■IB- ffl 1DIWWIHHD Ï0011 DE
fflfflffi El HET IRRiDMEW 8 1EE
Anarchist of Aitiwliiiioiiair.
1.
18M
Geen middenweg
No. 85
V IJ F-E N-V EERTIQSTE
A R G A N G.
r
W OE K *si> A <J-
23 O CJ T O U JE
0
.s v
:d
ie
ad
to
Alle brieven
in te zenden.
a,
in
J,
0,
Ö8
te
gemeente Sneek maken bekend, dat de tweede
KALVERMARKT
dit jaar invalt op MAANDAG 3 NOVEM
BER e. k..
Sneek don;21 October 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
Kennisgeving.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS dor
gemeente Snoek brengen ter openbare kennis,
dat het door hen opgemaakt Suppletoir-Kohior
van Belasting op de binnen deze gemeente ge
houden wordende Honden, dienstjaar 1890, van
den 22en dezer maand, gedurende acht dagen
ter Secretarie alhier voor een ieder tér inzage
zal liggen, binnen welken termijn belanghobben-
den tegen hunne aanslagen op ongezegeld papier
bij hun College bezwaren kunnen inbrengen.
Sneek den 21 October 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.—; franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
ii.
Zoo kan men er toekomen om zich to gaan
verdiepen over do vraag, waarop het gezag ei
genlijk moot steunen. Veel wijzer dan zich in
bespiegelingen hieromtrent to verliezen, is het,
den feitelijken toestand to nemen tot uitgangs-
De kalmte in de gelederen der roomsch-katho*
lieken gekomen na de jongste beslissingen van
den Algomeenon bond over de afschaffing der
plaatsvervanging, is weder verbroken. Op nieuw
ia de quaestie aan de orde gesteld.
In een Vrijdag in Den Bosch gehouden ver
gadering van de voorzitters van alle r.-kath.
kiesvoreenigingen in Noordbrabant is met alge-
meene stemmen, op éóa na, de volgende motie
aangenomen.
„De Provinciale Bond der r. k. kiqavereeni-
gingou in Noordbrabant,
„in aanmerking nemende i
„dat hot nu aan het bewind zijnde ministerie
ondanks alle vriendelijke on dringende vertoogen,
ondanks do van alle zijden geopperdo bezwaren
on bedenkingen, gemeend heeft do verantwoor
delijkheid op zich te moeten nemen van het
thans ingediende wetsontwerp tot leger-organisa-
tie;
„dat bij de memorie van toelichting van ge
noemd wetsontwerp met geen enkel woord
gewag wordt gemaakt van de allergewichtigste
bezwaren, die van allo zijden tegen algemoonen
dienstplicht en afschaffing dèr plaatsvervanging
werden te berde gebracht, evenals bestonden
dio bezwaren niet, of als waron zij de moeite
der wederlegging niet waardig;
„dat dus dit ministerie, ia plaats van de
plaatsvervanging en andere vrijheden in zake
militieplicht te bestendigen, do behandeling van
een wetsontwerp mogelijk maakt, dat onnoodig
der bevolking den zwaursten, bijna ondragelijken
ast oplegt;
„dat toch volgens het oordeel van don bond
geen reden aan te voeren is, dat de eigenaar
dige verdediging, die do gesteldheid van ons
vaderland eischt, zulke zware offers van de be
völking vordert en zulke inbreuk op de vrijheid
wettigt
„dat een ander ministerie zich wel zal wachten
wederom een wetsontwerp op zich te nemen
dat zoo zeer iudruischt tegen den aard, den
vrijheidszin en de waarachtige bolangen van het
Nederlandsche volk, en dat zooveel beroering
in den lande heeft verwekt;
„dat men van dit ministerie had i
wachten van de behandeling van zulu een wets
ontwerp bevrijd to blijven, te meer
en tweespalt tusschen de regeeringsgezinde partij
zoude veroorzaken.
„Spreekt als zijn overtuiging uit, dat verdere
samenwerking tusschon dit ministerie en de
Staten-Gcneraal ongewonscht moet geacht worden.
„Besluit van deze zijn zienswijze met volko
men eerbiediging van ieders vrijheid, overtuiging
on onafhankelijkheid, kennis te geven aan do
katholieke leden van de Eerste eh de Tweede
Kamer der Staten-Generaal.“
’t Is de Tijd die deze motie mededeelt. Zij
heeft er de primeur van.
Het blad voegt er eenige woorden bij,
waardoor het hoogst ernstige van deze
motie nog duidelijker uitkomt. Dat de aanne
ming van zulk een motie noodzakelijk is, wijt
het blad voor het grootste gedeelte aan de anti
revolutionairen, die, van alle zijden gewaarschuwd,
toch tot dusver hardnekkig geweigerd hebben
iets te doen om den steen des aanstoots uit don
weg te ruimen on die niet geschroomd hebben
ter wille van oen ondergeschikt punt, gelijk de
persoonlijke dienstplicht ook voor hen was,
geheel de vrucht eoner met veel moeite en na
langjarigen stryd behaalde overwinning op hot
spel to zetten. Doch ook de regeoring is volgens
de Tijd niet van schuld vrij to pleiten. Hot
schijnt haar voornamelijk ontbroken te hebben
bij haar optreden en ook later aan de nood-
zakelijke kennis van hetgeen in den boezem
van een groot gedeelte van ons volk omging.
Daarbij voegde zich nog een en ander wat de
ontstemming bij duizenden niet weinig dood
toenemen en in een ware verbittering dood
overgaan. Het supreme dédain, waarmede de
minister Borgansius do bezwaren tegen den
persoonlijken dienstplicht in do memorie, welke
zijn wetsontwerp vergezelt, is voorbijgegaan,
was voorzeker zoo onstaatkundig mogelijk on
heeft meer kwaad bloed gezet dan de mini-Cor
waarschijnlijk verwacht heeft.
Over de directe of indirecte gevolgen van de
motie van den Noordbrabantsohen Bond wil de
Tijd geen voorspellingen wagen.
Het laatste woord in dozen blijft aan de Ka-
s morleden, wier onafhankelijkheid door de motie
volkomen wordt erkend, en aan wie door de
grondwet „ruggespraak" mot hun kiezers ver
boden wordt.
Dit laatste wil, naar hot blad doet opmerken,
natuurlijk niet zeggen, dat elke vertrouwelijke
bespreking van de politieke zaak tusschen kie
zers en gekozene is uitgesloten. Inderdaad
schijnt dan ook een zoodanige bespreking tus
schen de Noordbrabautsche afgevaardigden en
presidenten van kiesvereonigingen te hebben
plaats gevonden, immers Maandag jl. werd
een gecombineerde vergadering gehouden in het
gebouw van den Katholieken Kring in Den
Bosch. Het daar gesprokene bleef echter ge
heim.
De Tijd eindigt met den wonsch dat het
alsnog aan de Kamerleden moge gelukken, de
dreigende breuk te voorkomen en de eenheid
der rechterzijde te bewaren. Van katholieke
zijde, alleen echter valt geen uitredding te ver
wachten; blijven alle anti-revolutionaire Kamer
leden de gedragslijn volgen, hen door dr. Kuy-
per in de Standaard voorgeschreven; blijft bij
hen de doode letter van het program van hun
leider als hoogste wet gelden, boven het waar
achtig belang dor natie on de zegepraal van
hun christelijke beginselen, dan voorziet de
Tijd een toekomst vol onheil en verwarring,
en dan zullen noch hot woord van invloedrijke
mogen ver- leiders, noch de grootst mogelijke meegaandheid
--en toegevendheid van de katholieke atgevaar-
- -nog daar digden in de Kamers, noch het woord van de
aet ministerie wist, dat dit onderwerp scheuring regeeringsgezinde pers krachtig genoeg blijken
a
i
algemeen belang,
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/» Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
plus één tegenover do helft min één, want zulko
wetten zijn juist geschikt om onrust en wanorde
te verwekken daartoe wordt de goedkeuring
gevorderd van ja ii* vaQ jjej voik.
Daarin ligt do waarborg voor gezag, en hot
eenige wat daarna wordt gevorderd is een eer
lijke, onberispelijke uitvoering van do wet,
Daarvoor zijn mannen noodig van onverdachte
eerlijkheid en die zijn er gelukkig wel te vin
den, moer dan eerlijke prinsen waarvan de kerk
zingtVest op priuson goon vortrouwen.
Natuurlijk zou niet in alios de regol van
voorstanders kunnen goldon. Alleen dio wetten,
waarin de macht van hot gozag wortelt, moeten
aldus worden vastgesteld. Daaronder vallon dus
niet do organieke wetten dio de onderlinge ver
houding dor burgers regelen.
De regeering moot niet worden aangogaapt
als een uit den hemel gezonden gratie, het ge
zag moet niet worden gevoeld als eon overmach
tig juk als dat van mijnheer „portemonnaie",
twoo gezaghobbonden die in aard en afkomst
aan tweelingbroeders doen donken, -— n’ en
deplaisode democratische ontboezemingen van dr.
Kuyper maar het gezag dat door onderlinge
samenwerking tot stand gebracht wordt eu door
zijne eerlijkheid het algemeen vertrouwen wekt,
moet hot gezag zijn van den goeden herder over
zijne schapen, van den eerlijken, bominnelijken
peadagoog tegenover zijne leerlingen. Daartoe
wordt echter vereischt dat de man in ieder
zijner leerlingen een mensch ziet, wiens rechten
hij niet mag verkorten. Dat alleen zal in do
oogen van hot volk als een gezag bij de gratie
Gods worden genoemd.
Noemt ge dit een utopie, behoorende in eon
ideale wereld, dan verwijzen wij u naar het go
zag dat do leer van den idealist Jezus nog na
1800 jaren allerwoge heeit; een gezag waarvan
do Keik nog eon stokpaardje maakt om het volk
heel liefelijk onder den duim to houden. De
leer van hem, dio zeide: zalig zijn de reinen
van hart, heoft moer gezag dan het clericale
monster, dat er als uitwas indirect zijne levens
kracht aan ontleent en, zijne moeder niet geheel
vergetende, kraait van: Geen gezag zonder con
sciëntie, geen koning zonder gratie Gods, maar
het in zijn hart niet gelooft. Het gezag der cle-
ricalen is reeds daarom geoordeeld als buiten de
gratie Gods te staan, omdat Lot niet alle godsdien
sten duldt, wat met God wol hot geval ishet
gozag van een vorst, die niets doet of het land
ten verderve voort en zulko vorsten zijn er
volgens de Engelscho clericalen, do puriteinen
uit de 17de eeuw, geweest verdient niet don
naam van Koning bij de gratie Gods.
Het eenige, het hechtsto gozag is dat, wat
uit den geest van hot volk voortvloeit en door
het volk wordt vertrouwd omdat het zijn eigen
maaksel is. Wie met ons zulk oen gezag wen-
schelijk acht, hij spreke het uit in den wensch
naar
ALGEMEEN KIES- en STEMRECHT.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der i
)-
d
punt van het onderzoek.
Hoe velen in ons land geloovon werkelijk aan
eon Koning bij de gratie Gods Al ware het
percentage dor twijfelaars slechts 10, hoewel
het veel hoogor is, wat zou dan de hechtheid
beteekonon van het koninklijk gezag bij Gods
gratie P Carmen Sylva zo^t: Men haalt dikwijls
do bijbelwoorden aan: Vest op prinsen geen
-vertrouwen! en vergeet daarbij wat volgt: om
dat zij mensclion zijn. Welnu: menschen die
in hunne doloeronde korkon dat lied aanhoffon,
kunnen toch in gomoede niet geloovon dat zo j’n
prins eon gratio Gods is?
Ons dunkt hot nog voegzamer de stelling der
conservatieven to aanvaarden. Uno bonno con
science, appuyóo par une portemonnaie bien
garaio, dr>nne un incroyable aplomb au ca-
ractère le plus timide. Do portemonnaie, dat
is de hechtsto grondslag voor hot gezag, althans
in onzon tijd. Of hot eon deugdolijken grond
slag zal blijken, meenen wij te moeten betwijfe
len, daar het meer een gezag uit overmacht dan
vvel een conscientious gezag is. In zooverre zijn
wo het moer mot de Standaard eons, dat het
eerste om het halve uur afwisselten al moge
het halve uur ook wat lang duren, do teokenon
«ijn er dat de onzodolijke overmacht van het
kapitaal zal ondergaan. Er is ook al lang ge
noeg misbruik van gemaakt; het portemonnaie
gezag, dat zooveel kwaad heeft gedaan, zooveel
eerlijkheid en rechtschapenheid heoft doodge
drukt, zien wo met al zijn hechtheid van grond
slag niet zondor leedvermaak ton gronde gaan.
NVij kunnen dus niet meogaan mot gezag uit
overmacht, noch mot gozag aan don godsdienst
ontleend; wij wenschen het gozag evenmin ge
baseerd te zien op de „helft plus één, zooals
Croll het uitdrukte.
Gehoorzaamheid aan de wet moet voortvloeien
uit het innerlijk besef dat hot eene rechtvaardige
Wet is, een wet dio het algemeen belang beoogt.
Daartoe is echter niet genoeg de opinie van do
helft plus één te kennen: het geheele volk moet
daaraan zijn zegel hechten. Nu zou mon zeggen,
dat zulk een wetgevend lichaam veel van een
oolschen landdag zou weg krijgen. Daarvoor
Z1JU we niet erg bevreesdwanneer de rechten
v»n den mensch naar vollo waarde worden ge
schat, wanneer alle Nederlanders doel hebben
aan de regeeiing, dan zal men hot wel spoedig
eens zijn daarover, dat rust en orde zijn in het
en dat dio begeerlijke zaken
zijn te verkrijgen door het wettigen van
bandeloosheid en anarchie. Dan zijn er wetten
fioodig die niet vastgcstcld worden door de helft
OEEKER CRIJRAN
H
as
I
ai
I
I
r
i
Je
:t.
12
6
27
21
1
1«
ot
so
it
*6
M
5
)Q
0-
1-
Id
U
n
i,
i.
.o
w
lUn* 1
1
-
15
w I
