvragen, moet uitloopen op revolutie.*
We schrijven deze woordon ovor uit de Allge-
meine Zsitung en wel uit een opstel dat handelt
over de Sociaal-democratie in Noderland.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeento Sneek, maken bokend dat do eorste
dit jaar invalt op Maandag 20 October e. k.
Sneok don 3 October 1890,
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWTTZ, Secretaris.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek, ^brengen tor kennis van do
ingezetenen, dat op Maandag 10 November e. k.
des voormiddigs van elf tot des namiddags een
uur ten gemeentehuizo alhier zal worden ge
houden, de vergadering om de plaatsen aan to
vullen der leden van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken in deze gemeente, die met het
einde dezes jaars aan de beurt van aftreding
zijn, n. 1. do heerenN. W. J. C. de Voogt,
H. Jz. Kingma, E. Feenstra en J J. Beekhuis.
Dat de lijst der kiesgerechtigden ter inzage
ligt ter gemeente-secretarie en dat de bezwaren
tegen die lijst, gedurondo acht dagen, te rekonen
van Woensdag 8 October e. k. bij het gemeen
tebestuur kunnen worden ingeleverd.
Sneek den 7 October 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
De BURGEMEESTER van Sneek, brengt
ter openbare kennis do volgende
Door eene Staatscommissie wordt eon onder
zoek ingesteld omtrent do maatschappelijke toe
standen der arbeiders, de verhoudingen tusschen
werkgevers en arbeiders in do verschillenda
bedrijven, en den toestand van fabrieken on
werkplaatsen met het oog op de veiligheid en
de gezondheid der arbeiders.
De Commissie zal thans een aanvang maken
met haar onderzoek ton aanzion van de openbare
middelen van verkeer en in het bijzonder de
spoorwegen. Allen, die over hiermede verband
houdende toestanden uit eigen ervaring inlich
tingen meenen to kunnen geven, worden verzocht
uiterlijk Zaterdag 11 October 1890, bij onge*
frankeerden brief, onder het adres
Staatscommissie van Arbeids-enquête,
's Gravenhage,
dood tusschen de Calvinisten en den katholieken
Philips, hun rechtmatigen vorstzij vergeet, om
uit de geschiedenis der laatste jaron iets te re-
leveoron, de beweging tegen onzo voorlaatste
schoolwet, hot getrommel op hot klavier der
volksconscientie on het volkspetitionnement te
gen oen volgens orde en regelmaat vastgestelde gelijko gevaren om zijne vrijheid te beschermen,
wetzij vergoot do gewelddaden, door haar ge
ploegd in don kerkdijken strijd der laatste tijden.
Maar gonoog hiervan, we kennen don cloricalon
overmoed voldoende. Wat Schiller eonszoide:
„het blijft oone eouwigo waarheid, dat eon daad
van goweld, die door de wijsheid wordt geboden,
niet aan den gewelddadige mag worden opge
dragen", beschouwt zij als eon waarschuwing
voor do liboralou, en wat de schrijver er aan
toevoegt: „Hem alleen mag het worden opdra
gen do orde te verbreken, wien do orde heilig
is,“ beschouwt zij als een schild voor hare partij.
O, schimmen van de Witt en Oldenbarneveld!
o remonstrantscho predikanten, dio uw vader
land moest vorlaton, omdat de partij der orde
u hier gevaarlijk achtte, wij roepen u op als
getuigen tegen dio ordelievende partij, het
u tevens overlatonde het vonnis over haar uit
te spreken en haar de bijbelspreuk van den
balk en den splinter te herinneren en tevens
haar too to voegen de woorden van Jezus:
„Wie van u zonder zonde is, worpeden eersten
steen."
Dwaas consequent zijn is het stokpaardje van
bekrompen geesten, aangebeden door kleine
staatslieden en kleine wijsgeeren. Mot conse
quentie heeft oen grootsche ziel niets te maken,
evenmin als de mensch met zijn schaduw dio
gisteren op den muur viel; maar do waardigheid
van don rechter brengt mee dat zijn mantel
onbesmet zij; eon gescheurde onbevlekte man
tel is den onkreukbaren rechter onwaardig. het g°°d recht der liberalen. To be right in
Maar ter zake.
Zwitserland heeft onder het liberalo bewind
hot algemeen stemrecht ingevoerd. Dat do
macht van het clericalisme daardoor gefnuikt
wordt, is buitent wijfel, maar even zeker is het
dat do wensch van het volk moet geëerbiedigd
worden en een clericaal bestuur zich aan de
heilige orde vergrijpt, wanneer het aan dien
volkswensch geen gehoor geeft. Vijf duizend
stemmen zijn in Tessino voldoende om de grond
wetswijziging te vorderen tienduizend spraken
hun wensch daartoe uit, maar het clericale be
stuur van Tessino, hetwelk die wensch niet
zeer welgevallig was, maakte misbruik van het
gezag om de vrijheid te drukken. Zij, die open
bare betrekkingen bekleedon, zijn als banknoten,
zij. stellen alle goud voor, maar er loopen, he
laas; •verscheidene valsche onder. Wij kunnen
hét wel doen iset enkele valscho, ja zelfs met
vrij wat valsche, 'maar wij kunnen hot niet
doen met enkel valsche. Dan komen er revo
luties;'dan begint men te roepen om vrijheid,
gelijkheid, volksregeering, algemeen stemrecht
en wat dies meer zij. Helpt ook algemeen
stemrecht niet meer, dan wordt do ziel ontroerd,
en in zulk een toestand is goed denken even
moeilijk als te schrijven op een trillend papier.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels,gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'/» Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever,
De pers judelt in de laatste dagen een Alpen-
liedjo, wat voor Nederlandsche ooren ietwat
Vreemd klinkt.
Niet om excentriek to willen zijn, voolmin
vim onzo kennis met Zwitsorsclie toestanden to
"willen luchten, maar om aan onzo lozors do
betookenis van dat gejudol hior te lande to ver
duidelijken, zullen we langs phonografischen weg
«on paar van dio deuntjes ton gehoore brengen
daarbij niot verhelende, welk der twee deuntjes
bot moest ons bevalt. Wo zijn nu eenmaal
tnenschen en kunnen het daarom niot begrijpen
dat een mensch als Keizer Wilhelm door Wee-
Bens straten reed met strak gelaat als van eon
wassenbeeld, zelfs toon de schoone sexe hem als
bedolf onder oen bloemenregen wij gel ooven
«iet dat zij no gomaiin jaloersch zou geworden
®*jn, wanneer hij zijn mond tot oen glimlach
geplooid had.
In het land der vrijheid, in het schoone Zwit
serland, ligt een kanton waar voor eenige dagen
het vuur dor tweedracht is ontvlamd, dat, jam-
Bior genoeg, uitliep op den dood van eon der
inagistraats-personen.
Het is eon treurige zaak wanneer zonen van
’t zelfde land tegen elkaar in ‘t harnas komen en
let pleit met menschenbloed wordt beslechthet
Nudorlandscho volk ziet daarom met weemoed
Door op do historiebladen, waarin verhaald wordt
van don moord van de gebroeders de Witt of
Van den dood van den in ’s lands dienst ver
grijsden Raadpensionaris Oldenbarneveld, die
voor het vaderland, maar
partijzucht en politieke hartstochten.
De strijd in Tessino zouden wo daarom liover
stilzwijgend zijn voorbij gegaan, waro het niet,
dat de quaestio, waaruit zij ontstond, bij ons volk
heden ten dage ook een question brulanto is
geworden do strijd, dio niet gestaakt wordt ook
voert zij het vaderland ten verderve", de
hatnp tusschen liberaal en clericaal, tusschen
vrijheid en gezag, zou, hoe belangwekkend ook
°P zichzelf, voor ons volk minder aantrekkelijk
heid bezitten, en met een: tout commocheznous
hunnen geteekond wordon, ware het niet, dat de
«lericale pers hier te lande, bij monde van dr.
A. Kuyper, er den staf over gebroken had.
Daarom is dezo zaak voor ons the great attraction.
Wij leven mee in dezen strijd, wij die, geljjk
het volk van Zwitserland, opgegroeid zijn in de
vrijheid, en haar lief gekregen hebben, geprik
keld vooral, nu uit ons land, wol eens de ba
kermat der vrijheid genoemd, een afkeurend
Votum vernomen wordt over de Zwitsersche
vrijheidshelden. En waarom zij worden veroor
deeld Omdat zij zich vergrepen tegen do orde.
Een eigenaaardigen indruk maakt het, wan
neer de partij van het gezag ons komt vertellen
^at de orde haar zoo heilig geworden is. Zij
Vergeet daarbij hare vele gewelddaden tegen de
erde, waarvan vroegere en latero jaren getuigen
kunnen. Zij vergeet den moord der de Witten,
het schandelijk doodvonnis aan Oldenbarneveld
voltrokkenzij vergeet den kamp op leven en
8
18
8
i;
OEEKEK (Ollltï
3
1
r-
11
1(0'
i en
laM
YW8
0 jr.
Oct.
te
'ries,
Ireij-
•sei)
.log»
nsW
van
