SffllIÏS- ÏI Ml!KfflHLil) IWII 1)8 jj m sns
Een jolilieke partij op do veilinfl.
Ei
t®/
L
KALVERMARKT
No. 87.
V IJ F-E N-V E ER T r G T r ta a
- x A 1 F J A A R G A N G, 18<)0
I
r
20 O CJ T O 13 E K,
*1
1
ADVEBTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer V/a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bii
den Uitgever,
geteekend -een lid der Tweede Kamer*, waarin
de handschoen voor de motie wordt opgenomen
tegenover de bestrijding die zij bij enkele orga
non dor partij hoeft gevonden, ’t Geen het
Gentz-M»* en de Post er over schreven laatst-
genoemd blad sprak spottend van „het kapittel
van do Gouden Leeuw van Brabant* ia
volgens ’t Kamerlid weinig geschikt om de
christelijke liefde en de eensgezindheid onder
de katholieken te bevorderen.
„liet valt niet langer to loochenen, zogt hij,
dat de katholieke partij in tweeën is gescheurd.
Lr is oen deel (over de grootheid van dat deel
willon wij met twisten), er is een dool, dat ia
alles do anti-revolutionaire partij wil volgen, ook
waar dio partij hervormingen wonscht, die
strijden met de denkbeelden, do wonschen van
het ovorgroote deel des volks.
„Dat gedeelte der katholieke partij wordt
vertegenwoordigd door de bladen het Centrum,
de Post, do N. IJselbode, de Grondwet, dé
N.-Brabanter.
»Dat gedeelte der katholieke partij wil den
Standaard volgon door dik on dun mot opoffe
ring van belangrijke vrijheden als de vrijheid
van dienstver vang ing.
»Wat bobben wij nu in do laatste maanden
zien geschieden
„Zoodra in een of ander katholiek blad eon
moearng werd verkondigd, dio van zelfstandig.
Gi getuigde, gingen bovengenoemde bladen op
hoogst grove wijze dengeno to lijf, die oen zolf-
standige moemng durfde verkondigen. Hot was
alsof zij op Bismarckiaansche wijze hot katho-
lioko volk schrik wilden aanjagon. Door grof
heden en spotternijen wilden zij heerschen en
oveiheersohon/
Na daarop nog enkele bijzonderheden to hob-
ben aangehaald waaruit dit blijkt, en te hobbon
betoogd dat de roomsch katholieken, door hun
«vrienden*, de anti-revolutionairen, te volgen,
zullen komen tot persoonlijken dienstplicht, al,ze-
meen stemrecht, scheiding van kerk on staat,
eindigt hij als volgt
„Naar onze moemng is het groote belang, dat 1
de katholieken zelfstandig blijven, dat zij geen
bondgenooten zijn van welke partij ook, dat zij
de vrijheid hernemen, die hun door het zooge
naamde bondgenootschap feitelijk ontnomen is.
Van uit groote belang waren doordrengon de
voorzitters der Noordbrubaatscho kiesvereeni*
gingen, toen zij in naam hunner kiezers do motie
uitbrachten, die alléén door den heer Do la Court
werd gewraakt.
„Moge ook het Centrum beweren dat do pre
sidenten der kiesvereenigiugen nog niet de kiezers
zijn, wij durven volhouden dat het Noordbra-
bantsche volk denkt als de presidenten der
kiesvereenigiugen.
De motie is eon stoutmoedige uiting van het
katholieke hart, dat wars is van slavernij.
„De Leeuw van Brabant heeft zijn ketenen
verbroken en, den kop verheffend on fior de
manen schuddend, roept hij den zoogenaamden
bondgenooten toe: „Ik wil vrij zijn!*
Mr. llaffmans is, blijkens het Venl. Weekbl,.
mm of meer met de zaak verlegen. Hij hoeft
zelf altijd met ijver verkondigd wat in de motie
staat geschreven, maar als lid der Tweede Ka
mer en lid der commissie van voorbereiding
van de legerwet is het hem onaangenaam de
les gelezen te worden. Dat de hoeren niet erg
gesticht zijn over de nonchalance, waarmede hun
bezwaren worden behandeld, kan hij billijken,
maar hij moet er toch op wijzen, dat gevoelig
heid een slechte raadgeefster is.
De Stand, heeft een hulpmiddeltje bedacht
ora de NoordbrAbauteohe hoeren tevreden te
een artikel voor stellen.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post f 1.25.
r10Veü e“ Btukken’ uitgav© ot redactie betreffende, franco
W S6IKWD4
Het feit waarop thans onzo aandacht bepaald
woi t is, dat Romo de tanden laat zion en dat
verse ijnsel is dubbel waard bewonderd te wor
den. Do katholieke partij hoeft ons ten allen tijde
to zeer aan jammerkreten gewend, dan dat zulk
een oorlogskreet ons niet zou verbazen. Welk
een gevoeligheid, welk eon fierheid spreekt er
uit die motie. Het doet ons goed eens iets an
ders te hooren dan al dat jezuïtisch gefemelhet
is do natuur die boven komt en voor een oogen-
bhk al dat gekonkel doet ophouden. Niettemin
hoeft hot ons verbaasd on hadden wo oer ver-
wacht dat do jezuiet mot de slimheid van reintje
de vos zou gezegd hebben: de druiven zijn
zuurhij was dan ten minste in zijn rol gebleven.
Van waar toch dio fierheid?, vraagt men zich
af en het is of eon stem in ons binnenste
dr. Kuyper als oorzaak daarvan aanwijst. De
omgang maakt menschen en do wederzijdscho
mvlood van menschen in dagelijksch verkeer
met elkander is niet te miskennen. Kuypor
heeft reeds zoolang geschetterd van door dik
en dun, dat Rome ook wel eens een krijgsliedje
mag zingen van tot hiortoo en niet verder.
Let leem dreigt het ijzer los to laten. Toch
komt ons deze reden niet afdoende voor ter
verklaring van den ommekeer en veeleer geloo-
ven we dat het voortgekomen is uit het besef
van overmacht tegenover Kuyper, ja misschien
wel om de anti-revolutionaire Kamerleden eens
duidelijk te verstaan te geven, dat Kuyper
eigenlijk den zedelijken steun mistdat zijne
aanhangers te weinige zijn om zoo boud van
zich af te mogen spreken. De toevoeging van
de Tyd geeft daartoe wel aanleiding en is bo
vendien niet onverklaarbaar ook. De uitvoering
van het dreigement zou het leven kosten aan
tal van anti-revolutionaire Kamerleden; Kuy-
por zal er wel Kuyper om blijven en hij moge
dan vrij praten van kracht in isolement, voor
de baronnen zal het nood breekt wet overwogen
worden. Voor hen is het de strijd om het be
staan. Daarom was het van de katholieken
met zoo kwaad gezien den acteurs het mes op
de keel te zetten. Zulk een politieke zet schijnt
ons niot onaannemelijk. Rome blijft door die
onderstelling zich zelf gelijk, in zijn rol. De
veiling is dan meer te beschouwen als provisio-
neel, gevolgd door het renascotur firmior van
de Haagsche schutterij van 1736.
Ja, renascotur firmior (een sterkere zal in de
plaats treden) zal het eind van het liedje over
o plaatsvervanging moeten worden. Dat is het
doel, dat heiligt de middelen.
Schaepman’s blad vindt de zaak betreurens-
waardig. Wij. ook; maar in de overwegingen
waarop ons oordeel berust stemt Schaepman
zeker niot met ons in. Wij zien er een jezuie-
tenstreek in, die de persoonlijke dienstplicht wel
zal omzetten in een quaestie over het kazerne
leven. De baronnen en jonkheeren zullen dat
varkentje wel wasschen. Evenals de staats-
scholen prijken met het plakkaat: Besmettelijke
ziekte, zal in de staatskazernes ook wel een
soort schurft worden gevonden redenen waarom
men fatsoenlijke jongelieden ten ernstigste, een>.
verblijf daarin zal moeten ontraden. Er zullen
wel meer vlugschriften over het kazerneleven
door de pers van Kuyper worden aangekondigd.
Rome beschikt anders ook nog over vaardige
ponnen. Het realisme in de kunst heeft thans
zjn bloeitijdperk. Wellicht dankt ons vader
land er het behoud van de clericale regeering
nog eens aan.
En Kuyper? Alsof hij de bangmakerij door-
ziot, is hij vol vreugde en nog eens vreugde
over de Brabantscho motie. „Het wreekt ons
op Keuchonms.* Toen in het afgeloopen jaar
de anti-revolutionaire kiosvereenigingen pressie
wildon uitoefenen op do rogooring om Kouche-
nius, werd hot algemeen afgekeurd, zegt Kuyper,
ook door de Roomschen; thans doet Rome het
zelfde maar in nog krachtiger en breeder vorm.
En dan do krachtige polsslag van hot hernieuwde
politieke levon is een tweede oorzaak van vreugde
bij Kuyper. Aldus vangt zijn artikel aan over
de Brabantscho motie. Is hot nu nog niet
duidelijk dat hij aan Rome niet den indruk wil
geven dat hij bevreesd is? Wol neen, Kuypor
maakt or zich vroolijk over, dat zijn partij met
don dood wordt bedreigd.
Ja, Kuyper on Rome, ge zijt aan elkaar ge
waagd en daarom niet van elkaar te scheiden.
Lr zijn niet veel politieke leiders die hun harts
geheimen meedeelen. Zijno bespreking van de
motie zelve geeft er ietwat ernstiger tint aan,
ofschoon er toch allerminst bezorgdheid uit
spreekt. Zijn oordeel komt ongeveer neer op
de woorden: Storm in een glas water. En dan
vlecht hij er de vraag in, waarom de katholie
ken eigenlijk togen don dienstplicht zijn? Alsof
hij niet wist dat juist bij de katholieken in
Staat en maatschappij do kracht wordt gezocht
in afzondering. Eén middel slechts zou de wet
er doorhalen met behulp der katholieken. Laat
de Kuyper-partij slechts voorstellen de kazernes
te splitsen in roorasche en protestantsche c. a.;
de zaak zat beklonken zijn. Dat middel is ook
nog eorlijkor dan het kazerneleven als spook
to gebruiken. De spookgeschiedenissen hebbeu
uit, zouden we met Kuypor zoggen.
We verwachten binnen kort eeno motie in
dien geest, op grond waarvan de Brabantsche
motie wordt ingetrokken on de veiling uit
gesteld voor onbepaalden tijd.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de tweede
dit jaar invalt op MAANDAG 3 NOVEM
BER e. k.
Sneek den 21 October 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENN E WITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
- t
Do Noordbrabantsche motie heeft geheel he
kamp der Roomsch Katholieken in opschudding
gebracht. Het regent artikelen in alle bladen
der partij.
In de Maasbode komt
Sedert een paar dagen is er een politieke
Windhoos losgebroken, die de equipage van ons
etaatshulkje met den dood bedreigt. De katho
lieken in Noord-Bjabant willen geen fusie meer
«net dr. Kuyper. Zo zijn het gehaspel moó en
vinden, gelijk de oud-Indiërs, den tijd van hot
te niet gaan, het Nirvana, voor hen aangebro
ken. Do motie, eigenaardig de „Brabantsche
«notie* genoemd door Kuyper’s Standaard, heeft
«le gehoorzaamheid opgezegd aan de clericale
voorgangers op het Binnenhof en daarmeê tevens
- de vennootschap met de anti-revolutionairen
opgezegd. Do aanleiding tot deze breuke wordt
daarbij kortelijk uiteen gezet, en komt in wei-
nige woorden neer op hot geschil over derem-
placeering, waarin de regeering noch do anti
revolutionaire partij notitie nemen van al wat
daarover in Rome’s kamp ten gohooro is ge-
I bracht. De leiders worden niet meer vertrouwd
omdat zij te veel don toon willon aangoven on
met luisteren naar degenen, die hen tot leiders
verheven hebben.
Het verschijnsel is niet vreemd in onze dagen.
He socialisten in Duitschland hebben dezelfde
«fuaestie dezer dagen te beslissen gehad, en niet
verre van ons, in onze hoofdstad, wordt hetzelfde
i «polletje gespoeld met do „Liberale Unie*. Over
al ziet men het gevoel van zelfstandigheid her
leven; gelukkig verschijnsel 1 aan do fusie
I wordt een eind gemaakt on heel natuurlijk
I breekt na die fusie een tijdperk van confusie aan.
Wat al die confusie nog zal uitwerken is
moeilijk vooruit te berekenen, evenmin als men
bepalen kan, welke vennootschap in ’91 hot
I ■‘ukje zal o vernemen. Niet ónmogelijk dat we
‘Ofieu ’t volgend jaar met den ballon in eon
conservatieve luchtlaag beland raken, want bij
«l die hoog geprezene zelfstandigheid wordt do
I rouke van conservatisme niet gemist. Nu we
«een schoolquaestie meer hebben is de oud-
iberale partij aan hot dood worstelen; natuurlijk
I «ijgt de „Liberale Unie* do schuld dat het
vaandel de leuze mist waaraan do liberale partij
Cehaugen hee(t man O0u aiouwo Joua
daarop te plaatsen is hoogst moeielijk. Het
I mat een wachtwoord te zijn, dat gaat van
nnd tot mond, en dat is er ongelukkig niot.
U zouden wel wenschee dat or Algemeen Kius-
teebt op geplaatst werd, maar dat zal niot gaan.
Roe kómen we uit de confusie Er was
Miwchion een middel op, wanneer do con-
Bervatief-ljberalen mot Bronsveld een bod deden
I Vtó ea boödel en Kuypor uit wisten te koopen
I r dat de zaak geliquideerd wordt. Hoel
ee gold zal het niet behoeven te kosten, want
I zaï8 VCrrewe- het Sroot8te aandeel in de
I Wij wiiiea echter de zaak niet vooruit-
i' vïeQ’ Höt kou toch zön» dat’ in afwachting
I van ee“ ,VOürdüoliJ aanbod, het zaakje in staat
liandnü30lVÖIJtl0 verklaard wordt en tijdelijk in
I CabinJ gesteld van een waarnemer, een
eabine d’WelIuidendeQ naam draagt van
r “viuer u affaires.
-
Nr
i
i
II
i
OIBKBB COURANT.
